際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

6 panahonng amerikano

M
melissa napil

Amerikano

1 of 41
Kabanata 6
Kaligirang Kasaysayan Ang pagkapanalo natin sa Espanyol ay nagbigay- daan sa pagkakatatag ng pinakaunang republika ng Pilipinas;
Kaligirang Kasaysayan Subalit ito ay naging pansamantala lamang dahil sa Treaty of Paris (1898), tayo ay napasailalim sa bagong kolonyalista, ang US.
Kaligirang Kasaysayan Sari-saring batas ang sumupil sa damdaming makabayan ng mga Pilipino gaya ng Sedition Law, Brigandage Act at Flag Law.
Sedition Law isang batas na nagbabawal sa mga Pilipino na magsalita o magsulat laban sa mga Amerikano, lalo na ang mga kaisipang may kaugnayan sa Kalayaan ng Pilipinas.
Brigandage Act Law Isang batas na nagbabawal sa mga Pilipino na magtayo/bumuo ng mga samahan at kilusang makabayan.
Flag Law Isang batas na nagkondena sa watawat ng Pilipinas o anumang makabayang watawat, bandera at sagisag
Kaligirang Kasaysayan Hindi naging hadlang ang mga batas na ito upang ipakita ang nasyonalismo ng mga Pilipino; Ginawang inspirasyon ng mga Pilipino ang mga nagawa nina Rizal, Bonifacio, del Pilar at iba pa.
Kaligirang Kasaysayan Mauuri sa tatlo ang manunulat sa panahong ito: Manunulat sa Ingles Manunulat sa Pilipino Manunulat sa Espanyol
6 panahonng amerikano
TULA Namalasak pa rin sa panahong ito ang mga tulang nasusulat sa wikang Espa単ol. Subalit marami ring makata na mas piniling gamitin ang kanilang katutubong wika upang isulat ang kanilang mga tula.
Tinuligsa nila ang pagsakop ng Amerika sa Pilipinas gamit ang mga sagisag-panulat na Victoria Laktaw, Feliza Kahatol, Patricia Himagsik, Dolores Katindig, Felipa Kapuloan, Victoria Mausig, Salvadora Dimagiba, Honorata Dimauga, at Deodata Liwanag,.
Balagtasan - isang patulang debate na isinusunod sa pangalan ng isa sa pinaka magaling na makatang Tagalog, si Francisco Kikong Balagtas Baltazar.
Sa Balagtasan naipapamalas ng isang makatang ang kanyang kagalingan sa pagtula. Ginanap ang unang balagtasan sa Instituto de Mujeres sa Tondo, Manila noong 1924.
Sinasabing ang mga Pilipino ay lubhang sentimental, at ang ganitong damdamin ay malaya nilang naipahahayag sa pamamagitan ng kanilang mga tula.
Jose Corazon de Jesus (1901-1946) Tinaguriang Huseng Batute Binansagan siyang pinakamagaling na makata ng puso. Ang Pagbabalik- punong puno ng masidhing damdamin.
Amado V. Hernandez Makata ng mga manggagawa Tulang nagtatanggol sa Karapatan ng mga manggagawa Isang Dipang Langit- dahil sa kanyang matalas na pananalita, siyay nabilanggo at doon ay naisulat ang tula.
Alejandro G. Abadilla o A.G.A. Ang kanyang pamosong tula na Ako ang Daigdig Ito ay isang tulang malayong taludtudan at umiikot sa tatlong salita: ako, daigdig, at tula.
MAIKLING KWENTO Sa pagdaan ng panahon, napalitan ng maikling kwento ang dating popular na babasahin sa lingguhang magasin, ang nobela.
Juan Crisostomo Sotto (1867-1918) Siya ang Ama ng Panitikan Panitikan ng Kapampangan na nagsulat sa Binibining Phathuphats. Ang maikling kwento na Annabell, ang Ina ng Panitikang Hiligaynon na si Magdalena Jalandoni.
Deogracias Rosario (1894-1936) Ama ng Maikling Kwento sa Tagalog Sumulat ng Greta Garbo Walang Panginoon at Aloha na gumagamit ng di nakagawiang paraan ng pasalaysay.
