�ݺ�ߣ

Impulsklasonderzoek
Koen de Jonge
Masterstudent Universiteit van Amsterdam
Stagiair: Lectoraat Passend Onderwijs Hogeschool Leiden
06-25016157
jonge.de.k@hsleiden.nl

De Impulsklas…
• In schooljaar 2013/2014 is op de Breda school in Leiden Noord
en op de Sinte Maerte in Breda een uniek programma gestart:
De Impulsklas!
• Begin 2014 is vanuit het Lectoraat Passend Onderwijs van de
Hogeschool Leiden een onderzoek gestart naar de pilot van deze
Impulsklas
• Hoewel het onderzoek nog niet volledig is afgerond zal in deze
sheets kort uitgelegd worden wat de belangrijkste punten waren
uit het onderzoek. Daarin zal aan bod komen: Wat de
Impulsklas is, wat het onderzoek inhield en wat de ervaringen
van de Impulsklas hebben opgeleverd?
• Begin schooljaar 2014/2015 zal er een volwaardig
onderzoeksrapport komen. Dit rapport wordt echter vanwege de
privacy enkel met de betrokken scholen gedeeld. Deze sheets
geven echter al een behoorlijk beeld!

Onderzoeksvragen
Er zijn 3 onderzoeksvragen:
1. Wat is de Impulsklas?
2. Wat zijn de effecten van de Impulsklas?
3. Hoe en wat kan er beter aan de Impulsklas?

Onderzoeksvragen
Bij deze onderzoeksvragen horen verschillende deelvragen,
waarvan hier een aantal voorbeelden staan:
1. Wat is de Impulsklas?
- Wie nemen allemaal deel aan de Impulsklas?
- Wat doe je allemaal in de Impulsklas?
- Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen de Impulsklassen?
2. Wat zijn de effecten van de Impulsklas?
- Wat levert de Impulsklas de deelnemende leerling op?
- Wat levert de Impulsklas de school op?
- Wat levert de Impulsklas op voor de ouders van de leerling?
3. Hoe en wat kan er beter aan de Impulsklas?
- De Impulsklas is nog maar een pilot dus wat zouden de Impulsklasbegeleiders volgende keer
anders doen?
- Wat zouden de leerkrachten die betrokken zijn bij de Impulsklas volgende keer anders doen?

Methode: Bij wie en hoe is de informatie verzameld?
Populatie: Impulsklas Het gebouw Leiden & Impulsklas Sinte
Maerte Breda
Totaal aantal participanten: 12 leerlingen, 12 ouders & 12
leerkrachten (Steeds 5 in Leiden en 7 in Breda)
Instrumentarium:
Vragenlijsten: Voor ouders: CBCL (n=11)
oor de kinderen: CBSK (n=12)
Voor de leerkracht TRF (n=12)
Observaties: In beide Impulsklassen
Interviews: Impulsklasbegeleiders (n=4)
Leerkrachten (n=4)
Ouders (n=4)

Methode (2) Wat meten de vragenlijsten?
CBSK: Competentie Beleving schaal Kinderen, is een vragenlijst die bij de
kinderen hun eigen inschatting van de volgende punten meet:
- Schoolvaardigheden
- Sociale acceptatie
- Sportieve vaardigheden
- Fysieke verschijning
- Gedragshouding
- Gevoel van eigenwaarde.
TRF: Teacher report form geeft een oordeel over het kind vanuit het
perspectief van de leerkracht en meet de volgende schalen:
- Emotioneel reagerend
- Angstig / depressief
- Lichamelijke klachten
- Teruggetrokkenheid
- Slaapproblemen
- Aandachtsproblemen
- Agressief gedrag

Methode (3) Wat meten de vragenlijsten?
CBCL: Child behaviour checklist geeft een oordeel over het kind vanuit
het perspectief van de ouder en meet de volgende schalen:
- Teruggetrokken / depressief
- Lichamelijke klachten
- Angstig / depressief
- Sociale problemen
- Denkproblemen
- Aandachtsproblemen
- Normafwijkend gedrag
- Agressief gedrag
U ziet hier dat een aantal schalen schuingedrukt zijn. Dit zijn de schalen
die ook voorkomen bij de TRF. Waardoor gegevens met elkaar vergeleken
konden worden om de betrouwbaarheid te vergroten!

