際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

448758878-FILIPINO-8-DLL-WEEK-1-1-doc.doc

Download as DOC, PDF
J
JUVANIETINOY

MMKKMKMKMKM

1 of 10
Download to read offline
Pangalan ng Guro: Charlo S. Icong Antas/Baitang: 8 Petsa at Oras:(Week 1 )Unang Linggo Asignatura: Filipino Markahan: Ikalawa LUNES MARTES MIYERKULES HUWEBES BIYERNES I-Layunin A. Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang pag- unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan Naipamamalas ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan Naipamamalas ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan Naipapamalas ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan Naipamamalas ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan B. Pamantayan sa Pagganap: Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay tungkol sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay tungkol sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay tungkol sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay tungkol sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan C. Mga Kasanayang Pampagkatuto: Naihahambing ang sariling saloobin at damdamin sa saloobin at damdamin ng nagsasalita F8PN-IIa-b-24 Nabibigkas nang wasto at may damdamin ang tula F8PS-IIa-b-24 Nasusuri ang paraan ng pagbigkas ng tula ng mga kabataan sa kasalukuyan batay sa napanood (YOUTUBE) F8PD-IIa-b-23 Napipili ang mga pangunahin at pantulong na kaisipang nakasaad sa akda F8PB-IIa-b-24 Natutukoy ang payak na salita mula sa salitang maylapi F8PT-IIa-b-23 II-Nilalaman/Paksa: Aralin 1: Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Bayan Kung Tuyo na ang Luha Mo, Kung Tayo na ang Luha Mo, Anyo ng mga Salita
Kagamitang Panturo: a. Mga pahina sa Gabay ng Guro: Mga pahina sa Kagamitang Pang-Mag-aaral: Mga pahina sa Teksbuk: Karagdagang Kagamitan mula sa portal ng Learning Resources b. Iba pang Kagamitang Panturo: Bayan ( Tula ) ( Tula ) Aking Bayan (Tula) Aking Bayan ( Tula) Baybayin 8 89 - 94 aklat, laptop, mga larawan Baybayin 8 89 94 aklat, laptop Baybayin 8 89 94 aklat, laptop Baybayin 8 89 94 aklat, laptop, yeso Baybayin 8 95 - 97 aklat, laptop, yeso III-Pamamaraan a. Balik-aral sa nakaraang aralin at/o pagsisimula ng bagong aralin Ano-ano na ang nagawa mo para sa iyong pamayanan? Itiman ang angkop na kahon. Tumulong sa paglilinis ng lansangan Nagtapon ng mga halaman at puno Nagbahagi ng baon (pera o pagkain) sa nangangailangan Nakikiisa sa kampanyang pakikinabangan ng komunidad Naging lider sa pagwawasto ng mga maling gawain sa pamayanan Muling pagbasa sa tula. Mula sa napanood ninyong video sa youtube, paano ba ang tamang pagbigkas ng isang tula? Sagot: Dapat maging malinaw ang pagbigkas o pagbitaw ng mga salita ayon sa wastong diin at pagkakapantig nito. Ang mga pantig ay dapat na ipukol nang malinaw lalo na ang mga salitang may impit na tunog. Buuin ang mga ginulong letra. Isulat sa patlang ang angkop na salita upang mabuo ang diwa ng pangungusap. 1.Naging ang pagdurusa ng mga mamamayan ng sakupin ng mga Ano ang salita? E A R S O O N A S U M T S N B N W A A M I G L