Arturo Rutor (1907-1988) Pilipinong nagsulat ng maikling kwento sa wikang Ingles. May akda ng The wound and the Scar
Manuel Arguilla (1911-1944) Isa ring Pilipinong nagsulat ng maikling kwento sa wikang Ingles. May akda ng How My Brother Leon Brought Home A Wife
Sa kabuuan, ang panahon ng Amerikano ang Gintong Panahon ng Maikling Kwento at Nobelang dahil sa kasiglahan ng mga manunulat.
Ang kasiglahan ng mga manunulat ay bunsod sa: 1. Pagkakaroon ng kalayaan sa paraan ng pagsulat at pagpili ng paksa 2. Pagdami ng samahang pampanitikan na nakatulong ng malaki sa paglinang ng panitikan.
Ang kasiglahan ng mga manunulat ay bunsod sa: 3. Paglabas ng mga pahayagan at magasing naglathala ng mga kwento at nobela 4. Pagtaguyod ng mga patimpalak sa pagsulat gaya ng Carlos Palanca Memorial Awards for Literature
Ilang aklat ng maikling kwento ≒Mga Kuwentong Ginto (1936) ≒ may 25 na magagandang kwento na pinamatnugutan nina Alejandro Abadilla at Clodualdo del Mundo
Ilang aklat ng maikling kwento Ang Maikling Kwentong Tagalog (1949) pinamatnugutan ni Teodoro Agoncillo
Ilang aklat ng maikling kwento Kaaliwan at Palakuwentuhan (1970) naglalaman ng 30 maikling kwento, pinamatnugutan ni I単igo Ed Regaldo.
NOBELA Karamihan sa mga nobela ay nalathala sa mga pahayagan at magasing lumalabas ng putol-putol o di tuloy-tuloy.
NOBELA Ang dalawang uri ng Nobela ay: Nobela ng Pag-ibig, at Nobelang Panlipunan
NOBELA NG PAG-IBIG Nena at Neneng ni Valeriano Hernandez Pe単a Sampaguitang Walang Bango ni I単igo Ed Regaldo Lihim ng Isang Pulo ni Faustino Aguilar
NOBELANG PANLIPUNAN Banaag at Sikat na obra ni Lope K. Santos
DULA O TEATRO ZARZUELA Isang banyagang genre na ginamit nina Severino reyes, Juan Cruz Matapang at Aurelio Tolentino para sa nasyonalistikong layunin
Severino Reyes Isang mandudula, direktor, at mangangatha. Kinikilala siya bilang Ama ng Sarsuwelang Tagalog. Naging mapanuri ito sa komedya, ang anyong pandula na popular noon. Kasunod nito, isinulat at idinirihe niya ang Walang Sugat, isang naging bantog na sarsuwela.
Juan Matapang Cruz- Ang sumulat saHindi Aco Patay Juan Abad Tanikalang Ginto Aurelio Tolentino Kahapon, Ngayon at Bukas
Itinuturing na mga drama simboliko ang mga dulang iton dahil sa paggamit nito ng mga alegorikal at makahulugang mga pangalan gaya ng Inang Bayan, Halimaw, Taga-ilog, Dahumpalay, Maimbut, Makamkam, Karangalan at pa.
Kapansin-pansin din sa paksang ukol sa pag-iibigan ay ang pagbuhay sa nasyonalismong damdamin ng mga manonood. Maraming mandudula ang nakulong sa paniniwala na ang dulang ito ay sedisyon.
Anak ng Dagat (1922) ni Patricio Mariano dulang naglalarawan sa pang araw-araw na pamumuhay ng mga Pilipino na may kapupulutan na kabutihang asal. Ang dula ay umiikot sa dalawang magkasinatahan na galling sa magkaibang antas.
Kiri (1926) ni Servando de los Angeles dulang tungkol sa dalagita na mas piniling ibigin ang lalaking taga nayo kaysa sa mayaman at makapangyarihang lalaki.
Nabasag ang Banga (1919) ni Atang Dela Rama Reyna ng Sarsuwela at Kundiman. Una siyang umani sa pagganap niya sa sarswelang Dalagang Bukid. Naging paborito siy叩 ng madla sa balintawak at pag-awit ng Nabasag ang Banga..

