ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Гуравдугаар бүлэг

Банкны тогтолцоо ба банкны
үйл ажиллагаа
L/O/G/O

www.themegallery.com
Contents
Лекц-4, 5, 6, 7

1

Банкны тогтолцоо ба төв банкны үйл ажиллагаа

2

Арилжааны банкнө үйл ажиллагаа

3

Банк бус санхүүгийн байгууллагын үйл
ажиллагаа

4 Олон улсын банкны үйл ажиллагаа
Банкны тогтолцоо ба төв
банкны үйл ажиллагаа
 Санхүүгийн зах зээл бий болсоноор банкны
тогтолцоог бий болгоно.
 Банкны тогтлолцоо:

 Банкны 2 янзын тогтолцо байдаг. Үүнд:
 Нэг шатлалт банкны тогтолцоо
 Хоёр шатлалт банкны тогтолцоо
Нэг шатлалт банкны

тогтолцооны үед:

Монополь хэлбэрийн ганц банк
Банкны үйл ажилгааны гол цөм нь төлөвлөгөө
Үнийн хатуу бодлого бүхий өрсөлдөөнгүй
Монгол улсын хувьд:
•1991 оноос өмнө банкны нэг шатлалд
тогтолцоо оршин байсан.
•1954 онд Сайд нарын зөвлөлөөс Улсын
банкны дүрэм батлагдсан
•Банкны үйл ажилгааны гол зүйл нь
төлөвлөгөө байсан. Үүнд:
•Урт хугацааны зээлийн төлөвлөгөө
•Богино хугацааны зээлийн
төлөвлөгөө
•Кассын төлөвлөгөө орж байсан.
1 шатлалт тогтолцооноос 2 шатлалт
тогтолцоонд шилжсэн шалтгаан:
Өмчийн
олон
хэлбэр

Социалист систем
задарсан

Хууль

Гадаад
орчины
нөлөө

Дотоод
орчны
нөлөө

Чөлөөт
үнэ
Өрсөлдөөн
2 шатлалт тогтолцооны үед:
1991 оноос банкны системд
дараах өөрчлөлт орсон. Үүнд:

Хувийн
банк

Хууль зүйн хэм
хэмжээ
Төв
банк

Чөлөөлт үнийн
тогтолцоо

Арилжааны
банк

Өрсөлдөөн

Олон төрлийн
үйлчилгээ
2 шатлалт тогтолцооны
хэлбэр:
Банк нь нэг төрлийн бизнесийн нэгж юм.
Гэхдээ бусад бизнесээс харьцангуй эрсдэл өндөртэй байдаг
онцлогтой.
1

Банкны бизнес нь харилцан
итгэлцэл дээр явагддаг.
2

Олон түмний хараа хяналтан
доор бүх үйл ажилгаа нь
явагддаг.
3

банкны бизнес нь бусад
бизнесийг бодвол эдийн засагт
их нөлөөтэй байдаг. Ийм
зохицуулалт
зайлшгүй
шаардлагатай байна.

4

Банкны үйл ажилгааны үр дүн
нь биет хэлбэрээр бодитой
байдаггүй. /Үйлдвэрлэл шиг/

5

Хариалцагчид харьцангуй
олонтой байдаг.
6

Эрсдэл ихтэй байдаг.
Банкны үйл ажиллагааны онцлогоос
шалтгаалж олон төрлийн эрсдэл учирдаг.
тухайлбал:
Зээлийн эрсдэл

Худалдан авах чадварын
эрсдэл

Зээийн хүүгийн
эрсдэл

Төлбөрийн чадварын
эрсдэл

Валютын ханшны
эрсдэл

Төлбөрийн системийн
эрсдэл

Улс төрийн эрсдэл
Төв банкны үйл ажиллагаа
Төв банкыг үйл ажиллагааны бие
даасан байдлаар нь 2 хэлбэрт хувааж үздэг.
Үүнд:

Засгийн газрын хараат
хэлбэртэй үйл ажиллагаа
явуулдаг Төв банк

Засгийн газрын хараат бус
хэлбэрээр бие даасан үйл
ажиллагаа явуулдаг Төв
банк
[Image Info] www.wizdata.co.kr

- Note to customers : This image has been licensed to be used within this PowerPoint template only. You may not extract the image for any other use.
Дэлхий дээр:
анхны төв банк 1668 онд Швед улсад байгуулагдсан.