mapagsamantala. 2. Ang ay pinanday ng mga mangagawa at naging mga baril. 3. Kung ang iyong pag- asang lalaya ang bayan, laging gunitain ang mga bayaning hindi natakot makipaglaban. b. Paghahabi sa layunin ng aralin Nakikilala ang manunulat at ang saloobin nito hinggil sa kanyang akda. Naipapakita ang damdamin ng may-akda sa pamamagitan ng pagbigkas ng kanyang tula. Nasusuri ang tamang paraan ng pagbigkas ng isang tula. Nagagamit ang mga piling kaisipan na nakasaad sa akda. Nagagamit nang wasto ang angkop na salitang payak at maylapi sa isusulat na tula. c. Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong aralin Magpakita ng mga larawan Itanong: Ano ang nakikita ninyo sa mga larawan? Sa palagay mo, ano ang mensaheng nais ipahiwatig nito? Hanggang saan ang kayang tiisin ng isang tao? Makatuwiran ba ito? Bakit? Basahin ang tula Pamayanan At Ako, Marangal na Sandigan ng Lahi Sino nga ba ako sating pamayanan? Maliit, malaki ang ginagampanan. Huwaran ay hangad, dangal ng kalipi Sandigan matibay n gating kalahi! Paghambingin ang papel nina Sisa at Huli sa lipunan ayon sa akda. Basahin at bigkasin nang madamdamin ang tula. Lagyan ng pananda ang mga makahulugang salitang dapat na bigyang-diin. Halimbawa: Lumuha ka, aking Bayad; buong lungkot mong iluha Ang kawawang kapalaran ng lupain mong kawawa:
d. Pagtatalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #1 Sino ang nakakakilala ky Amado V. Hernandez? Ilahad sa klase ang pagkatao at kahalagahan niya sa panitikan bilang Makata ng mga Manggagawa. Napakahaba ng kasaysayang pinagdaanan ng sambayanang Pilipino sa kamay ng mga dayuhang mananakop. Malinaw na makikita ito maging sa mga paksa at damdaming ipinahihiwatig n gating panitikan na lumaganap sa kapuluan. Isinilang ang di- mabilang na bayani kasabay ng pagsilang ng hindi rin mabilang na manunulat. Kabilang ditto si Amado V. Hernandez, ang tinaguriang Makata ng mga Manggagawa. Minsan na siyang nakulong dahil sa salang sedisyon. Dahil, dito, lalong nag-aapoy ang kanyang panulat. Sa marami niyang tula Pangkatan Gawain Ibat-ibang paraan sa pagbigkas ng wasto at may damdamin ang tula. 1- Pagrarap 2- Awit 3- Fliptop Pangkatang Gawain (Ikalawang Pagbasa) Bigyan ng wastong damdamin ang bawat bahagi ng tula. Paligsahan sa sabayang pagbigkas ng tula ang 2 pangkat. Talakayin ang mga Anyo ng mga Salita *Payak binubuo ito ng salitang-ugat lamang Hal. sinag araw *Maylapi binubuo ng salitang-ugat at panlapi Hal. mapula binuhay *Inuulit inuulit ang buong salita o bahagi lamang nito; maaaring may panlapi o salitang-ugat lamang Hal. sasaya araw-araw *Tambalan binubuo ito ng 2 salitang pinagsamasama para makabuo ng isa pang salita Hal. anak-araw bahaghari
at nobela, makikita ang damdaming makabayan. Kabilang ditoang lantaran ngunit makatarungang poot niya sa pagiging tila isang kolonyal ng Estados Unidos ang kanyang bansang Pilipinas. Ginawaran si Ka Ambo ng titulong Pambansang Alagad ng Sining noong 1973, limng taon ang nakalipas matapos niyang sumakabilang- buhay. Matagal-tagal na ring pumanaw ang manunulat, subalit patuloy na kinikilala ang kanyang pagkamakabayan, lalo na sa tula niyang, Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Bayan. e. Pagtatalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #2 Babasahin ng guro o ng isang magaling na mambibigkas ang tula. Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Bayan (Amado V. Hernandez) Lumuha ka, aking Bayan; buong lungkot mong iluha Ang kawawang kapalaran ng lupain mong kawawa: Pagtukoy sa mga Mahahalagang Salita Habang nakikinig sa mga bumibigkas ng tula, sumulat ng sampung salitang inaakala mong dapat na lalong bigyang- diin. Tiyakin kung ano ang anyo nito. Isulat sa mga nakalaang kolum. Mga Salitang Dapat Bigyan ng Higit na Diin Anyo ng Salita
