ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

7 M? H?NH KINH DOANH TRONG N?N KINH T? S?

?
?
Huynh Huu Tai
Huynh Huu Tai

??y l¨¤ ph?n tr¨ªch d?n t? cu?n s¨¢ch Blitzscaling (T?ng tr??ng th?n t?c) c?a Reid Hoffman. REID HOFFMAN l¨¤ m?t doanh nh?n v¨¤ nh¨¤ ??u t?. N?m 1998, ?ng l¨¤ th¨¤nh vi¨ºn h?i ??ng s¨¢ng l?p v¨¤ ph¨® gi¨¢m ??c ?i?u h¨¤nh PayPal. N?m 2003, ?ng ??ng s¨¢ng l?p LinkedIn, m?t d?ch v? m?ng ngh? nghi?p quy m? l?n. Reid Hoffman l¨¤ nh¨¤ ??u t? thi¨ºn th?n c?a Facebook v¨¤ Zynga. ?ng gia nh?p qu? ??u t? m?o hi?m Greylock Partners v¨¤o n?m 2009. ?ng hi?n ?ang n?m gi? v? tr¨ª trong ban ?i?u h¨¤nh ? Airbnb, Microsoft v¨¤ c¨¢c c?ng ty start-up ?ang ? giai ?o?n ??u, c¨´ng v?i c¨¢c c?ng ty phi l?i nhu?n to¨¤n c?u.

1 of 12
7 M? H?NH KINH DOANH TRONG N?N KINH T? S? T¨¢c gi?: Reid Hoffman, Founder c?a LinkedIn Bi¨ºn d?ch: Hu?nh H?u T¨¤i v¨¤ nh¨®m WeTransform ??y l¨¤ ph?n tr¨ªch d?n t? cu?n s¨¢ch Blitzscaling (T?ng tr??ng th?n t?c) c?a Reid Hoffman. REID HOFFMAN l¨¤ m?t doanh nh?n v¨¤ nh¨¤ ??u t?. N?m 1998, ?ng l¨¤ th¨¤nh vi¨ºn h?i ??ng s¨¢ng l?p v¨¤ ph¨® gi¨¢m ??c ?i?u h¨¤nh PayPal. N?m 2003, ?ng ??ng s¨¢ng l?p LinkedIn, m?t d?ch v? m?ng ngh? nghi?p quy m? l?n. Reid Hoffman l¨¤ nh¨¤ ??u t? thi¨ºn th?n c?a Facebook v¨¤ Zynga. ?ng gia nh?p qu? ??u t? m?o hi?m Greylock Partners v¨¤o n?m 2009. ?ng hi?n ?ang n?m gi? v? tr¨ª trong ban ?i?u h¨¤nh ? Airbnb, Microsoft v¨¤ c¨¢c c?ng ty start-up ?ang ? giai ?o?n ??u, c¨´ng v?i c¨¢c c?ng ty phi l?i nhu?n to¨¤n c?u.
M? H?NH KINH DOANH #1: PH?N M?M THAY V? S?N PH?M V?T L? Google v¨¤ Facebook l¨¤ c¨¢c doanh nghi?p ph?n m?m l?n t?p trung v¨¤o ph?n m?m ?i?n t? h?n l¨¤ s?n ph?m v?t l?. C¨¢c doanh nghi?p d?a v¨¤o ph?n m?m c¨® th?i gian ph?c v? th? tr??ng to¨¤n c?u d? d¨¤ng h?n, t? ?¨® h? c¨® th? ??t ???c quy m? th? tr??ng l?n h?n. So v?i s?n ph?m v?t l?, ph?n m?m c?ng d? di chuy?n ??y ?¨® h?n, v¨¬ th? doanh nghi?p kinh doanh ph?n m?m c?ng c¨® th? d? d¨¤ng khai th¨¢c nh?ng k? thu?t ph?n ph?i nh? lan truy?n, v¨¤ kh? n?ng k?t n?i cao ?? c?a h? mang l?i nhi?u c? h?i ?? t?n d?ng hi?u ?ng m?ng. C¨¢c doanh nghi?p ph?n m?m c¨® xu h??ng s? h?u t? su?t l?i nhu?n g?p cao v¨¬ chi ph¨ª bi?n ??i c?a h? th?p. Ph?n m?m c?ng gi¨²p doanh nghi?p thi?t k? m? h¨¬nh kinh doanh nh?m v??t qua ???c nh?ng ?i?m gi?i h?n t?ng t??ng d? d¨¤ng h?n. B?n c¨® th? l?p l?i vi?c s?n xu?t ra c¨¢c s?n ph?m ph?n m?m m?t c¨¢ch nhanh ch¨®ng h?n (nhi?u c?ng ty tr¨ºn Internet ??u cho ra ph?n m?m m?i m?i ng¨¤y) so v?i c¨¢c s?n ph?m v?t ch?t, ?i?u n¨¤y gi¨²p h? c¨® ???c s?n ph?m/th? tr??ng ph¨´ h?p nhanh h?n v¨¤ d? d¨¤ng h?n. V¨¤ v?i c¨¢c doanh nghi?p ph?n m?m, nh? WhatsApp, c¨® th? c?n ¨ªt nh?n vi¨ºn h?n so v?i c¨¢c c?ng ty l¨¤m ra s?n ph?m v?t l?. Tr? l?i n?m 1990, ng??i theo tr??ng ph¨¢i v? lai George Gilder th? hi?n s? ki¨ºn ??nh khi vi?t trong cu?n s¨¢ch Microcosm: ¡°S? ki?n ch¨ªnh c?a th? k? 20 l¨¤ s? ki?n v?t ch?t b? l?t ??. Trong c?ng ngh?, kinh t?, ch¨ªnh tr? ? c¨¢c qu?c gia, s? gi¨¤u c¨® d??i d?ng t¨¤i nguy¨ºn v?t ch?t ?ang d?n suy gi?m v? gi¨¢ tr? v¨¤ ? ngh?a. Trong m?i ho¨¤n c?nh, d¨´ng s?c m?nh c?a tr¨ª tu? s? t?t h?n d¨´ng v? l?c¡±. Ch? h?n hai m??i n?m sau ?¨®, n?m 2011, nh¨¤ ??u t? m?o hi?m (v¨¤ l¨¤ ??ng s¨¢ng l?p Netscape) Marc Andreessen ?? x¨¢c nh?n lu?n ?i?m c?a Gilder trong b¨¤i b¨¢o ¡°Why software is eating
the world¡± (t?m d?ch: T?i sao ph?n m?m ?ang nu?t ch?ng th? gi?i) c?a m¨¬nh ??ng tr¨ºn t? Wall Street Journal . Andreessen ch? ra r?ng nh¨¤ s¨¢ch l?n nh?t th? g?i (Amazon), nh¨¤ cung c?p d?ch v? xem phim tr?c tuy?n (Netflix), nh¨¤ tuy?n d?ng (LinkedIn), v¨¤ c¨¢c c?ng ty ?m nh?c (Apple/Spotify/Pandora) ??u l¨¤ nh?ng c?ng ty ph?n m?m, v¨¤ ngay c? nh?ng c?ng ty trung th¨¤nh v?i phong c¨¢ch ¡°n?n kinh t? c?¡± nh? Walmart v¨¤ FedEx c?ng s? d?ng ph?n m?m (thay v¨¬ ¡°s?n ph?m v?t l?¡±) ?? qu?n l? vi?c kinh doanh c?a h?. D¨´ v?y ¨C ho?c c¨® l? l? do l¨¤ v¨¬ ¨C ph?n m?m ?ang ph¨¢t tri?n m?nh ?u th? c?a m¨¬nh n¨ºn s?c m?nh c?a n¨® c?ng gi¨²p c¨¢c doanh nghi?p s?n xu?t s?n ph?m v?t l? c¨® th? d? d¨¤ng m? r?ng h?n. Doanh nghi?p b¨¢n l? Amazon ph? thu?c nhi?u v¨¤o v?t ch?t ¨C ch? c?n ngh? ??n t?t c? nh?ng h?p ?¨®ng h¨¤ng c?a Amazon ?ang ch?t ??ng trong th¨´ng r¨¢c nh¨¤ b?n! Kh?i ngu?n Amazon thu¨º Ingram Book Company l¨¤m d?ch v? logistic, nh?ng khi ph¨¢t tri?n th¨¬ h? ??u t? m?nh v¨¤o h? th?ng qu?n l? h¨¤ng h¨®a v¨¤ nh¨¤ kho ?? bi?n gi?i h?n v? c? s? h? t?ng t? m?t ?i?m gi?i h?n s? t?ng t??ng tr? th¨¤nh m?t y?u t? t?ng tr??ng. V? m?t b¨¢n l?, c¨¢c c?ng ty tr? ti?n ?? Amazon gi¨²p h? qu?n l? h¨¤ng t?n kho v¨¤ logistic, trong khi h? th?ng m¨¢y t¨ªnh kh?ng l? m¨¤ Amazon x?y d?ng ?? v?n h¨¤nh vi?c kinh doanh b¨¢n l? c?a ch¨ªnh m¨¬nh l?i c¨® th? tr? th¨¤nh doanh nghi?p AWS (m?t doanh nghi?p c¨® l?i nhu?n cao v¨¤ ho?t ??ng nh? v¨¤o ph?n m?m!). M? H?NH KINH DOANH #2: C?C N?N T?NG K?T N?I (PLATFORM) N?n kinh t? n?n t?ng c¨® tr??c c? th?i ??i K?t N?i, v¨¤ th?m ch¨ª tr??c c? th?i ??i C?ng nghi?p. Nh?ng khu v?c theo ???ng l?i th??ng m?i nh? C?ng h¨°a Venice cung c?p m?t h? sinh th¨¢i r?ng m? ch¨¤o ?¨®n c¨¢c nh¨¤ bu?n, ho¨¤n thi?n quy ??nh v? ti?n t?, lu?t ph¨¢p, v¨¤ c¨¢c m?c thu? ?? thu nh?n gi¨¢ tr? t? n?n t?ng. C¨¢c n?n
