ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

5 S Sunumu - Kalite Yönetim Araçları

•Download as PPTX, PDF•
•
Gülper Basmacı
Gülper Basmacı
1 of 40
Downloaded 163 times
01 5S Dokuz Eylül Üniversitesi WINTER Template Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Kalite Yönetim Araçları Doç. Dr. Onur Özveri
02 o 5 S; Organizasyonlarda kaliteli çalıĢma ortamı yaratmak ve sürekliliğini sağlamak için kullanılan bir tekniktir. o ÇalıĢma alanının temiz, düzenli ve amaca uygun biçime sokulması için uygulanan bir Toplam Kalite tekniğidir. 5 S Toplam kalite ortamı yaratmanın 5 adımıdır Ģeklinde tanımlanabilir. 5 S ile diğer pek çok kalite aracının uygulanması için uygun ortam oluĢturulur. o ÇalıĢma koĢullarını performans, konfor, güvenlik ve temizlik açılarından en iyileĢtirme amacı güder. Ayrıca temiz ve organize bir çalıĢma ortamı sağlayarak israfın ve değiĢkenliğin azalmasını sağlar. o S harfi ile baĢlayan 5 Japonca kelimenin baĢ harflerinin bir arada ifade edilmesi nedeniyle 5S adı ile bilinmektedir. o 5 S bir çeĢit devrim hareketi olarak tanımlanabilir. Fakat değiĢim hareketinde diğer kalite uygulamalarında da olduğu gibi üst yönetimin katılımı Ģarttır. o 5 S’te baĢarılı olunması daha bir çok alanda baĢarının yakalanması anlamını taĢır. ĠĢyerlerinde disiplin, düzen çok önemlidir. Kurallara uymamanın doğuracağı karıĢıklık sadece günlük çalıĢma Ģartlarını etkilemez, ürün kalitesine kadar uzanacak bir umursamazlığın baĢlangıcı olabilir. Bundan dolayı oluĢabilecek sorunları önlemek için iĢletmede her faaliyetin bir kuralı olmalı ve her Ģeyin belli bir düzene göre yapılması gerekmektedir. o 5 S’i uygulayabilmek için öncelikli olarak düĢünce yapısı değiĢtirilmelidir. o 5 S gerek özel, gerekse iĢ hayatında baĢarıya, mutluluğa giden yoldur.
03 Seiri = Ayıkla Seiton = Düzenle Seiso = Temizle Seiketsu = StandartlaĢtır Shitsuke = Uygula
04 • 5 S; • iĢletmelerdeki düzen ve disiplini sağlamak için kullanılan, • iĢletmenin en küçük ayrıntılarının denetimini sağlayan, • diğer iyileĢtirme çalıĢmalarının temelini oluĢturan • Normalin ne olduğuna iliĢkin tanım getiren • Ġsrafı görselleĢtiren • ĠletiĢim ve öğrenmeyi sağlayan • Toplam kalitenin bir parçası • ve sürekli iyileĢtirmenin bir aracıdır.
05
06 • • ATÖLYELERDE WINTER ÜRETĠM SAHALARINDA Template • DEPO ALANLARINDA 1. Hammadde Deposu 2. Hazır Ürün Deposu 3. Yedek Parça Deposu • OFĠSLERDE • ….VE ÖZEL YAġAMINIZDA - KISACASI HER YERDE
07 • ĠĢ Güvenliği  Sıfır Kaza • Verimlilik  Toplam Verimliliği Yükseltmek  Model Dönme (Set- Up) Sürelerinin Azaltılması  Malzeme Kayıplarının Azaltılması • Kalite  Sıfır Hata • Makine Performansı  Sıfır Arıza • Moral  ÇalıĢma Ortamını ĠyileĢtirmek  ÇalıĢanlar Arasındaki ĠletiĢimi Arttırmak  ÇalıĢanların DüĢünme Sistemini DeğiĢtirmek
08 Kısacası; • Zaman kazandırır. • Hata oranını azaltır. • ĠĢ kazalarını önler. • Verimi ve kaliteyi artırır. • Maliyeti düĢürür. • ÇalıĢanın moralini artırır. • ÇalıĢanların kendine olan öz güvenlerini artırır. PowerPoint picture page
09 1. 5 S Hakkında Eğitim Vermek 2. Takım ÇalıĢmasını Desteklemek 3. ÇalıĢmalara Katılmak 4. Kaynak Sağlamak 5. ÇalıĢanların fikir ve Önerilerine Önem Vermek 6. 5S ÇalıĢmalarına Zaman Vermek 7. Ödüllendirmek 8. ÇalıĢanları Cesaretlendirmek PowerPoint styles
5 S’in Uygulanması 10 PROJE EKĠBĠNĠN OLUġTURULMASI Fabrika genelinde yürütülen 5S faaliyetlerinin yönlendirilmesi, yürütülmesi, birimler arasındaki koordinasyonu ve standartlaĢtırılmanın sağlanmasıiçin 5S proje ekibi oluĢturulmalıdır. Bu ekipte Fabrikanın değiĢik birimlerinde yer alan Üretim Mühendisleri, Vardiya Amirleri yer almalıdır. 5 S MASTER PLANIN OLUġTURULMASI 5S’in uygulanacağı iĢlere iliĢkin adımlar zaman sıralamasına göre belirlenir. Kırmızı etiket çalıĢmaları, eğitim ve uygulama adımları, 5 aĢamanın ilerleyiĢi planlanır ve programlanır. ALT EKĠPLERĠN OLUġTURULMASI 5S ile beraber çalıĢma bölgesinde bir ekip kurulmalıdır. Tüm çalıĢanların katılacağı bir ekip olabileceği gibi eğer çalıĢan sayısı fazlaise, belirli kiĢilerden oluĢan bir ekip de kurulabilir. Bu ekip tüm çalıĢmaları ve ele alınan konuların bölge içinde diğer ÇalıĢanlara yayılımını ve kontrolünü sağlar. ĠZLEME 5S çalıĢmasıyla beraber yapılacak tüm aktivitelerin izlenebilmesi için Pano oluĢturulmalı,herkesin görebileceği bir yere konmalıdır. Ġlerleyen çalıĢmalarla birlikte pano tüm çalıĢmaları kapsayacak Ģekilde doldurulur.
