ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
5.2 5.2 Η ροή της γενετικής πληροφορίας
Η δομή των νουκλεϊκών οξέων – Αποθήκευση της γενετικής πληροφορίας
Κάθε αλυσίδα του DNA
σχηματίζεται όταν το
σάκχαρο ενός
νουκλεοτιδίου συνδέεται
με τη φωσφορική
ομάδα του επόμενου.
Τα νουκλεοτίδια που
δομούν το DNA
ονομάζονται
δεοξυριβονουκλεοτίδια
και ενώνονται μεταξύ
τους με ισχυρούς
χημικούς δεσμούς,
σχηματίζοντας μία
αλυσίδα.
Τα τέσσερα
δεοξυριβονουκλεοτίδια
(με Φ συμβολίζεται η
φωσφορική ομάδα
και με Δ το σάκχαρο
δεοξυριβόζη).
Τα νουκλεϊκά οξέα
δομούνται από
απλούστερες
επαναλαμβανόμενες
μονάδες,
τα νουκλεοτίδια.
Δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες ενώνονται με
ασθενείς χημικούς δεσμούς που σχηματίζονται
ανάμεσα στις αζωτούχες βάσεις τους. Η ένωση αυτή δεν
είναι τυχαία: όπου υπάρχει
αδενίνη (Α) στη μία αλυσίδα ενώνεται με θυμίνη (Τ),
που υπάρχει στην απέναντι αλυσίδα, και όπου υπάρχει
γουανίνη (G) ενώνεται με κυτοσίνη (C). Αυτό
συμβαίνει επειδή η αδενίνη είναι συμπληρωματική της
θυμίνης και η γουανίνη συμπληρωματική της
κυτοσίνης.
Έτσι προκύπτει ένα
δίκλωνο μόριο, το
οποίο στη συνέχεια
περιελίσσεται στον
χώρο, σχηματίζοντας
τελικά μία διπλή έλικα,
το DNA.
Η αλληλουχία των νουκλεοτιδίων στην αλυσίδα του DNA
είναι αυτή που καθορίζει τη γενετική πληροφορία.
https://www.youtube.com/watch?v=2G1lRGATUKI
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3165
Τα νουκλεοτίδια που δομούν το RNA ονομάζονται
ριβονουκλεοτίδια. Οι βάσεις των
ριβονουκλεοτιδίων είναι η αδενίνη, η ουρακίλη (U)
(αντί της θυμίνης), η γουανίνη και η κυτοσίνη. Η
ουρακίλη είναι συμπληρωματική με την αδενίνη. Τα
ριβονουκλεοτίδια ενώνονται μεταξύ τους με χημικούς
δεσμούς και σχηματίζουν αλυσίδες.
Τα τέσσερα ριβονουκλεοτίδια (με Φ
συμβολίζεται η φωσφορική ομάδα και
με P το σάκχαρο ριβόζη).
Το RNA είναι μονόκλωνο, δεν σχηματίζει δηλαδή διπλή έλικα.
Yπάρχουν διαφορετικά είδη RNA, το αγγελιαφόρο ή
mRNA, το μεταφορικό ή tRNA και το ριβοσωμικό ή rRNA,
με διαφορετικούς βιολογικούς ρόλους.
https://www.youtube.com/watch?v=PO8adQUDfbk http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3100
5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας
Αντιγραφή του DNA – Διατήρηση και μεταβίβαση της γενετικής πληροφορίας
Το DNA κάθε κυττάρου περιέχει
γενετικές πληροφορίες που
είναι απαραίτητες για τη δομή
και τη λειτουργία του. Κατά τη
διαίρεση ενός κυττάρου
προκύπτουν θυγατρικά
κύτταρα στα οποία περιέχονται
οι ίδιες γενετικές πληροφορίες.
Αυτό επιτυγχάνεται χάρη στην
ικανότητα του DNA να
διπλασιάζεται με μια
διαδικασία που
ονομάζεται αντιγραφή. Η
αντιγραφή προηγείται της
κυτταρικής διαίρεσης, ώστε κάθε
νέο κύτταρο να περιέχει ένα
αντίγραφο του DNA του αρχικού
κυττάρου.
https://www.youtube.com/watch?v=hfZ8o9D1tus
Κατ’ αρχάς, η διπλή έλικα ανοίγει σε συγκεκριμένες θέσεις,
καθώς σπάνε οι δεσμοί που συγκρατούν τις συμπληρωματικές
αζωτούχες βάσεις.
Έτσι, οι βάσεις της κάθε αλυσίδας μένουν αζευγάρωτες.
Αυτό επιτρέπει τον σχηματισμό δεσμών με συμπληρωματικές
βάσεις άλλων ελεύθερων δεοξυριβονουκλεοτιδίων. Τα
νουκλεοτίδια αυτά ενώνονται αφενός με τις αζευγάρωτες
βάσεις της παλιάς νουκλεοτιδικής αλυσίδας και αφετέρου
μεταξύ τους, σχηματίζοντας μία νέα συμπληρωματική αλυσίδα.
Το αποτέλεσμα της αντιγραφής είναι ο σχηματισμός δύο δίκλωνων
μορίων DNA, καθένα από τα οποία αποτελείται από μία παλιά και
μία νέα αλυσίδα. Αυτά τα μόρια –σε περίπτωση που δεν έχει συμβεί
κάποιο «λάθος» στη συμπληρωματικότητα των βάσεων– είναι
πανομοιότυπα τόσο μεταξύ τους όσο και με το αρχικό μόριο,
δηλαδή έχουν την ίδια αλληλουχία νουκλεοτιδίων και συνεπώς τις
ίδιες γενετικές πληροφορίες.

