More Related Content
What's hot (20)
Similar to 31.Διάδοση του φωτός.pdf (20)
More from Dimitra Mylonaki (20)
Recently uploaded (20)
31.Διάδοση του φωτός.pdf
- 2. Ποια είναι η πιο σημαντική και πιο δυνατή πηγή φωτός που υπάρχει;
- 3. Η σημαντικότερη πηγή φωτός για τη Γη είναι ο Ήλιος. Χωρίς το φӬς του δε θα υπήρχε ζωή στον πλανήτη μας. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο ότι ο Ήλιος λατρεύτηκε σαν θεός από όλους σχεδόν τους λαούς. Σύμφωνα με ένα μύθο ο Ήλιος είχε φτερά και ταξίδευε στον ουρανό από την ανατολή προς τη δύση πάνω σε ένα άρμα από φωτιά. Ο χιτώνας του ήταν από φӬς και στο χέρι του κρατούσε ένα τόξο. Με αυτό έριχνε τα βέλη του, που δεν ήταν άλλα από τις ηλιαχτίδες. Σήμερα δεν πιστεύουμε πια σε μύθους. Με τη βοήθεια της επι- στήμης έχουμε εξηγήσει πολλά φαινόμενα που έχουν σχέση με το φӬς. Εσείς ξέρετε τι είναι ο ήλιος;
- 4. Ξέρουμε ότι ο Ήλιος είναι ένα αστέρι. Τα αστέρια εκπέμπουν φӬς, γι' αυτό τα ονομάζουμε αυτόφωτα σώματα. Η Γη είναι ένας πλανήτης. Οι πλανήτες φωτίζονται από τα αστέρια, γι' αυτό τους ονομάζουμε ετερόφωτα σώματα. Η Γη φωτίζεται από τον Ήλιο. Είναι κι αυτή, όπως κι ο δορυφόρος της, η Σελήνη, ένα ετερόφωτο σώμα. Στη φωτογραφία, από την επιφάνεια της Σελήνης, μπορείς να δεις τη Γη να φωτίζεται από τον Ήλιο. Ξέρετε άλλες φωτεινές πηγές εκτός από τον Ήλιο;
- 5. Ξέρουμε ότι η σημαντικότερη πηγή φωτός είναι ο Ήλιος. Ωστόσο δεν είναι και η μοναδική. Στο βασίλειο των φυτών και των ζώων υπάρχουν και ζωντανές φωτεινές πηγές. Ένα από τα ζώα που εκπέμπουν φӬς είναι η πυγολαμπίδα. Με το φӬς της, η πυγολαμπίδα γοητεύει το ταίρι της.
- 6. Κάποια είδη ζώων της θάλασσας είναι επίσης φωτεινές πηγές. Με το φӬς που εκπέμπουν προσελκύουν τα θηράματά τους. φαναρόψαρο καλαμάρι Euprymna scolopes
- 7. Στα τροπικά δάση υπάρχουν μανιτάρια που φωτίζουν, όμως κανείς δεν ξέρει αν αυτό τους χρησιμεύει σε κάτι.
- 8. Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται άβολα στο σκοτάδι. Κάποιους τους φοβίζει κιόλας. Στα σκοτεινά δεν μπορούμε να προσανατολιστούμε, δεν ξέρουμε τι υπάρχει και τι συμβαίνει γύρω μας. Τα κεριά, τα καντήλια, τα λυχνάρια και οι λάμπες είναι φωτεινές πηγές που ο άνθρωπος κατασκεύασε, για να μπορεί να συνεχίζει τις δραστηριότητές του ακόμη και μετά τη δύση του Ήλιου.
- 9. Φως και γιορτές Το φӬς δημιουργήθηκε, σύμφωνα με τη διήγηση της Παλαιάς Διαθήκης, την πρώτη μέρα της δημιουργίας του κόσμου. «Να γίνει το φӬς», είπε ο Θεός. Και έγινε φӬς. Και από τότε ταυτίστηκε με καθετί καλό. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι συναντάμε το φӬς, ως σύμβολο, σε πολλές γιορτές της θρησκείας μας. Τα Χριστούγεννα είναι συνδεδεμένα με το φӬς, αφού ο Χριστός είναι ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, που φωτίζει όλο τον κόσμο. Στη γιορτή των Φώτων το φӬς σχετίζεται με τον πνευματικό φωτισμό.
