ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
6 настай хүүхдийн нас сэтгэхүйн онцлог
6 настны оюун ухааны хөгжил
            (Сэтгэхүйн үйлдлийн өмнөх шат)


Сэтгэхүйн хөгжил:
Сэрж мэдрэхүй:
 Бодит байдлаас юмсын гадаад, үндсэн шинжийг
  сэрж мэдэрнэ.
 Бодит эд юмстай харилцах үйлдэл хийнгээ танин
  мэднэ



      • Тоглоом
      • 5 мэдрэхүйг ажиллуулах
Сэтгэхүйн хөгжил:
Хүртэн төсөөлөхүй:
 Хурц тод, нүдэнд харагдах зүйлд анхаарлаа
  төвлөрүүлээд гол зүйлийг орхидог
 Анхаарлын багтаамж 3-4 обьект, төвлөрөх хугацаа 7-
  10 мин
 Ой тогтоолт нь санамсаргүй өнгөц шинжтэй, юмыг
  байгаа чигээр нь тогтоож сэргээн санана.
 Хараа, сонсголын ой түлхүү хөгжинө.
 Өдөр тутмын амьдрал дахь хэрэглэдэг зүйлс,
  сонирхолтой сэтгэл татсан зүйлээ амархан тогтооно,
  сэргээн санах нь сул


      • Давталт
      • Амьдрал дотор нь сургах
Хэл ярианы хөгжил
Бусдыг ойлгох:
 Бусдын яриаг анхааралтай сонсоно, бүрэн
  ойлгоно. Авиаг ялгаж сонсоно
 Хийсвэр утгатай үгийг ойлгохгүй
 Зүйр цэцэн үгийн утгыг ойлгоно
 Дуу хоолой, хэл ярианы өнгө ялгаатай болон
  төстэй талыг ялгана
 Асуултад хариулна


 • Хүүхэд бүртэй харилцах боломжийг гаргах
 • Тэд хоорондоо харилцах боломжийг олгох
Хэл ярианы хөгжил
Өөрийгөө илэрхийлэх:
 Үзэж харсан зүйлдээ тулгуурлан “худлаа” зохиож ярина
 Эргэн тойрны үйл ажиллагаатай холбоотой Яагаад? Ямар
  хачин юм вэ? гэсэн учрыг ойлгох асуулт тавина
 Яриа нь тоочсон шинжтэй, хурц, нэр үг, үйл үг, аялга үг,
  төлөөний нэр, тэмдэг нэр голдуу хэрэглэнэ.
 Идэвхитэй үгийн нөөц ихсэнэ. (1900-2000)
 Ахуйн яриандаа хүсэж мөрөөдөх, шаардах, хүсэх төлөвийг
  өргөн хэрэглэдэг мэдрэмжээ илэрхийлж сурна
 Шүлгийг уранаар уншихыг эрмэлзэнэ.
 Үгэн тоглоомоор тоглох дуртай болно




            Ярих боломжийг аль болох олгох
Суралцахуйн үйлийн хөгжил: (Танин мэдэхүйн төвшин)
  Сэргээн санах:
  • Ойр  зуурын эд юмсыг хэлбэр, хэмжээ, өнгөөр нь
  ангилна. Геометрийн үндсэн дүрсийг ялгана, нэрлэнэ
  • Эд юмсыг ерөнхий ойлголтоор нэрлэнэ
  • Үндсэн 4 өнгө ялгана, нэрлэнэ
  • 100 хүртэл хийсвэрээр тоолж чадна
  • Цаг, хугацаа орон зайн тухай анхны мэдэгдэхүүнтэй
  болно
  • Хүсэж буй зүйл хийх гэж буй зүйлийнхээ ялгааг мэднэ
  • Байгалийн танил авиаг ялгаж, нэрлэнэ
  • Гол шинж чанараас гол бишийг ялгаж чадахгүй


   • Хийсвэрлэлийн түвшин рүү халихгүй байх
   • сэргээн санах түвшин гол байр суурийг эзэлнэ
Нийтлэг анхаарах зүйлс
 Ачаалал, дарамтад оруулахгүй байх (6 настан – бага насны
  хүүхэд – 1 дүгээр ангийн хүүхдэд тавигддаг шаардлагыг шууд буулгахгүй байх)


 Хүүхдийн бүх талын хөгжлийг анхаарах
                            Аль нэг талыг орхигдуулахад гарах сөрөг үр дагавар:

