際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Ongelijkheid
Tot hier en dan verder
Maand van de Filosofie
Lezing gehouden door Saskia van der Werff
voor Humanistenforum te Alkmaar
28 april 2015
2-5-2015
1
(On)gelijkheid?
Wanneer gaat wenselijke
ongelijkheid over in onwenselijke?
Mensenrechten?
Fysieke behoeften?
Religie?
Natuurlijke leefomgeving?
Cultureel?
Sociaal/Economisch?
Financieel?
Gender?
Gezag?
De grens volgens Piketty
Verschil in vermogen
Kapitaal = vermogen =
niet-menselijke activa die
je kunt bezitten, die op
een markt te ruilen is
Onze moderne democratie谷n zijn gebaseerd op een meritocratisch wereldbeeld:
een geloof in ongelijkheid door verdienste.
Gelijkheid als burgerrecht is niet te rijmen met ongelijke levensomstandigheden.
Meritocratisch wereldbeeld?
Hij die toegevoegde waarde levert
Verdient het meeste geld
Als het team niet presteert
mag hij vertrekken (zonder bonus)
De grens volgens Luyendijk
Eigenaarschap
Risico nemers
(de bankiers)
zijn ongelijk aan de
Risico dragers
(aandeelhouder, toezichthouder, belastingbetalers)
Amoraliteit staat voor gelijke kansen
Welke begrenzing brengt
eigenaarschap met zich mee?
Locke: Toe-eigenen met eigen
arbeid zolang er voldoende
overblijft voor ander
Wie is die ander? Je gelijke?
Wat is voldoende?
Heeft iedereen gelijke kansen/resultaten eigen arbeid?
De grens volgens Bregman/Frederik:
Toegevoegde waarde
Toegevoegde waarde = product/dienst
dat bijdrage levert aan welvaart
Met geld dat we niet hebben kopen we troep
die we niet nodig hebben om indruk te maken
op mensen die we stom vinden.
Aan wie komt de meer/minder opbrengst
van de toegevoegde waarde toe?
Klassensamenleving
Klassen-specifieke normen en waarden
Weg bewandelen die door geboorte is
vastgelegd, geen strijd lotsbestemming aan te
vechten
Arbeidersklasse verdient voldoende voor
basisbehoefte
Egalitaire samenleving
Politieke vrijheid op het publieke terrein van het
publieke gemeen, gevoel van trots
Nivelleren gebaseerd op conformisme leidt tot
onverschilligheid, afgunst en verdeeldheid
Loon naar verdienste
Toqueville: Welvaart
gaat gepaard met
pauperisme
De grens volgens Nussbaum
Burgerschap
Het vermogen om andere mensen
te zien als menselijke wezens en
niet als gebruiksartikelen
Onderwijs richten op burgerschap
ipv (econ)vaardigheden
 Kritisch nadenken
 Uitdagen verbeeldingskracht
 Empatisch begrijpen van menselijke
ervaring
 Begrijpen complexiteit van onze wereld
Welke begrenzing brengt burgerschap met zich mee?
Rechtvaardigheid:
1. Economisch: ieder het zijne geven
2. Politiek: volgens de wet
De ergste vorm van ongelijkheid is
proberen ongelijke dingen gelijk te maken
Aristoteles:
Het juiste midden tussen
een teveel en een te weinig
(On)Gelijk?
Ongelijkheid elementen
Maatstaf/Norm/Waarde
Personen/Groep Relevant verschil
Tussen Personen/Groepen bestaat een kenmerkend, relevant verschil.
Door het verschil met de maatstaf/norm&waarde te vergelijken,
waarderen we dit als gelijk of ongelijk. We bepalen of het verschil tussen
wenselijke marges ligt en maken (on)gelijker, maatschappelijk of politiek.
Deze Personen/Groepen zijn niet hetzelfde/identiek aan elkaar.
Wanneer gaat wenselijke
ongelijkheid over in onwenselijke?
Waar trekt u de grens?
Waarom hier en niet daar?
2-5-2015
15
SA S K I A V A N D E R W E R F F M A M S C
F I LO S O O F
B E R E N KO O G 8 0
1 8 2 2 B Z A L K M A A R
0 6 - 1 0 7 7 6 8 5 8
W W W. C R E AT H O S . N L
I N F O @ C R E AT H O S . N L