5S Felsefesinin Amaçları 11 WINTER • ÇalıĢanların ortamını iyileĢtirmek Template • ÇalıĢanlar arasındaki bariyerleri kaldırmak • Sıfır arıza • Sıfır hata • Sıfır kaza alt limitlerini yakalamak • Tam katılım sağlamak • ÇalıĢanların düĢünce sistemini ve davranıĢlarını geliĢtirerek değiĢtirmektir.
5S'in ĠĢletmeye Sağladığı Yararlar 12  Güvenlik,  GeliĢtirilmiĢ üretim akıĢı ve verim  Artan kalite,  ĠĢyerine tümüyle hakim olmadır
5S'in MüĢteriye Sağladığı Yararlar 13 • Zamanında teslim • Verimlilik artıĢı sonucu fiyat düĢüĢü • Taleplerin zamanında ve eksiksiz karĢılanabilmesi • DüĢen çevrim zamanı
14  ĠĢ Güvenliği  Verimlilik  Kalite  Makine Performansı  Kalite PowerPoint styles
5 S METODOLOJĠSĠ 15
16 WINTER Sınıflandırma, tam zamanında üretimin (JIT) “gerekli olanı, gerekli miktarda, gerekli olan zamanda” ilkesine karĢılık gelir. Yani Template sınıflandırmada “gerekli olan, gerekli miktarda, gerekli yerdedir. Ġlk aĢamanın iyi yapılması diğer aĢamalar için çok önemlidir. ÇalıĢanların Ģikayetleri azalacak ve çalıĢanlar arasında ĠletiĢim hızla artacaktır. Verimlilik ve Ürün kalitesi yükselecektir. Malzemeler sınıflandırılırken kullanım sıklığı göz önünde bulundurulmalıdır. Kullanım sıklığı belirlenirken ise; • Grup ve bireyin kullanım sıklığını göz önünde tutmalıdır • Kullanılan teknik dokümanları ve malzemeleri • etiketlemelidir • Ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilmelidir. Öncelikli olarak «Gerekli – Gerekli Olabilir – Gereksiz» sınıflandırması yapılmalıdır. Ardından da kullanıp sıklıkları belirlenmeli ve buna göre düzenleme yapılmalıdır. Örneğin; çok sık kullanılan malzeme en yakına konulurken, en az ihtiyaç duyulan malzeme en uzağa konulmalıdır.
SINIFLANDIRMADA UYGULAMA AġAMALARI 17 • Gereksiz olan, kurtulmak istediğin malzemeleri kırmızı renkle etiketle • ÇalıĢanların büyük çoğunluğu tarafından kullanılacak malzemeleri ortak bir sahada depola • Yalnızca tek kiĢinin gereksinim duyduğu malzemeleri kiĢisel çalıĢma sahasında depola • ÇalıĢma / depolama sahasını düzenle TOPARLAMA YOKSA • Fabrika hızla kalabalık olur ve çalıĢmak zorlaĢır • KarıĢık raflar, dolaplar ve gereksiz malzemeler • ÇalıĢanların iletiĢimini ve ortamını bozar. • El aletlerine ve malzemelere ulaĢımda zaman kaybı artar • Yüksek bakım maliyetine sebep olur • Gereksiz malzemeler süreç akıĢını zorlaĢtırır • ĠĢ güvenliğini sağlamak zorlaĢır • ÇalıĢanı moral olarak olumsuz etkiler • Bulunamayan malzeme tekrar satın alınır
18  ÇalıĢırken kullanılacak her Ģeyin yalnızca tek bir yeri olmalıdır.  Etiket, renkli alan (örneğin kullanılan araçların yerleĢtirildiği pano veya masanın neresinde ne bulunacağına göre etiketlenmesi veya boyanması) gibi göze hitap eden teknikler ile “herhangi birinin” aranan Ģeyi bulabilmesi ve tekrar yerine koyabilmesi mümkün olmalıdır  Nesnelere kolay eriĢilebilmeli, operatörün fiziksel zorlanmasına sebep olmayacak Ģekilde yerleĢtirilmelidir.  Amacı kısaca genel düzen ve tertiptir diye tanımlanabilir. “Her Ģeye bir yer ve her Ģey yerli yerinde” ilkesi esastır. • Gerekli parçaların nerede tutulacağına karar vermek • Parçaların nasıl saklanacağını düzenlemek • Herkes için bulma ve uygulamayı kolaylaĢtırmak
19 AġAMALARI • Her malzemeye isim verilir • Kullanım sıklığının tespiti için etiketlenir • Kullanıma uygun biçimde yerleĢtirilir ĠLKELERĠ • Herkes her Ģeyi aynı adla tanıyacak • Her Ģeyi herkes aynı yerden alıp aynı yere bırakacak • Her malzemenin bir rafı olacak • Aranılan 30 saniyede elde edilerek 30 saniyede yerine konacak • Gereksiz raf ve masa bulunmayacak.
