![• Έλα "παηδί ηοσ
ποιέκοσ" ζσκάηαη θαη
ολεηρεύεηαη...
Έλα "παηδί ηνπ πνιέκνπ" ζπκάηαη θαη νλεηξεύεηαη...
21/10/2008
Ζ αιήζεηα - είλαη γεγνλόο - δελ είλαη πνηέ κία θαη ε ηζηνξία δε γξάθεηαη πάληα από ηνπο ληθεηέο, κηαο θαη δελ είλαη πάληα εύθνιν λα ηνπο
βξεηο. Ηδηαίηεξα όηαλ έλαο πόιεκνο ραξαθηεξίδεηαη εκθύιηνο. ε απηό ην άξζξν ινηπόλ ζα δνύκε ηελ πξόζθαηε ηζηνξία ηεο εξβίαο κέζα από
ηα κάηηα κηαο έξβαο. Tεο Ηβάλαο Κλέδεβηηο πνπ ήηαλ θαη παξέκεηλε θάηνηθνο Βειηγξαδίνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ εκθπιίνπ αιιά θαη ησλ
βνκβαξδηζκώλ ηνπ ΝΑΣΟ ην 1999.
ε θάζε πόιεκν ην βιέκκα όισλ πέθηεη ζηα παηδηά, "ηα παηδηά ηνπ πνιέκνπ". Ζ επαηζζεηνπνίεζε ηνπ θόζκνπ είλαη πνιιαπιάζηα όηαλ, ζε
όζα κέξε ηεο γεο επηηξέπεηαη, πξνβάιινληαη εηθόλεο από ηξαπκαηηζκέλα, πεηλαζκέλα ή νξθαλά παηδηά. Άιιεο θνξέο ιόγσ ηεο επαηζζεζίαο
ηνπ δεκνζηνγξάθνπ πνπ πξνζπαζεί λα πξνβάιεη ηελ πξαγκαηηθή εηθόλα ηνπ πνιέκνπ ζε βάζνο (θαη όρη ζα λα κεηαδίδεη κάρε ζην Counter
Strike) θαη άιιεο γηαηί ε δπζηπρία, ε ηξαγσδία, ν θόβνο θαη ν νίθηνο είλαη ηδηαίηεξα εκπνξηθά πξντόληα. πσο θαη λα έρεη, ηα παηδηά ζπάληα ή
ζρεδόλ πνηέ δε δηαηππώλνπλ ηελ άπνςή ηνπο θαη δελ εμηζηνξνύλ ηα όζα βηώλνπλ ηηο ζηηγκέο εθείλεο.
Ζ θνπβέληα καο κε ηελ Ηβάλα, πνπ ζήκεξα εξγάδεηαη σο κεραληθόο ζην ζρεδηαζκό ζηδεξνδξνκηθώλ ππνδνκώλ, μεθίλεζε κε κηα εξώηεζε
ζρεηηθή κε ηνλ εκθύιην πόιεκν. Σε ξώηεζα ινηπόλ ηη ζπκάηαη από ηελ πεξίνδν εθείλε.
«Απηό πνπ δε ζα μεράζσ πνηέ είλαη έλα ηαμίδη πνπ έθαλα εθείλν ηνλ θαηξό κε ηνπο γνλείο κνπ πξνο ηελ Διιάδα. Δθείλεο ηηο κέξεο νη δξόκνη
ήηαλ γεκάηνη θησρνύο πξόζθπγεο πνπ έξρνληαλ από ηελ Κξναηία. Λόγσ ηεο εζλνθάζαξζεο ήηαλ αλεπηζύκεηνη εθεί. Άθελαλ ηα ζπίηηα θαη ηα
ππάξρνληά ηνπο γηα λα επηζηξέςνπλ ζηε εξβία. Ήκαζηαλ ζην απηνθίλεην θαη θιάςακε κόιηο αληηθξίζακε απηό ην ζέακα. Ίζσο λα κελ έρσ
δεη πνηέ μαλά ηόζν πόλν ζε αλζξώπηλα κάηηα. Αξγόηεξα ζην παλεπηζηήκην είρα ζπκθνηηεηέο πνπ επέζηξεςαλ από ηελ Κξναηία θαη είραλ πνιύ
ζπκό. Γελ ήζειαλ λα γπξίζνπλ πνηέ μαλά. Γλσξίδσ παηδηά 20-25 εηώλ πνπ ράζεθαλ ζηνλ πόιεκν κε ηνπο Κξνάηεο. Ζ αζηπλνκία πήγαηλε ζηα
ζπίηηα ηνπο θαη ηνπο έπαηξλε γηα ηνλ πόιεκν.»
Ποηες είλαη οη αλακλήζεης ζοσ από ηοσς βοκβαρδηζκούς ηοσ ΝΑΤΟ ηο 1999; Έτεης αθούζεη ποηέ βόκβα λα ζθάεη δίπια ζοσ;
«Μόλν ζε Dolby Surround ζηνλ θηλεκαηνγξάθν. [γέιηα] Οη κάρεο ηνπ Χόιηγνπλη είλαη πνιύ ςεύηηθεο. Βέβαηα νη πεξηζζόηεξνη ζηνλ θόζκν
δελ έρνπλ αθνύζεη βόκβα λα πέθηεη δίπια ζην ζπίηη ηνπο θαη πηζηεύνπλ πσο είλαη θάπσο έηζη. Δίλαη πάξα πνιύ ηξνκαθηηθόο θαη δπλαηόο ν
ήρνο ηεο θαη δελ έρεη θακία ζρέζε κε απηό. Σηο ζηηγκέο πνπ έπεθηαλ νη βόκβεο εθηόο από θόβν έλνησζα θαη ζπκό γηαηί όιν απηό ζπλέβαηλε
ζηε δύζε ηνπ 20 αηώλα θαηόπηλ εληνιήο ηεο πιεηνςεθίαο ησλ ιεγόκελσλ δπηηθώλ ρσξώλ. Ο ζπκόο ήηαλ δηάρπηνο εθείλεο ηεο κέξεο ζην
Βειηγξάδη γηαηί βιέπακε θαη καζαίλακε πσο ζθνηώλνληαλ άκαρνη κόλν θαη κόλν επεηδή νη ΖΠΑ ήζειαλ λα πεηάμνπλ ηηο βόκβεο νπξαλίνπ πνπ
ηνπο είραλ πεξηζζέςεη. Γελ ελδηαθέξεη θαλέλαλ όκσο όηη ζήκεξα ζηε ρώξα κνπ ππάξρεη κόιπλζε θαη ηα θξνύζκαηα θαξθίλνπ έρνπλ
απμεζεί... Χξήκαηα γηα λα θαζαξηζηεί όιν απηό πνπ δεκηνύξγεζαλ δελ ππάξρνπλ. Ζ Δπξώπε όπσο πάληα ππνζηήξημε ηελ ακεξηθαληθή
απόθαζε ηόηε. Απηό είλαη ην πξόβιεκα. ιεο νη ρώξεο ζήκεξα ιεηηνπξγνύλ κε γλώκνλα ην νηθνλνκηθό όθεινο ρσξίο θαλέλα ελδηαθέξνλ γηα
ηελ αλζξσπόηεηα.»