Түүнээс 26 жилийн дараа 1694
онд Англи улсад Төв банк
байгуулагдсан.

1800 онд Франц улс төв
банкныхаа суурийг тавьсан.

19-р зуунд Европийн ихэнх орнууд
төв банктай болсон ба 20-р зуунд
дэлхийн 150 гаруй орон Төв
банктай болсон.
1914 онд АНУ-д
1921 онд Орос улсад
1924 онд Монгол улсад
1948 онд Хятад улсад
1971 онд Сингапурт
1983 онд Люксенбургт Төв
банкууд байгуулагджээ.
Хамгийн сүүлд байгуулагдсан банк
бол Европын төв банк юм. Одоо
дэлхий дээр 161 төв банк үйл
ажиллагаагаа явуулж байна.
Төв банк нь дараах нийтлэг үүргийг
гүйцэтгэдэг.
Мөнгөний бодлого явуулах

Арилжааны банкуудын
ажилгаанд хяналт тавих.

[Image Info] www.wizdata.co.kr

үйл

- Note to customers : This image has been licensed to be used within this PowerPoint template only. You may not extract the image for any other use.
Монгол улсын төв банк
нь Монгол банк юм.
Монгол банк нь засгийн газраас хараат бус хэлбэртэй,
төрийн мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлэх эрх бүхий
байгуулага юм.
Монгол банкы үндсэн зорилт нь:
1

2

Үндэсний мөнгөн тэмдэгт байдлыг хангах
Монгол банк нь
Дээрхи зорилтыг биелүүлэхийн
тулд дараах үйл ажиллагааг
эрхлэн явуулдаг. Үүнд:

1.

2. Мөнгөний
бодлого
боловсруулан
хэрэгжүүлэх

4. Арилжааны
банкны үйл
ажилгаанд
хяналт тавих
5. Банк
хоорондын
төлбөр тооцоог
зохион
байгуулах

6.
Төв банк нь эдийн засаг дахь мөнгөний
нийлүүлэлттийг
зохицуулах
замаар
мөнгөний
бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлдэг.
Мөнгөний
нийлүүлэлт

Тухайн
жилийн

Мөнгөний
бодлогонд

Дараа
жилд
баримтлах

Монгол банк дараагийн жилд баримтлах төрийн
мөнгөний бодлогыг боловсруулж жмл бүрийн 10-р сарын 1-нд
УИХ-д өргөн барьдаг.
Монгол
банк
төрийн
мөнгөний
бодлогийг хэрэгжүүлэхдээ дараах хэрэгслийг
ашигладаг. Үүнд:

1. Банкны
заавал
байлгах
нөөцийн хувь
хэмжээг
тогтоох.

2. Банкинд
зээл олгох

3. Хүүгийн
нэгдсэн
бодлого
явуулах

4. Нээлттэй
зах зээлийн
үйл ажилгаа
явуулах
Засгийн газрын санхүүгийн зуучлалын үүргийг
Монгол банк гүйцэтгэхдээ дараах үйл ажиллагааг
явуулдаг. Үүнд:
Улсын төсвийн нэгдсэн
дансыг
өөр
дээрээ
байршуулж
холбогдох
гүйлгээг хийдэг
Засгийн газарт зээл олгодог.
Монгол
банкнаас
төсвийн
улиралын
чанартай
орлого,
зарлагын
зөрүүг
нөхөхөд
зориулж тухайн санхүүгийн жил
дуусахаас өмнө төлөгдөх түр
хугацааны
зээлийг
Засгийн
газарт олгодог.
Хууль тогтоомжинд нийцсэн зуучлалын бусад үйл
ажиллагаа эрхлэдэг
Монгол банк нь дараах үйл ажиллагааг
явуулахыг хориглодог
1. Буцалтгүй тусламж үзүүлэхийг хориглоно

Description
of the
contents

2. Ашиг олох зорилгоор үл хөдлөх ба
хөдлөх хөрөнгө худалдах ба худалдан
авах
3. Харилцагч болон гуравдагч этгээдийн
нууц гэж үзсэн мэдээллийг задлаж
ашиглахыг хориглоно.
4. Дангаараа буюу бусадтай хамтран санхүүгийн
зах зээл дээр ноёрхох, өөр хоорондоо эсвэл
гуравдагч этгээдэд шударга бусаар давуу
байдал бий болгоход чиглэсэн үйл ажиллагаа
явуулахыг хориглоно.