Ang bandilang sagisag moy lukob ng dayong bandila, Pati wikang minana moy busabos ng ibang wika, Ganito ring araw nang agawan ka ng laya, Labintatlo ng Agostonang saklutin ang Maynila, Lumuha ka, habang sila ay palalong nagdiriwang, Sa libingan ng maliit, ang malakiy may libingan; Katulad mo ay si Huli, naaliping bayad-utang, Katulad mo ay si Sisa, binaliw ng kahirapan; Walang lakas na magtanggol, walang tapang na lumaban Tumataghoy, kung paslangin; tumatangis, kung nakawan! Iluha mo ang sambuntong kasawiang nagtalakop Na saiyoy pampahirap, sa banyagay pampalusog: Ang lahat mong kayamanay kamal- kamal na naubos, Ang lahat mong kalayaay sabay-sabay na natapos;
Masdan mo ang iyong lupa, dayong hukboy nakatanod, Masdan mo ang iyong dagat, dayong bapos, nasa laot! Lumuha ka kung sa puso ay nagmaliw na ang layon, Kung ang araw sa langit mo ay lagi nang dapithapon, Kung ang alon sa dagat mo ay ayaw nang magdaluyong, Kung ang bulkan sa dibdib mo ay hindi man umuungol, Kung wala nang maglalamay sa gabi ng pagbabangon, Lumuha ka nang lumuhat ang laya moy nakaburol. May araw ding ang luha moy masasaid, matutuyo, May araw ding di na luha sa mata mong namumugto Ang dadaloy, kung apoy, at apoy na kulay dugo, Samantalang ang dugo mo ay aserong kumukulo; Sisigaw kang buong giting sa liyab ng libong sulo
At ang lumang tanikalay lalagutin mo ng punglo! f. Paglinang sa kabihasaan Magpabigay ng tatlong pariralang naiisip mo kaugnay sa pamagat at pagkatapos ay ipaliwanag ito. Sagutin ang mga sumusunod na tanong. 1.Sino ang tinutukoy sa tula? Banggitin ang mga dahilan ng kanyang pagluha. 2.Alin sa mga saknong ang nagpaantig nang wasto sa iyong puso? Bakit? 3.Kung ikaw ay isa sa mga tauhan ng tula, anong pagtitis ang kaya mong gawin? Pagsusuri sa tamang paraan sa pagbigkas ng isang tula ayon sa may-akda ng tula. Pumili ng isa sa sumusunod na mga pahayag. Iguhit ang kahulugan nito. Maaari ding gumamit ng simbolismo upang mabigyan ito ng kahulugan. Sumulat ng isang pangungusap na nagpapaliwanag dito. a. Ang bandilang sagisag moy lukod ng dayong bandila, b. Lumuha ka, habang sila ay palalong nagdiriwang, c. Masdan mo ang iyong dagat, dayong bapor, nasa laot! Ipaliwanag sa mga mag-aaral: _______________ _______________ Paano nakatutulong ang paggamit ng wastong anyo ng salita sa paglalahad ng kaisipan at pagbuo ng salita? Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Bayan
g. Paglalapat ng aralin sa pang- araw-araw na buhay Paano mo maihahambing ang kalagayan ng bayan natin sa ngayon sa tulang napakinggan? Angkop ba ang nilalaman ng tula sa estado ng ating bayan sa ngayon? Bakit? Makatotohanan ba ang mga nakapaloob sa akda? Ano ang magagawa niyo upang maibsan ang pagdurusa ng ating bayan? Gaano ka importante ng salita at mga anyo nito sa pang-araw- araw nating komunikasyon? h. Paglalahat ng aralin Samakatuwid, anong damdamin ang namuo sa inyong isipan habang napakinggan niyo ang tula? Sa kabuuan ng tula, anong damdamin ang pinaiiral nito? Ipaliwanag Suriin kung paano niyo malaman ang tamang paraan ng pagbigkas ng tula. i. Pagtataya ng aralin Sumulat ng isang talata na naghahambing ng sariling saloobin at damdamin ng isang baying naghihirap. Punan ng nawawalang salita ang patlang. 