26. Рэнесансавая культура ў ВКЛ у першай палове XVI ст.
- 1. Рэнесансавая культура ў ВКЛ у першай палове XVI ст.
- 2. Рэнесанс: агульная характарыстыка • “Рэнесанс” – ад фр. “Адраджэнне”; • Месца зараджэння: Італія; • Час зараджэння: XIV ст.; • Распаўсюджванне ў Беларусі: пачатак XVI ст.
- 3. Рысы Рэнесансу: Гуманізм – павышэнне ўвагі да чалавека, яго ўнутранай і знешняй прыгажосці; Пошук шляхоў удасканалення грамадства і рэлігійна-духоўнага абнаўлення; Імкненне да ўнутранага самаўдасканалення; Узрастанне ўвагі да прыроды і гісторыі; Узрастанне нацыянальнай гордасці; Прага да свецкіх забаў.
- 4. Распаўсюджанне рэнесансу ў ВКЛ Пры двары манархаў Сярод магнатаў Сярод шляхты і багатых мяшчан
- 5. Рэнесансавая культура пры двары манархаў • Пачатак – пры Аляксандры; • Асабліва актыўна – пры Жыгімонце І (і Боне Сфорцы) і Жыгімонце ІІ.
- 6. Праявы: Дзейнасць замежных музыкантаў, мастакоў і архітэктараў (у т.л. з Італіі); Піры; Маскарады; Рыцарскія турніры; Тэатралізацыя палявання;
- 7. Праявы: Сціплае харчаванне → пошук усё больш вытанчаных страў; Пампезныя касцюмы; Цікавасць да мінулага; Стварэнне міфаў і легендарных продкаў (старажытныя рымляне, сарматы); Мецэнацтва: грошы на новыя храмы і творы мастацтва.
- 8. Рэнесансныя партрэты З XVI ст. – парадныя партрэты: Велічныя позы; Багатыя касцюмы ці рыцарскія даспехі; Стварэнне партрэтных галерэй магнацкіх родаў.
- 9. Іншыя віды рэнесанснага мастацтва • З’яўляецца гравюра; • Змены ў іканапісе: адлюстраванне штодзённага жыцця, чалавечых пачуццяў; • Праявы ў скульптуры і архітэктуры.
- 10. Рэнесансная архітэктура Імкненне да будаўніцтва “ідэальнага” горада (Нясвіж, Стары Быхаў, Слуцк); Замест замкаў – палацава-паркавыя комплексы з рысамі готыкі і Рэнесансу; У культавым дойлідстве Рэнесанс – у асноўным у пратэстанскіх храмах.
- 11. Літаратура ў XVI ст. • Пашырэнне свецкай літаратуры; • Распаўсюджаны перакладны рыцарскі раман (“Аповесць пра Баву”, “Аповесць пра Трыстана” і г.д.) • Вершаваныя творы на лаціне: Пачынальнік – Мікола Гусоўскі (1523 г. – “Песня пра зубра”).
- 12. Летапісанне Прыклады: «Хроніка Вялікага княства Літоўскага і Жамойцкага»; «Хроніка Быхаўца». Сярэдневековы характар Але! Рэнесансныя рысы: Міфалагізацыя мінулага; Патрыятызм; Публіцыстычнасць.
- 13. Іншыя творы рэнесанснай літаратуры Прадмовы і каментарыі да Бібліі Ф. Скарыны; «Пра норавы татар, літвінаў і маскавітаў» Міхалона Літвіна; Жанр рэлігійнай палемікі: пратэстанцкія аўтары Сымон Будны і Васіль Цяпінскі.
- 14. Кнігадрукаванне • Дапамагло пашырэнню кола чытачоў; • Пачынальнік – Францыск Скарына; • Першая друкарня на тэрыторыі Беларусі – у Брэсце ў 1553 г.; • Першыя кнігі ў ВКЛ – на старабеларускай мове; • Першая літоўская кніга – у 1547 г. у Прусіі.
- 15. Пашырэнне кнігадрукавання Рэфармацыя Задача пратэстантаў – распаўсюджваць свае ідэі і знаёміць людзей з Бібліяй Але! Іншыя канфесіі таксама жадалі прапагандаваць свае ідэі Пашырэнне кнігадрукавання: XVI ст. – больш за 320 выданняў выдадзена ў ВКЛ