ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
Anadolu Ãœniversitesi Bilimsel
Araştırma Projeleri Birimi (BAP)
4.3 Okul Dışı Destekler 2
Ailelere yönelik hizmetlerden
biri olan sosyal destekler
resmi veya gayri resmi
nitelikte, ailenin gereksinim
duyabileceği farklı nitelikteki
hizmetleri içermektedir.
Sosyal destekler, ailenin
çevresindeki farklı toplumsal-
sosyal ağlar tarafından
saÄŸlanabilmektedir.
Bilgi ve deneyim paylaşımı,
duygusal ve maddi destekler
sağlama, örgütlenme gibi
konular, sosyal desteklerin
kapsamı içerisinde yer
almaktadır.
Anne-babalara yönelik sosyal
destekler arkadaşlarının,
akrabalarının, komşularının,
iş arkadaşlarının ya da diğer
bireylerin sağladığı duygusal,
bilgi sağlayıcı ya da araç-gereç
sağlayıcı destekleri
kapsamaktadır.
Anne-baba destek gruplarına
çağırılan misafir
konuşmacıların verdikleri
seminerler yoluyla anne-
babalar birçok konu
hakkında bilgi sahibi
olabilmektedirler.
Anne-baba destek gruplarında
aileler yetersizliÄŸi olan bir
çocuğun anne-babası olmaya
ilişkin duygularını diğer anne-
babalarla paylaşma şansı
bulmaktadırlar.
4.3 Okul Dışı Destekler 3
Anne-babaların yardıma gereksinim duyması durumunda uzmanlar,
bireysel görüşmeler yoluyla, bire bir destekler sağlamaktadırlar.
Uzmanlar, anne-babaları çocuklarını okulda, evde ve gönüllü
etkinliklere katılım yoluyla toplumda desteklemeleri için teşvik
etmelidirler. Anne-babalar çocuklarının en önemli savunucuları
olabilmektedirler.
Anne-babalar benzer deneyimleri yaÅŸayan diÄŸer anne-babalarla
iletişime geçerek kendilerine sosyal destekler sağlayabilirler.
Ebeveyn-ebeveyn eşleştirmesi olarak tanımlanan bire bir destek
uygulamasında, deneyimli bir anne-baba çocuğunun tanısı yeni konulmuş
daha deneyimsiz bir anne-babayla eÅŸlenmektedir.
4.3 Okul Dışı Destekler 4
Aileye saÄŸlanan sosyal destekler, ailenin fiziksel ve
duygusal sağlığıyla ilişkilidir ve yaşanması olası
eşler arasındaki stres için destek görevi yapmaktadır.
Aile büyüklerinin, özellikle genç anne babalara
çeşitli konularda yol gösterici olması da önem
taşımaktadır.
Yeterli sosyal destek gören aileler, stresle baş etmede
daha geniş kaynaklara kavuşmuş olmaktadır.
4.3 Okul Dışı Destekler 5
Yetersizlikler konusunda toplumsal
duyarlılığın artması, rehberlik ve eğitim
hizmetlerinin düzenlenmesi, gereksinim
sahibi bireylere ve ailelere maddi, manevi
desteklerin sağlanması, bireylerin ve
ailelerinin haklarının geliştirilmesine,
devlet politikalarının geliştirilmesine
yönelik çalışmalar da geniş anlamıyla sivil
toplum örgütlerinin sosyal destek
çalışmaları olarak düşünülebilir.
4.3 Okul Dışı Destekler 6
Okul ortamındaki uzmanların sosyal
destek anlamındaki çalışmaları ise,
daha çok bu tür hizmetlerden
ailelerin haberdar edilmesi, benzeri
hizmetlerin planlanması ve
düzenlenmesi şeklinde olmaktadır.
4.3 Okul Dışı Destekler 7
Devlet kurumları sağladıkları
çeşitli yasal olanaklarla, ailenin
üstündeki yükü azaltacak
desteklerde bulunmaktadır.
4.3 Okul Dışı Destekler 8
Rehabilitasyon merkezlerinde
belirli düzeydeki ders saatlerinin
karşılanması, özel gereksinimli
bireylerin istihdamı ve bakım ücreti
verilmesi gibi uygulamalar bireyin
ve ailesinin yaşaması olası maddi
külfetleri azaltarak ailenin yaşam
kalitesini yükseltmektedir.
4.3 Okul Dışı Destekler 9
4.3.1 Profesyonel Resmi Destekler 10
4.3.1 Profesyonel Resmi Destekler 11
Uzmanların sorun çözme
becerilerini geliştirebilmeleri için
ailelere yardım etmesi yetersizliği
olan çocukların ailelerinin
sorunlarla daha etkili bir biçimde
baş etmelerine yardımcı olacaktır.
4.3.1.1 Çatışmanın ya da sorunun tanımlanması 12
4.3.1.1 Çatışmanın ya da sorunun tanımlanması 13
Öncelikle sorunun her
iki taraftan nasıl
göründüğünü ve
anlaşıldığını anlamak
gerekmektedir.
144.3.1.1 Çatışmanın ya da sorunun tanımlanması
Bu örnekte
öğretmen ve veli
arasında çatışma
kaçınılmazdır.
4.3.1.2 Olası çözümlerin üretilmesi 15
4.3.1.2 Olası çözümlerin üretilmesi 16
Özel gereksinimli
öğrencinin normal
gelişim gösteren
bir akranından
yardım alması
saÄŸlanabilir.
Annesi çocuğuna
ödevlerini
tamamlaması için
yardım edebilir.
Okuldan sonra
evine yakın bir etüt
merkezinden
fazladan destek
alınabilir.
Tüm bunlara
rağmen ödevini
yapmazsa o zaman
ders arasına
çıkmama
tartışılabilir.
4.3.1.3 Alternatif çözümlerin tartışılması 17
Çözümün bu aşamasında
taraflar zaman, para, enerji,
sahip olunan destekler ve olası
çözümlerin uygulanabilirliği
gibi gerçekleri
değerlendirmeye almalıdırlar.
4.3.1.3 Alternatif çözümlerin tartışılması 18
4.3.1.4 En iyi çözüme karar vermek 19
Bu örnekte öğretmen ve annenin
üzerinde anlaşabildikleri ve
koşullarına uygun çözümün
okulda sınıfından bir akranının
öğrenciye ödevlerini yapması
için yardım etmesidir.
4.3.1.4 En iyi çözüme karar vermek 20
4.3.1.5 Kararın uygulanması 21
Bu aşamada uygulamanın değerlendirilmesi için ölçütler belirlenmelidir.
Bu ölçütler yapılmasına karar verilen uygulamanın işe yarayıp
yaramadığını anlamalarını sağlayacak olan göstergelerdir.
Bir sonraki toplantıda anne ve öğretmen bir araya geldiğinde aldıkları kararın
istedikleri değişikliği yaratıp yaratmadığını ancak böylesi ölçütler belirleyerek
anlayabilirler.
Öğretmen ve anne bu uygulamayı ne kadar sürdüreceklerini ve işe yarayıp
yaramadığını ne kadar süre sonra oturup değerlendireceklerine karar
vermelidirler.
Anne ve öğretmen belirledikleri ölçütler doğrultusunda öğrencideki olası davranış
değişikliklerini izleyen dönemde değerlendirmelidir.
4.3.1.5 Kararın uygulanması 22
4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 23
Süreli bakım hizmetleri
ailelerin yetersizliÄŸi olan
bir bireyin bakımının
yarattığı yükten kısa
süreliğine de olsa
kurtularak geçici bir
rahatlama yaşamalarını
saÄŸlayabilir.
Geçici bakımın süresi
birkaç saat, bir hafta
sonu ya da birkaç gün
olabilir.
Anne-babaların gönül
rahatlığıyla çocuklarını süreli
bakım hizmetlerine
bırakabilmesi için bu hizmeti
veren kuruluÅŸtaki personelin
iyi eÄŸitimli olduÄŸundan ve
çocuğunun gereksinimlerini
karşılayarak ona uygun şekilde
bakım sağlayacağından emin
olması gerekmektedir.
4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 24
4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 25
Anne-babalar çocuklarının
özel eğitim ve rehabilitasyon
merkezinde geçirmekte
olduğu süreleri, kendileri de
orada bulunmak zorunda
değilseler, süreli bakım
hizmeti gibi deÄŸerlendirerek
bu zamanı etkili bir biçimde
kullanabilirler.
4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 26
4.3.3 Manevi Destek 27
Özel gereksinimli çocuğu olan
bu aileler kendi kiÅŸisel, felsefi
ve dinsel inançlarına dayanarak
yetersizliği olan bir çocuğa
sahip olmayı kendileri için
anlamlı hale
getirebilmektedirler
4.3.3 Manevi Destek 28
Sahip oldukları manevi ya da dini
inançları sayesinde aileler, yetersizliği
olan bir çocuğa sahip olmaya ilişkin
deneyimlerini anlamlı hale
getirebilmekte ve içinde bulundukları
dinsel ya da manevi topluluklardan
duygusal destekler alabilmektedirler.
4.3.3 Manevi Destek 29
Araştırmalar manevi
desteÄŸin sorunlarla baÅŸ
etme iÅŸlevi olduÄŸunu
göstermektedir.
4.3.3 Manevi Destek 30

More Related Content

4.3 okul dışı destekler

  • 1. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraÅŸtırma Kurumu (TÃœBÄ°TAK) Anadolu Ãœniversitesi Bilimsel AraÅŸtırma Projeleri Birimi (BAP)
  • 3. Ailelere yönelik hizmetlerden biri olan sosyal destekler resmi veya gayri resmi nitelikte, ailenin gereksinim duyabileceÄŸi farklı nitelikteki hizmetleri içermektedir. Sosyal destekler, ailenin çevresindeki farklı toplumsal- sosyal aÄŸlar tarafından saÄŸlanabilmektedir. Bilgi ve deneyim paylaşımı, duygusal ve maddi destekler saÄŸlama, örgütlenme gibi konular, sosyal desteklerin kapsamı içerisinde yer almaktadır. Anne-babalara yönelik sosyal destekler arkadaÅŸlarının, akrabalarının, komÅŸularının, iÅŸ arkadaÅŸlarının ya da diÄŸer bireylerin saÄŸladığı duygusal, bilgi saÄŸlayıcı ya da araç-gereç saÄŸlayıcı destekleri kapsamaktadır. Anne-baba destek gruplarına çağırılan misafir konuÅŸmacıların verdikleri seminerler yoluyla anne- babalar birçok konu hakkında bilgi sahibi olabilmektedirler. Anne-baba destek gruplarında aileler yetersizliÄŸi olan bir çocuÄŸun anne-babası olmaya iliÅŸkin duygularını diÄŸer anne- babalarla paylaÅŸma ÅŸansı bulmaktadırlar. 4.3 Okul Dışı Destekler 3
  • 4. Anne-babaların yardıma gereksinim duyması durumunda uzmanlar, bireysel görüşmeler yoluyla, bire bir destekler saÄŸlamaktadırlar. Uzmanlar, anne-babaları çocuklarını okulda, evde ve gönüllü etkinliklere katılım yoluyla toplumda desteklemeleri için teÅŸvik etmelidirler. Anne-babalar çocuklarının en önemli savunucuları olabilmektedirler. Anne-babalar benzer deneyimleri yaÅŸayan diÄŸer anne-babalarla iletiÅŸime geçerek kendilerine sosyal destekler saÄŸlayabilirler. Ebeveyn-ebeveyn eÅŸleÅŸtirmesi olarak tanımlanan bire bir destek uygulamasında, deneyimli bir anne-baba çocuÄŸunun tanısı yeni konulmuÅŸ daha deneyimsiz bir anne-babayla eÅŸlenmektedir. 4.3 Okul Dışı Destekler 4
  • 5. Aileye saÄŸlanan sosyal destekler, ailenin fiziksel ve duygusal saÄŸlığıyla iliÅŸkilidir ve yaÅŸanması olası eÅŸler arasındaki stres için destek görevi yapmaktadır. Aile büyüklerinin, özellikle genç anne babalara çeÅŸitli konularda yol gösterici olması da önem taşımaktadır. Yeterli sosyal destek gören aileler, stresle baÅŸ etmede daha geniÅŸ kaynaklara kavuÅŸmuÅŸ olmaktadır. 4.3 Okul Dışı Destekler 5
  • 6. Yetersizlikler konusunda toplumsal duyarlılığın artması, rehberlik ve eÄŸitim hizmetlerinin düzenlenmesi, gereksinim sahibi bireylere ve ailelere maddi, manevi desteklerin saÄŸlanması, bireylerin ve ailelerinin haklarının geliÅŸtirilmesine, devlet politikalarının geliÅŸtirilmesine yönelik çalışmalar da geniÅŸ anlamıyla sivil toplum örgütlerinin sosyal destek çalışmaları olarak düşünülebilir. 4.3 Okul Dışı Destekler 6
  • 7. Okul ortamındaki uzmanların sosyal destek anlamındaki çalışmaları ise, daha çok bu tür hizmetlerden ailelerin haberdar edilmesi, benzeri hizmetlerin planlanması ve düzenlenmesi ÅŸeklinde olmaktadır. 4.3 Okul Dışı Destekler 7
  • 8. Devlet kurumları saÄŸladıkları çeÅŸitli yasal olanaklarla, ailenin üstündeki yükü azaltacak desteklerde bulunmaktadır. 4.3 Okul Dışı Destekler 8
  • 9. Rehabilitasyon merkezlerinde belirli düzeydeki ders saatlerinin karşılanması, özel gereksinimli bireylerin istihdamı ve bakım ücreti verilmesi gibi uygulamalar bireyin ve ailesinin yaÅŸaması olası maddi külfetleri azaltarak ailenin yaÅŸam kalitesini yükseltmektedir. 4.3 Okul Dışı Destekler 9
  • 10. 4.3.1 Profesyonel Resmi Destekler 10
  • 11. 4.3.1 Profesyonel Resmi Destekler 11 Uzmanların sorun çözme becerilerini geliÅŸtirebilmeleri için ailelere yardım etmesi yetersizliÄŸi olan çocukların ailelerinin sorunlarla daha etkili bir biçimde baÅŸ etmelerine yardımcı olacaktır.
  • 12. 4.3.1.1 Çatışmanın ya da sorunun tanımlanması 12
  • 13. 4.3.1.1 Çatışmanın ya da sorunun tanımlanması 13 Öncelikle sorunun her iki taraftan nasıl göründüğünü ve anlaşıldığını anlamak gerekmektedir.
  • 14. 144.3.1.1 Çatışmanın ya da sorunun tanımlanması Bu örnekte öğretmen ve veli arasında çatışma kaçınılmazdır.
  • 16. 4.3.1.2 Olası çözümlerin üretilmesi 16 Özel gereksinimli öğrencinin normal geliÅŸim gösteren bir akranından yardım alması saÄŸlanabilir. Annesi çocuÄŸuna ödevlerini tamamlaması için yardım edebilir. Okuldan sonra evine yakın bir etüt merkezinden fazladan destek alınabilir. Tüm bunlara raÄŸmen ödevini yapmazsa o zaman ders arasına çıkmama tartışılabilir.
  • 17. 4.3.1.3 Alternatif çözümlerin tartışılması 17
  • 18. Çözümün bu aÅŸamasında taraflar zaman, para, enerji, sahip olunan destekler ve olası çözümlerin uygulanabilirliÄŸi gibi gerçekleri deÄŸerlendirmeye almalıdırlar. 4.3.1.3 Alternatif çözümlerin tartışılması 18
  • 19. 4.3.1.4 En iyi çözüme karar vermek 19
  • 20. Bu örnekte öğretmen ve annenin üzerinde anlaÅŸabildikleri ve koÅŸullarına uygun çözümün okulda sınıfından bir akranının öğrenciye ödevlerini yapması için yardım etmesidir. 4.3.1.4 En iyi çözüme karar vermek 20
  • 22. Bu aÅŸamada uygulamanın deÄŸerlendirilmesi için ölçütler belirlenmelidir. Bu ölçütler yapılmasına karar verilen uygulamanın iÅŸe yarayıp yaramadığını anlamalarını saÄŸlayacak olan göstergelerdir. Bir sonraki toplantıda anne ve öğretmen bir araya geldiÄŸinde aldıkları kararın istedikleri deÄŸiÅŸikliÄŸi yaratıp yaratmadığını ancak böylesi ölçütler belirleyerek anlayabilirler. Öğretmen ve anne bu uygulamayı ne kadar sürdüreceklerini ve iÅŸe yarayıp yaramadığını ne kadar süre sonra oturup deÄŸerlendireceklerine karar vermelidirler. Anne ve öğretmen belirledikleri ölçütler doÄŸrultusunda öğrencideki olası davranış deÄŸiÅŸikliklerini izleyen dönemde deÄŸerlendirmelidir. 4.3.1.5 Kararın uygulanması 22
  • 23. 4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 23
  • 24. Süreli bakım hizmetleri ailelerin yetersizliÄŸi olan bir bireyin bakımının yarattığı yükten kısa süreliÄŸine de olsa kurtularak geçici bir rahatlama yaÅŸamalarını saÄŸlayabilir. Geçici bakımın süresi birkaç saat, bir hafta sonu ya da birkaç gün olabilir. Anne-babaların gönül rahatlığıyla çocuklarını süreli bakım hizmetlerine bırakabilmesi için bu hizmeti veren kuruluÅŸtaki personelin iyi eÄŸitimli olduÄŸundan ve çocuÄŸunun gereksinimlerini karşılayarak ona uygun ÅŸekilde bakım saÄŸlayacağından emin olması gerekmektedir. 4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 24
  • 25. 4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 25
  • 26. Anne-babalar çocuklarının özel eÄŸitim ve rehabilitasyon merkezinde geçirmekte olduÄŸu süreleri, kendileri de orada bulunmak zorunda deÄŸilseler, süreli bakım hizmeti gibi deÄŸerlendirerek bu zamanı etkili bir biçimde kullanabilirler. 4.3.2 Süreli / Geçici Bakım Hizmetleri 26
  • 28. Özel gereksinimli çocuÄŸu olan bu aileler kendi kiÅŸisel, felsefi ve dinsel inançlarına dayanarak yetersizliÄŸi olan bir çocuÄŸa sahip olmayı kendileri için anlamlı hale getirebilmektedirler 4.3.3 Manevi Destek 28
  • 29. Sahip oldukları manevi ya da dini inançları sayesinde aileler, yetersizliÄŸi olan bir çocuÄŸa sahip olmaya iliÅŸkin deneyimlerini anlamlı hale getirebilmekte ve içinde bulundukları dinsel ya da manevi topluluklardan duygusal destekler alabilmektedirler. 4.3.3 Manevi Destek 29
  • 30. AraÅŸtırmalar manevi desteÄŸin sorunlarla baÅŸ etme iÅŸlevi olduÄŸunu göstermektedir. 4.3.3 Manevi Destek 30