1.May araw ding di na ______ moy masasaid, matutuyo, 2.Ang dadaloy, kundi apoy, at _____, na kulay dugo, 3.Samantalang ang dugo mo ay ______ kumukulo; 4.Sisigaw kang buong giting sa liyab ng libong _____ 5.At ang lumang tanikalay lalagutin mo ng _____! Dalawahang Pagbasa Basahin at suriin ang tamang pagbigkas ng tula. Rubriks sa Pagbasa Mga Pamantayan malinaw ang pagbigkas wastong diin lakas ng boses 1-paghusayan pa 2-mahusay 3-mahusay Itiman ang kahon ng pinakamalapit na interpretasyon ng sumusunod na mga pahayag. 1.Kung ang araw sa langit mo ay lagi nang dapithapon Nagpapahiwatig ang pahayag ng__________ kasiyahan sa buhay pagkainip sa ginagawa kawalan ng pag- asa katahimikan ng araw 2.Sisigaw kang buong giting sa liyab ng libong sulo Nagpapahiwatig ang pahayag ng _________ kasiyahan sa Mula sa larawan, maglista ng sampu o higit pang salitang may ibat ibang anyo. Isulat sa tamang kolum. Payak Maylapi Inuulit Tambalan
gitna ng isang pangkat kahusayan sa tiyakang pakikidigma katapangan kasama ng maraming tao kalungkutan sa kadiliman ng buhay 3.Iluha mo ang sambuntong kasawiang nagtalakop Nagpapahiwatig ang pahayag ng__________ labis-labis na pagdurusang nararanasan napakaraming banyagang sumakop sa bansa malungkot na kalagayan ng bayan kamatayan ng maraming bayani ng bayan j. Karagdagang Gawain sa takdang-aralin at remediation Muling basahin ang tula at alamin ang nilalaman nito. Manood ng video mula sa youtube para sa tamang pagbigkas ng isang tula. Alamin ang nagging buhay ni Sisa at Huli sa nobela ni Rizal. Itala ang mga kahalagahan ng isang salita kasama na ang mga anyo nito. Isaliksik ang mga elemento ng tula.

More Related Content

448758878-FILIPINO-8-DLL-WEEK-1-1-doc.doc

  • 1. Pangalan ng Guro: Charlo S. Icong Antas/Baitang: 8 Petsa at Oras:(Week 1 )Unang Linggo Asignatura: Filipino Markahan: Ikalawa LUNES MARTES MIYERKULES HUWEBES BIYERNES I-Layunin A. Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ang pag- unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan Naipamamalas ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan Naipamamalas ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan Naipapamalas ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan Naipamamalas ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikang lumaganap sa Panahon ng Amerikano, Komonwelt at sa Kasalukuyan B. Pamantayan sa Pagganap: Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay tungkol sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay tungkol sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay tungkol sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay tungkol sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan Naisusulat ang sariling tula sa alinmang anyong tinalakay sa pag-ibig sa tao, bayan o kalikasan C. Mga Kasanayang Pampagkatuto: Naihahambing ang sariling saloobin at damdamin sa saloobin at damdamin ng nagsasalita F8PN-IIa-b-24 Nabibigkas nang wasto at may damdamin ang tula F8PS-IIa-b-24 Nasusuri ang paraan ng pagbigkas ng tula ng mga kabataan sa kasalukuyan batay sa napanood (YOUTUBE) F8PD-IIa-b-23 Napipili ang mga pangunahin at pantulong na kaisipang nakasaad sa akda F8PB-IIa-b-24 Natutukoy ang payak na salita mula sa salitang maylapi F8PT-IIa-b-23 II-Nilalaman/Paksa: Aralin 1: Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Bayan Kung Tuyo na ang Luha Mo, Kung Tayo na ang Luha Mo, Anyo ng mga Salita