20 • Stok Miktarının belirlenmesi • Yer tespiti  Malzeme çeĢit ve yapısına bağlı olarak tespit edilecek yer ve  yerleĢim değiĢiklik gösterir. Örneğin dolap, raf, pano, alan.  Ġlgili malzemelerin güvenli yerleĢtirme yapılması önemli  Pratik ve eriĢebilir olması • Ġlgili alan sınırları içerisinde kalan malzemelerin yeni lay-out’un çizilmesi (Bölüm/Bant – Malzeme Yerleri – Sorumlu Eleman) • Kayıt ve kontrol sistemin kurulması  Alınan malzemelerin geri dönü garantisinin sağlanması  Malzemeyi alan ki inin bilinmesi ( kimlik bırakmak )  Sorumluların tanımlanması (sorumluluk alanların renkle veya numaralandırma ile ayrılması) • Düzenleme faaliyetine geçmeden önce ilgili bölgelerde mutlaka temizlik yapılmalı ve daha sonra düzenleme faaliyetine geçmeli.
21 WINTER • ÇalıĢma alanlarında ve makinelerde çevre, üretim ve makine Template kaynaklı her türlü kirliliğin yok edilmesi ve korunmasıdır. Temizlik aynı zamanda duyu organlarımızla yapabileceğimiz bir kontroldür, oluĢabilecek hataları önceden tespit etmemizi sağlar. • Temel amacı tertemiz bir alan yaratmak ve verimsizliği en aza indirmektir. • Temizlik, 5S çalıĢmasının en basit aĢaması gibi görülse de pek çok faaliyeti kapsayan kompleks bir içeriğe sahiptir. Çünkü bir sanayi iĢletmesinde çalıĢma ortamı ve tüm ekipmanların temizliğinin ideal seviyede tutulması yoğun bir uğraĢ ve yüksek bir maliyet gerektirir.
22 TEMĠZLĠK AġAMASININ ADIMLARI o ÇalıĢma sahasının (çevrenin) tüm ekipmanlarının temizliği, genel kirlenme sebeplerinin ele alınması ve çözümler getirilmesi o Makinelerdeki bozulma ve hasarı önlemek için alet ve ekipmanlarını kontrol etmek, kirlenme ve bozulma nedenlerini bularak düzeltici iĢlemler yapmak TEMĠZLĠK AġAMASININ SORULARI o Zemine ve makine çevrelerine bakın. Ne kadar pislik o görebiliyorsunuz? o Makinelerin bazı parçaları yağ ve metal atıkları ile kirlenmiĢ mi? o Yağ delikleri pislikten tıkanmıĢ mı? o Elektrik ampulleri, abajurlar temiz mi? Vb TEMĠZLĠK YOKSA ! •ÇalıĢanın morali bozulur. •Makine verimliliği azalır. •Bakım Maliyeti artar. •Can güvenliği azalır. •Ürün kalitesi azalır. •Kirlilik kaynağını bulmak zorlaĢır
23 Toparlama, düzen ve temizliğin korunması ve sürekliliğin sağlanması için oluĢturulması gerekli standartlar, kontroller ve iyileĢtirmelerdir. Özel yeni bir faaliyet yapmaktan ziyade iĢ yerlerinde olması istenilen koĢulların sürdürülmesini ile ilgilidir. Amaç ilk üç adım sonucu elde edilen baĢarıların sürekliliğini sağlamak ve bunu sürdürmektir. ĠyileĢtirilmiĢ durumların sürdürülebilmesi için ana noktalar yaratır. StandartlaĢtırma diğer üç adımdan farklıdır, çünkü özel yeni bir faaliyet yapmaktan ziyade iĢyerlerinde olmasını istediğiniz koĢulların sürdürülmesini ile ilgilidir.
24 STANDARTLAġTIRMA AġAMASININ ADIMLARI  Toparlama ( sınıflandırma ), düzenleme ve temizlik için koĢulların belirlenmesi  Standart geliĢtirme formu kullanılarak yukarıdaki koĢullar için standartlar (metod,periyod, zaman, sorumlu ) ve prosedürlerin ortaya konulması • Sınıflandırma – UzaklaĢtırma – Düzenleme – Temizleme - Gözlem  Bu koĢulları daha ileri düzeye getirilmesi: Kaizen faaliyetleri  Standartların ve prosedürlerin yerine getirilmesi: uygulama  Beklenen standartların ve prosedürlerin görsel hale getirilmesi  Ġstenen koĢulların izlenmesi ve sürdürebilmesi Faydaları: • Önceki adımların kontrolünü sağlar • Önceki adımlarda yaĢanan hataların tespit edilmesini sağlar • Gözlem ve ölçüm yapılmasını sağlar • Standartlar ve kontrol listesi oluĢturulmasını sağlar • ĠyileĢtirme projelerini yaygınlaĢtırır • Gelinen noktanın ölçülebilmesini sağlar
5 S EĞĠTĠM VE DĠSĠPLĠN 25 Mevcut adımların sürekliliğini sağlamak, çalıĢanları eğitmek, iyileĢtirmeleri duyurmak, sloganları bulmak, kampanyalar yapmak ve takımları ödüllendirmektir. BaĢka bir deyiĢle, 4 adımı birbirine bağlayan çalıĢmadır. Amacı kurallara uymak ve takip etmektir. Basit kuralların günlük alıĢkanlıklar haline getirilmesiyle herkesin her an denetiminin sağlanması ve gerekli eğitimlerin verilmesidir. 5.Adım kurallara bağlılığın alıĢanlık haline getirilmesi, faaliyetleri geliĢtirmek ve sürekliliğini sağlama adımıdır. Herkes her an çalıĢma alanını ve ekipmanını denetlemeli ve yeni katılan her ekip üyesine gerekli eğitimi vermelidir.
