�ݺ�ߣ

Editor's Notes

1. De bibliotheek is in dit verhaal geen eiland, maar onderdeel van een stadsverhaal, waarin de ontsluiting van een stadsdeel én het verankeren in de stad van innovatie en nieuwe technologie doorslaggevend zijn.
2. Bibliotheek = enige stedelijke partner, maar meteen ook de meest toegankelijke en gericht naar alle Gentenaren en al hun informatie- en ontwikkelingsvragen. Dus doel: zo sterk mogelijk positioneren tussen die andere sterke innovatieve en creatieve partners. Dat is een grote uitdaging want die partners zijn niet van de minste. De bibliotheek, met haar laagdrempeligheid, zal vanuit die positie de samenwerking tot een succes moeten maken.
3. Kort samengevat zijn dit de functies die de bibliotheek moet opnemen. Deelname aan kennis en cultuur mogelijk maken, het delen van kennis en cultuur (faciliteren). Dat eerste is de aloude opdracht van bibliotheek (het toegankelijk maken van informatie), het tweede is veel actiever en vereist wisselwerking. Kennismaking met innovatie en technologie. Duidelijk een nieuwe opdracht. Inspireren, het bieden van “experience”. (Belevenis is geen exacte vertaling van het Engelse “experience”, dat ook “ervaring” betekent.) Leren: het faciliteren van, de mogelijkheid creëren tot. Ontmoeting: het faciliteren van, de mogelijkheid creëren tot. Allemaal binnen de context van een netwerk: in de nieuwbouw (met iMinds, UGent, Provincie), op de site (VIAA, Luisterpunt,…), breder (Vooruit, Minard,…)
4. Dit alles vergt een fundamentele en omvattende omslag. Toegang tot kennis en cultuur was altijd een basisopdracht voor de bibliotheek, maar de invulling daarvan verschuift radicaal. Toegang was vroeger, in een tijd van relatieve schaarste: informatie op planken zetten en laten ontlenen. Nu, in een tijd van informatie-overload, moet meer ingezet worden op het verbinden van informatie tot kennis, door aandacht voor de context, door het oriënteren van mensen in een veelheid aan mogelijke informatiebronnen. (1) Dit kan o.a. gebeuren door online dossiers te maken, die mensen oriënteren in complexe onderwerpen. Ook door actiever toe te leiden tot online informatiebronnen en digitale zoekomgevingen. Vorig jaar experimenteerde de bibliotheek, ondersteund door iMinds, met een interactieve tentoonstelling over Johan Daisne. (2) Dit resulteert nu binnenkort in de oplevering van twee touch screens voor de bibliotheek met daarachter een content management systeem, waardoor de bibliotheek permanent kennis zal kunnen delen, in eerste instantie vanuit de literatuurafdeling. In een volgende fase komt hier ook een webvariant van. Dit is het resultaat van een samenwerking met iMinds en Digipolis. De bibliotheek wordt een plaats waar allerhande bronnen met elkaar in verband gebracht worden, waar ze getoetst worden op hun betrouwbaarheid. Dit wordt zowel digitaal als fysiek gerealiseerd (tentoonstellingen, presentaties,…)
5. Waar de bibliotheek vroeger dé plaats was waar je antwoorden kon vinden, zal ze zich nu – in tijden waarin mensen Google gebruiken om antwoorden te vinden – meer moeten richten op het stellen van vragen, op het begeleiden van mensen bij het stellen van vragen. (1) De bibliotheek zal midden in het maatschappelijke debat moeten staan, zal activiteiten organiseren om dat debat te stimuleren. Het is evident dat dit binnen de context van de Krook in samenwerking gebeurt met de UGent. De bibliotheek zal mensen moeten helpen met het stellen van vragen die er voor hen toe doen en er niet van uitgaan dat ze het antwoord altijd zelf in petto heeft. (2) Samenwerking met partners zoals Digitaal Talent, Huis van het Nederlands,… dringt zich op, maar evengoed is ook het delen van kennis met de vele bezoekers noodzakelijk. Het hoeft niet altijd hoogdravend te zijn. (3) Moet de bibliotheek zich geen vragen stellen of het grote aanbod aan bv. zelfhulpboeken of crashdieëetboeken altijd het juiste antwoord in zich draagt. Moet de bibliotheek daar niet omzichtiger mee omspringen en mensen in bepaalde gevallen oriënteren in de richting van professionele hulp? Wanneer we uit onze statistieken merken dat er noden leven bij mensen waar wij niet het antwoord op zijn, moeten we actief werken aan een beleid dat de achterliggende vragen detecteert en daar oplossingen voor uitwerkt, samen met bevoegde partners.
6. Waar de bibliotheek vroeger informatie ter beschikking stelde, zal zij zich dus nu moeten richten op het delen van kennis. Informatie leidt niet op zichzelf tot kennis, het vergt de capaciteit om verschillende informatiebronnen met elkaar te verbinden tot nieuwe betekenisvolle gehelen, om de context tussen informatie te begrijpen. De bibliotheek zal bezoekers sterker moeten gidsen, oriënteren en dat geldt zeker voor belangrijke maatschappelijke thema’s. Dat zal zowel gebeuren in online omgevingen, waarbij zowel kennis uit de fysieke collectie als uit online bronnen gecombineerd worden als via intelligente opstellingen in de bibliotheek. We zullen werken met andere manieren van presenteren. Niet alles zal nog in de typische bibliotheekrekken te vinden zijn. Er zullen andere manieren van presenteren zijn (1) Nu hebben we dat alleen, en in onvolkomen vorm, voor een specifiek onderdeel als de Sprinters. Bepaalde tafels en rekken zullen uitgerust worden met RFID, zodat er makkelijk met een wisselende collectie gewerkt kan worden. Daarbij zal zeker nood zijn aan mobiel meubilair, dat flexibel is en waarin technologie geïntegreerd kan worden. (2) Bepaalde deelcollecties zullen ook een aparte opstelling en vormgeving krijgen, zoals de Gent-collectie, die ook gekoppeld zal worden aan activiteiten in de stad. Gebruikers zelf kunnen uitgenodigd worden om actief kennis met elkaar te delen. De bibliotheekmedewerkers zijn allang niet meer de enige kennisexperts. (3) Technologie kan ook helpen om routes uit te dokteren, doorheen de collectie. Dat kan bv. met QR-codes of andere technologie. Je kan kennis dan op andere manieren beschikbaar maken, zoals op deze kaart, geïnspireerd op de metro van Londen, (4) waarin je verschillende muziekstijlen met elkaar in verband brengt. De bibliotheek is hierbij een leerplek, zonder dat dit wordt aangebracht vanuit een nadrukkelijke educatieve benadering.
7. Waar de bibliotheek vroeger éénrichtingsverkeer was, gedacht van uit één aanbod voor iedereen, zal zij nu in dialoog moeten gaan. (1) De bibliotheek zal moeten luisteren naar de uiteenlopende noden van inwoners en gebruikers. Dat betekent ook diversifiëren, werken op maat van deelpublieken. Delen impliceert ook user generated content: lezers die kunnen aanduiden of ze informatie betrouwbaar vinden, of die kwalitatief in orde, of het volgens hen nog up to date is,… Enkele gebruikerspanels die we dit jaar uittestten, gaan daarin heel ver en stellen zelfs een forum voor dialoog van de Library Friends voor… Ideeën uitlokken en daar iets mee doen, wordt zeker een nieuwe opdracht voor de bibliotheek. (2) In de context van innovatie, in een centrum voor kennis, cultuur en economie is het inspelen op ideeën een belangrijk element. Jaarlijks terugkerende activiteiten rond het genereren van ideeën of het tonen van ideeën die in Gent realiteit worden, is een nieuwe opdracht. Samen met iMinds kan de bibliotheek bv. jaarlijks een toonplaats zijn voor de meest interessante realisaties van Gentse webdesigners.
8. Waar de bibliotheek vroeger herkenbaar was (“de boekerij”) en daardoor comfortabel, zal ze nu innovatief zijn en (1) daardoor vaak ook minder herkenbaar, comfortabel. Alles is altijd in verandering. Maar toch… Toegang tot innovatieve technologie kan ook gebruikt worden om het comfort te verhogen. Geen betere insteek om mensen te overtuigen van het belang van technologie dan het introduceren van technologieën die moeilijke dingen makkelijk maken. Cruciaal daarvoor is de introductie van drempelloze RFID en het aftasten van de grenzen van die technologie die nu veel verder staat dan in 2009. Het doel is om het ontlenen in de bibliotheek (bijna) handelingloos te maken. Geen ingewikkelde machines maar een scanner waar je doorheen loopt met je rugzak vol boeken en je bibliotheekkaart, waarna alles onmiddellijk geregistreerd is. Dit wordt aangevuld met enkele aparte voorzieningen voor specifieke materialen (cd’s en dvd’s) en speciale noden (bv. bulkuitleningen door leerkrachten en klassen in de jeugdbibliotheek). Ook het innemen van materialen moet bijna zonder handelingen kunnen gebeuren. Via RFID kunnen leners in alle bibliotheeklocaties materialen uitlenen en binnenbrengen, los van de herkomst, en kan de collectie optimaal flexibel ingezet worden. (2) Het laat ons toe om materialen ook buiten de openingsuren uit te lenen, bv. door een “bibliotheek voor slapelozen” (Stuttgart). (3) Daarnaast moet navigeren door heen het gebouw mogelijk zijn via de eigen smartphone en via intelligente signalisatieborden, waardoor gebruikers gedetailleerd kunnen weten waar ze heen moeten. Of het nu voor activiteiten is of voor een ontlening. (4) In de signalisatieborden (touch screens) typ je in wat je zoekt en je krijgt de route naar je boek weergegeven. Hier wordt ook nadrukkelijk de link gelegd met het incubatiewerk iCubes. Er wordt een verbinding gemaakt met jonge technologiebedrijven, die nieuwe producten kunnen tonen. Voor die bedrijven is het aantrekkelijke daarvan dat de bibliotheek een plaats is waar gewone passanten hun innovaties kunnen proeven én testen. Het geeft hen zichtbaarheid, maar ook feedback.Natuurlijk is dit alles niet haalbaar zonder dit ook te koppelen aan het levenslang leren. De bibliotheek zal moeten inzetten op het dichten van de digitale kloof, zowel op het vlak van technologie als van informatievaardigheid. Ook hier zullen partners nodig zijn, bv. Digitaal Talent of Mediaraven.
9. De bibliotheek verleende vroeger toegang tot een collectie, eerst louter boeken, naderhand ook muziek en film, nog later tot het internet. In de Krook verleent de bibliotheek ook toegang tot nieuwe technologieën, niet alleen door ze te tonen, ook door ze te introduceren. (1) Ontwikkelingen van iMinds en iCubes zullen zichtbaar zijn in de bibliotheek, maar ook andere recente technologieën zullen getest kunnen worden, bv. 3D-printers. (2) Toegang tot het internet zal er niet alleen zijn via vaste internetpc’s, maar evengoed via gepreconfigureerde tablets die met de bibliotheekkaart uit een kast gehaald kunnen worden. Op die manier is ook de nieuwere hardware beschikbaar voor het publiek dat de bibliotheek gebruikt voor internet (en dat overwegend minder bemiddeld is). Het voorziene medialeercentrum gaan we openbreken tot een medialab, waar gebruikers met allerhande hardware en software aan de slag kunnen, van duurdere programma’s tot de mogelijkheid om je eigen documentaire te maken, gebruik makend van de koppeling met zoekomgevingen van universiteit en VIAA. Via praktische hands-on benadering draagt de bibliotheek bij tot de verhoging van digitale vaardigheden. Technologie en innovatie moeten op die manier breed toegankelijk worden. (3) Ook in de kinder- en jongerenafdelingen zal dit een belangrijke invalshoek zijn. Momenteel wordt daar een verkennend onderzoek gedaan i.s.m. REC en iMinds (iLab.O) met panels, testopstellingen en praktijkworkshops, waarbij jongeren zelf mee vorm kunnen geven aan hun bibliotheek voor de toekomst.
10. Waar de bibliotheek er vroeger was voor de inwoners en de gebruikers, met een “one size fits all”-aanbod, zal ze nu meer van de inwoners en gebruikers moeten zijn. Zoals gezegd zal internettoegang er anders uitzien. Het aantal vaste pc’s zal aanzienlijk beperkt worden en vervangen door laptops en/of tablets uit een kastje. (1) Op die manier kan de bezoeker zijn eigen zitplaats uitkiezen, variërend van rustig (in de stilteplekken) tot meer lawaaierig. Verschillende manieren van gebruik moeten met elkaar in verband kunnen gebracht worden, zonder te conflicteren. Nu durven ouders hun kinderen niet meenemen naar de volwassenenafdelingen. (2) De nieuwe bibliotheek wil boeiende kinderhoeken creëren, waardoor kinderen een interessante omgeving vinden op maat binnen de volwassenenafdeling. De technologie laat ons ook toe om de indeling van ons aanbod veel meer op de gebruiker af te stemmen. (3) De rigide ordeningssystemen van bibliotheken zijn er gekomen om materialen makkelijk vindbaar te maken, in functie van types materialen, thema’s,… (4) Dankzij RFID kunnen we veel afstemmen op de verschillende vormen van gebruik, bv. (5) De bestemming in Almere brengt reisgidsen, -verhalen en –woordenboeken samen. We willen dit voor heel veel onderdelen realiseren, op basis van onderzoek van het gebruik van onze huidige collectie (zowel statistisch materiaal als via frequente gebruikerspanels en gebruikersonderzoek). De nieuwe bibliotheek wordt op die manier echt een flexibele bibliotheek die vorm krijgt door de gebruiker en niet langer door het aanbod. Wat natuurlijk niet betekent dat we niet zelf zaken in de kijker willen zetten. We willen ook actief zaken aanbevelen die we écht belangrijk vinden. Als we collecties ordenen op basis van gebruik, zullen we zeker sympathieke “Trojaanse paarden” introduceren om bezoekers te verrassen en te inspireren. (6) Tegelijk zullen we ook digitale omgevingen creëren, waarin leners gepersonaliseerd advies krijgen op basis van hun leengeschiedenis, maar ook – voor wie dat wenst – een applicatie waarmee zij binnen de bibliotheek in contact kunnen komen met mensen met gelijkaardige interesses. Kort door de bocht: een dating site op basis van leengeschiedenissen!