More Related Content

5.2Α Η ροή της γενετικής πληροφορίας

  • 1. 5.2 5.2 Η ροή της γενετικής πληροφορίας Η δομή των νουκλεϊκών οξέων – Αποθήκευση της γενετικής πληροφορίας Κάθε αλυσίδα του DNA σχηματίζεται όταν το σάκχαρο ενός νουκλεοτιδίου συνδέεται με τη φωσφορική ομάδα του επόμενου. Τα νουκλεοτίδια που δομούν το DNA ονομάζονται δεοξυριβονουκλεοτίδια και ενώνονται μεταξύ τους με ισχυρούς χημικούς δεσμούς, σχηματίζοντας μία αλυσίδα. Τα τέσσερα δεοξυριβονουκλεοτίδια (με Φ συμβολίζεται η φωσφορική ομάδα και με Δ το σάκχαρο δεοξυριβόζη). Τα νουκλεϊκά οξέα δομούνται από απλούστερες επαναλαμβανόμενες μονάδες, τα νουκλεοτίδια.
  • 2. Δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες ενώνονται με ασθενείς χημικούς δεσμούς που σχηματίζονται ανάμεσα στις αζωτούχες βάσεις τους. Η ένωση αυτή δεν είναι τυχαία: όπου υπάρχει αδενίνη (Α) στη μία αλυσίδα ενώνεται με θυμίνη (Τ), που υπάρχει στην απέναντι αλυσίδα, και όπου υπάρχει γουανίνη (G) ενώνεται με κυτοσίνη (C). Αυτό συμβαίνει επειδή η αδενίνη είναι συμπληρωματική της θυμίνης και η γουανίνη συμπληρωματική της κυτοσίνης. Έτσι προκύπτει ένα δίκλωνο μόριο, το οποίο στη συνέχεια περιελίσσεται στον χώρο, σχηματίζοντας τελικά μία διπλή έλικα, το DNA. Η αλληλουχία των νουκλεοτιδίων στην αλυσίδα του DNA είναι αυτή που καθορίζει τη γενετική πληροφορία. https://www.youtube.com/watch?v=2G1lRGATUKI http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3165
  • 3. Τα νουκλεοτίδια που δομούν το RNA ονομάζονται ριβονουκλεοτίδια. Οι βάσεις των ριβονουκλεοτιδίων είναι η αδενίνη, η ουρακίλη (U) (αντί της θυμίνης), η γουανίνη και η κυτοσίνη. Η ουρακίλη είναι συμπληρωματική με την αδενίνη. Τα ριβονουκλεοτίδια ενώνονται μεταξύ τους με χημικούς δεσμούς και σχηματίζουν αλυσίδες. Τα τέσσερα ριβονουκλεοτίδια (με Φ συμβολίζεται η φωσφορική ομάδα και με P το σάκχαρο ριβόζη). Το RNA είναι μονόκλωνο, δεν σχηματίζει δηλαδή διπλή έλικα. Yπάρχουν διαφορετικά είδη RNA, το αγγελιαφόρο ή mRNA, το μεταφορικό ή tRNA και το ριβοσωμικό ή rRNA, με διαφορετικούς βιολογικούς ρόλους. https://www.youtube.com/watch?v=PO8adQUDfbk http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/3100
  • 5. Αντιγραφή του DNA – Διατήρηση και μεταβίβαση της γενετικής πληροφορίας Το DNA κάθε κυττάρου περιέχει γενετικές πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τη δομή και τη λειτουργία του. Κατά τη διαίρεση ενός κυττάρου προκύπτουν θυγατρικά κύτταρα στα οποία περιέχονται οι ίδιες γενετικές πληροφορίες. Αυτό επιτυγχάνεται χάρη στην ικανότητα του DNA να διπλασιάζεται με μια διαδικασία που ονομάζεται αντιγραφή. Η αντιγραφή προηγείται της κυτταρικής διαίρεσης, ώστε κάθε νέο κύτταρο να περιέχει ένα αντίγραφο του DNA του αρχικού κυττάρου. https://www.youtube.com/watch?v=hfZ8o9D1tus
  • 6. Κατ’ αρχάς, η διπλή έλικα ανοίγει σε συγκεκριμένες θέσεις, καθώς σπάνε οι δεσμοί που συγκρατούν τις συμπληρωματικές αζωτούχες βάσεις. Έτσι, οι βάσεις της κάθε αλυσίδας μένουν αζευγάρωτες. Αυτό επιτρέπει τον σχηματισμό δεσμών με συμπληρωματικές βάσεις άλλων ελεύθερων δεοξυριβονουκλεοτιδίων. Τα νουκλεοτίδια αυτά ενώνονται αφενός με τις αζευγάρωτες βάσεις της παλιάς νουκλεοτιδικής αλυσίδας και αφετέρου μεταξύ τους, σχηματίζοντας μία νέα συμπληρωματική αλυσίδα. Το αποτέλεσμα της αντιγραφής είναι ο σχηματισμός δύο δίκλωνων μορίων DNA, καθένα από τα οποία αποτελείται από μία παλιά και μία νέα αλυσίδα. Αυτά τα μόρια –σε περίπτωση που δεν έχει συμβεί κάποιο «λάθος» στη συμπληρωματικότητα των βάσεων– είναι πανομοιότυπα τόσο μεταξύ τους όσο και με το αρχικό μόριο, δηλαδή έχουν την ίδια αλληλουχία νουκλεοτιδίων και συνεπώς τις ίδιες γενετικές πληροφορίες.