2. კატასტროფები
ადამიანმა საუკუნეების განმავლობაში დაიწყო ტექნოლოგიების
განვითარება და კოსმოსშიც კაიჭრა, მაგარამ დაირღვა კავშირი
ბუნებასა და ადამიანს შორის რაც გამოიხატა ბუნებრივ
კატაკლიზმებში. ანუ ბუნებამ ადამიანს აგრესიულ მოგცევაზე
იმგვარადვე უპასუხა.
3. დედამიწა
უკვე ჩვენს საუკუნეში მომხდარმა სტიქიურმა უბედურებებმა
დედამიწის ბრუნვის სიჩქარე, შცვალა ამ დროისთვის
ცნობილია რომ დღე-ღამის 24 საათიანი ხანგრძლივობა
საგრძნობლად შემცირდა. თავად დედამიწა ღერძიდან 8
სანტიმეტრით გადაიხარა.
4. ოზონის შრე
დედამიწის ატმოსფეროში ოზონის შემცველობა 0,01%-ია, მაგრამ
მიუხედავად ასეთი მოკრძალებული რაოდენობისა, ოზონის შრე
უმნიშვნელოვანეს როლს თამაშობს დედმიწაზე სიცოცხლის
შენარჩუნებაზე. ოზონი, ჟანგბადის სახე ცვლილებაა და ლურჯი
ფერის, მკვეთრი სუნის ფეთქებადი აირია. ოზონის შრე ბუბნებრივი ეკრანია
და იცავს დედამიწას მავნე ულტრაიისფერი გამოსხივებისგან ოზონის შრის
შემცირება პროპორციულად ზრდის ულტრაიისფერი გამოსხივების
რაოდენობას, რომელიც დედამიწიას აღწევს და სახიფათოა დედამიწაზე
არსებული სიცოცხლის ყველა ფორმისათვის. რადიაციის ყველაზე
ცნობილი საზიანო შედეგია კანის სიმსივმნე
5. რა არის განახლებადი ენერგია?
განახლებადი ენერგია იყენებს ბუნებრივ რესურსებს და
გეოთერმულ სითბოს. განახლებადი ენერგიის ტექნოლოგიები
მოიცავენ მზის, ქარის, ჰიდროელექტრო (მცირე
ჰიდროელექტრო სადგურების ჩათვლით) ენერგიას, ბიომასას
და ბიოლოგიურ საწვავს ტრანსპორტისთვის. ნახშირისა და
ნავთობის წვის ნაცვლად იყენებენ განახლებად ენერგიას СO2–
ის გამოყოფის შესამცირებლად
6. მზის კოშკი
მზის კოშკი აგებულია ესპანეთში ENVIRO MISSION-ის მიერ და
მისი ფუნქციაა ელ-ენერგიის წარმოება თბილი და ცივი ჰაერის
ცირკულაციისგან. ეს არის უზრმაზარი ბეტონის მილი
რომლის გარშემოც სითბურია მოწყობილი. მზე ათბობს
სითბურში მოხვედრი ჰაერს, ჰაერი ფართოვდება და იგი
ზემოთ მიისწრაფვის ვიანიდან ცათამბრჯენის წვერზე მყოფი
ჰაერი გაცილებით უფრო ცივია და მძიმეა. ENIVRO MISSION
აპირებს 1000 მეტრიანი მზის კოშკის აგებას რომელიც 200
მეგავატს გამოიმუშავებს.
7. მოგეხსენებათ, რომ ადამიანი დიდი ხანია მზის ენერგიას სხვადასხვა დანიშნულებით
იყენებს. ბოლო წლებში მისი გამოყენება გადაადგილების მიზნით დაიწყეს. თვითმფრინავ
Solar Impulse-ს შეუძლია საწვავის გარეშე ჰაერში აფრენა. მას აქვს უნარი ენერგიის
შეგროვებისა, რის ხარჯზეც იგი დღე-ღამე დაფრინავს. New York Times-ის ცნობით ბოლო
ტესტირება წარმატებით დასრულდა. თვითმფრინავმა დაჯდომის გარეშე 26 საათი იფრინა.
მისი კორპუსი ნაწილობრივ კარბონისაა და რამდენიმე ტონას იწონის. ბოლო გაფრენისას მან
125 კილომეტრი საათის განვითარება შეძლო. იგი აღჭურვილია ოთხი ძლიერი ელექტრო
ძრავით. პილოტის განცხადებით ფრენა კარგად დამთავრდა, მაგრამ იყო გარკვეული
შეფერხებები უკომფორტო სავარძლისა და პილოტის კაბინაში -20 გრადუსი სიცივე. 2013
წელს იგეგმება კონტინენტიდან კონტინენტზე გადაფრენა.
8. მარტივად რომ ვთქვათ, მზის ენერგიის გამოყენება ორი მიზნით
შეიძლება – შეგვიძლია ამ ენერგიით გავათბოთ წყალი და მივიღოთ
ელექტროენერგია. მეორე ძვირი ფუფუნებაა და მას თავისი
კონკრეტული მომხმარებელი ჰყავს. აი, მარტივი ჰელიოსისტემის
გაკეთება კი, მონდომების შემთხვევაში, პლასტმასის
ბოთლებისგანაც კი შესაძლებელია. თუმცა არსებობს მზა
მოწყობილობები, რომელთა ფასი ქართულ ბაზარზე 800 ლარიდან
იწყება და 2000 ლარამდე ადის.