5 S EĞĠTĠM VE DĠSĠPLĠN 26 WINTER Eğitim –Disiplin Uygulama AĢamaları • Eğitim -Disiplin için plan yapılması Template • Plan için yönetimin desteğinden emin olunması ve gerekli düzeltmelerin yapılması • Herkesin 5 S standartları ve amaçları hakkında eğitilmesi • Bir 5 S iletiĢim Tahtasının oluĢturulması ve sürdürülmesi • 5 Dakika 5 S ve Haftalık 5 S faaliyetleri ile, 5 S’in günlük iĢlerin parçası yapılması • Tüm standartları açık hale getirmek için standartların ve görsel metotların geliĢtirilmesine devam edilmesi • Tüm çalıĢanların katılımının arttırılarak devam edilmesi Kalıcı bir uygulma için; • Hedefinizi tayin ediniz. Yani bu kurallarla nereye varmak, neyi gerçekleĢtirmek istiyorsunuz? • Unutulmayacak alıĢkanlıklar geliĢtiriniz. Kuralları alıĢkanlık haline getirdikten sonra her Ģey kendiliğinden yürür.
5 S EĞĠTĠM VE DĠSĠPLĠN 27 Faydaları: 1. ÇalıĢanların motivasyonunu arttırmak 2. ÇalıĢanların sorumluluk bilincini geliĢtirmek 3. ÇalıĢanların özgüvenini arttırmak 4. ÇalıĢanların rollerini belirlemek 5. ÇalıĢana varlığını hissettirmek Disipline Gösterilecek Dirençler 1. Pozisyon neyse ben oyum demek 2. DüĢmanı dıĢarda aramak 3. Sorumluluk üstlenmemek 4. Olaylara takılıp kalmak 5. Tecrübeyle öğrenme hayali Uygulamak için Gerekli Disiplinler •KiĢisel uzmanlık geliĢimi ( eğitim ) •Yaratıcı fikirlerin ortaya çıkması •Vizyon •Takım çalıĢmaları( iyileĢtirmeler ) •Disiplin sistemini oluĢturmak( Kontrol listeleri )
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 1 S SINIFLANDIRMA 28 5S’in baĢlatılacağı bölüm çalıĢanlarına eğitim verildikten sonra proje grubu, ilgili bölge yöneticileri ve çalıĢanlarının katıldığı «BaĢlama VuruĢu» ile 5 S hayata geçirilir. BaĢlama vuruĢu sırasında fotoğraf – video vb araçlar vasıtasıyla mevcut durumun belirlenmesi yapılmalıdır. Bu Ģekilde önceki ve düzenleme yapıldıktan sonraki durum arasında kıyaslama yapılabilir. KIRMIZI ETĠKET TEKNĠĞĠ: Her bir eĢyanın neden gereksiz olduğunu tarif eden ve problemi kimin tanımladığını gösteren metot Kırmızı Etiket Tekniği’dir. Bu teknikte gereksiz malzemeler bir etiketle iĢaretlenir. Etiket anımsatıcı olarak rol oynar ve o eĢya ile ne yapacağımıza karar verirken onun hakkındaki bilgilere ulaĢmamızı sağlar. Kırmızı etiket, çalıĢma alanı içindeki DemirbaĢlar, Makineler, Stoklarvb.Malzeme ve takımların üzerine takılan ve o malzemenin miktar ve sıklığını belirten etikettir. Kırmızı etiketta kılacak parça için Ģu soruları sormalıyız. Ġhtiyacım var mı? Varsa ne miktar ve sıklıkta? Varsa ilgili yerde duruyor mu? Kırmızı Etiket Tekniğinin AĢamaları • Kırmızı etiketlerin hazırlanması • Gereksiz eĢyalara kırmızı etiketlerin iliĢtirilmesi • Kırmızı etiketli malzemelerin geçici bir sahaya konulması • Bu malzemelerin değerlendirilmesi ve sonuca karar • verilmesi • Bu malzemelerden kurtulmak
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 1 S SINIFLANDIRMA 29
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 1 S SINIFLANDIRMA 30
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 31 WINTER 1 S SINIFLANDIRMA Template
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 2 S DÜZENLEME 32
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 2 S DÜZENLEME 33
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 2 S DÜZENLEME 34
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 3 S TEMĠZLĠK 35
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 36 3 S TEMĠZLĠK WINTER Template
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 4 S STANDARTLAġTIRMA 37
5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 4 DĠSĠPLĠN 38 PowerPoint picture page
39 Ġsmail ġale, "ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi ve Uygulamaları« Peterson J., Smith R., 1998. The 5S Pocket Guide, 2 Carreira B., Trudell B., 2006. Lean Six Sigma, 136, 194 TPMcan.com 5S Sunumu Hatice Ġshak A STRATEGY FOR PERFORMANCE EXCELLENCE
40

More Related Content

5 S Sunumu - Kalite Yönetim Araçları

  • 1. 01 5S Dokuz Eylül Üniversitesi WINTER Template Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Kalite Yönetim Araçları Doç. Dr. Onur Özveri