                  Оюун ухаан (суралцах чадвараар дутах )
                Бие бялдар (эрүүл мэнд нь суралцах, ажиллах
                             ачаалал даахгүйд хүрэх)
                  Сэтгэл-нийгэмшихүй (төлөвшил, амьдрах
                                        чадвараар дутах)


 Суралцах дур, сонирхолыг нь дэмжих
Хүүхдийн хөдөлгөөний хөгжлийн
              зарчим
                                              3 зарчим

 1. Толгойноос доошоо хөлийн хуруу хүртэлх
 дарааллаар хөгждөг

 2. Хөдөлгөөний хөгжлийн чадвар биеийн төв
 хэсгээсээ эхэлж хөгждөг

 3. Хүүхэд бүх биеээрээ хөдөлж чаддаг болсныхоо
 дараа бусад нарийн хөдөлгөөнүүдийг хийж
 чаддаг
6 настны биеийн хөдөлгөөний чадвар
    Хөдөлгөөнөө удирдан зохицуулах чадвартай байна.
    Хөдөлгөөнүүдийг эвсэл, хурд, тэнцвэртэй гүйцэтгэж
                             чадна.
   Хөлийнхөө өлмий дээр төвөггүй үсэрнэ, гүйнэ.
   • Нарийхан зураас дээгүүр явна.
   • Хөгжмийн ая, ритмийн дагуу бужгийн хөдөлгөөн
    хийнэ.
   • Гартаа юм бариад шатаар өгсөж уруудна.
   • Аль ч хөл дээрээ догонцон үсэрнэ.
   • Өнхөрч байгаа бөмбөгийг өшиглөнө.
   • Бөмбөг өнхрүүлж байг ононо.
6 настны гар хурууны хөдөлгөөний
                  чадвар
 Нүдний хараа, гарын хөдөлгөөнөө сайтар уялдуулна.
  Гар, хурууны нарийн нийлмэл хөдөлгөөн хийж чадна.
 Хүрээнээс нь илүү гаргалгүй дүрсийг будна.
 • Хүнийг толгой, цээж, хөл, нүд, ам, хамартай зурна.
 • Ямар нэг дүрсийг дуурайлгаж зурна.
 • Тэгш өнцөгт, дугуй, ам дөрвөлжин, гурвалжин дүрс зурна.
 • Бусдын туслалцаатайгаар цаасыг нугалж элдэв дүрс
  хийнэ.
 • Зураасын дагуу хайчилна, цаасыг цавуудаж хооронд нь
  наана.
 • Баримлаар жижиг хэсгүүдийг чимхэж тогтоож барина.
 • Гутлынхаа үдээсийг үднэ (зарим хүүхэд бусдын
  туслалцаатайгаар), тайлна.
6 настны эрүүл ахуйн болон
           осол аваргүй байх чадвар
Биеэ арчилж хамгаалах, осол гэмтлээс сэргийлэх
         анхны мэдлэг, чадвартай байна.
 Хооллохын өмнө болон бохирдсон үед нь гараа угаана.
 Жорлон буюу суултуурт бие дааж бие засна, ариун
    цэврийн цаасыг зөв хэрэглэнэ.
   Ханиаж найтаахдаа ам, хамраа таглана.
   Цаг агаарын байдалд тохируулан хэрхэн хувцаслахаа
    мэднэ.
   Муудсан хүнсний зүйлийг ялгаж танина, идэхгүй байна.
   Хоол, ундаа асгахгүй цэвэрхэн иднэ.
    Аюултай эд зүйлс, нөхцөл байдлыг мэднэ.
   Өндөр эрэг, хад асга, салхи шуурга, худаг, гол зэрэг
    зарим байгалийн орчин, үзэгдэл аюултай гэдгийг мэднэ.
6 НАСТНЫ СЭТГЭЛ-НИЙГЭМШИХҮЙН
           ТАЛААС АНХААРАХ ЗҮЙЛС
        Сэтгэл зүйн эрүүл мэндэд анхаарна.
 Сэтгэл санааны өөдрөг байдлыг нь дэмжих
                      Ойр дотно харьцах
      Мэдэж, чадаж байгаа зүйлийг нь магтаж урамшуулах