Methode (4) Wat voor vragen zijn er gesteld tijdens de
interviews?
Impulsklasbegeleiders
bv: Hoe reageerden de kinderen op de Impulsklas?
Wat zouden jullie bij een volgende Impulsklas anders
doen?
Zijn de leerlingen vooruitgegaan in hun zelfvertrouwen?
Ouders
bv: Ziet u verbetering bij uw zoon op gebied van
concentratie?
Hoe was/is het contact met school voor en tijdens de
Impulsklas?
Hoe heeft u het contact met de andere ouders ervaren?
Leerkrachten
bv: Hoe was het contact met ouders voor en tijdens de
Impulsklas?
Hoe heeft u de terugkoppeling van de
Impulsklasbegeleiders ervaren?

Resultaten: Onderzoeksvraag 1: Wat is de Impulsklas?
Een groepje leerlingen met werkhouding en gedragsproblemen
gaat één dagdeel per week naar de Impulsklas en werkt daar onder
gespecialiseerde begeleiding aan het reguliere schoolwerk. Dat kunnen
kinderen zijn die veel moeite hebben hun werk af te krijgen of
die zich onvoldoende aan de regels houden in de klas; kinderen die bru-taal
zijn, snel boos worden, kortom: kinderen die gedrag vertonen waar
de leerkracht last van ondervindt. De Impulsklas vindt 1 dagdeel per
week plaats gedurende 12 weken en bestaat uit maximaal 8 leerlingen
in de leeftijd van 8 tot en met 12 jaar. Het bijzondere daarbij is dat er
per kind altijd 1 ouder bij is!
Daarbij wordt er met de leerlingen gewerkt aan 3 a 4 specifieke
persoonlijke doelen die samen met de leerlingen, de ouders en de
leerkracht is opgesteld. Tijdens de Impulsklas wordt er iedere dag een
doelenkaart ingevuld waarop wordt bijgehouden hoe goed de leerlingen
scoorden op hun doelen. Zo wordt vooruitgang inzichtelijk en kan men
reflecteren. Aan het einde van de Impulsklas krijgen de leerlingen een
certificaat.

Resultaten (2): Onderzoeksvraag 1: Wat is de Impulsklas?
Een Impulsklasochtend ziet er ongeveer zo uit:
08:45 – 09:20 Starten in de kring, doornemen van de scores
09:20 – 10:00 Werktijd
10:00 – 10:10 Eten en drinken
10:10 – 10:30 Pauze, naar buiten
10:30 – 11:15 Tweede werkmoment
11:15 – 11.35 Vraagteken: Tijd voor creativiteit, een energizer of een
andere leuke/leerzame opdracht
11:35 – 12:00 Evaluatie van de ochtend en vooruitkijken naar de
komende week
Eén keer in de twee weken komen ook de ouders samen van 10:00 tot
11:00.

Resultaten(3): Wat is de Impulsklas?
Aantal
verschillen:
Leiden Breda
Scholen Brede school:
Springplank, de
Viersprong & de Singel
Sinte Maerte
Populatie
kenmerken
Cultureel divers, alleen
jongens, enkele
verschillende diagnosen
Enkele verschillende
diagnosen, meer
gescheiden ouders, 2
meisjes
Impulsklas
begeleiders
Van buitenaf: SBO de
Vlieger
Intern begeleider en een
leerkracht van de school
zelf
Start Het hele schooljaar door,
flexibel instap moment
1 instap moment januari
2014

CBCL
Aan ouders werd gevraagd waarover ze zich zorgen maakten bij hun
kind. Daar kwamen de volgende punten uit:
• Emotionele ontwikkeling
• Zelfstandigheid
• Sociale contacten
• Concentratieproblemen
• Gedrag
• Zelvertrouwen
- Ook scoorden zij hun zoon of dochter op de verschillende schalen.
(Teruggetrokken / depressief -Lichamelijke klachten-Angstig /
depressief- Sociale problemen - Denkproblemen – Aandachtsproblemen -
Normafwijkend gedrag - Agressief gedrag)
Daarin zien we echter dat de verschillen tussen de kinderen erg groot
zijn. We zien geen enkele van bovengenoemde schalen er echt
uitspringen. Uiteindelijk kunnen we hier dus op groepsniveau niet zo veel
over zeggen. Op individueel niveau echter wel, maar gezien de privacy
van de kinderen wordt daar hier niet op ingegaan.

CBSK
De leerlingen scoorden zichzelf allemaal hoog op sportieve vaardigheden.
Op de andere schalen (schoolvaardigheden, sociale acceptatie, fysieke
verschijning, gedragshouding, gevoel van eigenwaarde) scoorden de
leerlingen zichzelf heel wisselend. We kunnen dus behalve voor de
sportieve vaardigheden niet stellen dat de leerlingen als groep op één van
de schalen heel hoog of heel laag scoorden.
Op individueel niveau zien we dat er 2 leerlingen op veel schalen hoog
scoorden en dat 2 leerlingen op veel schalen laag scoorden. De meeste
zaten er echter tussenin. Sommige leerlingen dus goed in de gaten blijven
houden.