t?ng c?ng ngh? nh? Microsoft Windows ?? ch?ng minh s?c m?nh c?a vi?c tr? th¨¤nh n?n t?ng ???c c¨¢c doanh nghi?p ch?n l?a ?? x?y d?ng l?i khi World Wide Web h?y c¨°n l¨¤ m?t tia s¨¢ng le l¨®i trong m?t Tim Bernes-Lee (Sir Bernes-Lee ?? vi?t k? ho?ch ?? xu?t cho h? th?ng si¨ºu v?n b?n to¨¤n c?u v¨¤o n?m 1989). Nh?ng d¨´ gi¨¢ tr? c?a c¨¢c n?n t?ng ?? ???c ch?ng minh trong k? nguy¨ºn ti?n-Internet, th¨¬ th?i ??i K?t n?i ?? khi?n ch¨²ng tr? n¨ºn quy?n n?ng h?n v¨¤ c¨® gi¨¢ tr? to l?n h?n. Kh?ng b? gi?i h?n v? v? tr¨ª ??a l? nh? C?ng h¨°a Venice, c¨¢c n?n t?ng d?a tr¨ºn ph?n m?m ng¨¤y nay c¨® th? ???c ph?n b? tr¨ºn to¨¤n th? gi?i g?n nh? l¨¤ ngay l?p t?c. V¨¤ v¨¬ c¨¢c giao d?ch tr¨ºn n?n t?ng hi?n gi? ???c th?c hi?n th?ng qua c¨¢c giao di?n l?p tr¨¬nh ?ng d?ng (API) ch? kh?ng ph?i l¨¤ c¨¢c cu?c ?¨¤m ph¨¢n tr?c ti?p, n¨ºn c¨¢c giao d?ch c¨® th? ti?n h¨¤nh nhanh ch¨®ng, li?n m?ch v¨¤ v?i kh?i l??ng ?¨¢ng kinh ng?c m¨¤ kh?ng c?n s? can thi?p c?a con ng??i. N?u m?t n?n t?ng ??t ???c quy m? v¨¤ tr? th¨¤nh ti¨ºu chu?n th?c t? trong ng¨¤nh c?a n¨®, th¨¬ hi?u ?ng m?ng v?i kh? n?ng t??ng h?p v¨¤ ti¨ºu chu?n (k?t h?p gi?a kh? n?ng s?n xu?t nhanh ch¨®ng v¨¤ t?i ?u h¨®a n?n t?ng) t?o ra l?i th? c?nh tranh ?¨¢ng k? v¨¤ l?u d¨¤i m¨¤ g?n nh? kh?ng th? b? ph¨¢ v?. S? th?ng tr? n¨¤y cho ph¨¦p c¨¢c nh¨¤ l?nh ??o th? tr??ng ¡°?¨¢nh thu?¡± t?t c? nh?ng ng??i tham gia mu?n s? d?ng n?n t?ng n¨¤y, c?ng gi?ng nh? ti?n thu? ?? ???c ¨¢p ??t t?i C?ng h¨°a Venice x?a kia. V¨ª d?, c?a h¨¤ng iTunes l?y 30% s? ti?n thu ???c m?i khi m?t b¨¤i h¨¢t, m?t b? phim, m?t cu?n s¨¢ch, ho?c m?t ?ng d?ng ???c b¨¢n ra tr¨ºn n?n t?ng. L?i nhu?n c?a c¨¢c n?n t?ng n¨¤y c¨® th? c¨® t? su?t l?i nhu?n g?p c?c k? cao, mang v? ti?n ?? r?i ??u t? ti?p v¨¤o n?n t?ng l¨¤m cho n¨® t?t h?n n?a. N?n t?ng b¨¢n h¨¤ng c?a Amazon, bi?u ?? x? h?i c?a Facebook, v¨¤ d? nhi¨ºn, h? sinh th¨¢i iOS c?a Apple l¨¤ nh?ng v¨ª d? minh h?a cho s?c m?nh c?a n?n t?ng.
M? H?NH KINH DOANH #3: MI?N PH? HO?C FREEMIUM ¡°Mi?n ph¨ª¡± c¨® m?t quy?n n?ng ?¨¢ng kinh ng?c m¨¤ kh?ng c¨® gi¨¢ c? n¨¤o so s¨¢nh ???c. Nh¨¤ kinh t? h?c h¨¤nh vi, C?ng t??c Dan Ariely, ?? vi?t v? s?c m?nh c?a s? mi?n ph¨ª trong cu?n s¨¢ch xu?t s?c c?a ?ng, Predictably Irrational, m? t? m?t th¨ª nghi?m m¨¤ trong ?¨® ?ng ??a cho nh?ng ng??i tham gia th¨ª nghi?m ?y ch?n l?a gi?a m?t vi¨ºn chocolate k?o m?m Lindt truffle gi¨¢ 15 xu v¨¤ m?t vi¨ºn Hershey¡¯s Kiss gi¨¢ ch? 1 xu. G?n ? ng??i tham gia th¨ª nghi?m ch?n vi¨ºn k?o m?m h?o h?ng h?n l¨¤ vi¨ºn Kiss r? ti?n. Nh?ng khi Ariely thay ??i gi¨¢ cho vi¨ºn k?o m?m gi¨¢ 14 xu v¨¤ vi¨ºn Kiss mi?n ph¨ª ¨C ch¨ºch l?ch m?c gi¨¢ gi?ng nhau ¨C th¨¬ h?n 2/3 ng??i tham gia th¨ª nghi?p ch?n vi¨ºn Kiss th?p k¨¦m (nh?ng mi?n ph¨ª). S?c m?nh tuy?t v?i c?a s? mi?n ph¨ª gi¨²p n¨® tr? th¨¤nh c?ng c? h?u ¨ªch ?? ph?n ph?i v¨¤ lan truy?n. N¨® c?ng gi? vai tr¨° quan tr?ng trong vi?c kh?i ??ng hi?u ?ng m?ng b?ng c¨¢ch gi¨²p s?n ph?m ??t ???c s? l??ng l?n ng??i d¨´ng c?n ph?i c¨® ?? nh?ng hi?u ?ng ?y c¨® th? ho?t ??ng. ? LinkedIn, ch¨²ng t?i nh?n ra r?ng c?n ph?i mi?n ph¨ª cho nh?ng t¨¤i kho?n c? b?n n?u ch¨²ng t?i mu?n s? h?u m?t tri?u ng??i d¨´ng m¨¤ ch¨²ng t?i gi? ??nh h? l¨¤ s? l??ng ??i di?n quan tr?ng. ??i khi b?n c¨® th? ??a ra m?t s?n ph?m mi?n ph¨ª v¨¤ v?n thu ???c l?i nhu?n; trong m? h¨¬nh kinh doanh theo ???ng l?i qu?ng c¨¢o, m?t l??ng ng??i d¨´ng ?? l?n c¨® th? c¨® gi¨¢ tr? ngay c? khi h? ch?ng bao gi? tr? ti?n cho d?ch v? c?a b?n. V¨ª d?, Facebook ch?a bao gi? t¨ªnh ph¨ª ng??i d¨´ng m?t xu, nh?ng h? v?n mang l?i l?i nhu?n g?p cao b?ng c¨¢ch b¨¢n qu?ng c¨¢o. Nh?ng th?nh tho?ng m?t s?n ph?m kh?ng th? tr? th¨¤nh m? h¨¬nh qu?ng c¨¢o, gi?ng nh? tr??ng h?p nhi?u d?ch v? d¨¤nh cho sinh vi¨ºn v¨¤ ng??i l¨¤m gi¨¢o
d?c. Kh?ng c¨® l?i t? b¨ºn th? ba, v?n ?? v?i vi?c cung c?p s?n ph?m mi?n ph¨ª cho ng??i d¨´ng ch¨ªnh l¨¤ b?n kh?ng th? b¨´ ??p doanh s? b? thi?u h?t b?ng c¨¢ch ¡°t?ng s? l??ng¡±. ??y l¨¤ l¨²c s? ??i m?i s¨¢ng t?o v? vi?c thu ph¨ª ?? n?ng c?p xu?t hi?n. Nh¨¤ ??u t? m?o hi?m Fred Wilson ??t ra thu?t ng? tr¨ºn trong m?t b¨¤i blog ??ng v¨¤o n?m 2006 (d?a tr¨ºn ?? xu?t c?a Jarid Lukin), nh?ng m? h¨¬nh kinh doanh t? n¨® ?? ?i tr??c thu?t ng? n¨¤y, ngu?n g?c c?a n¨® l¨¤ m? h¨¬nh shareware (ph?n m?m chia s?) ?? b¨¢n ph?n m?m v¨¤o nh?ng n?m 1980. S?n ph?m mi?n ph¨ª l¨¤ c?ng c? ?? khai ph¨¢ v¨¤ thu ???c l??ng l?n ng??i d¨´ng, trong khi phi¨ºn b?n ph?n m?m c¨® thu ph¨ª cho ph¨¦p c¨¢c doanh nghi?p thu ???c gi¨¢ tr? t? nh?ng ng??i d¨´ng ?? th?y r? gi¨¢ tr? c?a ph?n m?m ?¨® ??i v?i h?. Dropbox l¨¤ m?t v¨ª d? h¨¤ng ??u v? doanh nghi?p thu ph¨ª ?? n?ng c?p th¨¤nh c?ng ¨C b?ng c¨¢ch t?ng mi?n ph¨ª 2 GB l?u tr?, Dropbox thu h¨²t l??ng l?n ng??i d¨´ng ?? l¨¤m c? s?, m?t t? l? th¨ªch h?p nh?ng ng??i d¨´ng n¨¤y s? quy?t ??nh tr? ti?n ?? cho ???c gi¨¢ tr? v¨¤ kh?ng gian l?u tr? t?ng th¨ºm ti?n l?i h?n. M? H?NH KINH DOANH #4: S?N GIAO D?CH (MARKETPLACE) C¨¢c marketplace ??i di?n cho m?t trong nh?ng ki?u m?u m? h¨¬nh kinh doanh th¨¤nh c?ng nh?t v?i Google v¨¤ eBay c?a k? nguy¨ºn dot-com, ng¨¤y nay l¨¤ Alibaba v¨¤ Airbnb, ch¨²ng l¨¤ nh?ng v¨ª d? ?i?n h¨¬nh v? c¨¢c c?ng ty c¨® t?m quan tr?ng, s? h?u gi¨¢ tr? theo ?u?i ki?u m?u n¨¤y. M?t l? do m¨¤ marketplace c¨® s?c m?nh nh? v?y l¨¤ v¨¬ ch¨²ng khai th¨¢c hi?u ?ng m?ng hai chi?u. Trong khi r?t kh¨® ?? t?o d?ng ???c m?t marketplace th¨¤nh c?ng t? ¡°kh?i ??u l?nh¡±, khi ?¨® marketplace ??u ti¨ºn xoay s? ?? c¨® ???c t¨ªnh thanh kho?n ¨C l¨¤ kh? n?ng ng??i mua v¨¤ ng??i b¨¢n t¨¬m ???c ??i t¨¢c ?? th?c hi?n giao d?ch m?t c¨¢ch nhanh ch¨®ng v¨¤ hi?u qu? ¨C tr? n¨ºn r?t thu h¨²t v?i c? hai ph¨ªa c?a th? tr??ng. Khi ng??i mua v¨¤ ng??i
