際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

20230930_Visie-op-ICT_Opdracht-7_Johan-Vanheusden.pptx

Download as PPTX, PDF
UCLL Diest
UCLL Diest

Auteursrecht en plagiaat in het onderwijs.

1 of 18
Download to read offline
Auteursrecht en plagiaat in het onderwijs Opdracht Visie op ICT Onderwerp 7 door Johan Vanheusden
Wat zijn auteursrechten? Auteursrechten beschermen de maker van een werk (foto, liedje, tekst, boek, gedicht, film, beeldhouwwerk ). Auteursrechten ontstaan automatisch. Schrijf je een tekst of maak je beelden, dan heb jij daar zonder meer auteursrechten over. Je hoeft er niets extra voor te ondernemen. Door de bescherming van de auteursrechten mag je nooit zomaar materiaal kopi谷ren, gebruiken of publiceren zonder dat je daar de uitdrukkelijke toestemming voor hebt.
In de klas Je mag in de klas ter illustratie van je lessen: Een liedje afspelen Een gedicht voordragen Een songtekst analyseren en er kopie谷n van maken Een theatervoorstelling naspelen Prenten afdrukken en tonen Een fragment uit een boek kopi谷ren Een film vertonen Maar je mag geen afbreuk doen aan de normale exploitatie van een werk. Je mag bijvoorbeeld de aankoop van een boek niet vervangen door het te kopi谷ren.
Zelfgemaakte cursus Gebruik je afbeeldingen op je werkbladen of in een zelfgemaakte cursus? Dat kan geen kwaad zolang je het materiaal alleen voor je leerlingen en niet voor commerci谷le doeleinden gebruikt. Maar sommige beelden zijn zodanig beschermd dat je ze nooit mag gebruiken zonder toestemming. Voor materiaal dat je online wil delen zoals op Smartschool en KlasCement, moet je auteursrechtvrije afbeeldingen gebruiken en de bron vermelden. Meer info: KlasCement - Gratis afbeeldingen voor je lesmateriaal(dit is een externe link) Laat je een uitgeverij je cursus uitgeven, dan moet je altijd toestemming vragen en eventueel een vergoeding betalen. Maak je een cursus in opdracht van de school, dan wordt de school automatisch eigenaar en heeft er dus auteursrechten over. Ontwerp je op eigen initiatief een cursus, dan heb jij de auteursrechten.
Schoolfeest Hou je een playbackshow, talentenavond, zangwedstrijd, en vraag je daar inkomgeld voor? Dan moet je een bijdrage betalen aan Sabam, en als je liedjes afspeelt ook een billijke vergoeding. Ook voor de achtergrondmuziek op een eetfestijn moet je een bijdrage betalen. Spelen de leerlingen een bestaande toneelvoorstelling waar je alleen personeel, leerlingen en ouders voor uitnodigt, met gratis toegang, dan hoef je niets te betalen.
Schoolwebsite Let op met het kopi谷ren van afbeeldingen, liedjes, gedichten, filmpjes op de schoolwebsite. Gebruik je beschermd werk van een auteur of uitgeverij, dan heb je eerst toestemming nodig. Voor originele werkjes door de leerlingen in de klas gemaakt, is het de school die beslist. Spring voorzichtig om met fotos van leerlingen op de website. Vraag toestemming om die fotos te maken en te publiceren. Dat kan bijvoorbeeld in het schoolreglement.
Gesloten leeromgeving Wil je vermijden dat buitenstaanders fotos van leerlingen en personeel kunnen bekijken? Zorg voor een afgeschermde omgeving binnen de schoolwebsite die alleen voor personeel, leerlingen en hun ouders toegankelijk is. Als je werkt met een beveiligde leeromgeving zoals Smartschool, gelden dezelfde regels rond auteursrechten als in de klas.
Publiek examen Op een publiek examen is het toegestaan om een beschermd werk uit te voeren, zonder dat de leerling of de school daar een vergoeding voor moet betalen. Zolang de toegang tot het examen kosteloos is en het examen dient als beoordeling om een diploma of getuigschrift te verlenen, is er geen probleem.
Welke regelingen zijn er? (1/3) Reprobel Elke school betaalt een jaarlijkse bijdrage aan Reprobel om kopie谷n te nemen. Dat is een vergoeding voor het reprografierecht: het recht om zonder toestemming kopie谷n te maken van een beschermd werk voor niet- commerci谷le onderwijsdoeleinden. Reprobel int die vergoedingen en verdeelt ze over auteurs en uitgevers.