Resultaten (5): Wat is de Impulsklas?
TRF
Ook de leerkrachten werd gevraagd waar zij zich zorgen over maakten
wat betreft de leerling. Daar kwamen de volgende punten uit:
Onrust, concentratie, snel afgeleid, geen verantwoordelijkheid nemen,
impulsbeheersing, sociale emotionele aansluiting bij leeftijdsgenoten,
werkhouding, plannen, organiseren, sociale omgang, omgaan met
negatieve emoties, chaotisch.
- Ook scoorden zij de leerling op de verschillende schalen. (Emotioneel
reagerend - Angstig / depressief - Lichamelijke klachten-teruggetrokkenheid
- Slaapproblemen -Aandachtsproblemen - Agressief
gedrag)
Daarin zien we net als bij de ouders dat de verschillen tussen de
kinderen erg groot zijn. Uiteindelijk kunnen we hier op groepsniveau
dus niet zo veel over zeggen.

Resultaten(6) Wat is de Impulsklas?
Resultaten interviews leerkrachten:
In de interviews kwam naar voren wat de leerkracht vond van de
Impulsklas. Er werd gevraagd waarom specifiek deze leerling aan de
Impulsklas mocht mee doen. Ook werd er meer gevraagd over de
achtergrond van het kind.
Daarin zien we dat de leerkrachten in het algemeen positief zijn over de
Impulsklas. Hoewel de kinderen erg verschillend zijn gaven de
leerkrachten aan dat de Impulsklas voor de betreffende leerling
positieve effecten had. Vaak is ook het contact met de ouders beter
geworden ten tijde van de Impulsklas. Wel gaven de leerkrachten aan
dat ze het consequent invullen van de doelenkaarten soms lastig
vonden.

Resultaten interviews ouders:
In de interviews met ouders is gevraagd naar achtergronden van de
gezinssituatie, achtergronden van het kind, de ervaringen van de ouders
in de Impulsklas en wat de ouder er van vond. Daarin zagen we ouders
erg positief waren over de Impulsklas. Ook ondanks de diversiteit in
achtergronden van zowel de gezinssituatie als het kind zelf. Vaak gaven
ouders aan dat het contact met school ook sterk verbeterd is.

Resultaten interviews Impulsklasbegeleiders:
Ook met de Impulsklasbegeleiders is gesproken. Daar gingen we niet in
op individuele gevallen maar spraken we meer over groepsproces en
effecten voor alle kinderen.
Ook de Impulsklasbegeleiders gaven aan dat elk kind weer anders is en
dat het daarom zo waardevol is om met het kind individuele doelen te
maken. Zij gaven ook aan dat het contact tussen ouders onderling ook
heel positief was. De samenwerking met leerkrachten verliep goed
alleen vulden niet alle leerkrachten de doelenkaarten even goed in.

Resultaten(8) Onderzoeksvraag 2: Wat zijn de effecten van de
Impulsklas?
Voor het kind
Ouders is gevraagd om een oordeel te geven over een aantal punten
voorafgaand aan de Impulsklas en tijdens de Impulsklas. De momenten
van de interviews waren in het algemeen halverwege de Impulsklas.
Hieronder enkele resultaten:
Relatie met de leerkracht: (6 naar 7) (3 naar 8) (7-8) (5-7)
Communiceren met de leerkracht (4-6) (4-8) (6-8) (5-8)
Kwaliteit in relatie met klasgenoten (6-7) (5-8) (7-9) (5-8)
Communiceren met klasgenoten (5-6) (5-8) (6-8)
Werkhouding (5-6) (5-8) (5-6,5) (5-8)
Naast deze resultaten gaven ouders ook op de andere punten een
vergelijkbare progressie. Ouders gaven daarnaast nog aan dat zij ook
thuis verbetering zagen in het gedrag van hun kind

Impulsklas?
Voor het kind.
Ook de leerkrachten moesten verschillende punten oordelen geven over het
kind voorafgaand en tijdens de Impulsklas. Daar kwamen de volgende
scores uit:
Taakgerichtheid (van 5 naar 7) (4 naar 6) (5-6) (3-7)
Zelfvertrouwen (5-7) (4-6) (5-6) (3-5,5)
Geloof in eigen kunnen (3-6) (5-8) (4-8) (mist)
Contact met andere kinderen (6-7) (6-6) (2-6) (2-6)
Zicht op eigen problematiek (mist) (4-6) (6-9) (3-7)
Leerkrachten gaven ook aan dat naast deze verbeteringen er ook betere
communicatie met het kind ontstond. Ook was er bij een enkeling ook
sprake van een verbetering van de cijfers.