b¨¢n c¨´ng tham gia, th? tr??ng c¨¤ng tr? n¨ºn thu h¨²t h?n ??i v?i c? ??i b¨ºn, ?i?u ?¨® k¨ªch ho?t m?t v¨°ng l?p ph?n h?i t¨ªch c?c khi?n cho b?t k? c?ng ty m?i gia nh?p th? tr??ng n¨¤o c?ng r?t kh¨® chi?m ???c th? ph?n. Marketplace c?ng mang ??n nh?ng l?i th? quan tr?ng trong b?i c?nh hi?u ?ng m?ng r? r?t n¨¤y. B?ng c¨¢ch t?o ra m?t th? tr??ng c¨® t¨ªnh thanh kho?n, n?i m¨¤ ng??i mua v¨¤ ng??i b¨¢n ??u tham gia, l?c l??ng n?ng ??ng ??n t? ph¨ªa cung v¨¤ c?u gi¨²p cho vi?c ??nh gi¨¢ giao d?ch t?t h?n so v?i b?t k? ng??i n¨¤o c¨® th? l¨¤m. Gi¨¢ c? tr¨ºn marketplace c¨¤ng hi?u qu?, gi¨¢ tr? t?o ra c¨¤ng nhi?u, b?i ?i?u ?¨® c¨® ngh?a l¨¤ nhi?u giao d?ch h?n c¨® th? t?o ra gi¨¢ tr? th?c. Ng??c l?i, ? c¨¢c marketplace c¨® t¨ªnh thanh kho?n y?u, ng??i b¨¢n th??ng xuy¨ºn ??nh gi¨¢ sai s?n ph?m c?a h?, d?n ??n doanh thu ¨ªt h?n v¨¤ gi¨¢ tr? t?o ra th?p h?n gi¨¢ tr? t?i ?u. V¨ª d? hay nh?t v? l?i ¨ªch c?a vi?c ??nh gi¨¢ th? tr??ng hi?u qu? l¨¤ marketplace qu?ng c¨¢o AdWords c?a Google. AdWords cho ph¨¦p b?t c? ai ??u gi¨¢ t? kh¨®a m?c ti¨ºu v?i b?t k? s? l??ng n¨¤o, v¨¬ v?y k? c? doanh nghi?p nh? nh?t c?ng c¨® th? tham gia. Ng??c l?i v?i th? tr??ng qu?ng c¨¢o truy?n th?ng, ? ??y c¨¢c kh¨¢ch h¨¤ng l?n t?n h¨¤ng tri?u ?? la cho c¨¢c c?ng ty qu?ng c¨¢o th?c hi?n m?u qu?ng c¨¢o 30 gi?y tr¨ºn truy?n h¨¬nh trong su?t ch??ng tr¨¬nh nh? gi?i ??u Super Bowl. H? th?ng c?a Google c?ng ?o l??ng ch?t l??ng qu?ng c¨¢o; qu?ng c¨¢o ?u ti¨ºn nh?m m?c ti¨ºu v¨¤o ??i t??ng c?a n¨® ?? t?o ra c¨¢c nh?p chu?t ???c tr? ti?n nhi?u nh?t. Hi?u qu? thu ???c l¨¤ ng??i ti¨ºu d¨´ng s? th?y nh?ng m?u qu?ng c¨¢o ph¨´ h?p hi?u qu? nh?t, m¨¤ kh?ng c?n t?n ph¨ª trung gian cho Don Drapper v¨¤ tr? ti?n b?a tr?a ??t ti?n ?? b¨¤n c?ng vi?c v?i ??i t¨¢c. Google c?ng t?ng t? su?t l?i nhu?n g?p c?a h?, b?i v¨¬ kh?ng gi?ng nh? qu?ng c¨¢o th??ng m?i tr¨ºn truy?n h¨¬nh, kh?ng gian qu?ng c¨¢o d?a tr¨ºn vi?c t¨¬m ki?m th?c s? kh?ng c¨® gi?i h?n v¨¤ Google kh?ng t?n b?t k? chi ph¨ª g¨¬.
M?c d¨´ c¨¢c th? tr??ng, k? c? th? tr??ng ??a ph??ng, lu?n l¨¤ m? h¨¬nh kinh doanh quy?n l?c, nh?ng nh?ng thay ??i ng¨¤y c¨¤ng r?ng m? trong th?i ??i K?t n?i ?? khi?n marketplace c¨® gi¨¢ tr? h?n bao gi? h?t. Nh?ng kh?ng gi?ng nh? m?t khu ch? ??a ph??ng b? gi?i h?n v? quy m? ¨C h?y ngh? ??n ng?i ch? th?i trang c? k? n?m ? trung t?m m?t th¨¤nh ph? ??ng ?¨²c ¨C marketplace tr?c tuy?n khai th¨¢c th? tr??ng c? th? gi?i. V¨¤ b?ng c¨¢ch k?t n?i ng??i mua v?i ng??i b¨¢n thay v¨¬ gi? h¨¤ng t?n ho?c qu?n l? logistic (v¨¤ do ?¨® l¨¤m vi?c v?i th? gi?i ph?n m?m nhi?u h?n l¨¤ v?i th? gi?i v?t ch?t), c¨¢c marketplace tr?c tuy?n tr¨¢nh ???c nh?ng gi?i h?n ki?m h?m t?ng tr??ng ??n t? y?u t? con ng??i ho?c t? kh? n?ng m? r?ng c? s? h? t?ng. M? H?NH KINH DOANH #5: ??NG K? TH?NH VI?N Khi Salesforce.com l?n ??u ti¨ºn ra m?t s?n ph?m qu?n l? m?i quan h? theo y¨ºu c?u c?a kh¨¢ch h¨¤ng, ?? c¨® r?t nhi?u c?u h?i v? t¨ªnh ph¨¢p l? ??t ra cho m? h¨¬nh ph?n-m?m-nh?-m?t-d?ch-v? (SaaS) m?i n¨¤y. B¨¢n ph?n m?m b?ng c¨¢ch ??ng k?, giao ph?n m?m qua Internet, l¨¤ c¨¢ch m¨¤ c¨¢c nh¨¤ cung c?p ph?n m?m cho doanh nghi?p th??ng l¨¤m. M? h¨¬nh tr??c ??y b¨¢n quy?n s? d?ng ph?n m?m v?nh vi?n t?i ch? (on-premise software) v¨¤ t¨ªnh ph¨ª b?o tr¨¬ m?c ti?n h?n so v?i ??ng k? quy?n s? d?ng h¨¤ng th¨¢ng ho?c h¨¤ng n?m. M? h¨¬nh h? tr? theo y¨ºu c?u c¨¢ nh?n c?ng c¨® kh¨¢c bi?t; b¨¢n v¨¤ h? tr? ph?n m?m t?i ch? ?¨°i h?i c¨® nh?n vi¨ºn b¨¢n h¨¤ng v¨¤ k? s? b¨¢n h¨¤ng c¨¤i ??t cho khu tri?n khai th¨ª ?i?m, trong khi m? h¨¬nh SaaS m?i n¨¤y ch? y¨ºu c?u nh?n vi¨ºn h? tr? v¨¤ s?n s¨¤ng 24/7 ? trung t?m d? li?u. D? nhi¨ºn, SaaS cu?i c¨´ng ?? tr? th¨¤nh m? h¨¬nh kinh doanh chi?m ?u th? cho ph?n m?m doanh nghi?p. B?t l?i v? d¨°ng ti?n v¨¤ y¨ºu c?u nh?n vi¨ºn l¨¤m vi?c theo ca tr? th¨¤nh m?i quan t?m th?t s?, nh?ng ch? y?u l¨¤ ??i v?i c¨¢c c?ng ty ?ang kinh doanh trong
th? tr??ng. Doanh nghi?p SaaS m?i nh? Salesforce.com v¨¤ Workday ?? ???c thi?t k? v¨¤ x?y d?ng theo m?t m? h¨¬nh m?i, cho ph¨¦p h? c¨® ?u th? l?n h?n nh?ng c?ng ty hi?n t?i ?ang c? g?ng chuy?n ??i vi?c kinh doanh ph?n m?m t?i ch? th¨¤nh ph?n m?m ??ng k? s? d?ng. C¨¢c d?ch v? ??ng k? thu¨º bao d?a tr¨ºn Internet tr? n¨ºn th¨¤nh c?ng v¨¬ m? h¨¬nh b¨¢n h¨¤ng v¨¤ giao h¨¤ng cung c?p m?t th? tr??ng c¨® quy m? l?n h?n v¨¤ ph?n ph?i t?t h?n so v?i ph?n m?m ?¨®ng g¨®i truy?n th?ng. Do c?n c¨® chi ph¨ª ph? v¨¤ ph¨ª ho?t ??ng m? r?ng ?? h? tr? ph?n m?m t?i ch?, n¨ºn gi?y ph¨¦p ph?n m?m doanh nghi?p truy?n th?ng ch? n?m trong ph?m vi s¨¢u ??n b?y s? ?? m? h¨¬nh c¨® th? ho?t ??ng. ?i?u n¨¤y c¨® ngh?a l¨¤ c?ng ty b¨¢n ph?n m?m ch? t?p trung v¨¤o nhu c?u c?a nh?ng kh¨¢ch h¨¤ng l?n nh?t. Ng??c l?i, Salesforce.com v¨¤ c¨¢c c?ng ty cung c?p SaaS kh¨¢c c¨® th? b¨¢n b?n quy?n ph?n m?m v?i b?t k? s? l??ng n¨¤o, kh?ng ch? cho c¨¢c c?ng ty thu?c danh s¨¢ch Fortune 500, m¨¤ c¨°n b¨¢n cho th? tr??ng trung c?p v¨¤ c¨¢c doanh nghi?p quy m? v?a v¨¤ nh?, m? r?ng ?¨¢ng k? th? tr??ng ti?m n?ng c?a h?. Giao h¨¤ng qua Internet v¨¤ t? ph?c v? cho ph¨¦p th?c hi?n c¨¢c h¨¬nh th?c ph?n ph?i m?i v?n kh?ng th? tri?n khai ???c trong th? gi?i ph?n m?m ?¨®ng g¨®i, ch?ng h?n nh? Dropbox ?? khuy?n kh¨ªch m?i ng??i lan truy?n s?n ph?m c?a h? ?? nh?n ???c dung l??ng mi?n ph¨ª b? sung khi gi?i thi?u th¨ºm kh¨¢ch h¨¤ng m?i. Kh?ng ph?i m? h¨¬nh ??ng k? qua Internet ch? gi?i h?n trong ph?n m?m doanh nghi?p. Nh?ng c?ng ty chi?m ?u th? trong c? ?m nh?c (Spotify, Pandora) l?n video (Netflix, Hulu, Amazon) c?ng c¨® m?c ph¨ª ph¨¢t sinh th?p h?n v¨¤ ph?n ph?i l?n h?n b?ng c¨¢ch s? d?ng m? h¨¬nh kinh doanh ??ng k? th¨¤nh vi¨ºn. M?t l?i ¨ªch kh¨¢c kh¨® th?y h?n c?a m? h¨¬nh n¨¤y l¨¤ khi doanh nghi?p kinh doanh theo h¨¬nh th?c ??ng k? th¨¤nh vi¨ºn ??t t?i quy