More Related Content

6 panahonng amerikano

  • 2. Kaligirang Kasaysayan Ang pagkapanalo natin sa Espanyol ay nagbigay- daan sa pagkakatatag ng pinakaunang republika ng Pilipinas;
  • 3. Kaligirang Kasaysayan Subalit ito ay naging pansamantala lamang dahil sa Treaty of Paris (1898), tayo ay napasailalim sa bagong kolonyalista, ang US.
  • 4. Kaligirang Kasaysayan Sari-saring batas ang sumupil sa damdaming makabayan ng mga Pilipino gaya ng Sedition Law, Brigandage Act at Flag Law.
  • 5. Sedition Law isang batas na nagbabawal sa mga Pilipino na magsalita o magsulat laban sa mga Amerikano, lalo na ang mga kaisipang may kaugnayan sa Kalayaan ng Pilipinas.
  • 6. Brigandage Act Law Isang batas na nagbabawal sa mga Pilipino na magtayo/bumuo ng mga samahan at kilusang makabayan.
  • 7. Flag Law Isang batas na nagkondena sa watawat ng Pilipinas o anumang makabayang watawat, bandera at sagisag
  • 8. Kaligirang Kasaysayan Hindi naging hadlang ang mga batas na ito upang ipakita ang nasyonalismo ng mga Pilipino; Ginawang inspirasyon ng mga Pilipino ang mga nagawa nina Rizal, Bonifacio, del Pilar at iba pa.
  • 9. Kaligirang Kasaysayan Mauuri sa tatlo ang manunulat sa panahong ito: Manunulat sa Ingles Manunulat sa Pilipino Manunulat sa Espanyol
  • 11. TULA Namalasak pa rin sa panahong ito ang mga tulang nasusulat sa wikang Espa単ol. Subalit marami ring makata na mas piniling gamitin ang kanilang katutubong wika upang isulat ang kanilang mga tula.
  • 12. Tinuligsa nila ang pagsakop ng Amerika sa Pilipinas gamit ang mga sagisag-panulat na Victoria Laktaw, Feliza Kahatol, Patricia Himagsik, Dolores Katindig, Felipa Kapuloan, Victoria Mausig, Salvadora Dimagiba, Honorata Dimauga, at Deodata Liwanag,.
  • 13. Balagtasan - isang patulang debate na isinusunod sa pangalan ng isa sa pinaka magaling na makatang Tagalog, si Francisco Kikong Balagtas Baltazar.
  • 14. Sa Balagtasan naipapamalas ng isang makatang ang kanyang kagalingan sa pagtula. Ginanap ang unang balagtasan sa Instituto de Mujeres sa Tondo, Manila noong 1924.
  • 15. Sinasabing ang mga Pilipino ay lubhang sentimental, at ang ganitong damdamin ay malaya nilang naipahahayag sa pamamagitan ng kanilang mga tula.
  • 16. Jose Corazon de Jesus (1901-1946) Tinaguriang Huseng Batute Binansagan siyang pinakamagaling na makata ng puso. Ang Pagbabalik- punong puno ng masidhing damdamin.
  • 17. Amado V. Hernandez Makata ng mga manggagawa Tulang nagtatanggol sa Karapatan ng mga manggagawa Isang Dipang Langit- dahil sa kanyang matalas na pananalita, siyay nabilanggo at doon ay naisulat ang tula.
  • 18. Alejandro G. Abadilla o A.G.A. Ang kanyang pamosong tula na Ako ang Daigdig Ito ay isang tulang malayong taludtudan at umiikot sa tatlong salita: ako, daigdig, at tula.
  • 19. MAIKLING KWENTO Sa pagdaan ng panahon, napalitan ng maikling kwento ang dating popular na babasahin sa lingguhang magasin, ang nobela.
  • 20. Juan Crisostomo Sotto (1867-1918) Siya ang Ama ng Panitikan Panitikan ng Kapampangan na nagsulat sa Binibining Phathuphats. Ang maikling kwento na Annabell, ang Ina ng Panitikang Hiligaynon na si Magdalena Jalandoni.
  • 21. Deogracias Rosario (1894-1936) Ama ng Maikling Kwento sa Tagalog Sumulat ng Greta Garbo Walang Panginoon at Aloha na gumagamit ng di nakagawiang paraan ng pasalaysay.