  • 2. Kagamitang Panturo: a. Mga pahina sa Gabay ng Guro: Mga pahina sa Kagamitang Pang-Mag-aaral: Mga pahina sa Teksbuk: Karagdagang Kagamitan mula sa portal ng Learning Resources b. Iba pang Kagamitang Panturo: Bayan ( Tula ) ( Tula ) Aking Bayan (Tula) Aking Bayan ( Tula) Baybayin 8 89 - 94 aklat, laptop, mga larawan Baybayin 8 89 94 aklat, laptop Baybayin 8 89 94 aklat, laptop Baybayin 8 89 94 aklat, laptop, yeso Baybayin 8 95 - 97 aklat, laptop, yeso III-Pamamaraan a. Balik-aral sa nakaraang aralin at/o pagsisimula ng bagong aralin Ano-ano na ang nagawa mo para sa iyong pamayanan? Itiman ang angkop na kahon. Tumulong sa paglilinis ng lansangan Nagtapon ng mga halaman at puno Nagbahagi ng baon (pera o pagkain) sa nangangailangan Nakikiisa sa kampanyang pakikinabangan ng komunidad Naging lider sa pagwawasto ng mga maling gawain sa pamayanan Muling pagbasa sa tula. Mula sa napanood ninyong video sa youtube, paano ba ang tamang pagbigkas ng isang tula? Sagot: Dapat maging malinaw ang pagbigkas o pagbitaw ng mga salita ayon sa wastong diin at pagkakapantig nito. Ang mga pantig ay dapat na ipukol nang malinaw lalo na ang mga salitang may impit na tunog. Buuin ang mga ginulong letra. Isulat sa patlang ang angkop na salita upang mabuo ang diwa ng pangungusap. 1.Naging ang pagdurusa ng mga mamamayan ng sakupin ng mga Ano ang salita? E A R S O O N A S U M T S N B N W A A M I G L
  • 3. mapagsamantala. 2. Ang ay pinanday ng mga mangagawa at naging mga baril. 3. Kung ang iyong pag- asang lalaya ang bayan, laging gunitain ang mga bayaning hindi natakot makipaglaban. b. Paghahabi sa layunin ng aralin Nakikilala ang manunulat at ang saloobin nito hinggil sa kanyang akda. Naipapakita ang damdamin ng may-akda sa pamamagitan ng pagbigkas ng kanyang tula. Nasusuri ang tamang paraan ng pagbigkas ng isang tula. Nagagamit ang mga piling kaisipan na nakasaad sa akda. Nagagamit nang wasto ang angkop na salitang payak at maylapi sa isusulat na tula. c. Pag-uugnay ng mga halimbawa sa bagong aralin Magpakita ng mga larawan Itanong: Ano ang nakikita ninyo sa mga larawan? Sa palagay mo, ano ang mensaheng nais ipahiwatig nito? Hanggang saan ang kayang tiisin ng isang tao? Makatuwiran ba ito? Bakit? Basahin ang tula Pamayanan At Ako, Marangal na Sandigan ng Lahi Sino nga ba ako sating pamayanan? Maliit, malaki ang ginagampanan. Huwaran ay hangad, dangal ng kalipi Sandigan matibay n gating kalahi! Paghambingin ang papel nina Sisa at Huli sa lipunan ayon sa akda. Basahin at bigkasin nang madamdamin ang tula. Lagyan ng pananda ang mga makahulugang salitang dapat na bigyang-diin. Halimbawa: Lumuha ka, aking Bayad; buong lungkot mong iluha Ang kawawang kapalaran ng lupain mong kawawa:
  • 4. d. Pagtatalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #1 Sino ang nakakakilala ky Amado V. Hernandez? Ilahad sa klase ang pagkatao at kahalagahan niya sa panitikan bilang Makata ng mga Manggagawa. Napakahaba ng kasaysayang pinagdaanan ng sambayanang Pilipino sa kamay ng mga dayuhang mananakop. Malinaw na makikita ito maging sa mga paksa at damdaming ipinahihiwatig n gating panitikan na lumaganap sa kapuluan. Isinilang ang di- mabilang na bayani kasabay ng pagsilang ng hindi rin mabilang na manunulat. Kabilang ditto si Amado V. Hernandez, ang tinaguriang Makata ng mga Manggagawa. Minsan na