m? l?n, d¨°ng doanh thu c¨® th? d? ?o¨¢n ???c ?? gi¨²p doanh nghi?p h?ng h¨¢i h?n trong vi?c ??u t? d¨¤i h?n, b?i v¨¬ h? kh?ng c?n duy tr¨¬ s? d? ti?n m?t l?n ?? ??i ph¨® v?i c¨¢c bi?n ??ng ng?n h?n trong doanh nghi?p. S?c m?nh h?a l?c t¨¤i ch¨ªnh n¨¤y c¨® th? l¨¤ l?i th? c?nh tranh ch¨ªnh. V¨ª d?, v¨¤o n?m 2017, Netflix ?? c?ng b? k? ho?ch ??u t? 6 t? ?? la v¨¤o n?i dung g?c cho d?ch v? streaming (d?ch v? truy?n d? li?u t?i m¨¢y t¨ªnh v¨¤ c¨¢c thi?t b? di ??ng th?ng qua Internet), khai th¨¢c m? h¨¬nh ??ng k? tr?c ti?p c?a m¨¬nh ?? ??t doanh thu nhi?u h?n c? m?ng truy?n h¨¬nh ¡°c? ?i?n¡±, v?n ph?i d?a v¨¤o ngu?n doanh thu ¨ªt ?i ??n t? nh¨¤ cung c?p truy?n h¨¬nh c¨¢p v¨¤ b¨¢n qu?ng c¨¢o. M? H?NH KINH DOANH #6: S?N PH?M K? THU?T S? M?t trong nh?ng ki?u m?u m?i xu?t hi?n th?ng qua vi?c x?y d?ng tr¨ºn n?n t?ng v¨¤ d?ch v? m?i l¨¤ c¨¢c doanh nghi?p b¨¢n s?n ph?m k? thu?t s?. N?m ? ?i?m giao nhau gi?a ki?u m?u ¡°ph?n m?m thay v¨¬ s?n ph?m v?t l?¡± v¨¤ ki?u m?u n?n t?ng, s?n ph?m k? thu?t s? l¨¤ s?n ph?m phi v?t ch?t, ch¨²ng ???c cho l¨¤ kh?ng c¨® gi¨¢ tr? n?i t?i, nh?ng v?n l¨¤ m?t vi?c kinh doanh c¨® kh? n?ng sinh l?i v¨¤ m? r?ng. V¨ª d?, d?ch v? nh?n tin LINE c¨® doanh thu ?¨¢ng k? t? vi?c b¨¢n sticker ¨C nh?ng h¨¬nh ?nh c¨® th? ch¨¨n v¨¤o v?n b?n trong tin nh?n ?i?n tho?i th?ng minh. Trong n?m 2014, n?m ho?t ??ng ??u ti¨ºn, vi?c kinh doanh nh?n d¨¢n c?a LINE mang l?i 75 tri?u ?? la doanh thu. Con s? n¨¤y t?ng l¨ºn 270 tri?u ?? la v¨¤o n?m 2015, chi?m ? t?ng doanh thu c?a LINE. Kh?ng t? ch¨²t n¨¤o ??i v?i m?t s?n ph?m phi v?t ch?t kh?ng c¨® gi¨¢ tr? n?i t?i! S?n ph?m k? thu?t s? c?ng tr? th¨¤nh m?t m? h¨¬nh kinh doanh ch? y?u trong ng¨¤nh c?ng nghi?p tr¨° ch?i ?i?n t?, vi?c mua b¨¢n c¨¢c v?t ph?m trong tr¨° ch?i gi¨²p ng??i ch?i c¨® ?u th? h?n khi ch?i ho?c qu?ng c¨¢o cho d¨°ng tr?ng th¨¢i c?a h?. Doanh thu
to¨¤n th? tr??ng t? mua h¨¤ng trong ?ng d?ng ???c d? ?o¨¢n s? v??t s? l??t t?i ?ng-d?ng-ph?i-tr?-ti?n trong n?m 2017. B¨ºn c?nh vi?c c¨® ???c nh?ng l?i th? khi kinh doanh s?n ph?m d?a v¨¤o ph?n m?m, c¨¢c c?ng ty kinh doanh s?n ph?m k? thu?t s? c¨® xu h??ng ??t g?n nh? 100% t? su?t l?i nhu?n g?p, b?i v¨¬ ch¨²ng thu?n t¨²y xu?t th?n t? k? thu?t s? v¨¤ th??ng kh?ng c?n c¨® th¨ºm c? s? h? t?ng hay chi ph¨ª ho?t ??ng h? tr?. M? H?NH KINH DOANH #7: TIN T?C C?P NH?T (FEEDS) M?t trong nh?ng ki?u m?u b? ?¨¢nh gi¨¢ th?p v¨¤ kh?ng ???c xem tr?ng l¨¤ tin t?c c?p nh?t (news feed). Hi?u ?ng m?ng m?nh m? c?a Facebook gi¨²p n¨® tr? n¨ºn thu h¨²t trong m?t ng??i d¨´ng, nh?ng s? ??i m?i trong ph?n tin t?c c?p nh?t m?i th?t s? khi?n Facebook tr? th¨¤nh doanh nghi?p t?m c? th? gi?i. Nh?ng Facebook kh?ng ph?i l¨¤ c?u chuy?n th¨¤nh c?ng duy nh?t v? m? h¨¬nh trung t?m tin t?c. C¨¢c c?ng ty nh? Twitter, Instagram, v¨¤ Slack c?ng ?? x?y d?ng th? tr??ng tr? gi¨¢ h¨¤ng t? ?? la theo m? h¨¬nh tin t?c c?p nh?t nh? v?y. S?c m?nh c?a tin t?c c?p nh?t ??n t? kh? n?ng gia t?ng k?t n?i t? ng??i d¨´ng, ?i?u n¨¤y l?i ti?p t?c ?nh h??ng ??n doanh thu qu?ng c¨¢o v¨¤ gi? ch?n ng??i d¨´ng l?u d¨¤i. Nh? Facebook cho th?y, tin t?c c?p nh?t ???c t¨¤i tr? l¨¤ c¨¢ch hi?u qu? nh?t ?? ki?m ti?n t? ¡°con m?t¡± Internet. Ch? c¨® AdWords c?a Google m?i v??t qua ???c s?c th?ng tr? c?a m?c News Feed c?a Facebook trong th? tr??ng qu?ng c¨¢o tr?c tuy?n, v¨¤ AdWords b?t ??u v?i l?i th? ?¨¢ng k? c¨® s?n t? vi?c theo d?i ? ??nh c?a ng??i d¨´ng h?n l¨¤ mong mu?n ???c ng??i d¨´ng y¨ºu th¨ªch. V¨ª d?, bao nhi¨ºu ng??i v¨¤o Facebook v?i ? ??nh mua s?m? Ma thu?t c?a m? h¨¬nh tin t?c c?p nh?t ch¨ªnh l¨¤ kh? n?ng c?a n¨® trong vi?c ki?m ti?n t? nh?ng ng??i ?ang bu?n ch¨¢n mu?n theo d?i xem b?n b¨¨ h? ?ang l¨¤m g¨¬.
D? nhi¨ºn, s? d?ng hi?u qu? m? h¨¬nh tin t?c c?p nh?t ?¨°i h?i nhi?u c?ng ngh? tinh vi. Facebook kh?ng ph?i ch? ch¨¨n c¨¢c qu?ng c¨¢o m?t c¨¢ch ng?u nhi¨ºn. H? bi?t b?n th¨ªch ?i?u g¨¬ c¨°n h?n c? b?n th?n b?n bi?t, d?a tr¨ºn nh?ng th? m¨¤ b?n th??ng nh?p chu?t v¨¤o, b?m like, ho?c t??ng t¨¢c v?i ?i?u g¨¬ ?¨®. N¨® c¨® th? g?i ? cho b?n nh?ng m?u qu?ng c¨¢o d?a v¨¤o th¨®i quen c¨¢ nh?n v¨¤ b?i c?nh nh?ng g¨¬ x?y ra tr¨ºn ph?n tin t?c c?p nh?t c?a b?n. Kh? n?ng nh?m tr¨²ng ?¨ªch gi?i th¨ªch v¨¬ sao Facebook th¨¤nh c?ng trong vi?c ki?m ti?n t? m? h¨¬nh n¨¤y, trong khi c¨¢c s?n ph?m kh¨¢c c?ng d?a tr¨ºn tin t?c c?p nh?t (nh? RSS) l?i th?t b?i. M? h¨¬nh n¨¤y m?nh m? ??n n?i khi?n Twitter, v?i s?n ph?m ch? y?u l¨¤ m?t ?o?n news feed (tin t?c) d¨¤i, v?n l¨¤ m?t c?ng ty Internet quan tr?ng m?c d¨´ h? m?i thay ??i s?n ph?m trong v¨°ng m?t th?p ni¨ºn (kh?ng t¨ªnh vi?c t?ng t? 140 k? t? l¨ºn ??n 280 k? t?). Twitter l¨¤ m?t doanh nghi?p ph¨¢t tri?n quy m? l?n d?a v¨¤o s?c m?nh c?a ??i m?i s¨¢ng t?o m? h¨¬nh kinh doanh, ch? kh?ng ph?i d?a v¨¤o vi?c ??i m?i s¨¢ng t?o s?n ph?m hay c?ng ngh?. T¨¬m hi?u th¨ºm c¨¢c cu?n s¨¢ch, b¨¤i vi?t, ebook, quiz¡­ t? WeTransform t?i ??a ch?: http://wetransform.vn/ Ho?c qu¨¦t m? QR:

More Related Content