  • 2. 02 o 5 S; Organizasyonlarda kaliteli çalıĢma ortamı yaratmak ve sürekliliğini sağlamak için kullanılan bir tekniktir. o ÇalıĢma alanının temiz, düzenli ve amaca uygun biçime sokulması için uygulanan bir Toplam Kalite tekniğidir. 5 S Toplam kalite ortamı yaratmanın 5 adımıdır Ģeklinde tanımlanabilir. 5 S ile diğer pek çok kalite aracının uygulanması için uygun ortam oluĢturulur. o ÇalıĢma koĢullarını performans, konfor, güvenlik ve temizlik açılarından en iyileĢtirme amacı güder. Ayrıca temiz ve organize bir çalıĢma ortamı sağlayarak israfın ve değiĢkenliğin azalmasını sağlar. o S harfi ile baĢlayan 5 Japonca kelimenin baĢ harflerinin bir arada ifade edilmesi nedeniyle 5S adı ile bilinmektedir. o 5 S bir çeĢit devrim hareketi olarak tanımlanabilir. Fakat değiĢim hareketinde diğer kalite uygulamalarında da olduğu gibi üst yönetimin katılımı Ģarttır. o 5 S’te baĢarılı olunması daha bir çok alanda baĢarının yakalanması anlamını taĢır. ĠĢyerlerinde disiplin, düzen çok önemlidir. Kurallara uymamanın doğuracağı karıĢıklık sadece günlük çalıĢma Ģartlarını etkilemez, ürün kalitesine kadar uzanacak bir umursamazlığın baĢlangıcı olabilir. Bundan dolayı oluĢabilecek sorunları önlemek için iĢletmede her faaliyetin bir kuralı olmalı ve her Ģeyin belli bir düzene göre yapılması gerekmektedir. o 5 S’i uygulayabilmek için öncelikli olarak düĢünce yapısı değiĢtirilmelidir. o 5 S gerek özel, gerekse iĢ hayatında baĢarıya, mutluluğa giden yoldur.
  • 3. 03 Seiri = Ayıkla Seiton = Düzenle Seiso = Temizle Seiketsu = StandartlaĢtır Shitsuke = Uygula
  • 4. 04 • 5 S; • iĢletmelerdeki düzen ve disiplini sağlamak için kullanılan, • iĢletmenin en küçük ayrıntılarının denetimini sağlayan, • diğer iyileĢtirme çalıĢmalarının temelini oluĢturan • Normalin ne olduğuna iliĢkin tanım getiren • Ġsrafı görselleĢtiren • ĠletiĢim ve öğrenmeyi sağlayan • Toplam kalitenin bir parçası • ve sürekli iyileĢtirmenin bir aracıdır.
  • 5. 05
  • 6. 06 • • ATÖLYELERDE WINTER ÜRETĠM SAHALARINDA Template • DEPO ALANLARINDA 1. Hammadde Deposu 2. Hazır Ürün Deposu 3. Yedek Parça Deposu • OFĠSLERDE • ….VE ÖZEL YAġAMINIZDA - KISACASI HER YERDE
  • 7. 07 • ĠĢ Güvenliği  Sıfır Kaza • Verimlilik  Toplam Verimliliği Yükseltmek  Model Dönme (Set- Up) Sürelerinin Azaltılması  Malzeme Kayıplarının Azaltılması • Kalite  Sıfır Hata • Makine Performansı  Sıfır Arıza • Moral  ÇalıĢma Ortamını ĠyileĢtirmek  ÇalıĢanlar Arasındaki ĠletiĢimi Arttırmak  ÇalıĢanların DüĢünme Sistemini DeğiĢtirmek
  • 8. 08 Kısacası; • Zaman kazandırır. • Hata oranını azaltır. • ĠĢ kazalarını önler. • Verimi ve kaliteyi artırır. • Maliyeti düĢürür. • ÇalıĢanın moralini artırır. • ÇalıĢanların kendine olan öz güvenlerini artırır. PowerPoint picture page
  • 9. 09 1. 5 S Hakkında Eğitim Vermek 2. Takım ÇalıĢmasını Desteklemek 3. ÇalıĢmalara Katılmak 4. Kaynak Sağlamak 5. ÇalıĢanların fikir ve Önerilerine Önem Vermek 6. 5S ÇalıĢmalarına Zaman Vermek 7. Ödüllendirmek 8. ÇalıĢanları Cesaretlendirmek PowerPoint styles
  • 10. 5 S’in Uygulanması 10 PROJE EKĠBĠNĠN OLUġTURULMASI Fabrika genelinde yürütülen 5S faaliyetlerinin yönlendirilmesi, yürütülmesi, birimler arasındaki koordinasyonu ve standartlaĢtırılmanın sağlanmasıiçin 5S proje ekibi oluĢturulmalıdır. Bu ekipte Fabrikanın değiĢik birimlerinde yer alan Üretim Mühendisleri, Vardiya Amirleri yer almalıdır. 5 S MASTER PLANIN OLUġTURULMASI 5S’in uygulanacağı iĢlere iliĢkin adımlar zaman sıralamasına göre belirlenir. Kırmızı etiket çalıĢmaları, eğitim ve uygulama adımları, 5 aĢamanın ilerleyiĢi planlanır ve programlanır. ALT EKĠPLERĠN OLUġTURULMASI 5S ile beraber çalıĢma bölgesinde bir ekip kurulmalıdır. Tüm çalıĢanların katılacağı bir ekip olabileceği gibi eğer çalıĢan sayısı fazlaise, belirli kiĢilerden oluĢan bir ekip de kurulabilir. Bu ekip tüm çalıĢmaları ve ele alınan konuların bölge içinde diğer ÇalıĢanlara yayılımını ve kontrolünü sağlar. ĠZLEME 5S çalıĢmasıyla beraber yapılacak tüm aktivitelerin izlenebilmesi için Pano oluĢturulmalı,herkesin görebileceği bir yere konmalıdır. Ġlerleyen çalıĢmalarla birlikte pano tüm çalıĢmaları kapsayacak Ģekilde doldurulur.