9. მაღალი წარმადობის მზის პანელები როგორც წესი ბევრად უფრო ძვირია
ჩვეულებრივებთან შედარებით. ზოგ მათგანს სხივის შემკრეფი დიდი ლინზა
მოყვება, ზოგსაც ამრეკლი სარკეები და გამაგრილებელი მექანიკური
დანართები, რაც საკმაოდ აძვირებსხოლმე მზის პანელებს. ჰოლოგრამული მზის
პანელი კი ბევფრად უფრო მჩატე და იაფი კონსტრუქციაა, ის არ საჭიროებს
გაგრილებას და ასევე შესაძლებელია შენობაში სამხრეთ მხარეს შუშების მაგივრად
გამოყენებაც, რითაც სამონტაჟო ადგილიც იზოგება. მზის პანელისთვის
ჰოლოგრაფიის გამოყენებაზე 1980 წლიდან მიდის მსჯელობა და დღესდღეობით
ამერიკულმა ფირმამ Prism Solar Technologies განახორციელა ეს იდეა.
ჰოლოგრაფიული ფირის საშუალებით სხივი მრავალმხრივ აირეკლება და ერთ
ადგილზე კონცენტრირდება. მაგალითისთვის ჰოლოგრაფიული ბრტყელი
სურათის დანახვისას იქმნება გამოსახულების 3D მოცულობითი ილუზია. აქედან
გამომდინარე ჰოლოგრაფიულ პანელს აღარ ჭირდება მზის მდებარეობის
მიხედვით მოტრილალება და მასთან დაკავშირებული მბრუნავი მექანიზმებიც.
10. მზის ელემენტი
განახლებადი (ალტერნატიული) ენერგიის ერთერთი უმნიშვნელოვანესი წყაროა მზის
ბატარიები; ელექტრონული მოწყობილობა, რომელიც მზის ელექტრომაგნიტურ
გამოსხივებას ელექტროენერგიად გარდაქმნის. მზის ბატარიებს უწოდებენ რამდენიმე
გაერთიანებულ ფოტოელექტრო გარდამქნელებს (ფოტოელემენტები) - ნახევრგამტარ
მოწყობილობებს, რომლებიც მზის (ფოტონის) ენერგიას პირდაპირ გარდაქმნის მუდმივ
დენად.
11. კომპლექსური გადაწყვეტა: თქვენი სახლის გათბობა და ცხელი
წყლით მომარაგება მზის ენერგიით
მზის ენერგიის დანადგარების მწარმოებელთა გერმანული ასოციაცია
დარწმუნებულია, რომ დღევანდელ დღეს უკვე შესაძლებელია მზის ენერგიის
გამოყენებით თანამედროვე სახლების გათბობის მოთხოვნილების სრული
დაკმაყოფილება. უკვე არსებულ შენობებში გათბობის სისტემის მზის ენeრგიაზე
ორიენტირებული რეაბილიტაცია და გაუმჯობესებული იზოლაცია შესაძლებელს გახდის
თბომომარაგების 70 პროცენტის მზის ენერგით უზრუნველყოფას. მზის დანადგარების
მწარმოებელთა გერმანული ასოციაციის შეფასებით, 2030 წლისათვის, სახლებში მზის
ენერგიით გათბობის სრული უზრუნველყოფა სტანდარტულ გადაწყვეტად იქცევა.
12. როდესაც საუბარი ენერგიის განახლებად წყაროებზეა, მართებულია
ვისაუბროთ მზეზე – ვინაიდან საბოლოო ჯამში სწორედ მასზეა
დამოკიდებული სხვა წყაროები, ისეთი როგორიცაა, ქარი და ბიომასა.
თუმცა, მზის პანელები მანათობლის ენერგიის კონვერტირებას სითბოში ან
ელექტრობაში ახდენენ – ტექნოლოგიების ამჟამინდელი განვითარებით არც
ერთი ტიპის ენერგიის ტრანსპორტირებისთვის საკმარისი სრული
რაოდენობით შენახვა არ ხერხდება. ასეთი შეზღუდვა სავსებით ხსნის
მომეტებულ ყურადღებას, რომელიც ბიოსაწვავის შემუშავებასა და
წყალბადის მისაღებად ელექტრობის გამოყენებას ეთმობა. თუმცა, ენერგიის
მიღების ჯაჭვში გადადგმული ყოველი ნაბიჯი პოტენციურ პრობლემებს
მატებს და კონვერტაციის ეფექტურობას ამცირებს.
13. მოწყობილობაში მზის ბატარიას შემდეგ მოსდევს გარდამქნელი, რომელიც
ელემნტებისგან მიღებულ მუდმივ დენს უკვე ცვლად დენში გარდაქმნის, რომელიც
ჩვენს სახლებში გამოიყენება. ღამისა და ღრუბლიან პერიოდში კი ენერგიის
უწყვეტობაში დღის განმავლობაში დატენილი აკუმულატორები გვეხმარებიან.