 Шинэ нөхцөл байдалд бэрхшээлгүйгээр дасан
 зохицоход нь туслах (шинэ орчин, шинэ хүмүүс)
          Тулгарч буй бэрхшээл, зовлонг нь олж харах
           Хүсэл сонирхолыг нь сонсох, харгалзан үзэх
           Ачаалал, дарамтад оруулахгүй байх гэх мэт
Çîðèëò:
Áýëòãýë õºòºëáºðèéí òºãñãºëä ñóðàã÷èä äàðààõ ìýäëýã, ÷àäâàð
ýçýìøñýí áàéíà:
 Ñóðãóóëèéí îð÷èí, ñóðàã÷èéí õºäºëìºðòýé òàíèëöàæ
  ñóðàõ
 Ñóð÷, òàíèí ìýäýõ àðãà áîëîí ñýòãýõ¿éí ¿éëä ñóðàëöàæ
  ýõëýõ (àæèãëàõ, í¿äëýí òîãòîîõ, öýýæëýõ, ÿðèõ, ñîíñîõ,
  óíøèõ, áè÷èõ, òîîëîõ, æèøèõ, õàðüöóóëàõ, çàãâàð÷ëàõ,
  áèå÷ëýí ¿ç¿¿ëýõ ãýõ ìýò)
 Ñóðàã÷èéí ºäðèéí äýãëýìä ñóðàëöàæ, õýë ÿðèà, ¿éë
  õºäëºë, á¿òýýëýý𠺺ðèé㺺 èëýðõèéëýõ
 Áóñäûã õ¿íäëýõ, õ¿íäë¿¿ëýõèéí ó÷ðûã îéëãîæ,
  áóñàäòàé õàðèëöàõ, õàìòàð÷ àæèëëàõ àðãààñ ýçýìøèõ
Ñóðàã÷èéí õèéõ ¿éë àæèëëàãàà
                 Äóóëæ á¿æèãëýõ
                                  Àæèãëàõ ÿðèëöàõ
   Ñîíñîõ-ÿðèõ



                     Ñýäýâ           Äàñãàë õºäºë㺺í
Çóðæ áóäàõ                                õèéõ




                                  òîãëîõ
  Õàé÷ëàõ íààõ


                     Áàðüæ
                   áàéãóóëàõ
¯íýëãýý

Óðàìøóóëàõ
 “ñàéí áàéíà”, “ç¿éòýé, “áàÿð õ¿ðãýå”, “õèéãýýðýé”
Óðàëäóóëæ áîëîõã¿é
 Èòãýë òºð¿¿ëýõ “ªìíºõººñ ñàéí áîëñîí áàéíà”