7 M? H?NH KINH DOANH TRONG N?N KINH T? S?

  • 1. 7 M? H?NH KINH DOANH TRONG N?N KINH T? S? T¨¢c gi?: Reid Hoffman, Founder c?a LinkedIn Bi¨ºn d?ch: Hu?nh H?u T¨¤i v¨¤ nh¨®m WeTransform ??y l¨¤ ph?n tr¨ªch d?n t? cu?n s¨¢ch Blitzscaling (T?ng tr??ng th?n t?c) c?a Reid Hoffman. REID HOFFMAN l¨¤ m?t doanh nh?n v¨¤ nh¨¤ ??u t?. N?m 1998, ?ng l¨¤ th¨¤nh vi¨ºn h?i ??ng s¨¢ng l?p v¨¤ ph¨® gi¨¢m ??c ?i?u h¨¤nh PayPal. N?m 2003, ?ng ??ng s¨¢ng l?p LinkedIn, m?t d?ch v? m?ng ngh? nghi?p quy m? l?n. Reid Hoffman l¨¤ nh¨¤ ??u t? thi¨ºn th?n c?a Facebook v¨¤ Zynga. ?ng gia nh?p qu? ??u t? m?o hi?m Greylock Partners v¨¤o n?m 2009. ?ng hi?n ?ang n?m gi? v? tr¨ª trong ban ?i?u h¨¤nh ? Airbnb, Microsoft v¨¤ c¨¢c c?ng ty start-up ?ang ? giai ?o?n ??u, c¨´ng v?i c¨¢c c?ng ty phi l?i nhu?n to¨¤n c?u.
  • 2. M? H?NH KINH DOANH #1: PH?N M?M THAY V? S?N PH?M V?T L? Google v¨¤ Facebook l¨¤ c¨¢c doanh nghi?p ph?n m?m l?n t?p trung v¨¤o ph?n m?m ?i?n t? h?n l¨¤ s?n ph?m v?t l?. C¨¢c doanh nghi?p d?a v¨¤o ph?n m?m c¨® th?i gian ph?c v? th? tr??ng to¨¤n c?u d? d¨¤ng h?n, t? ?¨® h? c¨® th? ??t ???c quy m? th? tr??ng l?n h?n. So v?i s?n ph?m v?t l?, ph?n m?m c?ng d? di chuy?n ??y ?¨® h?n, v¨¬ th? doanh nghi?p kinh doanh ph?n m?m c?ng c¨® th? d? d¨¤ng khai th¨¢c nh?ng k? thu?t ph?n ph?i nh? lan truy?n, v¨¤ kh? n?ng k?t n?i cao ?? c?a h? mang l?i nhi?u c? h?i ?? t?n d?ng hi?u ?ng m?ng. C¨¢c doanh nghi?p ph?n m?m c¨® xu h??ng s? h?u t? su?t l?i nhu?n g?p cao v¨¬ chi ph¨ª bi?n ??i c?a h? th?p. Ph?n m?m c?ng gi¨²p doanh nghi?p thi?t k? m? h¨¬nh kinh doanh nh?m v??t qua ???c nh?ng ?i?m gi?i h?n t?ng t??ng d? d¨¤ng h?n. B?n c¨® th? l?p l?i vi?c s?n xu?t ra c¨¢c s?n ph?m ph?n m?m m?t c¨¢ch nhanh ch¨®ng h?n (nhi?u c?ng ty tr¨ºn Internet ??u cho ra ph?n m?m m?i m?i ng¨¤y) so v?i c¨¢c s?n ph?m v?t ch?t, ?i?u n¨¤y gi¨²p h? c¨® ???c s?n ph?m/th? tr??ng ph¨´ h?p nhanh h?n v¨¤ d? d¨¤ng h?n. V¨¤ v?i c¨¢c doanh nghi?p ph?n m?m, nh? WhatsApp, c¨® th? c?n ¨ªt nh?n vi¨ºn h?n so v?i c¨¢c c?ng ty l¨¤m ra s?n ph?m v?t l?. Tr? l?i n?m 1990, ng??i theo tr??ng ph¨¢i v? lai George Gilder th? hi?n s? ki¨ºn ??nh khi vi?t trong cu?n s¨¢ch Microcosm: ¡°S? ki?n ch¨ªnh c?a th? k? 20 l¨¤ s? ki?n v?t ch?t b? l?t ??. Trong c?ng ngh?, kinh t?, ch¨ªnh tr? ? c¨¢c qu?c gia, s? gi¨¤u c¨® d??i d?ng t¨¤i nguy¨ºn v?t ch?t ?ang d?n suy gi?m v? gi¨¢ tr? v¨¤ ? ngh?a. Trong m?i ho¨¤n c?nh, d¨´ng s?c m?nh c?a tr¨ª tu? s? t?t h?n d¨´ng v? l?c¡±. Ch? h?n hai m??i n?m sau ?¨®, n?m 2011, nh¨¤ ??u t? m?o hi?m (v¨¤ l¨¤ ??ng s¨¢ng l?p Netscape) Marc Andreessen ?? x¨¢c nh?n lu?n ?i?m c?a Gilder trong b¨¤i b¨¢o ¡°Why software is eating
  • 3. the world¡± (t?m d?ch: T?i sao ph?n m?m ?ang nu?t ch?ng th? gi?i) c?a m¨¬nh ??ng tr¨ºn t? Wall Street Journal . Andreessen ch? ra r?ng nh¨¤ s¨¢ch l?n nh?t th? g?i (Amazon), nh¨¤ cung c?p d?ch v? xem phim tr?c tuy?n (Netflix), nh¨¤ tuy?n d?ng (LinkedIn), v¨¤ c¨¢c c?ng ty ?m nh?c (Apple/Spotify/Pandora) ??u l¨¤ nh?ng c?ng ty ph?n m?m, v¨¤ ngay c? nh?ng c?ng ty trung th¨¤nh v?i phong c¨¢ch ¡°n?n kinh t? c?¡± nh? Walmart v¨¤ FedEx c?ng s? d?ng ph?n m?m (thay v¨¬ ¡°s?n ph?m v?t l?¡±) ?? qu?n l? vi?c kinh doanh c?a h?. D¨´ v?y ¨C ho?c c¨® l? l? do l¨¤ v¨¬ ¨C ph?n m?m ?ang ph¨¢t tri?n m?nh ?u th? c?a m¨¬nh n¨ºn s?c m?nh c?a n¨® c?ng gi¨²p c¨¢c doanh nghi?p s?n xu?t s?n ph?m v?t l? c¨® th? d? d¨¤ng m? r?ng h?n. Doanh nghi?p b¨¢n l? Amazon ph? thu?c nhi?u v¨¤o v?t ch?t ¨C ch? c?n ngh? ??n t?t c? nh?ng h?p ?¨®ng h¨¤ng c?a Amazon ?ang ch?t ??ng trong th¨´ng r¨¢c nh¨¤ b?n! Kh?i ngu?n Amazon thu¨º Ingram Book Company l¨¤m d?ch v? logistic, nh?ng khi ph¨¢t tri?n th¨¬ h? ??u t? m?nh v¨¤o h? th?ng qu?n l? h¨¤ng h¨®a v¨¤ nh¨¤ kho ?? bi?n gi?i h?n v? c? s? h? t?ng t? m?t ?i?m gi?i h?n s? t?ng t??ng tr? th¨¤nh m?t y?u t? t?ng tr??ng. V? m?t b¨¢n l?, c¨¢c c?ng ty tr? ti?n ?? Amazon gi¨²p h? qu?n l? h¨¤ng t?n kho v¨¤ logistic, trong khi h? th?ng m¨¢y t¨ªnh kh?ng l? m¨¤ Amazon x?y d?ng ?? v?n h¨¤nh vi?c kinh doanh b¨¢n l? c?a ch¨ªnh m¨¬nh l?i c¨® th? tr? th¨¤nh doanh nghi?p AWS (m?t doanh nghi?p c¨® l?i nhu?n cao v¨¤ ho?t ??ng nh? v¨¤o ph?n m?m!). M? H?NH KINH DOANH #2: C?C N?N T?NG K?T N?I (PLATFORM) N?n kinh t? n?n t?ng c¨® tr??c c? th?i ??i K?t N?i, v¨¤ th?m ch¨ª tr??c c? th?i ??i C?ng nghi?p. Nh?ng khu v?c theo ???ng l?i th??ng m?i nh? C?ng h¨°a Venice cung c?p m?t h? sinh th¨¢i r?ng m? ch¨¤o ?¨®n c¨¢c nh¨¤ bu?n, ho¨¤n thi?n quy ??nh v? ti?n t?, lu?t ph¨¢p, v¨¤ c¨¢c m?c thu? ?? thu nh?n gi¨¢ tr? t? n?n t?ng. C¨¢c n?n
  • 4. t?ng c?ng ngh? nh? Microsoft Windows ?? ch?ng minh s?c m?nh c?a vi?c tr? th¨¤nh n?n t?ng ???c c¨¢c doanh nghi?p ch?n l?a ?? x?y d?ng l?i khi World Wide Web h?y c¨°n l¨¤ m?t tia s¨¢ng le l¨®i trong m?t Tim Bernes-Lee (Sir Bernes-Lee ?? vi?t k? ho?ch ?? xu?t cho h? th?ng si¨ºu v?n b?n to¨¤n c?u v¨¤o n?m 1989). Nh?ng d¨´ gi¨¢ tr? c?a c¨¢c n?n t?ng ?? ???c ch?ng minh trong k? nguy¨ºn ti?n-Internet, th¨¬ th?i ??i K?t n?i ?? khi?n ch¨²ng tr? n¨ºn quy?n n?ng h?n v¨¤ c¨® gi¨¢ tr? to l?n h?n. Kh?ng b? gi?i h?n v? v? tr¨ª ??a l? nh? C?ng h¨°a Venice, c¨¢c n?n t?ng d?a tr¨ºn ph?n m?m ng¨¤y nay c¨® th? ???c ph?n b? tr¨ºn to¨¤n th? gi?i g?n nh? l¨¤ ngay l?p t?c. V¨¤ v¨¬ c¨¢c giao d?ch tr¨ºn n?n t?ng hi?n gi? ???c th?c hi?n th?ng qua c¨¢c giao di?n l?p tr¨¬nh ?ng d?ng (API) ch? kh?ng ph?i l¨¤ c¨¢c cu?c ?¨¤m ph¨¢n tr?c ti?p, n¨ºn c¨¢c giao d?ch c¨® th? ti?n h¨¤nh nhanh ch¨®ng, li?n m?ch v¨¤ v?i kh?i l??ng ?¨¢ng kinh ng?c m¨¤ kh?ng c?n s? can thi?p c?a con ng??i. N?u m?t n?n t?ng ??t ???c quy m? v¨¤ tr? th¨¤nh ti¨ºu chu?n th?c t? trong ng¨¤nh c?a n¨®, th¨¬ hi?u ?ng m?ng v?i kh? n?ng t??ng h?p v¨¤ ti¨ºu chu?n (k?t h?p gi?a kh? n?ng s?n xu?t nhanh ch¨®ng v¨¤ t?i ?u h¨®a n?n t?ng) t?o ra l?i th? c?nh tranh ?¨¢ng k? v¨¤ l?u d¨¤i m¨¤ g?n nh? kh?ng th? b? ph¨¢ v?. S? th?ng tr? n¨¤y cho ph¨¦p c¨¢c nh¨¤ l?nh ??o th? tr??ng ¡°?¨¢nh thu?¡± t?t c? nh?ng ng??i tham gia mu?n s? d?ng n?n t?ng n¨¤y, c?ng gi?ng nh? ti?n thu? ?? ???c ¨¢p ??t t?i C?ng h¨°a Venice x?a kia. V¨ª d?, c?a h¨¤ng iTunes l?y 30% s? ti?n thu ???c m?i khi m?t b¨¤i h¨¢t, m?t b? phim, m?t cu?n s¨¢ch, ho?c m?t ?ng d?ng ???c b¨¢n ra tr¨ºn n?n t?ng. L?i nhu?n c?a c¨¢c n?n t?ng n¨¤y c¨® th? c¨® t? su?t l?i nhu?n g?p c?c k? cao, mang v? ti?n ?? r?i ??u t? ti?p v¨¤o n?n t?ng l¨¤m cho n¨® t?t h?n n?a. N?n t?ng b¨¢n h¨¤ng c?a Amazon, bi?u ?? x? h?i c?a Facebook, v¨¤ d? nhi¨ºn, h? sinh th¨¢i iOS c?a Apple l¨¤ nh?ng v¨ª d? minh h?a cho s?c m?nh c?a n?n t?ng.