  • 22. Arturo Rutor (1907-1988) Pilipinong nagsulat ng maikling kwento sa wikang Ingles. May akda ng The wound and the Scar
  • 23. Manuel Arguilla (1911-1944) Isa ring Pilipinong nagsulat ng maikling kwento sa wikang Ingles. May akda ng How My Brother Leon Brought Home A Wife
  • 24. Sa kabuuan, ang panahon ng Amerikano ang Gintong Panahon ng Maikling Kwento at Nobelang dahil sa kasiglahan ng mga manunulat.
  • 25. Ang kasiglahan ng mga manunulat ay bunsod sa: 1. Pagkakaroon ng kalayaan sa paraan ng pagsulat at pagpili ng paksa 2. Pagdami ng samahang pampanitikan na nakatulong ng malaki sa paglinang ng panitikan.
  • 26. Ang kasiglahan ng mga manunulat ay bunsod sa: 3. Paglabas ng mga pahayagan at magasing naglathala ng mga kwento at nobela 4. Pagtaguyod ng mga patimpalak sa pagsulat gaya ng Carlos Palanca Memorial Awards for Literature
  • 27. Ilang aklat ng maikling kwento ≒Mga Kuwentong Ginto (1936) ≒ may 25 na magagandang kwento na pinamatnugutan nina Alejandro Abadilla at Clodualdo del Mundo
  • 28. Ilang aklat ng maikling kwento Ang Maikling Kwentong Tagalog (1949) pinamatnugutan ni Teodoro Agoncillo
  • 29. Ilang aklat ng maikling kwento Kaaliwan at Palakuwentuhan (1970) naglalaman ng 30 maikling kwento, pinamatnugutan ni I単igo Ed Regaldo.
  • 30. NOBELA Karamihan sa mga nobela ay nalathala sa mga pahayagan at magasing lumalabas ng putol-putol o di tuloy-tuloy.
  • 31. NOBELA Ang dalawang uri ng Nobela ay: Nobela ng Pag-ibig, at Nobelang Panlipunan
  • 32. NOBELA NG PAG-IBIG Nena at Neneng ni Valeriano Hernandez Pe単a Sampaguitang Walang Bango ni I単igo Ed Regaldo Lihim ng Isang Pulo ni Faustino Aguilar
  • 33. NOBELANG PANLIPUNAN Banaag at Sikat na obra ni Lope K. Santos
  • 34. DULA O TEATRO ZARZUELA Isang banyagang genre na ginamit nina Severino reyes, Juan Cruz Matapang at Aurelio Tolentino para sa nasyonalistikong layunin
  • 35. Severino Reyes Isang mandudula, direktor, at mangangatha. Kinikilala siya bilang Ama ng Sarsuwelang Tagalog. Naging mapanuri ito sa komedya, ang anyong pandula na popular noon. Kasunod nito, isinulat at idinirihe niya ang Walang Sugat, isang naging bantog na sarsuwela.
  • 36. Juan Matapang Cruz- Ang sumulat saHindi Aco Patay Juan Abad Tanikalang Ginto Aurelio Tolentino Kahapon, Ngayon at Bukas
  • 37. Itinuturing na mga drama simboliko ang mga dulang iton dahil sa paggamit nito ng mga alegorikal at makahulugang mga pangalan gaya ng Inang Bayan, Halimaw, Taga-ilog, Dahumpalay, Maimbut, Makamkam, Karangalan at pa.
  • 38. Kapansin-pansin din sa paksang ukol sa pag-iibigan ay ang pagbuhay sa nasyonalismong damdamin ng mga manonood. Maraming mandudula ang nakulong sa paniniwala na ang dulang ito ay sedisyon.
  • 39. Anak ng Dagat (1922) ni Patricio Mariano dulang naglalarawan sa pang araw-araw na pamumuhay ng mga Pilipino na may kapupulutan na kabutihang asal. Ang dula ay umiikot sa dalawang magkasinatahan na galling sa magkaibang antas.
  • 40. Kiri (1926) ni Servando de los Angeles dulang tungkol sa dalagita na mas piniling ibigin ang lalaking taga nayo kaysa sa mayaman at makapangyarihang lalaki.
  • 41. Nabasag ang Banga (1919) ni Atang Dela Rama Reyna ng Sarsuwela at Kundiman. Una siyang umani sa pagganap niya sa sarswelang Dalagang Bukid. Naging paborito siy叩 ng madla sa balintawak at pag-awit ng Nabasag ang Banga..