  • 11. 5S Felsefesinin Amaçları 11 WINTER • ÇalıĢanların ortamını iyileĢtirmek Template • ÇalıĢanlar arasındaki bariyerleri kaldırmak • Sıfır arıza • Sıfır hata • Sıfır kaza alt limitlerini yakalamak • Tam katılım sağlamak • ÇalıĢanların düĢünce sistemini ve davranıĢlarını geliĢtirerek değiĢtirmektir.
  • 12. 5S'in ĠĢletmeye Sağladığı Yararlar 12  Güvenlik,  GeliĢtirilmiĢ üretim akıĢı ve verim  Artan kalite,  ĠĢyerine tümüyle hakim olmadır
  • 13. 5S'in MüĢteriye Sağladığı Yararlar 13 • Zamanında teslim • Verimlilik artıĢı sonucu fiyat düĢüĢü • Taleplerin zamanında ve eksiksiz karĢılanabilmesi • DüĢen çevrim zamanı
  • 14. 14  ĠĢ Güvenliği  Verimlilik  Kalite  Makine Performansı  Kalite PowerPoint styles
  • 16. 16 WINTER Sınıflandırma, tam zamanında üretimin (JIT) “gerekli olanı, gerekli miktarda, gerekli olan zamanda” ilkesine karĢılık gelir. Yani Template sınıflandırmada “gerekli olan, gerekli miktarda, gerekli yerdedir. Ġlk aĢamanın iyi yapılması diğer aĢamalar için çok önemlidir. ÇalıĢanların Ģikayetleri azalacak ve çalıĢanlar arasında ĠletiĢim hızla artacaktır. Verimlilik ve Ürün kalitesi yükselecektir. Malzemeler sınıflandırılırken kullanım sıklığı göz önünde bulundurulmalıdır. Kullanım sıklığı belirlenirken ise; • Grup ve bireyin kullanım sıklığını göz önünde tutmalıdır • Kullanılan teknik dokümanları ve malzemeleri • etiketlemelidir • Ne kadar süreyle kullanıldığı tespit edilmelidir. Öncelikli olarak «Gerekli – Gerekli Olabilir – Gereksiz» sınıflandırması yapılmalıdır. Ardından da kullanıp sıklıkları belirlenmeli ve buna göre düzenleme yapılmalıdır. Örneğin; çok sık kullanılan malzeme en yakına konulurken, en az ihtiyaç duyulan malzeme en uzağa konulmalıdır.
  • 17. SINIFLANDIRMADA UYGULAMA AġAMALARI 17 • Gereksiz olan, kurtulmak istediğin malzemeleri kırmızı renkle etiketle • ÇalıĢanların büyük çoğunluğu tarafından kullanılacak malzemeleri ortak bir sahada depola • Yalnızca tek kiĢinin gereksinim duyduğu malzemeleri kiĢisel çalıĢma sahasında depola • ÇalıĢma / depolama sahasını düzenle TOPARLAMA YOKSA • Fabrika hızla kalabalık olur ve çalıĢmak zorlaĢır • KarıĢık raflar, dolaplar ve gereksiz malzemeler • ÇalıĢanların iletiĢimini ve ortamını bozar. • El aletlerine ve malzemelere ulaĢımda zaman kaybı artar • Yüksek bakım maliyetine sebep olur • Gereksiz malzemeler süreç akıĢını zorlaĢtırır • ĠĢ güvenliğini sağlamak zorlaĢır • ÇalıĢanı moral olarak olumsuz etkiler • Bulunamayan malzeme tekrar satın alınır
  • 18. 18  ÇalıĢırken kullanılacak her Ģeyin yalnızca tek bir yeri olmalıdır.  Etiket, renkli alan (örneğin kullanılan araçların yerleĢtirildiği pano veya masanın neresinde ne bulunacağına göre etiketlenmesi veya boyanması) gibi göze hitap eden teknikler ile “herhangi birinin” aranan Ģeyi bulabilmesi ve tekrar yerine koyabilmesi mümkün olmalıdır  Nesnelere kolay eriĢilebilmeli, operatörün fiziksel zorlanmasına sebep olmayacak Ģekilde yerleĢtirilmelidir.  Amacı kısaca genel düzen ve tertiptir diye tanımlanabilir. “Her Ģeye bir yer ve her Ģey yerli yerinde” ilkesi esastır. • Gerekli parçaların nerede tutulacağına karar vermek • Parçaların nasıl saklanacağını düzenlemek • Herkes için bulma ve uygulamayı kolaylaĢtırmak
  • 19. 19 AġAMALARI • Her malzemeye isim verilir • Kullanım sıklığının tespiti için etiketlenir • Kullanıma uygun biçimde yerleĢtirilir ĠLKELERĠ • Herkes her Ģeyi aynı adla tanıyacak • Her Ģeyi herkes aynı yerden alıp aynı yere bırakacak • Her malzemenin bir rafı olacak • Aranılan 30 saniyede elde edilerek 30 saniyede yerine konacak • Gereksiz raf ve masa bulunmayacak.