  • 5. M? H?NH KINH DOANH #3: MI?N PH? HO?C FREEMIUM ¡°Mi?n ph¨ª¡± c¨® m?t quy?n n?ng ?¨¢ng kinh ng?c m¨¤ kh?ng c¨® gi¨¢ c? n¨¤o so s¨¢nh ???c. Nh¨¤ kinh t? h?c h¨¤nh vi, C?ng t??c Dan Ariely, ?? vi?t v? s?c m?nh c?a s? mi?n ph¨ª trong cu?n s¨¢ch xu?t s?c c?a ?ng, Predictably Irrational, m? t? m?t th¨ª nghi?m m¨¤ trong ?¨® ?ng ??a cho nh?ng ng??i tham gia th¨ª nghi?m ?y ch?n l?a gi?a m?t vi¨ºn chocolate k?o m?m Lindt truffle gi¨¢ 15 xu v¨¤ m?t vi¨ºn Hershey¡¯s Kiss gi¨¢ ch? 1 xu. G?n ? ng??i tham gia th¨ª nghi?m ch?n vi¨ºn k?o m?m h?o h?ng h?n l¨¤ vi¨ºn Kiss r? ti?n. Nh?ng khi Ariely thay ??i gi¨¢ cho vi¨ºn k?o m?m gi¨¢ 14 xu v¨¤ vi¨ºn Kiss mi?n ph¨ª ¨C ch¨ºch l?ch m?c gi¨¢ gi?ng nhau ¨C th¨¬ h?n 2/3 ng??i tham gia th¨ª nghi?p ch?n vi¨ºn Kiss th?p k¨¦m (nh?ng mi?n ph¨ª). S?c m?nh tuy?t v?i c?a s? mi?n ph¨ª gi¨²p n¨® tr? th¨¤nh c?ng c? h?u ¨ªch ?? ph?n ph?i v¨¤ lan truy?n. N¨® c?ng gi? vai tr¨° quan tr?ng trong vi?c kh?i ??ng hi?u ?ng m?ng b?ng c¨¢ch gi¨²p s?n ph?m ??t ???c s? l??ng l?n ng??i d¨´ng c?n ph?i c¨® ?? nh?ng hi?u ?ng ?y c¨® th? ho?t ??ng. ? LinkedIn, ch¨²ng t?i nh?n ra r?ng c?n ph?i mi?n ph¨ª cho nh?ng t¨¤i kho?n c? b?n n?u ch¨²ng t?i mu?n s? h?u m?t tri?u ng??i d¨´ng m¨¤ ch¨²ng t?i gi? ??nh h? l¨¤ s? l??ng ??i di?n quan tr?ng. ??i khi b?n c¨® th? ??a ra m?t s?n ph?m mi?n ph¨ª v¨¤ v?n thu ???c l?i nhu?n; trong m? h¨¬nh kinh doanh theo ???ng l?i qu?ng c¨¢o, m?t l??ng ng??i d¨´ng ?? l?n c¨® th? c¨® gi¨¢ tr? ngay c? khi h? ch?ng bao gi? tr? ti?n cho d?ch v? c?a b?n. V¨ª d?, Facebook ch?a bao gi? t¨ªnh ph¨ª ng??i d¨´ng m?t xu, nh?ng h? v?n mang l?i l?i nhu?n g?p cao b?ng c¨¢ch b¨¢n qu?ng c¨¢o. Nh?ng th?nh tho?ng m?t s?n ph?m kh?ng th? tr? th¨¤nh m? h¨¬nh qu?ng c¨¢o, gi?ng nh? tr??ng h?p nhi?u d?ch v? d¨¤nh cho sinh vi¨ºn v¨¤ ng??i l¨¤m gi¨¢o
  • 6. d?c. Kh?ng c¨® l?i t? b¨ºn th? ba, v?n ?? v?i vi?c cung c?p s?n ph?m mi?n ph¨ª cho ng??i d¨´ng ch¨ªnh l¨¤ b?n kh?ng th? b¨´ ??p doanh s? b? thi?u h?t b?ng c¨¢ch ¡°t?ng s? l??ng¡±. ??y l¨¤ l¨²c s? ??i m?i s¨¢ng t?o v? vi?c thu ph¨ª ?? n?ng c?p xu?t hi?n. Nh¨¤ ??u t? m?o hi?m Fred Wilson ??t ra thu?t ng? tr¨ºn trong m?t b¨¤i blog ??ng v¨¤o n?m 2006 (d?a tr¨ºn ?? xu?t c?a Jarid Lukin), nh?ng m? h¨¬nh kinh doanh t? n¨® ?? ?i tr??c thu?t ng? n¨¤y, ngu?n g?c c?a n¨® l¨¤ m? h¨¬nh shareware (ph?n m?m chia s?) ?? b¨¢n ph?n m?m v¨¤o nh?ng n?m 1980. S?n ph?m mi?n ph¨ª l¨¤ c?ng c? ?? khai ph¨¢ v¨¤ thu ???c l??ng l?n ng??i d¨´ng, trong khi phi¨ºn b?n ph?n m?m c¨® thu ph¨ª cho ph¨¦p c¨¢c doanh nghi?p thu ???c gi¨¢ tr? t? nh?ng ng??i d¨´ng ?? th?y r? gi¨¢ tr? c?a ph?n m?m ?¨® ??i v?i h?. Dropbox l¨¤ m?t v¨ª d? h¨¤ng ??u v? doanh nghi?p thu ph¨ª ?? n?ng c?p th¨¤nh c?ng ¨C b?ng c¨¢ch t?ng mi?n ph¨ª 2 GB l?u tr?, Dropbox thu h¨²t l??ng l?n ng??i d¨´ng ?? l¨¤m c? s?, m?t t? l? th¨ªch h?p nh?ng ng??i d¨´ng n¨¤y s? quy?t ??nh tr? ti?n ?? cho ???c gi¨¢ tr? v¨¤ kh?ng gian l?u tr? t?ng th¨ºm ti?n l?i h?n. M? H?NH KINH DOANH #4: S?N GIAO D?CH (MARKETPLACE) C¨¢c marketplace ??i di?n cho m?t trong nh?ng ki?u m?u m? h¨¬nh kinh doanh th¨¤nh c?ng nh?t v?i Google v¨¤ eBay c?a k? nguy¨ºn dot-com, ng¨¤y nay l¨¤ Alibaba v¨¤ Airbnb, ch¨²ng l¨¤ nh?ng v¨ª d? ?i?n h¨¬nh v? c¨¢c c?ng ty c¨® t?m quan tr?ng, s? h?u gi¨¢ tr? theo ?u?i ki?u m?u n¨¤y. M?t l? do m¨¤ marketplace c¨® s?c m?nh nh? v?y l¨¤ v¨¬ ch¨²ng khai th¨¢c hi?u ?ng m?ng hai chi?u. Trong khi r?t kh¨® ?? t?o d?ng ???c m?t marketplace th¨¤nh c?ng t? ¡°kh?i ??u l?nh¡±, khi ?¨® marketplace ??u ti¨ºn xoay s? ?? c¨® ???c t¨ªnh thanh kho?n ¨C l¨¤ kh? n?ng ng??i mua v¨¤ ng??i b¨¢n t¨¬m ???c ??i t¨¢c ?? th?c hi?n giao d?ch m?t c¨¢ch nhanh ch¨®ng v¨¤ hi?u qu? ¨C tr? n¨ºn r?t thu h¨²t v?i c? hai ph¨ªa c?a th? tr??ng. Khi ng??i mua v¨¤ ng??i
  • 7. b¨¢n c¨´ng tham gia, th? tr??ng c¨¤ng tr? n¨ºn thu h¨²t h?n ??i v?i c? ??i b¨ºn, ?i?u ?¨® k¨ªch ho?t m?t v¨°ng l?p ph?n h?i t¨ªch c?c khi?n cho b?t k? c?ng ty m?i gia nh?p th? tr??ng n¨¤o c?ng r?t kh¨® chi?m ???c th? ph?n. Marketplace c?ng mang ??n nh?ng l?i th? quan tr?ng trong b?i c?nh hi?u ?ng m?ng r? r?t n¨¤y. B?ng c¨¢ch t?o ra m?t th? tr??ng c¨® t¨ªnh thanh kho?n, n?i m¨¤ ng??i mua v¨¤ ng??i b¨¢n ??u tham gia, l?c l??ng n?ng ??ng ??n t? ph¨ªa cung v¨¤ c?u gi¨²p cho vi?c ??nh gi¨¢ giao d?ch t?t h?n so v?i b?t k? ng??i n¨¤o c¨® th? l¨¤m. Gi¨¢ c? tr¨ºn marketplace c¨¤ng hi?u qu?, gi¨¢ tr? t?o ra c¨¤ng nhi?u, b?i ?i?u ?