Welke regelingen zijn er? (2/3) Sabam In sommige gevallen moet de school ook een vergoeding aan Sabam betalen om muziek af te spelen, bijvoorbeeld op schoolevenementen. Sabam is de Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers. Schrijvers, fotografen, dichters, choreografen, journalisten, componisten, uitgevers, kunnen zich aansluiten, maar zijn niet verplicht om dat te doen. Meer informatie op de website van Sabam.
Welke regelingen zijn er? (3/3) Billijke vergoeding De billijke vergoeding verdedigt dan weer de belangen van uitvoerend kunstenaars (acteurs, dansers, komieken ) en van producenten. Een billijke vergoeding betaal je alleen als je opgenomen muziek of filmpjes afspeelt. Voor een live optreden betaal je geen billijke vergoeding. Wil je muziekpartituren kopi谷ren, dan kan je daarvoor een licentie aanvragen bij de auteursvereniging SEMU.
Creative Commons Naast de wettelijke regelingen bestaat er een 2de systeem van bescherming van een werk: Creative Commons. Heel wat auteurs publiceren teksten, fotos, afbeeldingen, filmpjes onder een Creative Commons-licentie. Als auteur sta je toe dat anderen je werk delen, gebruiken of erop voortbouwen. Vind meer informatie over Creative Commons op KlasCement - Wat is Creative Commons? Je kiest zelf binnen een aantal categorie谷n onder welke voorwaarden anderen je werk mogen gebruiken.
Creative Commons licenties CC0: deel van het publieke domein, je doet volledig afstand van je auteursrechten. CC BY: naamsvermelding: je vermeldt de oorspronkelijke maker indien je het werk (of een aanpassing, remix ) deelt en vermeldt of je het al dan niet aanpaste. CC BY-SA: naamsvermelding gelijk delen : je mag het werk delen en bewerken, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden en aangeven of je al dan niet aanpassingen maakte. Je moet dit delen onder dezelfde licentie. CC BY-ND: naamsvermelding geen afgeleide werken: je mag het werk delen, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden. Indien je aanpassingen maakt, mag je deze niet delen. CC BY-NC: naamsvermelding niet commercieel: je mag het werk delen en bewerken, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden en aangeven of je al dan niet aanpassingen maakte. Je mag het werk niet gebruiken voor commerci谷le doeleinden. CC BY-NC-SA: naamsvermelding niet commercieel gelijk delen: je mag het werk delen en bewerken, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden en aangeven of je al dan niet aanpassingen maakte. Je moet dit delen onder dezelfde licentie. Je mag het werk niet gebruiken voor commerci谷le doeleinden. CC BY-NC-ND: naamsvermelding niet commercieel geen afgeleide werken: je mag het werk delen, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden. Indien je aanpassingen maakt, mag je deze niet delen. Je mag het werk niet gebruiken voor commerci谷le doeleinden.
Handig hulpmiddel https://www.mediawijs.be/nl/aut eursrechtaffiche
Meest gemaakte fouten Losweg een foto van het internet plukken zonder na te gaan of deze auteursrechtelijk beschermd is. Kopie谷n maken van een volledig boekwerk zodat je het niet moet aankopen.
Plagiaat Plagiaat is het overnemen van teksten, beeldmateriaal, composities, etc. van anderen en deze laten doorgaan voor eigen werk. Hoe plagiaat herkennen bij leerlingen? Zet de tekst in het zoekvenster van Google en doe een zoekopdracht. Kijk naar websites die boekbesprekingen aanbieden zoals https://www.stuvia.com/nl-nl/scholieren/boekverslagen Vraag aan de leerling welke hulp ze gebruikt hebben.
Heeft AI geholpen? Kenniscentrum Digisprong heeft een goede uitleg over wat AI is, hoe het in te zetten in de klas en hoe je eventueel AI-gegenereerd materiaal kan herkennen. https://www.vlaanderen.be/kenniscentrum- digisprong/themas/innovatie/artificiele-intelligentie/longread-hoe- omgaan-met-tekstschrijvende-ai-programmas
20230930_Visie-op-ICT_Opdracht-7_Johan-Vanheusden.pptx