- 10. Στον εορτασμό του Πάσχα πάλι κυριαρχεί το φӬς. Οι πιστοί ακολουθούν τον επιτάφιο με κατάνυξη κρατώντας σκουρόχρωμα κεριά και φαναράκια. Η Ανά- σταση γιορτάζεται με λαμπρότητα από τους πιστούς, οι οποίοι κρατούν λευκά αναμμένα κεριά. Το φӬς συμβολίζει επίσης τη θετική διάθεση. Το γιορτινό σπίτι είναι πάντοτε κατάφωτο και στις μεγάλες γιορτές οι πλατείες και τα δημόσια κτήρια είναι φωταγωγημένα. Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι με πυροτεχνήματα και πολύχρωμα φώτα γιορτάζουμε μεγάλα και σπουδαία γεγονότα.
- 11. Κατά βάθος είμαι ζήτημα φωτός (Γ. Σεφέρης) Το φӬς έχει εμπνεύσει ποιητές, ζωγράφους, φιλοσόφους και επιστήμονες. Η στενή σχέση όμως καθενός από εμάς με το φӬς φανερώνεται και μέσα από διάφορες εκφράσεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Έτσι, λέμε σε κάποιον που οι γνώσεις του μας είναι χρήσιμες, ότι «χρειαζόμαστε τα φώτα του», ότι «οι ιδέες του θα φωτίσουν ή θα ρίξουν φӬς στην υπόθεση» ή σε άλλες περι- πτώσεις, όταν κάποιος αποτελεί πρότυπο, λέμε ότι «δίνει το φωτεινό παρά- δειγμα». Όταν κάτι νέο φανερώνεται, λέμε ότι «ήρθε στο φӬς» ή ότι «είδε τα φώτα της δημοσιότητας». Διαβάζοντας κανείς τα παραπάνω, είναι «φӬς φα- νάρι» ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούμε την έκφραση «είδε το φӬς», για να αναγγείλουμε τη γέννηση ενός ανθρώπου.
- 12. Ωστόσο έχετε ποτέ παρτηρήσει κάτι τέτοιο;
- 13. Ή κάτι τέτοιο; Τι πιστεύετε ότι είναι;
- 14. Έχετε ποτέ παρτηρήσει κάτι τέτοιο;
- 15. Ή κάτι τέτοιο; Τι πιστεύτε ότι είναι; Πώς διαδίδεται το φӬς;
- 16. Σε ένα μέρος όσο γίνεται λιγότερο φωτεινό τοποθετήστε πάνω από το λαμπάκι ένα σουρωτήρι, που το έχετε καλύψει με αλουμινόφυλλο. Το σουρωτήρι πρέπει να σκεπάζει τελείως το λαμπάκι. Ανοίξτε με μία βελόνα μερικές τρύπες στο αλουμινόφυλλο. Σκορπίστε λίγο ταλκ πάνω από το σουρωτήρι. Τι παρατηρείτε;
- 17. Παρατηρούμε φωτεινές ακτίνες να βγαίνουν από τις τρύπες που κάναμε στο αλουμινόχαρτο. Οι φωτεινές ακτίνες είναι ευθείες γραμμές. Σχεδιάστε στην εικόνα αυτό που βλέπετε χρησιμοποιώντας έναν χάρακα.
- 19. Στερεώστε ένα κερί ή έναν φακό. Κλείστε το ένα μάτι. Με το άλλο μάτι προσπαθήστε να δείτε τη φλόγα του κεριού μέσα από ένα καλαμάκι. Λυγίστε τώρα το καλαμάκι. Βλέπετε τη φλόγα; Τι παρατηρείτε;
- 20. Όταν το καλαμάκι είναι λυγισμένο, δεν μπορούμε να δούμε τη φλόγα. Όταν το καλαμάκι δεν είναι λυγισμένο, βλέπουμε τη φλόγα. Τι μπορούμε να συμπεράνουμε;
- 21. Το φӬς διαδίδεται ευθύγραμμα. Πέσατε μέσα στις αρχικές σας υποθέσεις; Μπορείτε να σκεφτείτε άλλες περιπτώσεις με την ευθύγραμμη διάδοση του φωτός;
- 23. Διάδοση του φωτός Κάθε φωτεινή πηγή λοιπόν εκπέμπει φӬς προς όλες τις κατευθύνσεις. Το φӬς διαδίδεται ευθύγραμμα. Συχνά, για να απεικονίσουμε την ευθύ- γραμμη διάδοση του φωτός, σχεδιάζουμε φωτεινές ακτίνες ή φωτεινές δέσμες.