More Related Content

6 настай хүүхдийн нас сэтгэхүйн онцлог

  • 2. 6 настны оюун ухааны хөгжил (Сэтгэхүйн үйлдлийн өмнөх шат) Сэтгэхүйн хөгжил: Сэрж мэдрэхүй:  Бодит байдлаас юмсын гадаад, үндсэн шинжийг сэрж мэдэрнэ.  Бодит эд юмстай харилцах үйлдэл хийнгээ танин мэднэ • Тоглоом • 5 мэдрэхүйг ажиллуулах
  • 3. Сэтгэхүйн хөгжил: Хүртэн төсөөлөхүй:  Хурц тод, нүдэнд харагдах зүйлд анхаарлаа төвлөрүүлээд гол зүйлийг орхидог  Анхаарлын багтаамж 3-4 обьект, төвлөрөх хугацаа 7- 10 мин  Ой тогтоолт нь санамсаргүй өнгөц шинжтэй, юмыг байгаа чигээр нь тогтоож сэргээн санана.  Хараа, сонсголын ой түлхүү хөгжинө.  Өдөр тутмын амьдрал дахь хэрэглэдэг зүйлс, сонирхолтой сэтгэл татсан зүйлээ амархан тогтооно, сэргээн санах нь сул • Давталт • Амьдрал дотор нь сургах
  • 4. Хэл ярианы хөгжил Бусдыг ойлгох:  Бусдын яриаг анхааралтай сонсоно, бүрэн ойлгоно. Авиаг ялгаж сонсоно  Хийсвэр утгатай үгийг ойлгохгүй  Зүйр цэцэн үгийн утгыг ойлгоно  Дуу хоолой, хэл ярианы өнгө ялгаатай болон төстэй талыг ялгана  Асуултад хариулна • Хүүхэд бүртэй харилцах боломжийг гаргах • Тэд хоорондоо харилцах боломжийг олгох
  • 5. Хэл ярианы хөгжил Өөрийгөө илэрхийлэх:  Үзэж харсан зүйлдээ тулгуурлан “худлаа” зохиож ярина  Эргэн тойрны үйл ажиллагаатай холбоотой Яагаад? Ямар хачин юм вэ? гэсэн учрыг ойлгох асуулт тавина  Яриа нь тоочсон шинжтэй, хурц, нэр үг, үйл үг, аялга үг, төлөөний нэр, тэмдэг нэр голдуу хэрэглэнэ.  Идэвхитэй үгийн нөөц ихсэнэ. (1900-2000)  Ахуйн яриандаа хүсэж мөрөөдөх, шаардах, хүсэх төлөвийг өргөн хэрэглэдэг мэдрэмжээ илэрхийлж сурна  Шүлгийг уранаар уншихыг эрмэлзэнэ.  Үгэн тоглоомоор тоглох дуртай болно Ярих боломжийг аль болох олгох
  • 6. Суралцахуйн үйлийн хөгжил: (Танин мэдэхүйн төвшин) Сэргээн санах: • Ойр зуурын эд юмсыг хэлбэр, хэмжээ, өнгөөр нь ангилна. Геометрийн үндсэн дүрсийг ялгана, нэрлэнэ • Эд юмсыг ерөнхий ойлголтоор нэрлэнэ • Үндсэн 4 өнгө ялгана, нэрлэнэ • 100 хүртэл хийсвэрээр тоолж чадна • Цаг, хугацаа орон зайн тухай анхны мэдэгдэхүүнтэй болно • Хүсэж буй зүйл хийх гэж буй зүйлийнхээ ялгааг мэднэ • Байгалийн танил авиаг ялгаж, нэрлэнэ • Гол шинж чанараас гол бишийг ялгаж чадахгүй • Хийсвэрлэлийн түвшин рүү халихгүй байх • сэргээн санах түвшин гол байр суурийг эзэлнэ
  • 7. Нийтлэг анхаарах зүйлс  Ачаалал, дарамтад оруулахгүй байх (6 настан – бага насны хүүхэд – 1 дүгээр ангийн хүүхдэд тавигддаг шаардлагыг шууд буулгахгүй байх)  Хүүхдийн бүх талын хөгжлийг анхаарах Аль нэг талыг орхигдуулахад гарах сөрөг үр дагавар:  Оюун ухаан (суралцах чадвараар дутах )  Бие бялдар (эрүүл мэнд нь суралцах, ажиллах ачаалал даахгүйд хүрэх)  Сэтгэл-нийгэмшихүй (төлөвшил, амьдрах чадвараар дутах)  Суралцах дур, сонирхолыг нь дэмжих
  • 8. Хүүхдийн хөдөлгөөний хөгжлийн зарчим 3 зарчим  1. Толгойноос доошоо хөлийн хуруу хүртэлх дарааллаар хөгждөг  2. Хөдөлгөөний хөгжлийн чадвар биеийн төв хэсгээсээ эхэлж хөгждөг  3. Хүүхэд бүх биеээрээ хөдөлж чаддаг болсныхоо дараа бусад нарийн хөдөлгөөнүүдийг хийж чаддаг
