ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
İZMİR,2015
STAND
BY
ÖZELLEŞTİRME
IMF
ENFLASYON
DEVELÜASYON
SERBEST
PİYASA
EKONOMİSİ
DÖVİZ
AKIŞI
5 NİSAN
TL NİN
KONVERTİBİLİTESİ
İHRACAT
SÜBVANSİYONLARDA
AZALIŞ
MALİ
PİYASALAR
KAPİTALİZM
Türkiye’nin kapitalistleşme ve
liberal ekonomiye geçiş sürecinde
bir kırılma noktası, kabuk
değişimidir.
24 Ocak
Kararları
24 Ocak Kararları
 Kontrol dışına çıkan
enflasyonu kontrol altına
almak, dış açığı
kapatmak ve ekonomiyi
yeniden işler hale
getirmek için Turgut
Özal tarafından
imzalanan 24 Ocak
kararları Demirel
hükümetince yürürlüğe
kondu.
24 Ocak Kararları
 Türkiye, dış politikanın etkisi, tüketim daralması
ve ithalat baskısının ekonomiye damga vurduğu
1970’lerin ardından 24 Ocak kararlarına ve 12 Eylül
1980 askeri darbesine doğru yol almaya başladı.
 Dönemde reel sektörde üretim girdilerinin
özellikle yurtdışından sağlanmasında karşılaşılan
sorunlar bunalım yaratmakta idi.
24 Ocak Kararları
 24 Ocak Kararları o dönem dünyada yaygın olarak
kullanılan IMF politikalarından oluşan bir Ortodoks
istikrar programıdır.
Program dayatmasıyla
tekel vergilerinde
yaşanan artış temsili
24 Ocak Kararları
 Bu istikrar paketinin amacı Türkiye’nin “serbest piyasa
ekonomisine” geçmesini ve uluslararası sermaye ile
entegrasyonunu sağlamaktı.
24 Ocak Kararları
 Dışa kapalı bir ekonominin yerine, dünya sermayesi ile
bütünleşen bir ekonomi modeline geçiş
hedeflenmekteydi.
KARMA
EKONOMİK
SİSTEM
LİBERAL
EKONOMİK
SİSTEM
24 Ocak Kararları
 Program, ilke olarak sıkı para ve maliye politikası
uygulaması, faizlerin yükseltilmesi, ücretlerin baskı
altında tutulması, kamu mal ve hizmet fiyatlarının
artırılması, kamunun iktisadi faaliyetleri kısıtlanarak
özel kesimin öne çıkarılmasını desteklerken Dünya
Bankası destekli yapısal değişimi öngören tedbirler de
uygulanmıştır.
24 Ocak Kararları Uygulaması
 Develüasyon
DEVELÜASYON
24 Ocak Kararları Uygulaması
 Yabancı sermayeye ilk kez kapılar bu kadar net olarak
aralanıyordu.
 Dış ticarette yapısal değişiklikler yapıldı.
• Dışa kapalı
• Devlet müdahaleli
İTHAL İKAMECİ
POLİTİKA
• Dışa açık
• Serbest piyasa
koşulları
İHRACATA DAYALI
BÜYÜME MODELİ
24 Ocak Kararları Uygulaması
 Kamunun ekonomi içersindeki payının azalması ve
devletçilik ilkesinin yeniden anlamlandırılması
 Özelleştirmeler
24 Ocak Kararları ve IMF Politikaları
1980-83
• IMF Stand by
• Politika
dayatmaları
1984-93
• Stand by yok.
• İç piyasadan
borçlanma
1994
• Stand by
• Yeni
program
5 Nisan
Kararları
1998
•Yakın izleme
anlaşması
•Kilit
sektörlerin
özelleştirilmesi
1999
Yeni stand by
Özelleştirmelere
devam
Bankacılık
düzenlemeleri
IMF ‘nin Ortadoks karakterli reçetesi olarak 24 Ocak Kararları gelişme
aşaması yukarıdaki gibi olmuştur.
24 Ocak Kararları ve IMF Politikaları
 1980-1983 yılları arasında, IMF ile imzalanan stand by
kapsamında hayata geçirilen bazı politikalar; kamu
harcamalarının azaltılması ve bütçe açığının
küçültülmesi, tarım, hayvancılık ve diğer
sübvansiyonların asgariye indirilmesi, esnek kur,
günlük döviz kuru uygulamasına geçilmesi, İhracata
dayalı sanayileşme stratejisi kapsamında ihracata
vergi, kredi ve döviz desteği verilmesi oldu.
SONUÇLAR
 Kamuda istihdam azaltılması politikası işsizliği
artırırdı.
SONUÇLAR
 24 Ocak kararlarının
alınışının üzerinden
daha 1 yıl geçmeden TSK
ülkedeki ekonomik ve
sosyal ortamdaki
kargaşaya son vermek
gerekçesiyle 12 Eylül
1980’de yönetimine el
koydu.
