2011 ks05 48 51
- 1. ondernemen keten足 Bij ketenintegratie gaat het over langdurige, project足 ongebonden samenwerking tussen de verschillende partijen in de bouwkolom. Het doel: betere gebouwen integratie: het tegen lagere kosten, die ook nog eens energiezuiniger zijn. Wie kan er tegen zijn? Niemand, zou je zeggen. Dat wil echter nog niet zeggen dat het innovatiecon足 einde van de cept ook al veelvuldig wordt toegepast. De Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (sev) wil daar verande足 ring in brengen met het programma Energiesprong, vechtcultuur een stimuleringsprogramma waarmee het partijen in de bouwkolom financieel en organisatorisch wil ondersteunen om ketenintegratie, in combinatie met het behalen van hoge energieambities, succesvol te gaan toepassen. Claudia Reiner kwam met het stimuleringsprogram足 ma in aanraking en deed een eerste verkenning. Als Ketenintegratie, het is duidelijk een paar stappen ondernemer heeft ze belang bij het terugdringen van de traditionele belangentegenstellingen tussen de verder dan werken in een bouwteam. Dat vinden verschillende partijen in de bouwkolom. Toch bena足 drukt ze dat ze met ketenintegratie een hoger doel Frank Zuthof (Volker Wessels), Peter Thissen (instal- heeft dan alleen een commercieel doel. Als voorzit足 ter van de Groep Klein regio Zuidoost van Uneto-vni latiebedrijf Unica-Thissen) en Claudia Reiner (instal- heb ik binnen de vereniging de bestuurlijke ambitie uitgesproken het belang van ketenintegratie bij onze latiebedrijf Caris & Reiner), die met een pilotproject gehele branche onder de aandacht te brengen. Mijn ambitie is in de keten innovatie en veranderingspro足 in Limburg een start maken om de basisprincipes van cessen op gang te brengen. In andere bedrijfstakken, zoals de automotive en retail, wordt ketenintegratie ketenintegratie te implementeren en toe te passen. al geruime tijd zeer succesvol toegepast. Waarom zou een voor de Nederlandse economie zo belangrijke Daarmee willen ze een brug slaan naar samenwerking bedrijfstak achterblijven? Om het gedachtegoed van ketenintegratie uit te dragen is een fundamentele vanuit een gezamenlijk belang, om zo een einde te gedragsverandering nodig. Ik steek graag mijn nek uit om ketenintegratie als innovatieconcept in de gehele maken aan de vechtcultuur in de bouw. bouw door te voeren. Procesinnovatie Het programma Energiesprong dat de sev uitvoert in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkszaken beoogt alle partijen in de ge足 bouwde omgeving in beweging te zetten om inno足 vatief naar energiegebruik te kijken. Dat moet leiden tot een sprong naar grootschalige toepassing van duurzame energie en een forse reductie van het ge足 bruik van fossiele brandstoffen. Omdat de sev vaststelt dat er bij de afzonderlijke partijen in de bouwkolom voldoende kennis voorhanden is op het gebied van productinnovaties, stimuleert zij met het programma Energiesprong vooral de procesinnovatie. Bouwers, installateurs en opdrachtgevers zijn de laatste jaren weliswaar aan de slag gegaan met nieuwe, energie足 tekst: paul smorenburg fotografie: bob leenders zuinige technieken en concepten, constateert ook intech K&S 48 Mei 12 KS05 48-51.indd 48 25-04-12 14:24
- 2. Reiner, maar de Stuurgroep miste een sectorbrede aanpak om de energiebesparingsambities van de over足 heid te kunnen waarmaken. De sev ziet integrale samenwerkingsvormen tussen makers en opdrachtge足 vers 辿n tussen makers onderling (ketenintegratie) als een voorwaarde voor succes. Met het programma wil de sev de partijen in de bouw足 kolom stimuleren de bouw gezamenlijk naar een hoger plan te tillen. Het programma vraagt nadruk足 kelijk aan partijen zelf het initiatief te nemen. Reiner ging daarom op zoek naar partners 辿n opdrachtgevers, want ook die vormen een onderdeel van het ketenin足 tegratieconcept. Frank Zuthof, regiodirecteur van Volker Wessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Zuid was direct ge誰nteres足 seerd toen Reiner hem begin dit jaar benaderde om te participeren in een pilot voor de bouw van zestig nieu足 we en de renovatie van zestig bestaande woningen voor woningcorporatie Maasvallei en Woningstichting Vaals. We hebben als partijen in de keten allemaal baat bij een economisch gezond klimaat. Een struc足 turele kostprijsverlaging van minimaal 20 procent is realistisch, zonder dat dit ten koste gaat van kwaliteit en operational excellence. Het vraagt wel om een compleet andere benadering van het proces en de houding van de mensen, zowel in het management als op de bouwplaats. Op alle niveaus worden kennis en kunde van de diverse disciplines samengebracht en transparant gedeeld. Sluw Peter Thissen van Unica-Thissen installatietechniek participeert in Ketenoverleg Zuid, een gremium waar brancheoverstijgende samenwerking centraal staat. Hij heeft een belangrijke drijfveer voor de verder足 Platform Supply Chain Excellence Zuid gaande samenwerking: We moeten een eind maken Als het om ketenintegratie gaat zien Reiner, Zuthof en Thissen aan de heersende vechtcultuur. Waar we denken dat zichzelf als missionarissen die zoveel mogelijk volgelingen wil- we als afzonderlijke partijen het beste af zijn door zo len. Via het Platform Supply Chain Excellence Zuid waarvan zij sluw mogelijk te handelen, is het resultaat vaak dat we gedrie谷n de Adviesraad vormen, willen zij het innovatieconcept