1. TÜRKİYE
ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
Akdeniz Bölgesindeki Güneş Enerjisi Potansiyeli
BAYRAM ÇİFCİ
TEDAŞ Genel Müdürlüğü
Akdeniz Bölge Koordinatörlüğü
2. TÜRKİYE
ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
SEKTÖRDE TEDAŞ
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
2004 yılında TEDAŞ Özelleştirme
Yüksek Kurulu Kararı ile Elektrik
piyasasında serbestleşme
çalışmaları çerçevesinde
özelleştirme kapsam ve
programına alınmıştır.
Türkiye Elektrik Dağıtım Sektörü
21 Dağıtım Bölgesine ayrılmış
ve özelleştirme çalışmaları 2013
yılında tamamlanmıştır.
3. TÜRKİYE
ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
SEKTÖRDE TEDAŞ
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
TEDAŞ; Ankara merkez ve 21 Bölge koordinatörlüğü
ile elektrik dağıtım sektöründe faaliyet göstermektedir.
Akdeniz Bölge Koordinatörlüğü Sakarya Bulvarı
üzerinde Şehitler Parkı’nın karşısında faaliyetlerini
yürütmektedir. Sorumluluk sahasında Antalya , Burdur
ve Isparta İlleri bulunmaktadır.
5. TÜRKİYEDE GÜNEŞ ENERJİSİ
POTANSİYELİ
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
BÖLGE
TOPLAM GÜNEŞ
ENERJİSİ kWh/m2-yıl
GÜNEŞLENME SÜRESİ
Saat/Yıl
AKDENİZ 1390 2956
İÇ ANADOLU 1314 2628
MARMARA 1168 2409
EGE 1304 2738
G.DOĞU ANADOLU 1460 2993
DOĞU ANADOLU 1365 2664
KARADENİZ 1120 1971
Türkiye’nin Toplam Güneş Enerjisinin Bölgelere Göre Dağılımı
KAYNAK:EİE
6. TÜRKİYE
ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
AKDENİZ BÖLGESİ GÜNEŞ ENERJİSİ
POTANSİYELİ
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
EİE’nin verileri kullanılarak hazırlanan tabloda da
görüldüğü gibi Türkiye'nin en fazla güneş enerjisi
alan bölgesi Güney Doğu Anadolu Bölgesi olup,
bunu Akdeniz Bölgesi izlemektedir.
7. TÜRKİYE
ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
YASAL MEVZUAT
LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİNE İLİŞKİN
YÖNETMELİK
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
Elektrik Piyasasında Lisansız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik,
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun ve Sayılı Yenilenebilir Enerji
Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanununa
dayanılarak 02.10.2013 tarih ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
y“r“rl“ğe girmiştir.
Bu yönetmeliğin -1-C Maddesine göre kurulu gücü 1 MW’ın altında olan
tesisler lisans almak y“k“ml“l“ğ“nden muaf tutulmuştur.
8. GES PROJE ONAY YETKİSİ
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
Kurulu gücü 100 kW ve altında olan GES projelerinin
onay ve kabul yetkisi 14.01.2015 tarih ve 1154 sayılı
Genel Müdürlüğümüz Olur’u ile Bölge
Koordinatörlüklerimize verilmiştir.
Bugüne kadar çatı ve arazi uygulamalı GES
projelerinde statik hesapların ve projelerin onayları
Belediye/İl Özel İdarelerince yapılmakta olup, arazi
uygulamalı GES projelerinin proje onayı 23.07.2014 tarih
itibarıyla Genel Müdürlüğümüzce yapılmaktadır.
9. GES Planlama Aşamasında Dikkat Edilecek
Hususlar
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
Arazinin durumunun tespit edilmesi (Marjinal, Tarım dışı, İmar Planı
İçi/Dışı, OSB sahası içi, tarım arazisi statüsünde olmaması, DSİ
sulama alanında olmaması, toplulaştırma kapsamında olmaması),
Arazinin toprak türü, eğimi (güney, doğu, batı)
Arazinin şebeke bağlantısının analizi,
Tarım İl Müdürlüğünün saha gezisi ve raporunun alınması,
Çevresel Etki Değerlendirme raporu alınması ve İl Çevre
Müdürlüğüne sunularak yazı alınması,
Çevresel ve iklimsel koşullar uygun olmalı,
İmar Durumu,
Arazinin UTM Koordinatlı çapının belirlenmesi ve haritalanması,
Arazinin satın alınması veya kiralanması,
Sürecin planlanması
10. TÜRKİYE
ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
LİSANSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ (ADIMLAR)
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
1.AŞAMA
1. Yapımı planlanan GES tesisinin gücü belirlenir.
2. Yer seçimi yapılır.
a. Çatı uygulamaları için yapının inşaat mühendisi proje müellifi
tarafından hazırlanacak statik hesaplarını içerir tadilat projesinin onay
makamı olan ilgili belediyesince onaylatılacağı bilinmelidir.
b. Belediyeden, Çevre Şehircilik İl M“d“rl“ğ“nden ve Tarım İl
M“d“rl“ğ“nden uygunluk yazısı alınacaktır.
