3.η διανομή των εθνικών κτημάτων. pptx
- 1. Αγροτικές καλλιέργειες στην Ελλάδα του 19ου αιώνα. Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη
- 3. «Εθνικές γαίες» ήταν οι ακίνητες, κτηματικές ιδιοκτησίες των Οθωμανών στις περιοχές που περιήλθαν στον έλεγχο του ελληνικού κράτους. Η γη αυτή ανήκε είτε στο οθωμανικό δημόσιο είτε σε μουσουλμανικά ιδρύματα είτε σε ιδιώτες, ως ιδιοκτησία ή ως δικαίωμα νομής (εκμετάλλευσης). Οι περιουσίες αυτές περιήλθαν στην κυριότητα του ελληνικού κράτους «επαναστατικώ δικαίω». §1 - 2
- 4. αποτέλεσαν το πρώτο και, ουσιαστικά, το μόνο κεφάλαιο στη διάρκεια του πολέμου Χρησιμοποιήθηκαν: ως υποθήκη για τη σύναψη δανείων ως μέσα εξασφάλισης εσόδων, μέσω της εκποίησής τους §2
- 5. 1. Πολλοί από τους καλλιεργητές είχαν δικαιώματα εκμετάλλευσης της γης από τα προεπαναστατικά χρόνια. Καλλιεργούσαν δηλαδή για πολλές γενιές τα χωράφια, αποδίδοντας ένα ποσοστό 15% στον κατ' όνομα ιδιοκτήτη, καθώς και το φόρο επί της παραγωγής, τη δεκάτη. Είχαν ισχυρά δικαιώματα ιδιοκτησίας πάνω στη γη και ήταν δύσκολο για το κράτος να τους ζητήσει να την εξαγοράσουν καταβάλλοντας υψηλό τίμημα. 2. Η εξαγορά προϋπέθετε ξεκάθαρους τίτλους ιδιοκτησίας: προσδιορισμός του προς εξαγορά αντικειμένου, πράγμα που ήταν ανύπαρκτο στον οθωμανικό χώρο, όπου υπήρχαν συνήθως επάλληλα δικαιώματα επί της γης §3
- 6. 3. Στη Στερεά Ελλάδα πέρασαν άμεσα στα χέρια ιδιωτών με απευθείας εξαγορά από τους οθωμανούς ιδιοκτήτες τους, σε χαμηλή μάλιστα τιμή. Έτσι, το κράτος έχανε την ευκαιρία της διαμεσολάβησης και της αποκόμισης προσόδων. 4. Δεν ήταν σπάνιες οι καταπατήσεις, σε εποχές ταραχών και κρίσης, που δύσκολα μπορούσαν να αποδειχθούν σε εδάφη με αμφισβητούμενα πιστοποιητικά ιδιοκτησίας. 5. Στο χώρο της έγγειας ιδιοκτησίας, το οθωμανικό δίκαιο διέφερε σημαντικά από το βυζαντινορωμαϊκό, το οποίο υιοθέτησε το ελεύθερο ελληνικό κράτος. Η προσαρμογή των πραγματικών δεδομένων στη μεταβολή αυτή άφηνε μεγάλα περιθώρια για κάθε είδους ατασθαλίες. §4
- 7. Αίτια: έλλειψη μεγάλων κεφαλαίων τάση απόκτησης ακίνητης περιουσίας στις πόλεις, στην Αθήνα ιδιαίτερα Η απόκτηση μεγάλης έγγειας ιδιοκτησίας δεν ήταν στις προθέσεις των πλουσίων Άμβλυνση αντιθέσεων Αποφυγή σημαντικών κοινωνικών εντάσεων Πολιτικοί λόγοι: η δημιουργία μικρών ιδιοκτησιών, έκθετων στις κρίσεις, στις διαθέσεις της αγοράς και στις φορολογικές πιέσεις Σύστημα πολιτικής προστασίας (τοπικοί πολιτευτές ≈ προεστοί) §5
- 8. Στόχοι: Να εξασφαλιστούν κατά προτεραιότητα οι ακτήμονες χωρικοί, με την παροχή γης, απαραίτητης για την επιβίωσή τους. Να εξασφαλιστούν μέσα από τη διαδικασία της εκποίησης, τα μεγαλύτερα δυνατά έσοδα, που θα έδιναν μια ανάσα στο διαρκές δημοσιονομικό αδιέξοδο. Οι στόχοι ήταν αντιφατικοί . Μόνο ο πρώτος επιτεύχθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό §6
- 9. Οι δικαιούχοι αγρότες μπορούσαν να αγοράσουν όση γη ήθελαν ( ανώτατο όριο 80 στρέμματα για ξηρικά εδάφη, 40 στρέμματα για αρδευόμενα. Φυτείες, ελαιόδεντρα και αμπέλια: ο μέσος όρος έκτασης των ιδιοκτησιών ήταν σαφώς μικρότερος εκείνων που προορίζονταν για καλλιέργεια δημητριακών). 1870 ως το 1911 : Διανεμήθηκαν 2.650.000 στρέμματα με 370.000 παραχωρητήρια οι φιλοδοξίες / δυνατότητες των αγροτών για απόκτηση καλλιεργήσιμης έκτασης ήταν περιορισμένες ο πολυτεμαχισμός της γης ήταν ήδη μεγάλος. §6
- 10. Σημαντική διανομή καλλιεργήσιμων γαιών (ιδιαίτερα αν συγκριθεί με τα 600.000 στρέμματα εθνικών γαιών που είχαν διανεμηθεί τα προηγούμενα χρόνια, από το 1833 μέχρι το 1870). Ωστόσο, μόνο το 50% περίπου του αντιτίμου των παραχωρούμενων γαιών πληρώθηκε τελικά στο κράτος από τους αγοραστές της εθνικής αυτής ιδιοκτησίας. §7