• Title in here
ThemeGallery is a Design Digital Content &
Contents mall developed by Guild Design Inc.

• Title in here
Thank You!
L/O/G/O

www.themegallery.com

More Related Content

лэкц 4

  • 1. Гуравдугаар бүлэг Банкны тогтолцоо ба банкны үйл ажиллагаа L/O/G/O www.themegallery.com
  • 2. Contents Лекц-4, 5, 6, 7 1 Банкны тогтолцоо ба төв банкны үйл ажиллагаа 2 Арилжааны банкнө үйл ажиллагаа 3 Банк бус санхүүгийн байгууллагын үйл ажиллагаа 4 Олон улсын банкны үйл ажиллагаа
  • 3. Банкны тогтолцоо ба төв банкны үйл ажиллагаа  Санхүүгийн зах зээл бий болсоноор банкны тогтолцоог бий болгоно.  Банкны тогтлолцоо:  Банкны 2 янзын тогтолцо байдаг. Үүнд:  Нэг шатлалт банкны тогтолцоо  Хоёр шатлалт банкны тогтолцоо
  • 4. Нэг шатлалт банкны тогтолцооны үед: Монополь хэлбэрийн ганц банк Банкны үйл ажилгааны гол цөм нь төлөвлөгөө Үнийн хатуу бодлого бүхий өрсөлдөөнгүй
  • 5. Монгол улсын хувьд: •1991 оноос өмнө банкны нэг шатлалд тогтолцоо оршин байсан. •1954 онд Сайд нарын зөвлөлөөс Улсын банкны дүрэм батлагдсан •Банкны үйл ажилгааны гол зүйл нь төлөвлөгөө байсан. Үүнд: •Урт хугацааны зээлийн төлөвлөгөө •Богино хугацааны зээлийн төлөвлөгөө •Кассын төлөвлөгөө орж байсан.
  • 6. 1 шатлалт тогтолцооноос 2 шатлалт тогтолцоонд шилжсэн шалтгаан: Өмчийн олон хэлбэр Социалист систем задарсан Хууль Гадаад орчины нөлөө Дотоод орчны нөлөө Чөлөөт үнэ Өрсөлдөөн
  • 7. 2 шатлалт тогтолцооны үед: 1991 оноос банкны системд дараах өөрчлөлт орсон. Үүнд: Хувийн банк Хууль зүйн хэм хэмжээ Төв банк Чөлөөлт үнийн тогтолцоо Арилжааны банк Өрсөлдөөн Олон төрлийн үйлчилгээ
  • 9. Банк нь нэг төрлийн бизнесийн нэгж юм. Гэхдээ бусад бизнесээс харьцангуй эрсдэл өндөртэй байдаг онцлогтой. 1 Банкны бизнес нь харилцан итгэлцэл дээр явагддаг. 2 Олон түмний хараа хяналтан доор бүх үйл ажилгаа нь явагддаг. 3 банкны бизнес нь бусад бизнесийг бодвол эдийн засагт их нөлөөтэй байдаг. Ийм зохицуулалт зайлшгүй шаардлагатай байна. 4 Банкны үйл ажилгааны үр дүн нь биет хэлбэрээр бодитой байдаггүй. /Үйлдвэрлэл шиг/ 5 Хариалцагчид харьцангуй олонтой байдаг. 6 Эрсдэл ихтэй байдаг.
  • 10. Банкны үйл ажиллагааны онцлогоос шалтгаалж олон төрлийн эрсдэл учирдаг. тухайлбал: Зээлийн эрсдэл Худалдан авах чадварын эрсдэл Зээийн хүүгийн эрсдэл Төлбөрийн чадварын эрсдэл Валютын ханшны эрсдэл Төлбөрийн системийн эрсдэл Улс төрийн эрсдэл
  • 11. Төв банкны үйл ажиллагаа
  • 12. Төв банкыг үйл ажиллагааны бие даасан байдлаар нь 2 хэлбэрт хувааж үздэг. Үүнд: Засгийн газрын хараат хэлбэртэй үйл ажиллагаа явуулдаг Төв банк Засгийн газрын хараат бус хэлбэрээр бие даасан үйл ажиллагаа явуулдаг Төв банк [Image Info] www.wizdata.co.kr - Note to customers : This image has been licensed to be used within this PowerPoint template only. You may not extract the image for any other use.