Ποηες είλαη οη ζηηγκές ποσ έτοσλ κείλεη πηο έληολα ζηο κσαιό ζοσ από ηολ πόιεκο;
«Σξία πξάγκαηα λνκίδσ κνπ έρνπλ κείλεη πεξηζζόηεξν. Οη ζεηξήλεο πνπ αθνύγνληαλ πξηλ από θάζε βνκβαξδηζκό (θακηά θνξά αθνύγνληαλ
θαη κεηά...), όηη πεγαίλακε κε θίινπο θαη πίλακε ην κεζεκέξη ζε θάπνηα καγαδηά πνπ ήηαλ αλνηρηά ώζηε λα κελ θαηαιαβαίλνπκε ηη ζπκβαίλεη
γύξσ καο θαη, ην πην έληνλν, έλα βξάδπ πνπ είρα μαπιώζεη λα θνηκεζώ θαη μαθληθά άθνπζα έλαλ εθθσθαληηθό ζόξπβν. Σν παξάζπξν
βξηζθόηαλ δίπια από θξεβάηη κνπ. Πεηάρηεθα επάλσ. Σν ηδάκη είρε ζπάζεη θαη έβιεπα θάηη θόθθηλν. Δίρε βνκβαξδηζηεί έλα θηήξην ζρεδόλ
δίπια ζην ζπίηη κνπ. Οη ππόινηπεο αλακλήζεηο κνπ είλαη θπξίσο από πξάγκαηα πνπ άθνπζα από άιινπο θαη από βίληεν πνπ είδα αξγόηεξα.
Από απηά, πην έληνλε κνπ έρεη κείλεη ε εηθόλα ηνπ θηεξίνπ ηεο θξαηηθήο ηειεόξαζεο πνπ θαηγόηαλ ελώ κέζα ππήξραλ δεκνζηνγξάθνη. Ο
Μηιόζεβηηο έρεη ηελ απνθιεηζηηθή επζύλε γηα ην ρακό ηνπο γηαηί γλώξηδε πσο ην θηήξην ζα βνκβαξδηζηεί θαη ηνπο ρξεζηκνπνηνύζε σο αζπίδα.
© Angela Djurovic](https://image.slidesharecdn.com/8-130616171432-phpapp02/85/8-5-320.jpg)
![• Παηδηά-ζηραηηώηες ζε
θαζεζηώς
αποζηραηείας
Παηδηά-ζηραηηώηες ζε θαζεζηώς αποζηραηείας
dimanche 18 octobre 2009, par Michel Arseneault
Σξηαθόζηεο ρηιηάδεο αγόξηα θαη θνξίηζηα εθηηκάηαη όηη εκπιέθνληαη ζε ηξηάληα πεξίπνπ ζπγθξνύζεηο ζηνλ
θόζκν. [1] Παξ’ όιν πνπ ζηελ Αζία ην πξνλόκην ηεο ζηξαηνιόγεζεο αλειίθσλ αλήθεη ζην Σαηκαληάβ, ην
ζηξαηό ηεο Μηαλκάξ, ζηελ Αθξηθή ηαθηηθνί ζηξαηνί θαη αληάξηηθα ζώκαηα ηνπο ζηξαηνινγνύλ
ζπζηεκαηηθά. Νεαξνί επίζηξαηνη ζπκκεηέρνπλ ζηηο ζπγθξνύζεηο ζην Σζαλη, ζηελ Κεληξηθή Αθξηθή, ζηελ
Οπγθάληα θαη, θπξίσο, ζην νπδάλ (ηόζν ζην Νόηην νπδάλ όζν θαη ζην Νηαξθνύξ).
Σξηαθόζηεο ρηιηάδεο αγόξηα θαη θνξίηζηα εθηηκάηαη όηη εκπιέθνληαη ζε ηξηάληα πεξίπνπ ζπγθξνύζεηο ζηνλ
θόζκν. [2] Παξ’ όιν πνπ ζηελ Αζία ην πξνλόκην ηεο ζηξαηνιόγεζεο αλειίθσλ αλήθεη ζην Σαηκαληάβ, ην
ζηξαηό ηεο Μηαλκάξ, ζηελ Αθξηθή ηαθηηθνί ζηξαηνί θαη αληάξηηθα ζώκαηα ηνπο ζηξαηνινγνύλ
ζπζηεκαηηθά. Νεαξνί επίζηξαηνη ζπκκεηέρνπλ ζηηο ζπγθξνύζεηο ζην Σζαλη, ζηελ Κεληξηθή Αθξηθή, ζηελ
Οπγθάληα θαη, θπξίσο, ζην νπδάλ (ηόζν ζην Νόηην νπδάλ όζν θαη ζην Νηαξθνύξ).
Από ην 2001, ην γξαθείν ηνπ γεληθνύ γξακκαηέα ηνπ ΟΖΔ δεκνζηεύεη θάζε ρξόλν κηα έθζεζε γηα ηα
παηδηά πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε έλνπιεο ζπγθξνύζεηο, ε νπνία πεξηιακβάλεη δύν παξαξηήκαηα, πνπ
ραξαθηεξίδνληαη « θαηάινγνη ηεο ληξνπήο » θαη πεξηιακβάλνπλ ηηο έλνπιεο νξγαλώζεηο πνπ
ζηξαηνινγνύλ αλειίθνπο. [3]
Ζ θαηαγγειία απηή επηηξέπεη ηνλ εληνπηζκό ησλ εγθιεκαηηώλ, θαζώο ην Καηαζηαηηθό ηεο Ρώκεο, πνπ
δηέπεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ Γηεζλνύο Πνηληθνύ Γηθαζηεξίνπ (ΓΠΓ), ζεσξεί ηε ζηξαηνιόγεζε παηδηώλ θάησ
ησλ δεθαπέληε εηώλ έγθιεκα πνιέκνπ. Δληνύηνηο ε θεηηλή έθζεζε δείρλεη όηη δεθαελλέα ζηξαηνί (ηαθηηθνί
θαη αληάξηηθνη), επί ζπλόινπ πελήληα έμη, θαηαγξάθνληαη ηξίηε ζπλερόκελε ρξνληά.