door faalkosten veel te duur bouwen. Bovendien zien in de regio verspreiden. Het Platform heeft als doelstelling we door al die deelbelangetjes het belang van de klant kennis en best practices rondom ketenintegratie te delen en over het hoofd. te versnellen. Dit gebeurt deels vanuit de theorie, onder lei- Reiner, Zuthof en Thissen zijn razend enthousiast over ding van Marcel Noordhuis, promovendus aan de tu Delft en wat ketenintegratie kan betekenen voor de terug足 Nijenrode op het onderwerp ketenintegratie. Het platform met dringing van faalkosten en het energiegebruik in de deelnemende directies van woningcorporaties, aannemers, in- gebouwde omgeving, maar wat is het nou eigenlijk stallatiebedrijven en architectenbureaus in de regio, die elk een meer dan het aloude samenwerken? jaarlijkse contributie betalen, komt vier keer per jaar bijeen. Op de eerste plaats, zegt Reiner, is ketenintegra足 Op 13 maart kwam het platform voor de eerste keer bijeen. De tie projectongebonden. Partijen werken structureel drie hopen dat de kennisuitwisseling binnen enkele jaren tot samen. En ketenintegratie kan niet zonder klantwil, een vertaalslag van ketenintegratie naar de praktijk zal leiden. vult Thissen aan. Het is zo belangrijk om vanaf het eerste moment echt met de klant samen te werken. > intech K&S 49 Mei 12 KS05 48-51.indd 49 25-04-12 14:24
- 3. ketenintegratie: het einde van de vechtcultuur En nee, zegt Zuthof, het is niet hetzelfde als een ten helemaal opnieuw beginnen, maar wisten nu wel bouwteam. Een bouwteam wordt geformeerd door precies hoe alles moest. Wat bleek: de kosten vielen partijen aan wie de afzonderlijke delen van een project 30procent lager uit. na aanbesteding zijn gegund. Ketenintegratiepartners Volgens Reiner heeft werken volgens de principes van formuleren doelstellingen vanuit een gezamenlijk be足 ketenintegratie ook te maken met het nemen van je lang. Specialisten op deelgebieden werken samen maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ik wil zelfs in multifunctionele teams. Prestaties waardoor elke terug naar provincies en gemeente waar plannen wor足 partner scherp blijft om in het gezamenlijk belang te den ontwikkeld. Door ketenintegratie kunnen we over足 denken en te presteren. heden helpen voorkomen dat in Nederland gebouwen worden neergezet die over tien jaar overbodig blijken te zijn. Je ziet op dit moment overal om je heen wat dit tot gevolgen heeft gehad. 1.500.000 m2 kantoor staat tekeningen gaan tien leeg. Als we nieuwe gebouwen en woningen neerzet足 ten, moeten we vanaf nu heel goed nadenken over keer op en neer en er is omgevingsfactoren, de functionaliteit en de exploita足 tie op de lange termijn. Ook dan moet het vastgoed heel veel ruis in de nog interessant, lees: verhuurbaar of verkoopbaar zijn. In de bouw- en installatiebranche hebben we daarvoor communicatie veel kennis en slimme technieken in huis. En als we bouwen, moeten we enkel nog duurzaam bouwen. Ketenintegratie verankert duurzaamheid in het pro足 ces. En van toekomstbestendige gebouwen, plukt ook de volgende generatie nog de vruchten. < Thissen: Als de overheid nu aanbesteedt gaan ze in zee met de economisch meest gunstige aanbieding, of puur op prijs. Wij pleiten voor een nieuwe manier van aanbesteden, transparant en in de tijdsgeest van nu; volgens de wetten van Ketenintegratie. Volgens Zuthof kun je excelleren als je projectoverstijgend samenwerkt met partners in de bouwkolom. Het is binnen onze organisatie de komende jaren 辿辿n van de speerpunten. Proceskosten Het sev-project Energiesprong spreekt volgens Zuthof terecht over de belangrijke rol die proceskosten (35procent van de totale kosten volgens hem) spelen Believers in de totale kosten van een project. Tekeningen gaan Zuthof is niet bang dat ketenintegratie een theoretisch verhaal tien keer op en neer en er is heel veel ruis in de com足 blijft waarvoor alleen draagvlak is in de top van het bedrijf. Hij municatie. Hierdoor gaat veel tijd verloren en leiden heeft concrete idee谷n hoe hij ketenintegratie in de gehele orga- misverstanden tot fouten in de uitvoering. bim is een nisatie wil laten landen. Met het thema Koersvast door veran- van de tools om dit proces te ondersteunen, maar ook dering hebben we onze strategische doelen bepaald. Wij gaan bimen vraagt een vergaande verandering van je be足 teams opzetten bij onze bouwbedrijven met believers. Binnen drijfsprocessen en die van je partners. Wij geloven dat Volker Wessels Bouw en Vastgoed Ontwikkeling Nederland, de totale kostprijs 20 procent omlaag kan. bestaande uit 52 afzonderlijke werkmaatschappijen, gaan we Thissen vertelt een anekdote over hoe zijn bedrijf bij ketenintegratie serieus oppakken. We gaan projecten aanwij- toeval een goed beeld kreeg van de hoogte van hun zen waarbij we volgens de principes van ketenintegratie willen faalkosten. Faalkosten zijn kosten die je maakt voor werken. En op die projecten gaan we de schijnwerpers zetten, aanpassingen die je had kunnen voorkomen als je alles onder andere door interne communicatie. De teams met belie- van tevoren zou hebben geweten. Wij participeerden vers gaan we als voorbeeld stellen om zo een olievlekwerking een keer in een project voor een groot gebouw. Toen te forceren. het bijna werd opgeleverd, brandde het af. We moes足 intech K&S 51 Mei 12 KS05 48-51.indd 51 25-04-12 14:24