More Related Content

2015 ongelijkheid tot hier en dan verder

  • 1. Ongelijkheid Tot hier en dan verder Maand van de Filosofie Lezing gehouden door Saskia van der Werff voor Humanistenforum te Alkmaar 28 april 2015 2-5-2015 1
  • 3. Wanneer gaat wenselijke ongelijkheid over in onwenselijke? Mensenrechten? Fysieke behoeften? Religie? Natuurlijke leefomgeving? Cultureel? Sociaal/Economisch? Financieel? Gender? Gezag?
  • 4. De grens volgens Piketty Verschil in vermogen Kapitaal = vermogen = niet-menselijke activa die je kunt bezitten, die op een markt te ruilen is Onze moderne democratie谷n zijn gebaseerd op een meritocratisch wereldbeeld: een geloof in ongelijkheid door verdienste. Gelijkheid als burgerrecht is niet te rijmen met ongelijke levensomstandigheden.
  • 5. Meritocratisch wereldbeeld? Hij die toegevoegde waarde levert Verdient het meeste geld Als het team niet presteert mag hij vertrekken (zonder bonus)
  • 6. De grens volgens Luyendijk Eigenaarschap Risico nemers (de bankiers) zijn ongelijk aan de Risico dragers (aandeelhouder, toezichthouder, belastingbetalers) Amoraliteit staat voor gelijke kansen Welke begrenzing brengt eigenaarschap met zich mee?
  • 7. Locke: Toe-eigenen met eigen arbeid zolang er voldoende overblijft voor ander Wie is die ander? Je gelijke? Wat is voldoende? Heeft iedereen gelijke kansen/resultaten eigen arbeid?
  • 8. De grens volgens Bregman/Frederik: Toegevoegde waarde Toegevoegde waarde = product/dienst dat bijdrage levert aan welvaart Met geld dat we niet hebben kopen we troep die we niet nodig hebben om indruk te maken op mensen die we stom vinden. Aan wie komt de meer/minder opbrengst van de toegevoegde waarde toe?
  • 9. Klassensamenleving Klassen-specifieke normen en waarden Weg bewandelen die door geboorte is vastgelegd, geen strijd lotsbestemming aan te vechten Arbeidersklasse verdient voldoende voor basisbehoefte Egalitaire samenleving Politieke vrijheid op het publieke terrein van het publieke gemeen, gevoel van trots Nivelleren gebaseerd op conformisme leidt tot onverschilligheid, afgunst en verdeeldheid Loon naar verdienste Toqueville: Welvaart gaat gepaard met pauperisme
  • 10. De grens volgens Nussbaum Burgerschap Het vermogen om andere mensen te zien als menselijke wezens en niet als gebruiksartikelen Onderwijs richten op burgerschap ipv (econ)vaardigheden Kritisch nadenken Uitdagen verbeeldingskracht Empatisch begrijpen van menselijke ervaring Begrijpen complexiteit van onze wereld Welke begrenzing brengt burgerschap met zich mee?
  • 11. Rechtvaardigheid: 1. Economisch: ieder het zijne geven 2. Politiek: volgens de wet De ergste vorm van ongelijkheid is proberen ongelijke dingen gelijk te maken Aristoteles: Het juiste midden tussen een teveel en een te weinig
  • 13. Ongelijkheid elementen Maatstaf/Norm/Waarde Personen/Groep Relevant verschil Tussen Personen/Groepen bestaat een kenmerkend, relevant verschil. Door het verschil met de maatstaf/norm&waarde te vergelijken, waarderen we dit als gelijk of ongelijk. We bepalen of het verschil tussen wenselijke marges ligt en maken (on)gelijker, maatschappelijk of politiek. Deze Personen/Groepen zijn niet hetzelfde/identiek aan elkaar.
  • 14. Wanneer gaat wenselijke ongelijkheid over in onwenselijke? Waar trekt u de grens? Waarom hier en niet daar?
  • 15. 2-5-2015 15 SA S K I A V A N D E R W E R F F M A M S C F I LO S O O F B E R E N KO O G 8 0 1 8 2 2 B Z A L K M A A R 0 6 - 1 0 7 7 6 8 5 8 W W W. C R E AT H O S . N L I N F O @ C R E AT H O S . N L