Ο ΟΖΔ ήηαλ δηζηαθηηθόο ζηελ αξρή ζε απηό ην ζέκα, αθόκα θαη ζε ό,ηη αθνξά ζηνλ νξηζκό ηνπ παηδηνύ
ζηξαηηώηε. Σν Σκήκα Δηξελεπηηθώλ Δπηρεηξήζεσλ ηνπ νξγαληζκνύ, πνπ ζπληνλίδεη νθηώ εηξελεπηηθέο
δπλάκεηο ζηελ Αθξηθή, [4] ζεσξνύζε ζηελ αξρή ηα παηδηά απηά καρεηέο.
Άιινη νξγαληζκνί, σζηόζν, κεηαμύ ησλ νπνίσλ ην Σακείν ησλ Ζλσκέλσλ Δζλώλ γηα ηελ παηδηθή ειηθία
(UNICEF), θαηόξζσζαλ λα επηβάινπλ κηα επξύηεξε εξκελεία, επηζεκαίλνληαο όηη πξέπεη λα
ζπκπεξηιεθζνύλ ηα λεαξά θνξίηζηα πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη σο « ζεμνπαιηθέο ζθιάβεο ».
« Αλ αζρνιεζνύκε κνλάρα κε ηα παηδηά πνπ θέξνπλ όπια, ηόηε ράλνπκε ηελ νπζία », επηζεκαίλεη ν Δκεξί
Μπξηζέ, δηεπζπληήο ηνπ Channel Research, επξσπατθνύ γξαθείνπ κειεηώλ. Γηα ην ιόγν απηό ζηελ
ππεξεζηαθή γιώζζα δελ ππάξρεη ν όξνο « παηδί ζηξαηηώηεο », αιιά « παηδί εκπιεθόκελν ζε έλνπιεο
νκάδεο ».
Μεηά ην ηέινο κηαο ζύξξαμεο, ε απνζηξαηεία, ν αθνπιηζκόο θαη ε θνηλσληθή επαλέληαμε δελ είλαη πνηέ
απιέο ππνζέζεηο. Σα παηδηά δελ επηζπκνύλ λα επηζηξέςνπλ ζηελ νηθνγέλεηά ηνπο, πνιύ πεξηζζόηεξν πνπ,
αξθεηά από απηά, επέιεμαλ νηθεηνζειώο λα γίλνπλ ζηξαηηώηεο, ζεσξώληαο πσο θη απηό έλα επάγγεικα
είλαη.
ηα κάηηα ηνπο ε ζηξαηησηηθή δσή έρεη θαη ηηο ζεηηθέο πιεπξέο ηεο. Γηα ηνλ θάηνρν ελόο θαιάζληθνθ είλαη
επθνιόηεξν λα θιέβεη θαηζίθεο από ην λα ηηο εθηξέθεη.
Δπίζεο, παξεκβαίλνπλ θαη ςπρνινγηθνί παξάγνληεο. « Οπσο πνιινί έθεβνη, ηα παηδηά ζηξαηηώηεο
νλεηξεύνληαη λα γίλνπλ παληνδύλακνη, κε ηε δηαθνξά όηη απηά πινπνηνύλ ην όλεηξό ηνπο », επηζεκαίλεη
έλαο ππάιιεινο ηνπ ΟΖΔ πνπ ππεξεηεί ζηε Λατθή Γεκνθξαηία ηνπ Κνλγθό. « Ννκίδνπλ πσο είλαη ζενί,
παλίζρπξνη θη αζάλαηνη. Γη’ απηό θαη γίλνληαη θαινί ζηξαηηώηεο. Γηαηί δελ θνβνύληαη ην ζάλαην ».](https://image.slidesharecdn.com/8-130616171432-phpapp02/85/8-6-320.jpg)
8η συνάντηση
- 1. • Πόλεμος και παιδί
- 2. Η θαηαπιεθηηθή θωηογραθία ηοσ Έιιελα θωηορεπόρηερ Άρη Μεσσήνη επηιέτζεθε θαη από ηο θωηογραθηθό ηκήκα ηοσ περηοδηθού ΤΙΜΕ ως κία από ηης πηο δρακαηηθές θωηογραθίες ηοσ ποιέκοσ ζηε Σσρία.
- 3. • Παραθοιοσζούκε κηα ειεθηροληθή παροσζίαζε ποσ έτεη ζέκα ηα παηδηά ζηολ πόιεκο • Σσδεηάκε γηα ηο ζέκα • Χωρηδόκαζηε ζε οκάδες • Κάζε οκάδα παίρλεη από έλα θείκελο. Αθού δηαβάζεη ηο θείκελο ζα πρέπεη λα απαληήζεη ζε θάποηες ερωηήζεης θαη ζηε ζσλέτεηα λα παροσζηάζεη ηο ζέκα ηοσ ζηελ οιοκέιεηα
- 4. Τα θείκελα ποσ κοηράζηεθαλ ζηης οκάδες ήηαλ: • Μαδηθοί ηάθοη παηδηώλ ζηολ πόιεκο ηες πείλας Μαδηθνί ηάθνη παηδηώλ ζηνλ πόιεκν ηεο πείλαο 0 ζρόιηα 23.07.2011 - A + A Μαδηθνί ηάθνη παηδηώλ ζε ηόπνπο πνπ θάπνηε πέηαγαλ ηα λεθξά δώα, από ηε νκαιία έσο ηελ Κέληα, ζηηο παξπθέο ησλ ππεξπιήξσλ πιένλ ζηξαηνπέδσλ πξνζθύγσλ. Δθεί ζάθηεθε ε κόιηο ελόο έηνπο Σακίλα, έπεηηα από δσδεθαήκεξν ηαμίδη ζηελ έξεκν καδί κε ηνπο γνλείο ηεο - ζε κηα απόπεηξα δηάζσζήο ηνπο από ηνπο νκαινύο αληάξηεο. Σειηθά έραζε ηε δσή ηεο από ηελ αζηηία όπσο θαη ρηιηάδεο άιια παηδηά. Αλνκβξία, μεξαζία θαη θαλαηηζκέλνη ηζιακηζηέο αληάξηεο πνπ αξλνύληαη ηελ ύπαξμε πξνβιήκαηνο ππνζηηηζκνύ ζπλζέηνπλ ην ζύγρξνλν ηνπίν ηεο νκαιίαο, ελόο θξάηνπο πνπ θεξύρζεθε ζε θαηάζηαζεο έθηαθηεο αλάγθεο από ηνλ Οξγαληζκό Ζλσκέλσλ Δζλώλ. Ζ δηαηξνθηθή θξίζε, πνπ έρεη επηζθεθηεί βίαηα ηελ αθξηθαληθή ρώξα, πιήηηεη ηνπιάρηζηνλ ην έλα ηξίην ηνπ πιεζπζκνύ ηεο ρώξαο. Δπεηηα από ηελ μεξαζία ησλ ηειεπηαίσλ κελώλ -ηε ρεηξόηεξε εδώ θαη δεθαεηίεο- θαη ηελ άλνδν ησλ δηαηξνθηθώλ πξντόλησλ, ε αθξηθαληθή ρώξα θξίζεθε πσο ρξήδεη άκεζεο αλζξσπηζηηθήο βνήζεηαο, δεδνκέλνπ πσο πιένλ ε αζηηία είλαη κία από ηηο ζπλεζέζηεξεο αηηίεο ζαλάηνπ. Μνλάρα πνπ νη ηζιακηζηέο αληάξηεο εκπάκπ, πνπ ζεσξνύλ όηη «νη δειώζεηο ηνπ ΟΖΔ πεξί ιηκνύ είλαη πνιηηηθή», θεξύηηνπλ ηνλ πόιεκν ζηνλ δηεζλή νξγαληζκό θαη απαγνξεύνπλ ηηο δξαζηεξηόηεηεο πνιιώλ αλζξσπηζηηθώλ νξγαλώζεσλ, αλάκεζα ζηα νπνίεο είλαη θαη ην Παγθόζκην Πξόγξακκα Δπηζηηηζκνύ.
- 5. • Έλα "παηδί ηοσ ποιέκοσ" ζσκάηαη θαη ολεηρεύεηαη... Έλα "παηδί ηνπ πνιέκνπ" ζπκάηαη θαη νλεηξεύεηαη... 21/10/2008 Ζ αιήζεηα - είλαη γεγνλόο - δελ είλαη πνηέ κία θαη ε ηζηνξία δε γξάθεηαη πάληα από ηνπο ληθεηέο, κηαο θαη δελ είλαη πάληα εύθνιν λα ηνπο βξεηο. Ηδηαίηεξα όηαλ έλαο πόιεκνο ραξαθηεξίδεηαη εκθύιηνο. ε απηό ην άξζξν ινηπόλ ζα δνύκε ηελ πξόζθαηε ηζηνξία ηεο εξβίαο κέζα από ηα κάηηα κηαο έξβαο. Tεο Ηβάλαο Κλέδεβηηο πνπ ήηαλ θαη παξέκεηλε θάηνηθνο Βειηγξαδίνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ εκθπιίνπ αιιά θαη ησλ βνκβαξδηζκώλ ηνπ ΝΑΣΟ ην 1999. ε θάζε πόιεκν ην βιέκκα όισλ πέθηεη ζηα παηδηά, "ηα παηδηά ηνπ πνιέκνπ". Ζ επαηζζεηνπνίεζε ηνπ θόζκνπ είλαη πνιιαπιάζηα όηαλ, ζε όζα κέξε ηεο γεο επηηξέπεηαη, πξνβάιινληαη εηθόλεο από ηξαπκαηηζκέλα, πεηλαζκέλα ή νξθαλά παηδηά. Άιιεο θνξέο ιόγσ ηεο επαηζζεζίαο ηνπ δεκνζηνγξάθνπ πνπ πξνζπαζεί λα πξνβάιεη ηελ πξαγκαηηθή εηθόλα ηνπ πνιέκνπ ζε βάζνο (θαη όρη ζα λα κεηαδίδεη κάρε ζην Counter Strike) θαη άιιεο γηαηί ε δπζηπρία, ε ηξαγσδία, ν θόβνο θαη ν νίθηνο είλαη ηδηαίηεξα εκπνξηθά πξντόληα. πσο θαη λα έρεη, ηα παηδηά ζπάληα ή ζρεδόλ πνηέ δε δηαηππώλνπλ ηελ άπνςή ηνπο θαη δελ εμηζηνξνύλ ηα όζα βηώλνπλ ηηο ζηηγκέο εθείλεο. Ζ θνπβέληα καο κε ηελ Ηβάλα, πνπ ζήκεξα εξγάδεηαη σο κεραληθόο ζην ζρεδηαζκό ζηδεξνδξνκηθώλ ππνδνκώλ, μεθίλεζε κε κηα εξώηεζε ζρεηηθή κε ηνλ εκθύιην πόιεκν. Σε ξώηεζα ινηπόλ ηη ζπκάηαη από ηελ πεξίνδν εθείλε. «Απηό