SONUÇLAR
 Yurtiçinde tasarruf ve sermaye miktarını artırmak
adına, sermaye belli ellerde yoğunlaştırılmıştır. Yüksek
reel faizle yıllarca beslenen sermaye grupları,
sermayelerini üretmeden faizle büyütmüşlerdir.
 Darbe sonrasında oluşturulan anayasa ile ekonominin
serbestleşmesi, kanun hükmünde kararnamelerle
hükümete tanınan sınırsız yetki ile gerçekleşmiştir.
SONUÇLAR
 Kararlar sadece ekonomik değil, siyasal, toplumsal,
kültürel dönüşüm açısından da önemli sonuçlar
doğurdu.
 Ekonominin liberalizasyonu adına ithalat kotaların
adım adım kaldırılması
 İthal mallara rağbet ve iç piyasayı tehdidi
-1980 yılı Tüik dış ticaret verilerine göre ithalat oranı bir
önceki yıla göre büyük oranda artış göstermiştir.
SONUÇLAR
-İhracat özendirildiğinden yerli mallar dış piyasada
ucuzlatıldı.
- İhracata dayalı birikim rejimine geçilirken, ihracata
yönelik teşvikler de artırılıyordu.
-“Hayali ihracat"tan oluşan bir ihracat ve ithalat patlaması
doğdu.
 IMF’ ye ve dolayısıyla Batı hegomanyasına ekonomik
bağımlılık
SONUÇLAR
 2001 Krizi tıpkı 90larda Latin Amerika ve Rusya da
yaşanan krizler gibi IMF Programının mahsulüdür.
 IMF Onaylı -İthal- Ekonomiden Sorumlu Bakan
 Sonuç Olarak;
 IMF, ABD tarafından kurulmuş ve Amerikan Yüzyılı’nın
kapital sisteminin devamının bir teminatıdır. ABD
küresel liderliğinin devamı için sistem çarklarının
serbest –sınırsız- bir ekonomik çevrede dönmesi
gerekmektedir. Soğuk Savaşın başından itibaren tarafsız
olduğu halde Batı Blok’una yakınlığını açıkça ortaya
koyan Türkiye 24 Ocak Kararlarıyla bu çarkın itici gücü
olması yolundaki en kararlı adımını atmıştır.
KAYNAKÇA
 http://www.milliyet.com.tr/imf-destekli-24-ocak-turkiye-
yi/ekonomi/detay/1707660/default.htm
 http://www.dunyabulteni.net/haber/244303/turkiye-ekonomisinin-kirilma-noktasi-24-
ocak-istikrar-kararlari
 http://haber.sol.org.tr/devlet-ve-siyaset/24-ocak-kararlari-dimdik-ayakta-haberi-50833

More Related Content

24 ocak 1980 kararları

  • 2. Türkiye’nin kapitalistleşme ve liberal ekonomiye geçiş sürecinde bir kırılma noktası, kabuk değişimidir. 24 Ocak Kararları
  • 3. 24 Ocak Kararları  Kontrol dışına çıkan enflasyonu kontrol altına almak, dış açığı kapatmak ve ekonomiyi yeniden işler hale getirmek için Turgut Özal tarafından imzalanan 24 Ocak kararları Demirel hükümetince yürürlüğe kondu.
  • 4. 24 Ocak Kararları  Türkiye, dış politikanın etkisi, tüketim daralması ve ithalat baskısının ekonomiye damga vurduğu 1970’lerin ardından 24 Ocak kararlarına ve 12 Eylül 1980 askeri darbesine doğru yol almaya başladı.  Dönemde reel sektörde üretim girdilerinin özellikle yurtdışından sağlanmasında karşılaşılan sorunlar bunalım yaratmakta idi.
  • 5. 24 Ocak Kararları  24 Ocak Kararları o dönem dünyada yaygın olarak kullanılan IMF politikalarından oluşan bir Ortodoks istikrar programıdır. Program dayatmasıyla tekel vergilerinde yaşanan artış temsili
  • 6. 24 Ocak Kararları  Bu istikrar paketinin amacı Türkiye’nin “serbest piyasa ekonomisine” geçmesini ve uluslararası sermaye ile entegrasyonunu sağlamaktı.
  • 7. 24 Ocak Kararları  Dışa kapalı bir ekonominin yerine, dünya sermayesi ile bütünleşen bir ekonomi modeline geçiş hedeflenmekteydi. KARMA EKONOMİK SİSTEM LİBERAL EKONOMİK SİSTEM
  • 8. 24 Ocak Kararları  Program, ilke olarak sıkı para ve maliye politikası uygulaması, faizlerin yükseltilmesi, ücretlerin baskı altında tutulması, kamu mal ve hizmet fiyatlarının artırılması, kamunun iktisadi faaliyetleri kısıtlanarak özel kesimin öne çıkarılmasını desteklerken Dünya Bankası destekli yapısal değişimi öngören tedbirler de uygulanmıştır.