¨® c¨® ngh?a l¨¤ nhi?u giao d?ch h?n c¨® th? t?o ra gi¨¢ tr? th?c. Ng??c l?i, ? c¨¢c marketplace c¨® t¨ªnh thanh kho?n y?u, ng??i b¨¢n th??ng xuy¨ºn ??nh gi¨¢ sai s?n ph?m c?a h?, d?n ??n doanh thu ¨ªt h?n v¨¤ gi¨¢ tr? t?o ra th?p h?n gi¨¢ tr? t?i ?u. V¨ª d? hay nh?t v? l?i ¨ªch c?a vi?c ??nh gi¨¢ th? tr??ng hi?u qu? l¨¤ marketplace qu?ng c¨¢o AdWords c?a Google. AdWords cho ph¨¦p b?t c? ai ??u gi¨¢ t? kh¨®a m?c ti¨ºu v?i b?t k? s? l??ng n¨¤o, v¨¬ v?y k? c? doanh nghi?p nh? nh?t c?ng c¨® th? tham gia. Ng??c l?i v?i th? tr??ng qu?ng c¨¢o truy?n th?ng, ? ??y c¨¢c kh¨¢ch h¨¤ng l?n t?n h¨¤ng tri?u ?? la cho c¨¢c c?ng ty qu?ng c¨¢o th?c hi?n m?u qu?ng c¨¢o 30 gi?y tr¨ºn truy?n h¨¬nh trong su?t ch??ng tr¨¬nh nh? gi?i ??u Super Bowl. H? th?ng c?a Google c?ng ?o l??ng ch?t l??ng qu?ng c¨¢o; qu?ng c¨¢o ?u ti¨ºn nh?m m?c ti¨ºu v¨¤o ??i t??ng c?a n¨® ?? t?o ra c¨¢c nh?p chu?t ???c tr? ti?n nhi?u nh?t. Hi?u qu? thu ???c l¨¤ ng??i ti¨ºu d¨´ng s? th?y nh?ng m?u qu?ng c¨¢o ph¨´ h?p hi?u qu? nh?t, m¨¤ kh?ng c?n t?n ph¨ª trung gian cho Don Drapper v¨¤ tr? ti?n b?a tr?a ??t ti?n ?? b¨¤n c?ng vi?c v?i ??i t¨¢c. Google c?ng t?ng t? su?t l?i nhu?n g?p c?a h?, b?i v¨¬ kh?ng gi?ng nh? qu?ng c¨¢o th??ng m?i tr¨ºn truy?n h¨¬nh, kh?ng gian qu?ng c¨¢o d?a tr¨ºn vi?c t¨¬m ki?m th?c s? kh?ng c¨® gi?i h?n v¨¤ Google kh?ng t?n b?t k? chi ph¨ª g¨¬.
  • 8. M?c d¨´ c¨¢c th? tr??ng, k? c? th? tr??ng ??a ph??ng, lu?n l¨¤ m? h¨¬nh kinh doanh quy?n l?c, nh?ng nh?ng thay ??i ng¨¤y c¨¤ng r?ng m? trong th?i ??i K?t n?i ?? khi?n marketplace c¨® gi¨¢ tr? h?n bao gi? h?t. Nh?ng kh?ng gi?ng nh? m?t khu ch? ??a ph??ng b? gi?i h?n v? quy m? ¨C h?y ngh? ??n ng?i ch? th?i trang c? k? n?m ? trung t?m m?t th¨¤nh ph? ??ng ?¨²c ¨C marketplace tr?c tuy?n khai th¨¢c th? tr??ng c? th? gi?i. V¨¤ b?ng c¨¢ch k?t n?i ng??i mua v?i ng??i b¨¢n thay v¨¬ gi? h¨¤ng t?n ho?c qu?n l? logistic (v¨¤ do ?¨® l¨¤m vi?c v?i th? gi?i ph?n m?m nhi?u h?n l¨¤ v?i th? gi?i v?t ch?t), c¨¢c marketplace tr?c tuy?n tr¨¢nh ???c nh?ng gi?i h?n ki?m h?m t?ng tr??ng ??n t? y?u t? con ng??i ho?c t? kh? n?ng m? r?ng c? s? h? t?ng. M? H?NH KINH DOANH #5: ??NG K? TH?NH VI?N Khi Salesforce.com l?n ??u ti¨ºn ra m?t s?n ph?m qu?n l? m?i quan h? theo y¨ºu c?u c?a kh¨¢ch h¨¤ng, ?? c¨® r?t nhi?u c?u h?i v? t¨ªnh ph¨¢p l? ??t ra cho m? h¨¬nh ph?n-m?m-nh?-m?t-d?ch-v? (SaaS) m?i n¨¤y. B¨¢n ph?n m?m b?ng c¨¢ch ??ng k?, giao ph?n m?m qua Internet, l¨¤ c¨¢ch m¨¤ c¨¢c nh¨¤ cung c?p ph?n m?m cho doanh nghi?p th??ng l¨¤m. M? h¨¬nh tr??c ??y b¨¢n quy?n s? d?ng ph?n m?m v?nh vi?n t?i ch? (on-premise software) v¨¤ t¨ªnh ph¨ª b?o tr¨¬ m?c ti?n h?n so v?i ??ng k? quy?n s? d?ng h¨¤ng th¨¢ng ho?c h¨¤ng n?m. M? h¨¬nh h? tr? theo y¨ºu c?u c¨¢ nh?n c?ng c¨® kh¨¢c bi?t; b¨¢n v¨¤ h? tr? ph?n m?m t?i ch? ?¨°i h?i c¨® nh?n vi¨ºn b¨¢n h¨¤ng v¨¤ k? s? b¨¢n h¨¤ng c¨¤i ??t cho khu tri?n khai th¨ª ?i?m, trong khi m? h¨¬nh SaaS m?i n¨¤y ch? y¨ºu c?u nh?n vi¨ºn h? tr? v¨¤ s?n s¨¤ng 24/7 ? trung t?m d? li?u. D? nhi¨ºn, SaaS cu?i c¨´ng ?? tr? th¨¤nh m? h¨¬nh kinh doanh chi?m ?u th? cho ph?n m?m doanh nghi?p. B?t l?i v? d¨°ng ti?n v¨¤ y¨ºu c?u nh?n vi¨ºn l¨¤m vi?c theo ca tr? th¨¤nh m?i quan t?m th?t s?, nh?ng ch? y?u l¨¤ ??i v?i c¨¢c c?ng ty ?ang kinh doanh trong
  • 9. th? tr??ng. Doanh nghi?p SaaS m?i nh? Salesforce.com v¨¤ Workday ?? ???c thi?t k? v¨¤ x?y d?ng theo m?t m? h¨¬nh m?i, cho ph¨¦p h? c¨® ?u th? l?n h?n nh?ng c?ng ty hi?n t?i ?ang c? g?ng chuy?n ??i vi?c kinh doanh ph?n m?m t?i ch? th¨¤nh ph?n m?m ??ng k? s? d?ng. C¨¢c d?ch v? ??ng k? thu¨º bao d?a tr¨ºn Internet tr? n¨ºn th¨¤nh c?ng v¨¬ m? h¨¬nh b¨¢n h¨¤ng v¨¤ giao h¨¤ng cung c?p m?t th? tr??ng c¨® quy m? l?n h?n v¨¤ ph?n ph?i t?t h?n so v?i ph?n m?m ?¨®ng g¨®i truy?n th?ng. Do c?n c¨® chi ph¨ª ph? v¨¤ ph¨ª ho?t ??ng m? r?ng ?? h? tr? ph?n m?m t?i ch?, n¨ºn gi?y ph¨¦p ph?n m?m doanh nghi?p truy?n th?ng ch? n?m trong ph?m vi s¨¢u ??n b?y s? ?? m? h¨¬nh c¨® th? ho?t ??ng. ?i?u n¨¤y c¨® ngh?a l¨¤ c?ng ty b¨¢n ph?n m?m ch? t?p trung v¨¤o nhu c?u c?a nh?ng kh¨¢ch h¨¤ng l?n nh?t. Ng??c l?i, Salesforce.com v¨¤ c¨¢c c?ng ty cung c?p SaaS kh¨¢c c¨® th? b¨¢n b?n quy?n ph?n m?m v?i b?t k? s? l??ng n¨¤o, kh?ng ch? cho c¨¢c c?ng ty thu?c danh s¨¢ch Fortune 500, m¨¤ c¨°n b¨¢n cho th? tr??ng trung c?p v¨¤ c¨¢c doanh nghi?p quy m? v?a v¨¤ nh?, m? r?ng ?¨¢ng k? th? tr??ng ti?m n?ng c?a h?. Giao h¨¤ng qua Internet v¨¤ t? ph?c v? cho ph¨¦p th?c hi?n c¨¢c h¨¬nh th?c ph?n ph?i m?i v?n kh?ng th? tri?n khai ???c trong th? gi?i ph?n m?m ?¨®ng g¨®i, ch?ng h?n nh? Dropbox ?? khuy?n kh¨ªch m?i ng??i lan truy?n s?n ph?m c?a h? ?? nh?n ???c dung l??ng mi?n ph¨ª b? sung khi gi?i thi?u th¨ºm kh¨¢ch h¨¤ng m?i. Kh?ng ph?i m? h¨¬nh ??ng k? qua Internet ch? gi?i h?n trong ph?n m?m doanh nghi?p. Nh?ng c?ng ty chi?m ?u th? trong c? ?m nh?c (Spotify, Pandora) l?n video (Netflix, Hulu, Amazon) c?ng c¨® m?c ph¨ª ph¨¢t sinh th?p h?n v¨¤ ph?n ph?i l?n h?n b?ng c¨¢ch s? d?ng m? h¨¬nh kinh doanh ??ng k? th¨¤nh vi¨ºn. M?t l?i ¨ªch kh¨¢c kh¨® th?y h?n c?a m? h¨¬nh n¨¤y l¨¤ khi doanh nghi?p kinh doanh theo h¨¬nh th?c ??ng k? th¨¤nh vi¨ºn ??t t?i quy