Impulsklas?
Voor de kinderen
Ook de Impulsklasbegeleiders is gevraagd wat voor effecten zij
zagen bij de kinderen. Zij gaven als belangrijkste punt aan dat
kinderen meer verantwoordelijkheid namen voor hun gedrag.
Daarnaast zagen ook zij vooruitgang op gebied van gedrag,
emotionele ontwikkeling, kwaliteitsverbetering van de relatie
met de leerkracht, verbetering in communiceren met
klasgenoten, verbeterde werkhouding en verhoogd
zelfvertrouwen.

Impulsklas?
Wat waren de effecten voor de ouders?
Wat betreft school kregen ouders:
• Beter zicht op wat het gedrag
van het kind in de klas
• Betere communicatie met
leerkracht en school algemeen
• Weer een positief beeld van
het kind en de school
• Gevoel van begrip voor de
situatie vanuit school en
andere ouders
Wat betreft thuis hadden
ouders:
• Betere communicatie tussen
vader en moeder thuis
• Beter aanbod van structuur
• Beter begrip van wat het kind
nodig heeft
• Praktische tips uitgewisseld

Impulsklas?
Voor de school/leerkracht
• Beter begrip van hoe het kind aangepakt moet worden in de klas
• Betere communicatie met ouders
• Weer een positief beeld van het kind

Resultaten(11): Onderzoeksvraag 3: Hoe en wat kan er beter
aan de Impulsklas?
• Doelenkaart kan beter worden ingevuld
• Formulering van doelen was soms breed en soms te breed, waardoor
bijstellen nodig was. Som juist een goede ontwikkeling maar ook een
punt om in de gaten te blijven houden!
• Omdat het een pilot was wisten de leerkrachten niet goed wat ze konden
verwachten. Ze waren benieuwd hoe er met de leerlingen gezamenlijk
gereflecteerd werd op de doelenkaart. Leerkrachten in een eerder
stadium laten mee kijken kan een hoop vragen en onzekerheden
wegnemen
• Er waren veel vragen over de borging van de effecten na de 12 weken.
Nu is per individu bekeken waar er behoefte aan was en wat er mogelijk
was. Punt om te blijven monitoren.

Conclusies
- Impulsklas is een veelbelovend programma in het bieden van passend onderwijs
voor deze groep leerlingen
- Sommige kinderen goed in de gaten blijven houden, andere kunnen weer meer
losgelaten worden
- Korte termijn effecten zeer positief
- Ouders en leerkrachten waren positief over het programma, de doelenkaart maar
doorslaggevend was de rol van de Impulsklasbegeleiders
- Enkele opstartproblemen
- Toepasbaar en effectief gebleken in beide contexten
- Veel waardering voor het oplossingsgericht werken
- Ouders zijn dankbaar dat ze zo intensief betrokken kunnen worden

Discussie: Vervolgonderzoek & aanbevelingen
Gebreken huidig onderzoek
• Enkel korte termijn effecten gemeten
• Kleine onderzoekspopulatie (n=12)
• Geen interviews met kinderen
Vervolgonderzoek:
• Lange termijn effecten
• Grotere onderzoekspopulaties
• Effecten thuis meer onderzoeken
• Wat vinden de kinderen zelf?
• Nazorg monitoren
Vervolgstappen/aanbevelingen:
• Opstellen profiel Impulsklasbegeleider om kwaliteit te blijven waarborgen
• In specifieke gevallen intensievere samenwerking met thuissituatie
• Mogelijkheden exploreren om Impulsklas ook aan jongere kinderen te
geven
• Duidelijkheid schetsen over nazorg
• Doorgaan en verbeterpunten meenemen!

Vragen? Opmerkingen?
Voor vragen of opmerkingen over het onderzoek kunt u contact opnemen
met:
Koen de Jonge
Lectoraat Passend Onderwijs Hogeschool Leiden
jonge.de.k@hsleiden.nl
06-25016157
Voor meer informatie en vragen over de Impulsklas over de Impulsklas:
http://www.impulsorganisatieadvies.nl/site.php?357
Katrien Schober
Impuls Organisatieadvies, training en coaching
tel. 0575-563121 m. 06-51927388

�ݺ�ߣ

20140701 impulsklasonderzoek hogeschool leiden

More Related Content

20140701 impulsklasonderzoek hogeschool leiden

Editor's Notes