More Related Content

20230930_Visie-op-ICT_Opdracht-7_Johan-Vanheusden.pptx

  • 1. Auteursrecht en plagiaat in het onderwijs Opdracht Visie op ICT Onderwerp 7 door Johan Vanheusden
  • 2. Wat zijn auteursrechten? Auteursrechten beschermen de maker van een werk (foto, liedje, tekst, boek, gedicht, film, beeldhouwwerk ). Auteursrechten ontstaan automatisch. Schrijf je een tekst of maak je beelden, dan heb jij daar zonder meer auteursrechten over. Je hoeft er niets extra voor te ondernemen. Door de bescherming van de auteursrechten mag je nooit zomaar materiaal kopi谷ren, gebruiken of publiceren zonder dat je daar de uitdrukkelijke toestemming voor hebt.
  • 3. In de klas Je mag in de klas ter illustratie van je lessen: Een liedje afspelen Een gedicht voordragen Een songtekst analyseren en er kopie谷n van maken Een theatervoorstelling naspelen Prenten afdrukken en tonen Een fragment uit een boek kopi谷ren Een film vertonen Maar je mag geen afbreuk doen aan de normale exploitatie van een werk. Je mag bijvoorbeeld de aankoop van een boek niet vervangen door het te kopi谷ren.
  • 4. Zelfgemaakte cursus Gebruik je afbeeldingen op je werkbladen of in een zelfgemaakte cursus? Dat kan geen kwaad zolang je het materiaal alleen voor je leerlingen en niet voor commerci谷le doeleinden gebruikt. Maar sommige beelden zijn zodanig beschermd dat je ze nooit mag gebruiken zonder toestemming. Voor materiaal dat je online wil delen zoals op Smartschool en KlasCement, moet je auteursrechtvrije afbeeldingen gebruiken en de bron vermelden. Meer info: KlasCement - Gratis afbeeldingen voor je lesmateriaal(dit is een externe link) Laat je een uitgeverij je cursus uitgeven, dan moet je altijd toestemming vragen en eventueel een vergoeding betalen. Maak je een cursus in opdracht van de school, dan wordt de school automatisch eigenaar en heeft er dus auteursrechten over. Ontwerp je op eigen initiatief een cursus, dan heb jij de auteursrechten.
  • 5. Schoolfeest Hou je een playbackshow, talentenavond, zangwedstrijd, en vraag je daar inkomgeld voor? Dan moet je een bijdrage betalen aan Sabam, en als je liedjes afspeelt ook een billijke vergoeding. Ook voor de achtergrondmuziek op een eetfestijn moet je een bijdrage betalen. Spelen de leerlingen een bestaande toneelvoorstelling waar je alleen personeel, leerlingen en ouders voor uitnodigt, met gratis toegang, dan hoef je niets te betalen.
  • 6. Schoolwebsite Let op met het kopi谷ren van afbeeldingen, liedjes, gedichten, filmpjes op de schoolwebsite. Gebruik je beschermd werk van een auteur of uitgeverij, dan heb je eerst toestemming nodig. Voor originele werkjes door de leerlingen in de klas gemaakt, is het de school die beslist. Spring voorzichtig om met fotos van leerlingen op de website. Vraag toestemming om die fotos te maken en te publiceren. Dat kan bijvoorbeeld in het schoolreglement.
  • 7. Gesloten leeromgeving Wil je vermijden dat buitenstaanders fotos van leerlingen en personeel kunnen bekijken? Zorg voor een afgeschermde omgeving binnen de schoolwebsite die alleen voor personeel, leerlingen en hun ouders toegankelijk is. Als je werkt met een beveiligde leeromgeving zoals Smartschool, gelden dezelfde regels rond auteursrechten als in de klas.
  • 8. Publiek examen Op een publiek examen is het toegestaan om een beschermd werk uit te voeren, zonder dat de leerling of de school daar een vergoeding voor moet betalen. Zolang de toegang tot het examen kosteloos is en het examen dient als beoordeling om een diploma of getuigschrift te verlenen, is er geen probleem.
  • 9. Welke regelingen zijn er? (1/3) Reprobel Elke school betaalt een jaarlijkse bijdrage aan Reprobel om kopie谷n te nemen. Dat is een vergoeding voor het reprografierecht: het recht om zonder toestemming kopie谷n te maken van een beschermd werk voor niet- commerci谷le onderwijsdoeleinden. Reprobel int die vergoedingen en verdeelt ze over auteurs en uitgevers.
  • 10. Welke regelingen zijn er? (2/3) Sabam In sommige gevallen moet de school ook een vergoeding aan Sabam betalen om muziek af te spelen, bijvoorbeeld op schoolevenementen. Sabam is de Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers. Schrijvers, fotografen, dichters, choreografen, journalisten, componisten, uitgevers, kunnen zich aansluiten, maar zijn niet verplicht om dat te doen. Meer informatie op de website van Sabam.
  • 11. Welke regelingen zijn er? (3/3) Billijke vergoeding De billijke vergoeding verdedigt dan weer de belangen van uitvoerend kunstenaars (acteurs, dansers, komieken ) en van producenten. Een billijke vergoeding betaal je alleen als je opgenomen muziek of filmpjes afspeelt. Voor een live optreden betaal je geen billijke vergoeding. Wil je muziekpartituren kopi谷ren, dan kan je daarvoor een licentie aanvragen bij de auteursvereniging SEMU.
  • 12. Creative Commons Naast de wettelijke regelingen bestaat er een 2de systeem van bescherming van een werk: Creative Commons. Heel wat auteurs publiceren teksten, fotos, afbeeldingen, filmpjes onder een Creative Commons-licentie. Als auteur sta je toe dat anderen je werk delen, gebruiken of erop voortbouwen. Vind meer informatie over Creative Commons op KlasCement - Wat is Creative Commons? Je kiest zelf binnen een aantal categorie谷n onder welke voorwaarden anderen je werk mogen gebruiken.
  • 13. Creative Commons licenties CC0: deel van het publieke domein, je doet volledig afstand van je auteursrechten. CC BY: naamsvermelding: je vermeldt de oorspronkelijke maker indien je het werk (of een aanpassing, remix ) deelt en vermeldt of je het al dan niet aanpaste. CC BY-SA: naamsvermelding gelijk delen : je mag het werk delen en bewerken, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden en aangeven of je al dan niet aanpassingen maakte. Je moet dit delen onder dezelfde licentie. CC BY-ND: naamsvermelding geen afgeleide werken: je mag het werk delen, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden. Indien je aanpassingen maakt, mag je deze niet delen. CC BY-NC: naamsvermelding niet commercieel: je mag het werk delen en bewerken, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden en aangeven of je al dan niet aanpassingen maakte. Je mag het werk niet gebruiken voor commerci谷le doeleinden. CC BY-NC-SA: naamsvermelding niet commercieel gelijk delen: je mag het werk delen en bewerken, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden en aangeven of je al dan niet aanpassingen maakte. Je moet dit delen onder dezelfde licentie. Je mag het werk niet gebruiken voor commerci谷le doeleinden. CC BY-NC-ND: naamsvermelding niet commercieel geen afgeleide werken: je mag het werk delen, maar moet de oorspronkelijke maker ook vermelden. Indien je aanpassingen maakt, mag je deze niet delen. Je mag het werk niet gebruiken voor commerci谷le doeleinden.
  • 15. Meest gemaakte fouten Losweg een foto van het internet plukken zonder na te gaan of deze auteursrechtelijk beschermd is. Kopie谷n maken van een volledig boekwerk zodat je het niet moet aankopen.
  • 16. Plagiaat Plagiaat is het overnemen van teksten, beeldmateriaal, composities, etc. van anderen en deze laten doorgaan voor eigen werk. Hoe plagiaat herkennen bij leerlingen? Zet de tekst in het zoekvenster van Google en doe een zoekopdracht. Kijk naar websites die boekbesprekingen aanbieden zoals https://www.stuvia.com/nl-nl/scholieren/boekverslagen Vraag aan de leerling welke hulp ze gebruikt hebben.
  • 17. Heeft AI geholpen? Kenniscentrum Digisprong heeft een goede uitleg over wat AI is, hoe het in te zetten in de klas en hoe je eventueel AI-gegenereerd materiaal kan herkennen. https://www.vlaanderen.be/kenniscentrum- digisprong/themas/innovatie/artificiele-intelligentie/longread-hoe- omgaan-met-tekstschrijvende-ai-programmas