πνπ δε ζα μεράζσ πνηέ είλαη έλα ηαμίδη πνπ έθαλα εθείλν ηνλ θαηξό κε ηνπο γνλείο κνπ πξνο ηελ Διιάδα. Δθείλεο ηηο κέξεο νη δξόκνη ήηαλ γεκάηνη θησρνύο πξόζθπγεο πνπ έξρνληαλ από ηελ Κξναηία. Λόγσ ηεο εζλνθάζαξζεο ήηαλ αλεπηζύκεηνη εθεί. Άθελαλ ηα ζπίηηα θαη ηα ππάξρνληά ηνπο γηα λα επηζηξέςνπλ ζηε εξβία. Ήκαζηαλ ζην απηνθίλεην θαη θιάςακε κόιηο αληηθξίζακε απηό ην ζέακα. Ίζσο λα κελ έρσ δεη πνηέ μαλά ηόζν πόλν ζε αλζξώπηλα κάηηα. Αξγόηεξα ζην παλεπηζηήκην είρα ζπκθνηηεηέο πνπ επέζηξεςαλ από ηελ Κξναηία θαη είραλ πνιύ ζπκό. Γελ ήζειαλ λα γπξίζνπλ πνηέ μαλά. Γλσξίδσ παηδηά 20-25 εηώλ πνπ ράζεθαλ ζηνλ πόιεκν κε ηνπο Κξνάηεο. Ζ αζηπλνκία πήγαηλε ζηα ζπίηηα ηνπο θαη ηνπο έπαηξλε γηα ηνλ πόιεκν.» Ποηες είλαη οη αλακλήζεης ζοσ από ηοσς βοκβαρδηζκούς ηοσ ΝΑΤΟ ηο 1999; Έτεης αθούζεη ποηέ βόκβα λα ζθάεη δίπια ζοσ; «Μόλν ζε Dolby Surround ζηνλ θηλεκαηνγξάθν. [γέιηα] Οη κάρεο ηνπ Χόιηγνπλη είλαη πνιύ ςεύηηθεο. Βέβαηα νη πεξηζζόηεξνη ζηνλ θόζκν δελ έρνπλ αθνύζεη βόκβα λα πέθηεη δίπια ζην ζπίηη ηνπο θαη πηζηεύνπλ πσο είλαη θάπσο έηζη. Δίλαη πάξα πνιύ ηξνκαθηηθόο θαη δπλαηόο ν ήρνο ηεο θαη δελ έρεη θακία ζρέζε κε απηό. Σηο ζηηγκέο πνπ έπεθηαλ νη βόκβεο εθηόο από θόβν έλνησζα θαη ζπκό γηαηί όιν απηό ζπλέβαηλε ζηε δύζε ηνπ 20 αηώλα θαηόπηλ εληνιήο ηεο πιεηνςεθίαο ησλ ιεγόκελσλ δπηηθώλ ρσξώλ. Ο ζπκόο ήηαλ δηάρπηνο εθείλεο ηεο κέξεο ζην Βειηγξάδη γηαηί βιέπακε θαη καζαίλακε πσο ζθνηώλνληαλ άκαρνη κόλν θαη κόλν επεηδή νη ΖΠΑ ήζειαλ λα πεηάμνπλ ηηο βόκβεο νπξαλίνπ πνπ ηνπο είραλ πεξηζζέςεη. Γελ ελδηαθέξεη θαλέλαλ όκσο όηη ζήκεξα ζηε ρώξα κνπ ππάξρεη κόιπλζε θαη ηα θξνύζκαηα θαξθίλνπ έρνπλ απμεζεί... Χξήκαηα γηα λα θαζαξηζηεί όιν απηό πνπ δεκηνύξγεζαλ δελ ππάξρνπλ. Ζ Δπξώπε όπσο πάληα ππνζηήξημε ηελ ακεξηθαληθή απόθαζε ηόηε. Απηό είλαη ην πξόβιεκα. ιεο νη ρώξεο ζήκεξα ιεηηνπξγνύλ κε γλώκνλα ην νηθνλνκηθό όθεινο ρσξίο θαλέλα ελδηαθέξνλ γηα ηελ αλζξσπόηεηα.» Ποηες είλαη οη ζηηγκές ποσ έτοσλ κείλεη πηο έληολα ζηο κσαιό ζοσ από ηολ πόιεκο; «Σξία πξάγκαηα λνκίδσ κνπ έρνπλ κείλεη πεξηζζόηεξν. Οη ζεηξήλεο πνπ αθνύγνληαλ πξηλ από θάζε βνκβαξδηζκό (θακηά θνξά αθνύγνληαλ θαη κεηά...), όηη πεγαίλακε κε θίινπο θαη πίλακε ην κεζεκέξη ζε θάπνηα καγαδηά πνπ ήηαλ αλνηρηά ώζηε λα κελ θαηαιαβαίλνπκε ηη ζπκβαίλεη γύξσ καο θαη, ην πην έληνλν, έλα βξάδπ πνπ είρα μαπιώζεη λα θνηκεζώ θαη μαθληθά άθνπζα έλαλ εθθσθαληηθό ζόξπβν. Σν παξάζπξν βξηζθόηαλ δίπια από θξεβάηη κνπ. Πεηάρηεθα επάλσ. Σν ηδάκη είρε ζπάζεη θαη έβιεπα θάηη θόθθηλν. Δίρε βνκβαξδηζηεί έλα θηήξην ζρεδόλ δίπια ζην ζπίηη κνπ. Οη ππόινηπεο αλακλήζεηο κνπ είλαη θπξίσο από πξάγκαηα πνπ άθνπζα από άιινπο θαη από βίληεν πνπ είδα αξγόηεξα. Από απηά, πην έληνλε κνπ έρεη κείλεη ε εηθόλα ηνπ θηεξίνπ ηεο θξαηηθήο ηειεόξαζεο πνπ θαηγόηαλ ελώ κέζα ππήξραλ δεκνζηνγξάθνη. Ο Μηιόζεβηηο έρεη ηελ απνθιεηζηηθή επζύλε γηα ην ρακό ηνπο γηαηί γλώξηδε πσο ην θηήξην ζα βνκβαξδηζηεί θαη ηνπο ρξεζηκνπνηνύζε σο αζπίδα. © Angela Djurovic