  • 9. 24 Ocak Kararları Uygulaması  Develüasyon DEVELÜASYON
  • 10. 24 Ocak Kararları Uygulaması  Yabancı sermayeye ilk kez kapılar bu kadar net olarak aralanıyordu.  Dış ticarette yapısal değişiklikler yapıldı. • Dışa kapalı • Devlet müdahaleli İTHAL İKAMECİ POLİTİKA • Dışa açık • Serbest piyasa koşulları İHRACATA DAYALI BÜYÜME MODELİ
  • 11. 24 Ocak Kararları Uygulaması  Kamunun ekonomi içersindeki payının azalması ve devletçilik ilkesinin yeniden anlamlandırılması  Özelleştirmeler
  • 12. 24 Ocak Kararları ve IMF Politikaları 1980-83 • IMF Stand by • Politika dayatmaları 1984-93 • Stand by yok. • İç piyasadan borçlanma 1994 • Stand by • Yeni program 5 Nisan Kararları 1998 •Yakın izleme anlaşması •Kilit sektörlerin özelleştirilmesi 1999 Yeni stand by Özelleştirmelere devam Bankacılık düzenlemeleri IMF ‘nin Ortadoks karakterli reçetesi olarak 24 Ocak Kararları gelişme aşaması yukarıdaki gibi olmuştur.
  • 13. 24 Ocak Kararları ve IMF Politikaları  1980-1983 yılları arasında, IMF ile imzalanan stand by kapsamında hayata geçirilen bazı politikalar; kamu harcamalarının azaltılması ve bütçe açığının küçültülmesi, tarım, hayvancılık ve diğer sübvansiyonların asgariye indirilmesi, esnek kur, günlük döviz kuru uygulamasına geçilmesi, İhracata dayalı sanayileşme stratejisi kapsamında ihracata vergi, kredi ve döviz desteği verilmesi oldu.
  • 14. SONUÇLAR  Kamuda istihdam azaltılması politikası işsizliği artırırdı.
  • 15. SONUÇLAR  24 Ocak kararlarının alınışının üzerinden daha 1 yıl geçmeden TSK ülkedeki ekonomik ve sosyal ortamdaki kargaşaya son vermek gerekçesiyle 12 Eylül 1980’de yönetimine el koydu.
  • 16. SONUÇLAR  Yurtiçinde tasarruf ve sermaye miktarını artırmak adına, sermaye belli ellerde yoğunlaştırılmıştır. Yüksek reel faizle yıllarca beslenen sermaye grupları, sermayelerini üretmeden faizle büyütmüşlerdir.  Darbe sonrasında oluşturulan anayasa ile ekonominin serbestleşmesi, kanun hükmünde kararnamelerle hükümete tanınan sınırsız yetki ile gerçekleşmiştir.
  • 17. SONUÇLAR  Kararlar sadece ekonomik değil, siyasal, toplumsal, kültürel dönüşüm açısından da önemli sonuçlar doğurdu.  Ekonominin liberalizasyonu adına ithalat kotaların adım adım kaldırılması  İthal mallara rağbet ve iç piyasayı tehdidi -1980 yılı Tüik dış ticaret verilerine göre ithalat oranı bir önceki yıla göre büyük oranda artış göstermiştir.
  • 18. SONUÇLAR -İhracat özendirildiğinden yerli mallar dış piyasada ucuzlatıldı. - İhracata dayalı birikim rejimine geçilirken, ihracata yönelik teşvikler de artırılıyordu. -“Hayali ihracat"tan oluşan bir ihracat ve ithalat patlaması doğdu.  IMF’ ye ve dolayısıyla Batı hegomanyasına ekonomik bağımlılık
  • 19. SONUÇLAR  2001 Krizi tıpkı 90larda Latin Amerika ve Rusya da yaşanan krizler gibi IMF Programının mahsulüdür.  IMF Onaylı -İthal- Ekonomiden Sorumlu Bakan
  • 20.  Sonuç Olarak;  IMF, ABD tarafından kurulmuş ve Amerikan Yüzyılı’nın kapital sisteminin devamının bir teminatıdır. ABD küresel liderliğinin devamı için sistem çarklarının serbest –sınırsız- bir ekonomik çevrede dönmesi gerekmektedir. Soğuk Savaşın başından itibaren tarafsız olduğu halde Batı Blok’una yakınlığını açıkça ortaya koyan Türkiye 24 Ocak Kararlarıyla bu çarkın itici gücü olması yolundaki en kararlı adımını atmıştır.