  • 13. Дэлхий дээр: анхны төв банк 1668 онд Швед улсад байгуулагдсан. Түүнээс 26 жилийн дараа 1694 онд Англи улсад Төв банк байгуулагдсан. 1800 онд Франц улс төв банкныхаа суурийг тавьсан. 19-р зуунд Европийн ихэнх орнууд төв банктай болсон ба 20-р зуунд дэлхийн 150 гаруй орон Төв банктай болсон.
  • 14. 1914 онд АНУ-д 1921 онд Орос улсад 1924 онд Монгол улсад 1948 онд Хятад улсад 1971 онд Сингапурт 1983 онд Люксенбургт Төв банкууд байгуулагджээ. Хамгийн сүүлд байгуулагдсан банк бол Европын төв банк юм. Одоо дэлхий дээр 161 төв банк үйл ажиллагаагаа явуулж байна.
  • 15. Төв банк нь дараах нийтлэг үүргийг гүйцэтгэдэг. Мөнгөний бодлого явуулах Арилжааны банкуудын ажилгаанд хяналт тавих. [Image Info] www.wizdata.co.kr үйл - Note to customers : This image has been licensed to be used within this PowerPoint template only. You may not extract the image for any other use.
  • 16. Монгол улсын төв банк нь Монгол банк юм. Монгол банк нь засгийн газраас хараат бус хэлбэртэй, төрийн мөнгөний бодлогыг хэрэгжүүлэх эрх бүхий байгуулага юм. Монгол банкы үндсэн зорилт нь: 1 2 Үндэсний мөнгөн тэмдэгт байдлыг хангах
  • 17. Монгол банк нь Дээрхи зорилтыг биелүүлэхийн тулд дараах үйл ажиллагааг эрхлэн явуулдаг. Үүнд: 1. 2. Мөнгөний бодлого боловсруулан хэрэгжүүлэх 4. Арилжааны банкны үйл ажилгаанд хяналт тавих
  • 19. Төв банк нь эдийн засаг дахь мөнгөний нийлүүлэлттийг зохицуулах замаар мөнгөний бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлдэг. Мөнгөний нийлүүлэлт Тухайн жилийн Мөнгөний бодлогонд Дараа жилд баримтлах Монгол банк дараагийн жилд баримтлах төрийн мөнгөний бодлогыг боловсруулж жмл бүрийн 10-р сарын 1-нд УИХ-д өргөн барьдаг.
  • 20. Монгол банк төрийн мөнгөний бодлогийг хэрэгжүүлэхдээ дараах хэрэгслийг ашигладаг. Үүнд: 1. Банкны заавал байлгах нөөцийн хувь хэмжээг тогтоох. 2. Банкинд зээл олгох 3. Хүүгийн нэгдсэн бодлого явуулах 4. Нээлттэй зах зээлийн үйл ажилгаа явуулах
  • 21. Засгийн газрын санхүүгийн зуучлалын үүргийг Монгол банк гүйцэтгэхдээ дараах үйл ажиллагааг явуулдаг. Үүнд: Улсын төсвийн нэгдсэн дансыг өөр дээрээ байршуулж холбогдох гүйлгээг хийдэг Засгийн газарт зээл олгодог. Монгол банкнаас төсвийн улиралын чанартай орлого, зарлагын зөрүүг нөхөхөд зориулж тухайн санхүүгийн жил дуусахаас өмнө төлөгдөх түр хугацааны зээлийг Засгийн газарт олгодог. Хууль тогтоомжинд нийцсэн зуучлалын бусад үйл ажиллагаа эрхлэдэг
  • 22. Монгол банк нь дараах үйл ажиллагааг явуулахыг хориглодог 1. Буцалтгүй тусламж үзүүлэхийг хориглоно Description of the contents 2. Ашиг олох зорилгоор үл хөдлөх ба хөдлөх хөрөнгө худалдах ба худалдан авах 3. Харилцагч болон гуравдагч этгээдийн нууц гэж үзсэн мэдээллийг задлаж ашиглахыг хориглоно. 4. Дангаараа буюу бусадтай хамтран санхүүгийн зах зээл дээр ноёрхох, өөр хоорондоо эсвэл гуравдагч этгээдэд шударга бусаар давуу байдал бий болгоход чиглэсэн үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно. • Title in here ThemeGallery is a Design Digital Content & Contents mall developed by Guild Design Inc. • Title in here

Editor's Notes

  • #2: {"9":"Content Layouts\n"}