- 6. • Παηδηά-ζηραηηώηες ζε θαζεζηώς αποζηραηείας Παηδηά-ζηραηηώηες ζε θαζεζηώς αποζηραηείας dimanche 18 octobre 2009, par Michel Arseneault Σξηαθόζηεο ρηιηάδεο αγόξηα θαη θνξίηζηα εθηηκάηαη όηη εκπιέθνληαη ζε ηξηάληα πεξίπνπ ζπγθξνύζεηο ζηνλ θόζκν. [1] Παξ’ όιν πνπ ζηελ Αζία ην πξνλόκην ηεο ζηξαηνιόγεζεο αλειίθσλ αλήθεη ζην Σαηκαληάβ, ην ζηξαηό ηεο Μηαλκάξ, ζηελ Αθξηθή ηαθηηθνί ζηξαηνί θαη αληάξηηθα ζώκαηα ηνπο ζηξαηνινγνύλ ζπζηεκαηηθά. Νεαξνί επίζηξαηνη ζπκκεηέρνπλ ζηηο ζπγθξνύζεηο ζην Σζαλη, ζηελ Κεληξηθή Αθξηθή, ζηελ Οπγθάληα θαη, θπξίσο, ζην νπδάλ (ηόζν ζην Νόηην νπδάλ όζν θαη ζην Νηαξθνύξ). Σξηαθόζηεο ρηιηάδεο αγόξηα θαη θνξίηζηα εθηηκάηαη όηη εκπιέθνληαη ζε ηξηάληα πεξίπνπ ζπγθξνύζεηο ζηνλ θόζκν. [2] Παξ’ όιν πνπ ζηελ Αζία ην πξνλόκην ηεο ζηξαηνιόγεζεο αλειίθσλ αλήθεη ζην Σαηκαληάβ, ην ζηξαηό ηεο Μηαλκάξ, ζηελ Αθξηθή ηαθηηθνί ζηξαηνί θαη αληάξηηθα ζώκαηα ηνπο ζηξαηνινγνύλ ζπζηεκαηηθά. Νεαξνί επίζηξαηνη ζπκκεηέρνπλ ζηηο ζπγθξνύζεηο ζην Σζαλη, ζηελ Κεληξηθή Αθξηθή, ζηελ Οπγθάληα θαη, θπξίσο, ζην νπδάλ (ηόζν ζην Νόηην νπδάλ όζν θαη ζην Νηαξθνύξ). Από ην 2001, ην γξαθείν ηνπ γεληθνύ γξακκαηέα ηνπ ΟΖΔ δεκνζηεύεη θάζε ρξόλν κηα έθζεζε γηα ηα παηδηά πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε έλνπιεο ζπγθξνύζεηο, ε νπνία πεξηιακβάλεη δύν παξαξηήκαηα, πνπ ραξαθηεξίδνληαη « θαηάινγνη ηεο ληξνπήο » θαη πεξηιακβάλνπλ ηηο έλνπιεο νξγαλώζεηο πνπ ζηξαηνινγνύλ αλειίθνπο. [3] Ζ θαηαγγειία απηή επηηξέπεη ηνλ εληνπηζκό ησλ εγθιεκαηηώλ, θαζώο ην Καηαζηαηηθό ηεο Ρώκεο, πνπ δηέπεη ηε ιεηηνπξγία ηνπ Γηεζλνύο Πνηληθνύ Γηθαζηεξίνπ (ΓΠΓ), ζεσξεί ηε ζηξαηνιόγεζε παηδηώλ θάησ ησλ δεθαπέληε εηώλ έγθιεκα πνιέκνπ. Δληνύηνηο ε θεηηλή έθζεζε δείρλεη όηη δεθαελλέα ζηξαηνί (ηαθηηθνί θαη αληάξηηθνη), επί ζπλόινπ πελήληα έμη, θαηαγξάθνληαη ηξίηε ζπλερόκελε ρξνληά. Ο ΟΖΔ ήηαλ δηζηαθηηθόο ζηελ αξρή ζε απηό ην ζέκα, αθόκα θαη ζε ό,ηη αθνξά ζηνλ νξηζκό ηνπ παηδηνύ ζηξαηηώηε. Σν Σκήκα Δηξελεπηηθώλ Δπηρεηξήζεσλ ηνπ νξγαληζκνύ, πνπ ζπληνλίδεη νθηώ εηξελεπηηθέο δπλάκεηο ζηελ Αθξηθή, [4] ζεσξνύζε ζηελ αξρή ηα παηδηά απηά καρεηέο. Άιινη νξγαληζκνί, σζηόζν, κεηαμύ ησλ νπνίσλ ην Σακείν ησλ Ζλσκέλσλ Δζλώλ γηα ηελ παηδηθή ειηθία (UNICEF), θαηόξζσζαλ λα επηβάινπλ κηα επξύηεξε εξκελεία, επηζεκαίλνληαο όηη πξέπεη λα ζπκπεξηιεθζνύλ ηα λεαξά θνξίηζηα πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη σο « ζεμνπαιηθέο ζθιάβεο ». « Αλ αζρνιεζνύκε κνλάρα κε ηα παηδηά πνπ θέξνπλ όπια, ηόηε ράλνπκε ηελ νπζία », επηζεκαίλεη ν Δκεξί Μπξηζέ, δηεπζπληήο ηνπ Channel Research, επξσπατθνύ γξαθείνπ κειεηώλ. Γηα ην ιόγν απηό ζηελ ππεξεζηαθή γιώζζα δελ ππάξρεη ν όξνο « παηδί ζηξαηηώηεο », αιιά « παηδί εκπιεθόκελν ζε έλνπιεο νκάδεο ». Μεηά ην ηέινο κηαο ζύξξαμεο, ε απνζηξαηεία, ν αθνπιηζκόο θαη ε θνηλσληθή επαλέληαμε δελ είλαη πνηέ απιέο ππνζέζεηο. Σα παηδηά δελ επηζπκνύλ λα επηζηξέςνπλ ζηελ νηθνγέλεηά ηνπο, πνιύ πεξηζζόηεξν πνπ, αξθεηά από απηά, επέιεμαλ νηθεηνζειώο λα γίλνπλ ζηξαηηώηεο, ζεσξώληαο πσο θη απηό έλα επάγγεικα είλαη. ηα κάηηα ηνπο ε ζηξαηησηηθή δσή έρεη θαη ηηο ζεηηθέο πιεπξέο ηεο. Γηα ηνλ θάηνρν ελόο θαιάζληθνθ είλαη επθνιόηεξν λα θιέβεη θαηζίθεο από ην λα ηηο εθηξέθεη. Δπίζεο, παξεκβαίλνπλ θαη ςπρνινγηθνί παξάγνληεο. « Οπσο πνιινί έθεβνη, ηα παηδηά ζηξαηηώηεο νλεηξεύνληαη λα γίλνπλ παληνδύλακνη, κε ηε δηαθνξά όηη απηά πινπνηνύλ ην όλεηξό ηνπο », επηζεκαίλεη έλαο ππάιιεινο ηνπ ΟΖΔ πνπ ππεξεηεί ζηε Λατθή Γεκνθξαηία ηνπ Κνλγθό. « Ννκίδνπλ πσο είλαη ζενί, παλίζρπξνη θη αζάλαηνη. Γη’ απηό θαη γίλνληαη θαινί ζηξαηηώηεο. Γηαηί δελ θνβνύληαη ην ζάλαην ».