- 24. ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ Στο μικρόκοσμο θεωρούμε ότι το φӬς έχει δύο μορφές. Άλλοτε το αντιμετωπί- ζουμε με τη μορφή σωματιδίων που ονομάζουμε φωτόνια. Τα φωτόνια δεν έχουν μάζα αλλά μόνον ενέργεια. Άλλοτε πάλι αντιμετωπίζουμε το φӬς ως κύμα ηλεκτρομαγνητικό, φωτεινό κύμα, το οποίο μεταφέρει ενέργεια. Μπο- ρούμε μάλιστα να αντιμετωπίζουμε το φӬς και με τις δύο μορφές συγχρόνως, με τη μορφή του κύματος και με τη μορφή των σωματιδίων.
- 25. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι το φӬς είναι μία μορφή ενέργειας που την ονομάζουμε φωτεινή ενέργεια. Την ευθύγραμμη διάδοση του φωτός μπορού- με να την εξηγήσουμε μελετώντας το μικρόκοσμο, είτε θεωρήσουμε ότι το φӬς είναι κύμα είτε το αντιμετωπίσουμε με τη μορφή σωματιδίων. Τόσο τα κύματα όσο και τα φωτόνια κινούνται ευθύγραμμα στο κενό, αν δε συναντήσουν στον δρόμο τους μεγαλύτερα υλικά σωματίδια ή σώματα με τα οποία θα αλληλεπι- δράσουν, οπότε θα σταματήσουν ή θα αλλάξουν την πορεία τους.
- 26. ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ Πόσο γρήγορα διαδίδεται το φӬς; Υπάρχει κάτι που να κινείται πιο γρήγορα από αυτό;
- 27. Τίποτε δεν μπορεί να κινηθεί πιο γρήγορα από το φӬς! Τον βασικό αυτό νόμο της φυσικής διατύπωσε πρώτος ο Γερμανός φυσικός Albert Einstein. Η ταχύτητα με την οποία κινείται το φӬς είναι τόσο μεγάλη, που δυσκολευόμαστε να την αντιληφθούμε. Δεν μπορούμε δηλαδή να δούμε το φӬς να έρχεται!
- 28. Το φӬς διανύει σε ένα δευτερόλεπτο 300.000 χιλιόμετρα (299.792.458μ.) ! Αυτή είναι περίπου η απόσταση ανάμεσα στη Γη και τη Σελήνη. Το φӬς δηλα- δή που ανακλάται στη Σελήνη φτάνει στη Γη μόλις μετά από ένα δευτερόλεπτο.
- 29. Ο Ήλιος απέχει από τη Γη 150.000.000 χιλιόμετρα, δηλαδή χρειάζονται περίπου 8,3 λεπτά, για να φτάσει το φӬς του Ήλιου στη Γη.
- 30. Διάδοση του φωτός και επικοινωνία: φρυκτωρίες και φάροι Η αστραπιαία διάδοση του φωτός σε μεγάλες αποστάσεις αξιοποιή- θηκε από τους αρχαί- ους κιόλας χρόνους για την επικοινωνία των ανθρώπων. Με μεγά- λες φωτιές σε πύργους χτισμένους στις κορυφές των βουνών μεταδίδονταν απλά μηνύματα σε σύ- ντομο χρόνο. Με φρυ- κτωρίες, όπως ονομά- ζονται οι πέτρινοι αυτοί πύργοι, λέγεται ότι έφτα- σε στην Αθήνα από βου- νοκορφή σε βουνοκορφή το μήνυμα για την πτώ- ση της Τροίας.
- 31. Το φӬς των φάρων από την αρχαιότητα ώς σήμερα βοηθά τους ναυτικούς να κατευθύνουν τα πλοία με ασφάλεια. Ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου ήταν και ο τεράστιος φάρος της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, ύψους 117 μέτρων, που φώτιζε για περισσότερα από 1500 χρόνια.
- 32. 1. Χρησιμοποιώντας τον χάρακά σου σχεδίασε στην εικόνα την πορεία του φωτός από τον φακό μέχρι το μάτι του παιδιού. Γιατί πρέπει να χρησιμοποιή- σεις τον χάρακα;
- 33. 2. Ποια από τα σημεία Α, Β, Γ, Δ, Ε φωτίζονται από τη φωτεινή πηγή; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;
- 34. 3. Με ειδικές φωτεινές πηγές, τα lasers, μπορούμε να στείλουμε μηνύματα μέχρι τη σελήνη. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ίδια τεχνική, για να στείλουμε μηνύματα σε μακρινές ηπείρους; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;
- 35. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ Κάθε φωτεινή πηγή εκπέμπει φӬς προς όλες τις κατευθύνσεις. Το φӬς διαδίδεται ευθύγραμμα. Τίποτε δεν μπορεί να κινηθεί πιο γρήγορα από το φӬς! Το φӬς διανύει σε ένα δευτερόλεπτο 300.000 χιλιόμετρα!