  • 9. 6 настны биеийн хөдөлгөөний чадвар Хөдөлгөөнөө удирдан зохицуулах чадвартай байна. Хөдөлгөөнүүдийг эвсэл, хурд, тэнцвэртэй гүйцэтгэж чадна.  Хөлийнхөө өлмий дээр төвөггүй үсэрнэ, гүйнэ.  • Нарийхан зураас дээгүүр явна.  • Хөгжмийн ая, ритмийн дагуу бужгийн хөдөлгөөн хийнэ.  • Гартаа юм бариад шатаар өгсөж уруудна.  • Аль ч хөл дээрээ догонцон үсэрнэ.  • Өнхөрч байгаа бөмбөгийг өшиглөнө.  • Бөмбөг өнхрүүлж байг ононо.
  • 10. 6 настны гар хурууны хөдөлгөөний чадвар Нүдний хараа, гарын хөдөлгөөнөө сайтар уялдуулна. Гар, хурууны нарийн нийлмэл хөдөлгөөн хийж чадна.  Хүрээнээс нь илүү гаргалгүй дүрсийг будна.  • Хүнийг толгой, цээж, хөл, нүд, ам, хамартай зурна.  • Ямар нэг дүрсийг дуурайлгаж зурна.  • Тэгш өнцөгт, дугуй, ам дөрвөлжин, гурвалжин дүрс зурна.  • Бусдын туслалцаатайгаар цаасыг нугалж элдэв дүрс хийнэ.  • Зураасын дагуу хайчилна, цаасыг цавуудаж хооронд нь наана.  • Баримлаар жижиг хэсгүүдийг чимхэж тогтоож барина.  • Гутлынхаа үдээсийг үднэ (зарим хүүхэд бусдын туслалцаатайгаар), тайлна.
  • 11. 6 настны эрүүл ахуйн болон осол аваргүй байх чадвар Биеэ арчилж хамгаалах, осол гэмтлээс сэргийлэх анхны мэдлэг, чадвартай байна.  Хооллохын өмнө болон бохирдсон үед нь гараа угаана.  Жорлон буюу суултуурт бие дааж бие засна, ариун цэврийн цаасыг зөв хэрэглэнэ.  Ханиаж найтаахдаа ам, хамраа таглана.  Цаг агаарын байдалд тохируулан хэрхэн хувцаслахаа мэднэ.  Муудсан хүнсний зүйлийг ялгаж танина, идэхгүй байна.  Хоол, ундаа асгахгүй цэвэрхэн иднэ.  Аюултай эд зүйлс, нөхцөл байдлыг мэднэ.  Өндөр эрэг, хад асга, салхи шуурга, худаг, гол зэрэг зарим байгалийн орчин, үзэгдэл аюултай гэдгийг мэднэ.
  • 12. 6 НАСТНЫ СЭТГЭЛ-НИЙГЭМШИХҮЙН ТАЛААС АНХААРАХ ЗҮЙЛС Сэтгэл зүйн эрүүл мэндэд анхаарна.  Сэтгэл санааны өөдрөг байдлыг нь дэмжих  Ойр дотно харьцах  Мэдэж, чадаж байгаа зүйлийг нь магтаж урамшуулах  Шинэ нөхцөл байдалд бэрхшээлгүйгээр дасан зохицоход нь туслах (шинэ орчин, шинэ хүмүүс)  Тулгарч буй бэрхшээл, зовлонг нь олж харах  Хүсэл сонирхолыг нь сонсох, харгалзан үзэх  Ачаалал, дарамтад оруулахгүй байх гэх мэт
  • 13. Çîðèëò: Áýëòãýë õºòºëáºðèéí òºãñãºëä ñóðàã÷èä äàðààõ ìýäëýã, ÷àäâàð ýçýìøñýí áàéíà:  Ñóðãóóëèéí îð÷èí, ñóðàã÷èéí õºäºëìºðòýé òàíèëöàæ ñóðàõ  Ñóð÷, òàíèí ìýäýõ àðãà áîëîí ñýòãýõ¿éí ¿éëä ñóðàëöàæ ýõëýõ (àæèãëàõ, í¿äëýí òîãòîîõ, öýýæëýõ, ÿðèõ, ñîíñîõ, óíøèõ, áè÷èõ, òîîëîõ, æèøèõ, õàðüöóóëàõ, çàãâàð÷ëàõ, áèå÷ëýí ¿ç¿¿ëýõ ãýõ ìýò)  Ñóðàã÷èéí ºäðèéí äýãëýìä ñóðàëöàæ, õýë ÿðèà, ¿éë õºäëºë, á¿òýýëýý𠺺ðèé㺺 èëýðõèéëýõ  Áóñäûã õ¿íäëýõ, õ¿íäë¿¿ëýõèéí ó÷ðûã îéëãîæ, áóñàäòàé õàðèëöàõ, õàìòàð÷ àæèëëàõ àðãààñ ýçýìøèõ
  • 14. Ñóðàã÷èéí õèéõ ¿éë àæèëëàãàà Äóóëæ á¿æèãëýõ Àæèãëàõ ÿðèëöàõ Ñîíñîõ-ÿðèõ Ñýäýâ Äàñãàë õºäºë㺺í Çóðæ áóäàõ õèéõ òîãëîõ Õàé÷ëàõ íààõ Áàðüæ áàéãóóëàõ
  • 15. ¯íýëãýý Óðàìøóóëàõ  “ñàéí áàéíà”, “ç¿éòýé, “áàÿð õ¿ðãýå”, “õèéãýýðýé” Óðàëäóóëæ áîëîõã¿é  Èòãýë òºð¿¿ëýõ “ªìíºõººñ ñàéí áîëñîí áàéíà”