  • 10. m? l?n, d¨°ng doanh thu c¨® th? d? ?o¨¢n ???c ?? gi¨²p doanh nghi?p h?ng h¨¢i h?n trong vi?c ??u t? d¨¤i h?n, b?i v¨¬ h? kh?ng c?n duy tr¨¬ s? d? ti?n m?t l?n ?? ??i ph¨® v?i c¨¢c bi?n ??ng ng?n h?n trong doanh nghi?p. S?c m?nh h?a l?c t¨¤i ch¨ªnh n¨¤y c¨® th? l¨¤ l?i th? c?nh tranh ch¨ªnh. V¨ª d?, v¨¤o n?m 2017, Netflix ?? c?ng b? k? ho?ch ??u t? 6 t? ?? la v¨¤o n?i dung g?c cho d?ch v? streaming (d?ch v? truy?n d? li?u t?i m¨¢y t¨ªnh v¨¤ c¨¢c thi?t b? di ??ng th?ng qua Internet), khai th¨¢c m? h¨¬nh ??ng k? tr?c ti?p c?a m¨¬nh ?? ??t doanh thu nhi?u h?n c? m?ng truy?n h¨¬nh ¡°c? ?i?n¡±, v?n ph?i d?a v¨¤o ngu?n doanh thu ¨ªt ?i ??n t? nh¨¤ cung c?p truy?n h¨¬nh c¨¢p v¨¤ b¨¢n qu?ng c¨¢o. M? H?NH KINH DOANH #6: S?N PH?M K? THU?T S? M?t trong nh?ng ki?u m?u m?i xu?t hi?n th?ng qua vi?c x?y d?ng tr¨ºn n?n t?ng v¨¤ d?ch v? m?i l¨¤ c¨¢c doanh nghi?p b¨¢n s?n ph?m k? thu?t s?. N?m ? ?i?m giao nhau gi?a ki?u m?u ¡°ph?n m?m thay v¨¬ s?n ph?m v?t l?¡± v¨¤ ki?u m?u n?n t?ng, s?n ph?m k? thu?t s? l¨¤ s?n ph?m phi v?t ch?t, ch¨²ng ???c cho l¨¤ kh?ng c¨® gi¨¢ tr? n?i t?i, nh?ng v?n l¨¤ m?t vi?c kinh doanh c¨® kh? n?ng sinh l?i v¨¤ m? r?ng. V¨ª d?, d?ch v? nh?n tin LINE c¨® doanh thu ?¨¢ng k? t? vi?c b¨¢n sticker ¨C nh?ng h¨¬nh ?nh c¨® th? ch¨¨n v¨¤o v?n b?n trong tin nh?n ?i?n tho?i th?ng minh. Trong n?m 2014, n?m ho?t ??ng ??u ti¨ºn, vi?c kinh doanh nh?n d¨¢n c?a LINE mang l?i 75 tri?u ?? la doanh thu. Con s? n¨¤y t?ng l¨ºn 270 tri?u ?? la v¨¤o n?m 2015, chi?m ? t?ng doanh thu c?a LINE. Kh?ng t? ch¨²t n¨¤o ??i v?i m?t s?n ph?m phi v?t ch?t kh?ng c¨® gi¨¢ tr? n?i t?i! S?n ph?m k? thu?t s? c?ng tr? th¨¤nh m?t m? h¨¬nh kinh doanh ch? y?u trong ng¨¤nh c?ng nghi?p tr¨° ch?i ?i?n t?, vi?c mua b¨¢n c¨¢c v?t ph?m trong tr¨° ch?i gi¨²p ng??i ch?i c¨® ?u th? h?n khi ch?i ho?c qu?ng c¨¢o cho d¨°ng tr?ng th¨¢i c?a h?. Doanh thu
  • 11. to¨¤n th? tr??ng t? mua h¨¤ng trong ?ng d?ng ???c d? ?o¨¢n s? v??t s? l??t t?i ?ng-d?ng-ph?i-tr?-ti?n trong n?m 2017. B¨ºn c?nh vi?c c¨® ???c nh?ng l?i th? khi kinh doanh s?n ph?m d?a v¨¤o ph?n m?m, c¨¢c c?ng ty kinh doanh s?n ph?m k? thu?t s? c¨® xu h??ng ??t g?n nh? 100% t? su?t l?i nhu?n g?p, b?i v¨¬ ch¨²ng thu?n t¨²y xu?t th?n t? k? thu?t s? v¨¤ th??ng kh?ng c?n c¨® th¨ºm c? s? h? t?ng hay chi ph¨ª ho?t ??ng h? tr?. M? H?NH KINH DOANH #7: TIN T?C C?P NH?T (FEEDS) M?t trong nh?ng ki?u m?u b? ?¨¢nh gi¨¢ th?p v¨¤ kh?ng ???c xem tr?ng l¨¤ tin t?c c?p nh?t (news feed). Hi?u ?ng m?ng m?nh m? c?a Facebook gi¨²p n¨® tr? n¨ºn thu h¨²t trong m?t ng??i d¨´ng, nh?ng s? ??i m?i trong ph?n tin t?c c?p nh?t m?i th?t s? khi?n Facebook tr? th¨¤nh doanh nghi?p t?m c? th? gi?i. Nh?ng Facebook kh?ng ph?i l¨¤ c?u chuy?n th¨¤nh c?ng duy nh?t v? m? h¨¬nh trung t?m tin t?c. C¨¢c c?ng ty nh? Twitter, Instagram, v¨¤ Slack c?ng ?? x?y d?ng th? tr??ng tr? gi¨¢ h¨¤ng t? ?? la theo m? h¨¬nh tin t?c c?p nh?t nh? v?y. S?c m?nh c?a tin t?c c?p nh?t ??n t? kh? n?ng gia t?ng k?t n?i t? ng??i d¨´ng, ?i?u n¨¤y l?i ti?p t?c ?nh h??ng ??n doanh thu qu?ng c¨¢o v¨¤ gi? ch?n ng??i d¨´ng l?u d¨¤i. Nh? Facebook cho th?y, tin t?c c?p nh?t ???c t¨¤i tr? l¨¤ c¨¢ch hi?u qu? nh?t ?? ki?m ti?n t? ¡°con m?t¡± Internet. Ch? c¨® AdWords c?a Google m?i v??t qua ???c s?c th?ng tr? c?a m?c News Feed c?a Facebook trong th? tr??ng qu?ng c¨¢o tr?c tuy?n, v¨¤ AdWords b?t ??u v?i l?i th? ?¨¢ng k? c¨® s?n t? vi?c theo d?i ? ??nh c?a ng??i d¨´ng h?n l¨¤ mong mu?n ???c ng??i d¨´ng y¨ºu th¨ªch. V¨ª d?, bao nhi¨ºu ng??i v¨¤o Facebook v?i ? ??nh mua s?m? Ma thu?t c?a m? h¨¬nh tin t?c c?p nh?t ch¨ªnh l¨¤ kh? n?ng c?a n¨® trong vi?c ki?m ti?n t? nh?ng ng??i ?ang bu?n ch¨¢n mu?n theo d?i xem b?n b¨¨ h? ?ang l¨¤m g¨¬.
  • 12. D? nhi¨ºn, s? d?ng hi?u qu? m? h¨¬nh tin t?c c?p nh?t ?¨°i h?i nhi?u c?ng ngh? tinh vi. Facebook kh?ng ph?i ch? ch¨¨n c¨¢c qu?ng c¨¢o m?t c¨¢ch ng?u nhi¨ºn. H? bi?t b?n th¨ªch ?i?u g¨¬ c¨°n h?n c? b?n th?n b?n bi?t, d?a tr¨ºn nh?ng th? m¨¤ b?n th??ng nh?p chu?t v¨¤o, b?m like, ho?c t??ng t¨¢c v?i ?i?u g¨¬ ?¨®. N¨® c¨® th? g?i ? cho b?n nh?ng m?u qu?ng c¨¢o d?a v¨¤o th¨®i quen c¨¢ nh?n v¨¤ b?i c?nh nh?ng g¨¬ x?y ra tr¨ºn ph?n tin t?c c?p nh?t c?a b?n. Kh? n?ng nh?m tr¨²ng ?¨ªch gi?i th¨ªch v¨¬ sao Facebook th¨¤nh c?ng trong vi?c ki?m ti?n t? m? h¨¬nh n¨¤y, trong khi c¨¢c s?n ph?m kh¨¢c c?ng d?a tr¨ºn tin t?c c?p nh?t (nh? RSS) l?i th?t b?i. M? h¨¬nh n¨¤y m?nh m? ??n n?i khi?n Twitter, v?i s?n ph?m ch? y?u l¨¤ m?t ?o?n news feed (tin t?c) d¨¤i, v?n l¨¤ m?t c?ng ty Internet quan tr?ng m?c d¨´ h? m?i thay ??i s?n ph?m trong v¨°ng m?t th?p ni¨ºn (kh?ng t¨ªnh vi?c t?ng t? 140 k? t? l¨ºn ??n 280 k? t?). Twitter l¨¤ m?t doanh nghi?p ph¨¢t tri?n quy m? l?n d?a v¨¤o s?c m?nh c?a ??i m?i s¨¢ng t?o m? h¨¬nh kinh doanh, ch? kh?ng ph?i d?a v¨¤o vi?c ??i m?i s¨¢ng t?o s?n ph?m hay c?ng ngh?. T¨¬m hi?u th¨ºm c¨¢c cu?n s¨¢ch, b¨¤i vi?t, ebook, quiz¡­ t? WeTransform t?i ??a ch?: http://wetransform.vn/ Ho?c qu¨¦t m? QR: