1. Η έκρηξη και η εξέλιξη της Γαλλικής επανάστασηs (1789-1794)
Κριτήρια της κοινωνικής κατάταξης ήταν η καταγωγή και τα προνόμια από τον
ηγεμόνα.
Η κατάσταση στην Θεσμοθετημένες τάξεις ήταν:
κοινωνία της - ο κλήρος (0,5% του πληθυσμού),
Γαλλίας το 18ο - οι ευγενείς (1,5%),
αιώνα – προς τη - η Τρίτη τάξη (98%), η μόνη φορολογούμενη.
Γαλλική Το Παλαιό Καθεστώς -η διαμορφωμένη κατάσταση- δυσαρεστεί την Τρίτη Τάξη,
επανάσταση - τόσο το ανώτερο στρώμα της, επειδή αποκλειόταν από τις αποφάσεις,
- όσο και το ευρύτερο, επειδή η ζωή του επιδεινωνόταν.
Η πείνα οδηγεί το λαό σε λεηλασίες (χειμώνας 1788-1789)..
Η πρώτη φάση της Γαλλικήs επανάστασης, Μάιοs 1789-Αύγουστος 1792
Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄ σε συνέλευση των Γενικών τάξεων (5 Μαΐου 1789),
ζητεί την επιβολή νέων φόρων στην Τρίτη τάξη.
Οι εκπρόσωποι της τάξης αυτής αντιδρούν και αυτοανακηρύσσονται Εθνική
Η Εθνική Συνέλευση.
συνέλευση Ο βασιλιάς κλείνει την αίθουσα και οι αντιπρόσωποι της Τρίτης τάξης συνέρχονται
(Εθνοσυνέλευση) στο σφαιριστήριο, όπου και ορκίζονται ότι θα δώσουν σύνταγμα (20 Ιουνίου 1789). Η
Εθνοσυνέλευση κηρύσσεται Συντακτική.
Στις ενέργειες του βασιλιά να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση αντιδρά ο λαός και
καταλαμβάνει τη Βαστίλη (14 Ιουλίου 1789).
Καταργεί τα προνόμια (4 Αυγούστου 1789).
Ψηφίζει τη Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη (26 Αυ-
γούστου).
Ψηφίζει το πρώτο σύνταγμα της Γαλλίας, με το οποίο:
- εγκαθιδρύεται η συνταγματική μοναρχία,
- η δικαιοσύνη κηρύσσεται ανεξάρτητη,
Η Συντακτική - το έθνος κηρύσσεται κυρίαρχο,
συνέλευση και οι - η εκτελεστική εξουσία ανατίθεται στο βασιλιά και τους υπουργούς,
αποφάσεις της - η νομοθετική εξουσία ανατίθεται στη Βουλή.
Προκηρύσσει εκλογές για τη Νομοθετική συνέλευση - δικαίωμα ψήφου δίνεται
μόνο σε όσους έχουν περιουσία και φορολογική δυνατότητα.
Εθνικοποιεί την περιουσία του κλήρου.
Καθιστά τους ιερείς κρατικούς υπαλλήλους.
Καταργεί τις συντεχνίες.
Απαγορεύει τις απεργίες.
Ο βασιλιάς αντιδρά δύο φορές.
- Στην πρώτη αντίδραση ο λαός απαντά με την κατάληψη των Βερσαλιών (5
Αντιδράσεις Οκτωβρίου 1789).
- Τη δεύτερη φορά, ο βασιλιάς προσπαθεί να διαφύγει από τη Γαλλία, αλλά ο λαός τον
αναγκάζει να επιστρέψει.
Ο κλήρος ξεσηκώνει ανταρσία («ανώμοτοι ιερείς»).
Ρεύματα ή τάσεις Η Δεξιά: της αρκούσε η κατάργηση των προνομίων και η Διακήρυξη.
στη Συντακτική Το Κέντρο: δεχόταν τη μοναρχία με συμμετοχή ευγενών και μεγαλοαστών στη
συνέλευση λήψη των αποφάσεων.
Η Αριστερά: οραματιζόταν ένα πολίτευμα αμερικανικού τύπου.
Πολιτικές λέσχες Ήταν προϊόν της δυναμικής συμμετοχής του λαού στις πολιτικές εξελίξεις.
(= πολιτικέs Μαζικότερες ήταν η λέσχη των Ιακωβίνων και η λέσχη των Κορδελιέρων.
οργανώσειs) Κινητοποιούσαν το λαό, όπως και ο Τύπος.
2. Προήλθε από εκλογές (Σεπτέμβριο του 1791).
Ελεγχόταν από τους Γιρονδίνοuς.
Αντιμετώπιζε προβλήματα από:
- το βασιλιά και τους αριστοκράτες,
- την Αυστρία και την Πρωσία, που επιζητούσαν ανατροπή της επανάστασης,
- τους «αβράκωτους», που ζητούσαν την έκπτωση του βασιλιά.
Κήρυξε πόλεμο κατά της Αυστρίας και της Πρωσίας (1792).
Η Νομοθετική
συνέλευση Οι ήττες στον πόλεμο και η πείνα που ακολούθησε ωθούν το λαό σε αντιδράσεις
(κατάληψη ανακτόρων Κεραμεικού στις 10 Αυγούστου 1792).
Ως αποτέλεσμα των εξελίξεων, η συνέλευση ανέθεσε την εκτελεστική εξουσία σε
συμβούλιο, με επικεφαλής το Δαvτόν.
Θέσπισε την καθολική ψηφοφορία και το χωρισμό εκκλησίας και κράτους.
Δήμευσε τις περιουσίες των φυγάδων (εμιγκρέ) αριστοκρατών.
Κήρυξε την πατρίδα σε κίνδυνο και, πετυχαίνοντας νίκη κατά των Πρώσων στο
Βαλμί (20 Σεπτεμβρίου 1792), κατάφερε να σωθεί η επανάσταση.
Η δεύτερη φάση τns Γαλλικήs επανάστασηs, Σεπτέμβριος 1 792- Ιούλιοs 1794
Τα μέλη της αναδείχτηκαν με καθολική ψηφοφορία.
Εγκαθίδρυσε το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας.
Άλλαξε το ημερολόγιο.
Επέβαλε θανατική ποινή στο βασιλιά - εκτελέστηκε (Ιανουάριος 1793).
Συνέχισε τον πόλεμο - εναντίον της Γαλλίας πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Η Συμβατική Στο εσωτερικό, αντιμετώπισε αντεπαναστατικές εξεγέρσεις.
συνέλευση Για την καταστολή των εξεγέρσεων σύστησε:
- την Επιτροπή Δημόσιας Σωτηρίας,
- την Επιτροπή Γενικής Ασφάλειας και
- τα επαναστατικά δικαστήρια,
Προκάλεσε την αντίδραση των Γιρονδίνων, οι οποίοι όμως ηττήθηκαν.
Ψήφισε νέο σύνταγμα ( Ιούνιος 1793).
Με επικεφαλής το Ροβεσπιέρο, οι Ορεινοί προχώρησαν:
- σε αναδιοργάνωση του στρατού,
- στην εκτέλεση σαράντα χιλιάδων ανθρώπων (περίοδος της Τρομοκρατίας),
Η κυβέρνηση - σε κατάργηση της χριστιανικής θρησκείας και θέσπιση της λατρείας του
των Ορεινών Ανώτατου Όντος,
- σε νέα αλλαγή του ημερολογίου.
Τελικά, για να ξεπεράσει τις αντιδράσεις, η Συμβατική συνέλευση εκτέλεσε το
Ροβεσπιέρο.