  • 20. 20 • Stok Miktarının belirlenmesi • Yer tespiti  Malzeme çeĢit ve yapısına bağlı olarak tespit edilecek yer ve  yerleĢim değiĢiklik gösterir. Örneğin dolap, raf, pano, alan.  Ġlgili malzemelerin güvenli yerleĢtirme yapılması önemli  Pratik ve eriĢebilir olması • Ġlgili alan sınırları içerisinde kalan malzemelerin yeni lay-out’un çizilmesi (Bölüm/Bant – Malzeme Yerleri – Sorumlu Eleman) • Kayıt ve kontrol sistemin kurulması  Alınan malzemelerin geri dönü garantisinin sağlanması  Malzemeyi alan ki inin bilinmesi ( kimlik bırakmak )  Sorumluların tanımlanması (sorumluluk alanların renkle veya numaralandırma ile ayrılması) • Düzenleme faaliyetine geçmeden önce ilgili bölgelerde mutlaka temizlik yapılmalı ve daha sonra düzenleme faaliyetine geçmeli.
  • 21. 21 WINTER • ÇalıĢma alanlarında ve makinelerde çevre, üretim ve makine Template kaynaklı her türlü kirliliğin yok edilmesi ve korunmasıdır. Temizlik aynı zamanda duyu organlarımızla yapabileceğimiz bir kontroldür, oluĢabilecek hataları önceden tespit etmemizi sağlar. • Temel amacı tertemiz bir alan yaratmak ve verimsizliği en aza indirmektir. • Temizlik, 5S çalıĢmasının en basit aĢaması gibi görülse de pek çok faaliyeti kapsayan kompleks bir içeriğe sahiptir. Çünkü bir sanayi iĢletmesinde çalıĢma ortamı ve tüm ekipmanların temizliğinin ideal seviyede tutulması yoğun bir uğraĢ ve yüksek bir maliyet gerektirir.
  • 22. 22 TEMĠZLĠK AġAMASININ ADIMLARI o ÇalıĢma sahasının (çevrenin) tüm ekipmanlarının temizliği, genel kirlenme sebeplerinin ele alınması ve çözümler getirilmesi o Makinelerdeki bozulma ve hasarı önlemek için alet ve ekipmanlarını kontrol etmek, kirlenme ve bozulma nedenlerini bularak düzeltici iĢlemler yapmak TEMĠZLĠK AġAMASININ SORULARI o Zemine ve makine çevrelerine bakın. Ne kadar pislik o görebiliyorsunuz? o Makinelerin bazı parçaları yağ ve metal atıkları ile kirlenmiĢ mi? o Yağ delikleri pislikten tıkanmıĢ mı? o Elektrik ampulleri, abajurlar temiz mi? Vb TEMĠZLĠK YOKSA ! •ÇalıĢanın morali bozulur. •Makine verimliliği azalır. •Bakım Maliyeti artar. •Can güvenliği azalır. •Ürün kalitesi azalır. •Kirlilik kaynağını bulmak zorlaĢır
  • 23. 23 Toparlama, düzen ve temizliğin korunması ve sürekliliğin sağlanması için oluĢturulması gerekli standartlar, kontroller ve iyileĢtirmelerdir. Özel yeni bir faaliyet yapmaktan ziyade iĢ yerlerinde olması istenilen koĢulların sürdürülmesini ile ilgilidir. Amaç ilk üç adım sonucu elde edilen baĢarıların sürekliliğini sağlamak ve bunu sürdürmektir. ĠyileĢtirilmiĢ durumların sürdürülebilmesi için ana noktalar yaratır. StandartlaĢtırma diğer üç adımdan farklıdır, çünkü özel yeni bir faaliyet yapmaktan ziyade iĢyerlerinde olmasını istediğiniz koĢulların sürdürülmesini ile ilgilidir.
  • 24. 24 STANDARTLAġTIRMA AġAMASININ ADIMLARI  Toparlama ( sınıflandırma ), düzenleme ve temizlik için koĢulların belirlenmesi  Standart geliĢtirme formu kullanılarak yukarıdaki koĢullar için standartlar (metod,periyod, zaman, sorumlu ) ve prosedürlerin ortaya konulması • Sınıflandırma – UzaklaĢtırma – Düzenleme – Temizleme - Gözlem  Bu koĢulları daha ileri düzeye getirilmesi: Kaizen faaliyetleri  Standartların ve prosedürlerin yerine getirilmesi: uygulama  Beklenen standartların ve prosedürlerin görsel hale getirilmesi  Ġstenen koĢulların izlenmesi ve sürdürebilmesi Faydaları: • Önceki adımların kontrolünü sağlar • Önceki adımlarda yaĢanan hataların tespit edilmesini sağlar • Gözlem ve ölçüm yapılmasını sağlar • Standartlar ve kontrol listesi oluĢturulmasını sağlar • ĠyileĢtirme projelerini yaygınlaĢtırır • Gelinen noktanın ölçülebilmesini sağlar
  • 25. 5 S EĞĠTĠM VE DĠSĠPLĠN 25 Mevcut adımların sürekliliğini sağlamak, çalıĢanları eğitmek, iyileĢtirmeleri duyurmak, sloganları bulmak, kampanyalar yapmak ve takımları ödüllendirmektir. BaĢka bir deyiĢle, 4 adımı birbirine bağlayan çalıĢmadır. Amacı kurallara uymak ve takip etmektir. Basit kuralların günlük alıĢkanlıklar haline getirilmesiyle herkesin her an denetiminin sağlanması ve gerekli eğitimlerin verilmesidir. 5.Adım kurallara bağlılığın alıĢanlık haline getirilmesi, faaliyetleri geliĢtirmek ve sürekliliğini sağlama adımıdır. Herkes her an çalıĢma alanını ve ekipmanını denetlemeli ve yeni katılan her ekip üyesine gerekli eğitimi vermelidir.