3. AKDENİZ EDAŞ’a bağlantı başvurusu yapılır.
4. Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu alınır.
11. TÜRKİYE
ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
LİSANSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ (ADIMLAR)
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
. AŞAMA
. Proje hazırlanarak onaylatılır.
a. 100 kWp altı kWp Dahil TEDAŞ Bölge
Koordinatörlüklerince,
b. Üzerindekiler TEDAŞ Genel M“d“rl“ğ“nce onaylanır.
. Bağlantı Anlaşması Akdeniz EDAŞ ile yapılır.
Proje bir takım dosya ve CD olarak verilir. G“n içinde sonuçlandırılır.
12. TÜRKİYE
ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.
LİSANSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ (ADIMLAR)
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
.AŞAMA
. Tesis yapımı gerçekleştirilir.
. Geçici kabul ve sistem kullanım anlaşması yapılır.
a. 100 kWp altı kWp Dahil TEDAŞ Bölge
Koordinatörlüklerince,
b. Üzerindekiler TEDAŞ Genel M“d“rl“ğ“nce kabulleri yapılır.
.AŞAMA
1. Faturalama ve Ödeme
13. AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
Bir transformatör merkezine yönlendirilen toplam kurulu gücün 2
MW’ın “zerinde olması halinde TEİAŞ’ın gör“şleri alınır. Bu sebeple
Trafo Merkezlerinin teknik özellikleri dikkate alınarak bir Trafo
Merkezine bağlanacak üretim tesislerinin gücü sınırlanmaktadır.
Her ne kadar eğim, ışınım vb kriterlere uygun arazi sağlansa bile şu
anki durum itibariyle sınırlama sebebiyle bağlantı görüşü
alınamayabilmektedir.
Trafo Merkezi bakımından sağlanan kapasitede güç bakımından
sorunu olmayan bölgeler Antalya Merkez, Serik, Manavgat ve
Alanya İlçeleri olarak görünmektedir. Bu bölgelerde ise arazi
maliyetleri yüksektir.
14. Teiaş Tarafından Güç Tahsisinin Sınırlandırılmasına ilişkin Teknik
Gerekçeler
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
� ğ � � �� � � �� �ı = � ′′ / � ≥ �� � ��
� ğ � � �� � � �� �ı = � ′′ / � ≥ �� � � ��.
� ′′:Şebeke kısa devre g“c“,
� :Santral kurulu gücü,
� ′′: Kısa devre akımı
� : Santral nominal akımı
Sınırlama sebebi Kısa Devre G“c“ veya Akımı’dır.
15. AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
Arazi maliyetlerinin yüksek olsa da kıyı bandındaki
Trafo Merkezlerinden kapasite sağlanabildiğine göre
çatı uygulamasına yönelmek yer probleminin
çözümü için uygun bir yöntem olacaktır.
16. “LÜY Kapsamında 0 kWe kadar Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik
Üretim Tesislerinin Tip Şartnamesi
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
Lisanssız Elektrik Üretimin Tesislerinin Proje
İnceleme ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslar ile LÜY
Kapsamında kWe kadar G“neş Enerjisine Dayalı
Elektrik Üretim Tesislerinin Tip Şartnamesi
yayımlanarak y“r“rl“ğe girmiştir.
17. “LÜY Kapsamında 0 kWe kadar Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik
Üretim Tesislerinin Tip Şartnamesi
- Yenilikler
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
PV sisteminin tasarım, uygulama, kontrol, test ve
devreye alma iş ve işlemleri, tesis sahibinin yetkili
kılacağı bir Teknik Uygulama Sorumlusu TUS
tarafından yapılması zorunlu hale getirilmiştir.
18. “LÜY Kapsamında 0 kWe kadar Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik
Üretim Tesislerinin Tip Şartnamesi
- Yenilikler
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
Tasarım Uygunluk
a Tesis sahibinin yetkili kıldığı Teknik Uygulama Sorumlusu
(TUS), uygulamaya başlamadan önce bu şartname
çerçevesinde hazırlamış olduğu elektrik tasarımını ilgili
şebeke işletmecisi veya TEDAŞ Bölge Koordinatörl“klerine
sunar.
İlgili şebeke işletmecisi veya TEDAŞ Bölge
Koordinatörl“klerine bu tasarıma ilişkin olumlu veya
olumsuz gör“ş“n“ Tasarım Uygunluk Belgesi iş g“n“
içerisinde yazı ile bildirir.