11. Ik heb geprobeerd om u de nieuwe bibliotheek te schetsen aan de hand van een aantal concrete aspecten van de werking. Maar ik wil u ook graag deze cartoon tonen, die in De Standaard verscheen na de aankondiging dat in Gent de bibliotheek van de toekomst gebouwd zou worden. Het stelt de essentiële uitdaging die beantwoord moet worden: de bibliotheek moet zich waarmaken als een plaats waar de Gentenaars wel met zijn allen op zitten te wachten. De plaats van de bibliotheek binnen het geheel van de bruisende Krook is ook daarin te vinden. Op een site waar kennis, cultuur en economie samengaan, moet de bibliotheek die meest laagdrempelige instap zijn die de Krook ook een betekenis geeft in het leven van zo veel mogelijk Gentenaars.
12. V+, Vooruit, Minard, NTGent, Film Fest, Festival van Vlaanderen,…
13. optimale functionaliteit en uitwisselbaarheid, ook met de partners in het gebouw (ook bij bv. tafels en stoelen, bureaumateriaal,…)
14. gebruik technologie in functie van gebruikerscomfort, efficiëntie van werkprocessen (ook in filialen) en van interactieve kennisdeling door de bibliotheek We zoeken naar de wauw-factor in de Agora
15. AUTHENTICITEIT, BETROUWBAARHEID
16. Digitale boekenkast: extra content op basis van manipulatie fysiek boek. newswall
17. Intensief traject naar aanloop van A4G met studenten Aan de slag met datasets die de bibliotheek heeft: catalogus, bibliotheekbeheerssysteem (incl. leengeschiedenis), … Behoefte aan manieren om interactief te zijn met gebruikers, maar ook bijvoorbeeld literaire kaart van gent, aanbevelingsmachine …
18. Intensief traject naar aanloop van A4G met studenten Aan de slag met datasets die de bibliotheek heeft: catalogus, bibliotheekbeheerssysteem (incl. leengeschiedenis), … Behoefte aan manieren om interactief te zijn met gebruikers, maar ook bijvoorbeeld literaire kaart van gent, aanbevelingsmachine …
19. Intensief traject naar aanloop van A4G met studenten Aan de slag met datasets die de bibliotheek heeft: catalogus, bibliotheekbeheerssysteem (incl. leengeschiedenis), … Behoefte aan manieren om interactief te zijn met gebruikers, maar ook bijvoorbeeld literaire kaart van gent, aanbevelingsmachine …
20. Digitaliseren van de muziekcollectie Geluid binnen gelimiteerde oppervlakte Rechtendiscussie: bibnet? Johan Mijs en/of Klaar? Toegankelijk maken van boeken, kranten, edm Ontsluiten vanuit een thema Geschiedenis: vanuit tijdslijn Muziek vanuit genres Reizen: vanuit locaties Ontmoetingsapp voor gelijkgestemden Suggesties op basis van gezochte werken in catalogus (zeker indien uitgeleend, andere suggestie doen) Content tonen op bais van behandelen van een fysiek stuk In-building 3D navigatie + parcours voor relevante keuzes op basis van tijd
21. Samen met Bibnet en Digipolis: openen datasets Najaar 2014: samen met lancering nieuwe versie catalogus zal API beschikbaar zijn (via Iguana Gateway)
22. Samen met Bibnet en Digipolis: openen datasets Najaar 2014: samen met lancering nieuwe versie catalogus zal API beschikbaar zijn (via Iguana Gateway)