- 7. • Τα παηδηά ηες Γάδας θοβούληαη ηο κέιιολ Τα παηδηά ηες Γάδας θοβούληαη ηο κέιιολ Υπεύζσλος: Δπηκέιεηα: ΚΑΣΔΡΗΝΑ ΣΕΑΒΑΡΑ javara@enet.gr Ζ κηθξή Οκζηάηε ζπκκνξθώλεη ηελ πξάζηλε ζρνιηθή πνδηά ηεο θαη ζθαξθαιώλεη πξνζεθηηθά ζην ζξαλίν ηεο. Ζ 12ρξνλε Παιαηζηίληα θξαηάεη ζην ρεξάθη ηεο κηα δσγξαθηά γεκάηε ρξώκα θαη εμεγεί ζηνπο ζπκκαζεηέο ηεο ηη ζρεδίαζε. Μηα ζθελή πνπ ζα κπνξνύζε λα δεη θαλείο ζε νπνηνδήπνηε ζρνιείν ηνπ θόζκνπ, κε δηαθνξεηηθό όκσο πεξηερόκελν. Απηό πνπ δσγξάθηζε ε κηθξνύια δελ είλαη κηα γηνξηή ή κηα θιαζηθή νηθνγελεηαθή πεξίζηαζε. Απεηθνλίδεη ηε κέξα πνπ ε επίζεζε ησλ Ηζξαειηλώλ ζθόησζε ηνλ αδειθό ηεο θαη θαηέζηξεςε ην ζπίηη ηεο. «Δδώ είλαη πνπ ππξνβόιεζαλ ηνλ αδειθό κνπ, Ηκπξαήκ, ν Θεόο λα αλαπαύεη ηελ ςπρνύια ηνπ. Καη εδώ είλαη ην F16 πνπ ρηύπεζε ην ζπίηη καο θη εδώ ην ηαλθο», εμεγεί θαη ηα άιια παηδηά ρεηξνθξνηνύλ. Ζ άζθεζε απηή είλαη εηδηθά ζρεδηαζκέλε γηα λα βνεζήζεη ηνπο καζεηέο ζηε Γάδα λα δηαρεηξηζηνύλ ηηο ζπλέπεηεο ηνπ πνιέκνπ πνπ θπξηαξρεί ζηε κηθξή δσή ηνπο θαη θπξίσο ηε θξίθε από ηε κεγάιε ηζξαειηλή επηρείξεζε ηνπ 2008 πνπ ζηνίρηζε ηε δσή ζε 1.400 Παιαηζηίληνπο θαη θαηέζηξεςε έλα ζηα νρηώ ζπίηηα. Οπσο γξάθεη ε εθεκεξίδα «Independent», όπσο εθαηνληάδεο άιινη θάηνηθνη ηεο Γάδαο, έηζη θαη ε Οκζηάηε κε ηελ νηθνγέλεηά ηεο δνπλ εδώ θαη πεξηζζόηεξν από έλαλ ρξόλν ζε κηα ζθελή θνληά ζην θαηεζηξακκέλν ζπίηη ηνπο. ε απηό ην δηάζηεκα ε αλνηθνδόκεζε δελ γίλεηαη κε ηνπο ξπζκνύο πνπ ζα έπξεπε, επεηδή, εμαηηίαο ηνπ απνθιεηζκνύ, πιηθά θαη πξνκήζεηεο δελ είλαη εύθνιν λα θηάζνπλ εδώ, νπόηε ηα παηδηά θάλνπλ ηόπν ζηα όλεηξά ηνπο ζηηο «αιάλεο» κε ηα εξείπηα πνπ «έθηηαμε» ν βνκβαξδηζκόο. Ψπρηθά ηξαύκαηα κσο ην γεγνλόο όηη ηα πεξίπνπ 780 ρηιηάδεο παηδηά πνπ δνπλ ζηε Γάδα έρνπλ λα αληηκεησπίζνπλ κηα ζθιεξή θαζεκεξηλόηεηα ζηνλ απόερν ηεο κεγάιεο επηρείξεζεο είλαη έλα κόλν από ηα πνιιά πξνβιήκαηά ηνπο, όπσο απνθάιπςε ην ληνθηκαληέξ «Απνζηνιή: Παηδηά ηεο Γάδαο» γηα ην βξεηαληθό Channel 4. Κη ίζσο ηα ζεκαληηθόηεξα απ' απηά λα έρνπλ λα θάλνπλ κε ηα βαζηά, αλεπνύισηα ςπρηθά ηξαύκαηα ησλ παηδηώλ πνπ επέδεζαλ. Μηθξά αγόξηα θηηάρλνπλ ξνπθέηεο από κπνπθάιηα θαη κηιάλε γηα ηα ςεύηηθα όπια πνπ ζα αγνξάζνπλ κε ην ραξηδηιίθη ηνπο. Αλ θαη ηα παηδηά ζ' όιν ηνλ θόζκν παίδνπλ πόιεκν, εδώ ην παηρλίδη έρεη κηα αλαηξηρηαζηηθά ξεαιηζηηθή δηάζηαζε. Δδώ ηα παηρλίδηα αληαλαθινύλ ηε δηάζεζε ησλ παηδηώλ λα εθθξάζνπλ κηα απσζεκέλε αλάγθε γηα εθδίθεζε ελαληίνλ ησλ γεηηόλσλ ηνπο. «Γηαπηζηώλνπκε κηα απμαλόκελε ηάζε γηα βηαηόηεηεο θαη απηό είλαη θάηη πνπ καο μαθληάδεη», εμεγεί ν Jezza Neumann, πνπ ζθελνζέηεζε ην ληνθηκαληέξ. Ο 12ρξνλνο Μαρκνύλη πεξηγξάθεη ηε κέξα πνπ νη Ηζξαειηλνί ζηξαηηώηεο ηνύο ρηύπεζαλ ηελ πόξηα γηα λα ζθνηώζνπλ ηνλ παηέξα ηνπ θαη κεηξάεη ηηο αιιαγέο ζηε δσή ηνπ. «Πξηλ από ηνλ πόιεκν, ζθεθηόκνπλ λα κνξθσζώ αιιά κεηά ηελ επίζεζε ζέισ λα γίλσ καρεηήο», ιέεη θαη ηα ζθνύξα θαζηαλά ηνπ κάηηα κε ηηο ππθλέο βιεθαξίδεο θνηηάδνπλ ίζηα ζηελ θάκεξα. «Δίλαη ζέιεκα Θενύ», εμεγεί αιιά παίδεη θαη έλαλ ξόιν ε επηξξνή πνπ δέρεηαη από ηνλ ζείν ηνπ πνπ είλαη κέινο ηεο Σδηράλη. Κη ελώ ν Μαρκνύλη δηςάεη γηα εθδίθεζε, ε κεηέξα ηνπ δαθξύδεη ζηελ ηδέα λα γίλεη ν γηνο ηεο άιινο έλαο κάξηπξαο. «Δίλαη ηηκή λα πεζαίλεη θαλείο ζην όλνκα ηνπ Αιιάρ αιιά δελ ζέισ λα ράζσ ηνλ γην κνπ». «Σα παηδηά παιεύνπλ κε ηελ ηδέα ηνπ κέιινληνο», ιέεη ν Jezza Neumann, θαζώο ε αλεξγία ζαξώλεη θαη ν απνθιεηζκόο δελ αθήλεη πνιιά πεξηζώξηα επηινγήο. «Πνιινί απόθνηηνη ζηε Γάδα είλαη άλεξγνη θαη δελ βιέπνπλ κηα δηέμνδν από απηή ηελ θαηάζηαζε γηαηί πνιύ απιά δελ έρνπλ δηέμνδν από ηε Γάδα».