19. “LÜY Kapsamında 0 kWe kadar Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik
Üretim Tesislerinin Tip Şartnamesi
- Yenilikler
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
Tasarım Uygunluk
b Tesis sahibinin yetkili kıldığı Teknik Uygulama
Sorumlusu TUS , uygulamaya başlamadan önce bu
şartname çerçevesinde hazırlamış olduğu inşaat statik
tasarımını ruhsat veren kurum veya Yapı Denetim
Şirketine sunar.
Ruhsat veren kurum veya Yapı Denetim Şirketi bu
tasarıma ilişkin olumlu veya olumsuz gör“ş“n“ Tasarım
Uygunluk Belgesi iş g“n“ içerisinde yazı ile bildirir.
20. “LÜY Kapsamında 0 kWe kadar Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik
Üretim Tesislerinin Tip Şartnamesi
- Yenilikler
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
İlgili şebeke işletmecisi/TEDAŞ Bölge Koordinatörl“kleri
ve ruhsat veren kurum veya Yapı Denetim Şirketi
tarafından alınan olumlu gör“şler sonucu uygulama
aşamasına geçilebilir.
Yapılan tasarım uygunluk incelemesi ve kabul işlemleri
için herhangi bir “cret alınmayacaktır
21. “LÜY Kapsamında 0 kWe kadar Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik
Üretim Tesislerinin Tip Şartnamesi
- Yol (aritası
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
İlgili Şebeke İşletmecisinden "Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu" alınması
İlgili Şebeke İşletmecisi ile Dağıtım Sistemine Bağlantı
Anlaşması yapılır.
Çağrı mektubu alan Tesis sahibinin yetkili kıldığı Teknik
Uygulama Sorumlusu (TUS), uygulamaya başlamadan Tip
Şartname çerçevesinde hazırlamış olduğu inşaat (statik) tasarımını
ruhsat veren kurum veya Yapı Denetim Şirketine sunar. (İnşaat
(statik)Tasarım Uygunluk Belgesinin Alınması)
Başvurunun
iade
edilmesi
Elektrik ve inşaat (statik) Tasarım
Uygunluk Belgesi olumlu mu?
Çağrı mektubu alan tesis sahibinin yetkili kıldığı Teknik Uygulama
Sorumlusu (TUS), uygulamaya başlamadan önce Tip Şartname
çerçevesinde hazırlamış olduğu GES elektrik tasarımını İlgili Şebeke
İşletmecisi veya TEDAŞ Bölge Koordinatörlüklerine sunar.
(Elektrik Tasarım Uygunluk Belgesinin Alınması)
TUS tarafından ilgili şebeke işletmecisi veya TEDAŞ Bölge
Koordinatörlüğüne geçici kabul başvurusu yapılır.
Üretim tesisinin devreye
alınması ve Dağıtım Sistemi
Kullanım Anlaşması
yapılması
Üretim tesisinin kurulması
(En geç bir yıl içerisinde)
Hayır
Evet
22. “LÜY Kapsamında 0 kWe kadar Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik
Üretim Tesislerinin Tip Şartnamesi
- Sağlanan Kolaylıklar ve beklentiler
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
GES sisteminin Tek (at Şeması ve Adresleme bilgileri ile
Tasarım Uygunluk talebinde bulunulabilecektir.
LÜY Kapsamında 50 kWe kadar Güneş Enerjisine Dayalı
Elektrik Üretim Tesislerinin Tip Şartnamesi”nin
y“r“rl“ğe girmesiyle, g“neş enerjisine dayalı küçük
g“çteki santrallerin de yaygınlaşacağı d“ş“n“lmektedir.
23. 50 kWe ile 100 kWe arasında kurulacak GES tesislerinin Proje Onay ve
Kabul İşlemleri
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
50 kWe ile 100 kWe arasında kurulacak GES tesislerinin
Proje Onay ve Kabul İşlemleri , Elektrik Tesisleri Proje
Yönetmeliği ve Lisanssız Elektrik Üretimin Tesislerinin
Proje İnceleme ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslar
çerçevesinde Tedaş Bölge Koordinatörlüklerince
yapılacaktır.
24. Neden çatıda ges
AKDENİZ BÖLGE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
LİSANSIZ GÜNEŞ ENERJİSİ
bina ortak alanlarının enerji gereksinimlerinin ges ile
karşılanmasına bina yöneticilerinin sıcak bakabilir.
Büyük park ve bahçelerde gölgelendirme ve otopark
alanlarının Belediyelerce değerlendirilmesi
Soğuk hava depoları, imalathaneler, kapalı spor alanları,
AVM’lerin boş alanlarının değerlendirilmeleri
Vb. önerilerin ilgililere iletilmesinin talebi artıracağı
söylenebilir.