1. Ikastetxea: Orioko Herri
Ikastola
Gela: DBH2B
Jatorria eta ezaugarriak
Patata gure elikagaia
Patata Hego Ameriketako
Andeetatik dator. XVI.mendetik Europan Patata barietate ezberdinak
ezaguna bada ere, ez zen XVIII.mendera
arte jaten hasi, gaitzak sortzen zituela kontsumitzen den landarea da arrozaren
uste zutelako. Euskal Herrira, Irlandatik ondoren.
iritsi zen, 1772. urtean.
Patataren berrehun barietate
Patatak bi zati ditu: landarea, desberdin ezagutzen dira, kolore, azal
agerian gelditzen da, eta tuberkulua, eta forma ezberdinaren arabera
berriz, lur azpian dagoena. Elikatzeko sailkatzen dira batean zein bestean.
balio duena tuberkulua da. Barietate horietako batzuek izen xelebre
samarrak dituzte, hala nola: Obelix,
Cantante, Mundial, Inca, Marka, Xantia,
Landare hau, klima epeletan Fabula, Bimonda, Incola, Spunta...
ondo hazten da, eta erraza da mantendu
eta gordetzeko.
Bere osagaiak, ura (%78),
karbohidratoak, (%20)biztanleria
Irlandako eta proteinak (%2)
2
milioetan murriztu zela patatarikbalio
dira. Patataren garrantzia, bere gabe
geratu zirelako? XIX. Mendeankontuan
energetikoan datza. Guzti hau patata
zen Irlandako elikagai nagusia. 1846.
hartuz eta zapore gozo eta erakargarria
urteanjakinik, ulergarria da mundu osoan
duela Phytophthera infestants
onddoak Irlandako da, gehien sailak
duen arrakasta, hau patata
usteldu zituen, hondamendia ekarriz.
Izurritea zela eta 1.000.000 irlandar
goces hil zen eta beste milioi batek
Ba al zenekien?
Ameriketara emigratu behar izan
zuen.