siyang nakulong dahil sa salang sedisyon. Dahil, dito, lalong nag-aapoy ang kanyang panulat. Sa marami niyang tula Pangkatan Gawain Ibat-ibang paraan sa pagbigkas ng wasto at may damdamin ang tula. 1- Pagrarap 2- Awit 3- Fliptop Pangkatang Gawain (Ikalawang Pagbasa) Bigyan ng wastong damdamin ang bawat bahagi ng tula. Paligsahan sa sabayang pagbigkas ng tula ang 2 pangkat. Talakayin ang mga Anyo ng mga Salita *Payak binubuo ito ng salitang-ugat lamang Hal. sinag araw *Maylapi binubuo ng salitang-ugat at panlapi Hal. mapula binuhay *Inuulit inuulit ang buong salita o bahagi lamang nito; maaaring may panlapi o salitang-ugat lamang Hal. sasaya araw-araw *Tambalan binubuo ito ng 2 salitang pinagsamasama para makabuo ng isa pang salita Hal. anak-araw bahaghari
  • 5. at nobela, makikita ang damdaming makabayan. Kabilang ditoang lantaran ngunit makatarungang poot niya sa pagiging tila isang kolonyal ng Estados Unidos ang kanyang bansang Pilipinas. Ginawaran si Ka Ambo ng titulong Pambansang Alagad ng Sining noong 1973, limng taon ang nakalipas matapos niyang sumakabilang- buhay. Matagal-tagal na ring pumanaw ang manunulat, subalit patuloy na kinikilala ang kanyang pagkamakabayan, lalo na sa tula niyang, Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Bayan. e. Pagtatalakay ng bagong konsepto at paglalahad ng bagong kasanayan #2 Babasahin ng guro o ng isang magaling na mambibigkas ang tula. Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Bayan (Amado V. Hernandez) Lumuha ka, aking Bayan; buong lungkot mong iluha Ang kawawang kapalaran ng lupain mong kawawa: Pagtukoy sa mga Mahahalagang Salita Habang nakikinig sa mga bumibigkas ng tula, sumulat ng sampung salitang inaakala mong dapat na lalong bigyang- diin. Tiyakin kung ano ang anyo nito. Isulat sa mga nakalaang kolum. Mga Salitang Dapat Bigyan ng Higit na Diin Anyo ng Salita
  • 6. Ang bandilang sagisag moy lukob ng dayong bandila, Pati wikang minana moy busabos ng ibang wika, Ganito ring araw nang agawan ka ng laya, Labintatlo ng Agostonang saklutin ang Maynila, Lumuha ka, habang sila ay palalong nagdiriwang, Sa libingan ng maliit, ang malakiy may libingan; Katulad mo ay si Huli, naaliping bayad-utang, Katulad mo ay si Sisa, binaliw ng kahirapan; Walang lakas na magtanggol, walang tapang na lumaban Tumataghoy, kung paslangin; tumatangis, kung nakawan! Iluha mo ang sambuntong kasawiang nagtalakop Na saiyoy pampahirap, sa banyagay pampalusog: Ang lahat mong kayamanay kamal- kamal na naubos, Ang lahat mong kalayaay sabay-sabay na natapos;
  • 7. Masdan mo ang iyong lupa, dayong hukboy nakatanod, Masdan mo ang iyong dagat, dayong bapos, nasa laot! Lumuha ka kung sa puso ay nagmaliw na ang layon, Kung ang araw sa langit mo ay lagi nang dapithapon, Kung ang alon sa dagat mo ay ayaw nang magdaluyong, Kung ang bulkan sa dibdib mo ay hindi man umuungol, Kung wala nang maglalamay sa gabi ng pagbabangon, Lumuha ka nang lumuhat ang laya moy nakaburol. May araw ding ang luha moy masasaid, matutuyo, May araw ding di na luha sa mata mong namumugto Ang dadaloy, kung apoy, at apoy na kulay dugo, Samantalang ang dugo mo ay aserong kumukulo; Sisigaw kang buong giting sa liyab ng libong sulo
  • 8. At ang lumang tanikalay lalagutin mo ng punglo! f. Paglinang sa kabihasaan Magpabigay ng tatlong pariralang naiisip mo kaugnay sa pamagat at pagkatapos ay ipaliwanag ito. Sagutin ang mga sumusunod na tanong. 1.Sino ang tinutukoy sa tula? Banggitin ang mga dahilan ng kanyang pagluha. 2.Alin sa mga saknong ang nagpaantig nang wasto sa iyong puso? Bakit? 3.Kung ikaw ay isa sa mga tauhan ng tula, anong pagtitis ang kaya mong gawin? Pagsusuri sa tamang paraan sa pagbigkas ng isang tula ayon sa may-akda ng tula. Pumili ng isa sa sumusunod na mga pahayag. Iguhit ang kahulugan nito. Maaari ding gumamit ng simbolismo upang mabigyan ito ng kahulugan. Sumulat ng isang pangungusap na nagpapaliwanag dito. a. Ang bandilang sagisag moy lukod ng dayong bandila, b. Lumuha ka, habang sila ay palalong nagdiriwang, c. Masdan mo ang iyong dagat, dayong bapor, nasa laot! Ipaliwanag sa mga mag-aaral: _______________ _______________ Paano nakatutulong ang paggamit ng wastong anyo ng salita sa paglalahad ng kaisipan at pagbuo ng salita? Kung Tuyo na ang Luha Mo, Aking Bayan
  • 9. g. Paglalapat ng aralin sa pang- araw-araw na buhay Paano mo maihahambing ang kalagayan ng bayan natin sa ngayon sa tulang napakinggan? Angkop ba ang nilalaman ng tula sa estado ng ating bayan sa ngayon? Bakit? Makatotohanan ba ang mga nakapaloob sa akda? Ano ang magagawa niyo upang maibsan ang pagdurusa ng ating bayan? Gaano ka importante ng salita at mga anyo nito sa pang-araw- araw nating komunikasyon? h. Paglalahat ng aralin Samakatuwid, anong damdamin ang namuo sa inyong isipan habang napakinggan niyo ang tula? Sa kabuuan ng tula, anong damdamin ang pinaiiral nito? Ipaliwanag Suriin kung paano niyo malaman ang tamang paraan ng pagbigkas ng tula. i. Pagtataya ng aralin Sumulat ng isang talata na naghahambing ng sariling saloobin at damdamin ng isang baying naghihirap. Punan ng nawawalang salita ang patlang. 1.May araw ding di na ______ moy masasaid, matutuyo, 2.Ang dadaloy, kundi apoy, at _____, na kulay dugo, 3.Samantalang ang dugo mo ay ______ kumukulo; 4.Sisigaw kang buong giting sa liyab ng libong _____ 5.At ang lumang tanikalay lalagutin mo ng _____! Dalawahang Pagbasa Basahin at suriin ang tamang pagbigkas ng tula. Rubriks sa Pagbasa Mga Pamantayan malinaw ang pagbigkas wastong diin lakas ng boses 1-paghusayan pa 2-mahusay 3-mahusay Itiman ang kahon ng pinakamalapit na interpretasyon ng sumusunod na mga pahayag. 1.Kung ang araw sa langit mo ay lagi nang dapithapon Nagpapahiwatig ang pahayag ng__________ kasiyahan sa buhay pagkainip sa ginagawa kawalan ng pag- asa katahimikan ng araw 2.Sisigaw kang buong giting sa liyab ng libong sulo Nagpapahiwatig ang pahayag ng _________ kasiyahan sa Mula sa larawan, maglista ng sampu o higit pang salitang may ibat ibang anyo. Isulat sa tamang kolum. Payak Maylapi Inuulit Tambalan
  • 10. gitna ng isang pangkat kahusayan sa tiyakang pakikidigma katapangan kasama ng maraming tao kalungkutan sa kadiliman ng buhay 3.Iluha mo ang sambuntong kasawiang nagtalakop Nagpapahiwatig ang pahayag ng__________ labis-labis na pagdurusang nararanasan napakaraming banyagang sumakop sa bansa malungkot na kalagayan ng bayan kamatayan ng maraming bayani ng bayan j. Karagdagang Gawain sa takdang-aralin at remediation Muling basahin ang tula at alamin ang nilalaman nito. Manood ng video mula sa youtube para sa tamang pagbigkas ng isang tula. Alamin ang nagging buhay ni Sisa at Huli sa nobela ni Rizal. Itala ang mga kahalagahan ng isang salita kasama na ang mga anyo nito. Isaliksik ang mga elemento ng tula.