  • 26. 5 S EĞĠTĠM VE DĠSĠPLĠN 26 WINTER Eğitim –Disiplin Uygulama AĢamaları • Eğitim -Disiplin için plan yapılması Template • Plan için yönetimin desteğinden emin olunması ve gerekli düzeltmelerin yapılması • Herkesin 5 S standartları ve amaçları hakkında eğitilmesi • Bir 5 S iletiĢim Tahtasının oluĢturulması ve sürdürülmesi • 5 Dakika 5 S ve Haftalık 5 S faaliyetleri ile, 5 S’in günlük iĢlerin parçası yapılması • Tüm standartları açık hale getirmek için standartların ve görsel metotların geliĢtirilmesine devam edilmesi • Tüm çalıĢanların katılımının arttırılarak devam edilmesi Kalıcı bir uygulma için; • Hedefinizi tayin ediniz. Yani bu kurallarla nereye varmak, neyi gerçekleĢtirmek istiyorsunuz? • Unutulmayacak alıĢkanlıklar geliĢtiriniz. Kuralları alıĢkanlık haline getirdikten sonra her Ģey kendiliğinden yürür.
  • 27. 5 S EĞĠTĠM VE DĠSĠPLĠN 27 Faydaları: 1. ÇalıĢanların motivasyonunu arttırmak 2. ÇalıĢanların sorumluluk bilincini geliĢtirmek 3. ÇalıĢanların özgüvenini arttırmak 4. ÇalıĢanların rollerini belirlemek 5. ÇalıĢana varlığını hissettirmek Disipline Gösterilecek Dirençler 1. Pozisyon neyse ben oyum demek 2. DüĢmanı dıĢarda aramak 3. Sorumluluk üstlenmemek 4. Olaylara takılıp kalmak 5. Tecrübeyle öğrenme hayali Uygulamak için Gerekli Disiplinler •KiĢisel uzmanlık geliĢimi ( eğitim ) •Yaratıcı fikirlerin ortaya çıkması •Vizyon •Takım çalıĢmaları( iyileĢtirmeler ) •Disiplin sistemini oluĢturmak( Kontrol listeleri )
  • 28. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 1 S SINIFLANDIRMA 28 5S’in baĢlatılacağı bölüm çalıĢanlarına eğitim verildikten sonra proje grubu, ilgili bölge yöneticileri ve çalıĢanlarının katıldığı «BaĢlama VuruĢu» ile 5 S hayata geçirilir. BaĢlama vuruĢu sırasında fotoğraf – video vb araçlar vasıtasıyla mevcut durumun belirlenmesi yapılmalıdır. Bu Ģekilde önceki ve düzenleme yapıldıktan sonraki durum arasında kıyaslama yapılabilir. KIRMIZI ETĠKET TEKNĠĞĠ: Her bir eĢyanın neden gereksiz olduğunu tarif eden ve problemi kimin tanımladığını gösteren metot Kırmızı Etiket Tekniği’dir. Bu teknikte gereksiz malzemeler bir etiketle iĢaretlenir. Etiket anımsatıcı olarak rol oynar ve o eĢya ile ne yapacağımıza karar verirken onun hakkındaki bilgilere ulaĢmamızı sağlar. Kırmızı etiket, çalıĢma alanı içindeki DemirbaĢlar, Makineler, Stoklarvb.Malzeme ve takımların üzerine takılan ve o malzemenin miktar ve sıklığını belirten etikettir. Kırmızı etiketta kılacak parça için Ģu soruları sormalıyız. Ġhtiyacım var mı? Varsa ne miktar ve sıklıkta? Varsa ilgili yerde duruyor mu? Kırmızı Etiket Tekniğinin AĢamaları • Kırmızı etiketlerin hazırlanması • Gereksiz eĢyalara kırmızı etiketlerin iliĢtirilmesi • Kırmızı etiketli malzemelerin geçici bir sahaya konulması • Bu malzemelerin değerlendirilmesi ve sonuca karar • verilmesi • Bu malzemelerden kurtulmak
  • 29. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 1 S SINIFLANDIRMA 29
  • 30. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 1 S SINIFLANDIRMA 30
  • 31. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 31 WINTER 1 S SINIFLANDIRMA Template
  • 32. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 2 S DÜZENLEME 32
  • 33. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 2 S DÜZENLEME 33
  • 34. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 2 S DÜZENLEME 34
  • 35. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 3 S TEMĠZLĠK 35
  • 36. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 36 3 S TEMĠZLĠK WINTER Template
  • 37. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 4 S STANDARTLAġTIRMA 37
  • 38. 5 S UYGULAMALARINDA KULLANILAN ARAÇALAR 4 DĠSĠPLĠN 38 PowerPoint picture page
  • 39. 39 Ġsmail ġale, "ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi ve Uygulamaları« Peterson J., Smith R., 1998. The 5S Pocket Guide, 2 Carreira B., Trudell B., 2006. Lean Six Sigma, 136, 194 TPMcan.com 5S Sunumu Hatice Ġshak A STRATEGY FOR PERFORMANCE EXCELLENCE
  • 40. 40