- 8. • Παητλίδηα ποιέκοσ απαγορεσκέλα δηά λόκοσ Παητλίδηα ποιέκοσ απαγορεσκέλα δηά λόκοσ Υπεύζσλος: Δπηκέιεηα: ΚΑΣΔΡΗΝΑ ΣΕΑΒΑΡΑ javara@enet.gr Ψεύηηθα ζηξαηησηάθηα θηλδπλεύνπλ λα πνδνπαηεζνύλ ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα απνζπξζνύλ όπσο όπσο από πξνζώπνπ Βελεδνπέιαο, ζηξαηησηηθά παηρλίδηα απηνθαηαζηξέθνληαη θαη ειεθηξνληθά παηρλίδηα πνιέκνπ απνηεινύλ πιένλ πεηζηήξηα παξάλνκεο δξάζεο. «Παηρλίδηα πνιέκνπ» είλαη ν ηίηινο ηνπ γιππηνύ πνπ νινθιεξώλεη ζηελ άκκν ε Οιιαλδή θαιιηηέρληο Νηέκηαλ βαλ ληεξ Βέιληελ ζε παιηόηεξν θεζηηβάι ζην Βεξνιίλν Αηηία, ε απόθαζε ηνπ Κνηλνβνπιίνπ ζην Καξάθαο λα απαγνξεύζεη δηά λόκνπ ηελ θαηαζθεπή, εηζαγσγή, πώιεζε αιιά αθόκε θαη ηε ρξήζε νπνηνπδήπνηε παηρληδηνύ έρεη λα θάλεη κε ηε βία ηνπ πνιέκνπ. Ζ Βελεδνπέια, κηα ρώξα πνπ είδε λα απμάλνληαη θαηά δξακαηηθό ηξόπν ηα θξνύζκαηα βίαο κεηαμύ πνιηηώλ (έρεη ήδε μεπεξάζεη ρώξεο όπσο ε Βξαδηιία θαη ε Κνινκβία ζε πνζνζηά εγθιεκαηηθόηεηαο), ζέιεη λα πξνζηαηεύζεη ηνπο λεόηεξνπο από ηελ ππεξβνιηθή έθζεζε ζηε βία, αθόκε θαη κέζσ παηρληδηώλ θάζε ηύπνπ. Δίλαη κάιηζηα ραξαθηεξηζηηθό ην γεγνλόο όηη ηνλ λόκν ςήθηζε όρη κόλνλ ε πιεηνςεθία ησλ βνπιεπηώλ ηνπ θόκκαηνο ηνπ πξνέδξνπ Ούγθν Σζάβεο αιιά θαη βνπιεπηέο ηεο κεηνςεθίαο. ην ζηόραζηξν ηνπ πξνέδξνπ Σζάβεο κπήθαλ αξρηθά ηα πνιεκηθά παηρλίδηα ζηνλ ππνινγηζηή, όπνπ αθνζηώλνληαλ γηα ώξεο ηα παηδηά ζηηο θαβέιαο ηνπ Καξάθαο θαη ηα νπνία, όπσο είπε ζην Κνηλνβνύιην βνπιεπηήο ηνπ θόκκαηνο ηνπ πξνέδξνπ, «απνηεινύλ έλα είδνο δηαζθέδαζεο πνπ έξρεηαη απεπζείαο από ηνλ άγξην θαπηηαιηζκό». ηε ζπλέρεηα όκσο κπήθαλ ζην ίδην ηζνπβάιη ζηξαηησηάθηα, όπια θαη αθόκε θαη παηρλίδηα ζηξαηεγηθήο. Οη θπξώζεηο γηα ηνπο παξαβάηεο ηνπ λόκνπ πξνβιέπνπλ επηβνιή πξνζηίκσλ από 10 ρηιηάδεο έσο 100 ρηιηάδεο επξώ.Ο Ούγθν Σζάβεο, από ηελ πιεπξά ηνπ, βξήθε ηελ επθαηξία λα ζπκβνπιεύζεη ηνπο γνλείο λα κπήζνπλ ηα παηδηά ηνπο ζε παξαδνζηαθά παηρλίδηα όπσο ην γην γην θαη νκαδηθά παηρλίδηα, θαηαδηθάδνληαο ηαπηόρξνλα ηα παηρλίδηα πνιέκνπ πνπ «ελζαξξύλνπλ ηνλ αηνκηθηζκό, ηνλ εγσηζκό θαη ηε βία». Απηά ηα παηρλίδηα «είλαη ζην κεγαιύηεξν κέξνο ηνπο βίαηα θαη νη πξσηαγσληζηέο ηνπο ζθνηώλνπλ ρσξίο δηζηαγκό. ηνλ θηλεκαηνγξάθν, ζην Ηληεξλεη, ππάξρεη ηαπηόρξνλα πνιύ δειεηήξην πνπ θαηαθιύδεη ην κπαιό ησλ λέσλ. Κη απηό είλαη έλα θαηλόκελν αξλεηηθό, ηδηαίηεξα αξλεηηθό». Ζ γνεηεία ηεο Ηζηνξίαο κέζα από παηρλίδηα ζηξαηεγηθήο Αιισζηε, όπσο επηζήκαλαλ θαη πνιινί βνπιεπηέο, θπξίσο κε ηα ειεθηξνληθά wargames «ε βία κπαίλεη δσληαλά ζηελ θαζεκεξηλόηεηα ησλ παηδηώλ». Δίλαη ζαθέο όηη κηα άιιε πξνζέγγηζε είλαη απηή ηνπ Διιεληθνύ πιιόγνπ Φίισλ Ηζηνξίαο θαη Παηρληδηώλ ηξαηεγηθήο, πνπ έρεη ηελ έδξα ηνπ ζηε Θεζζαινλίθε. «Δρεη κέιε από όιν ην θάζκα ησλ ειηθηώλ θαη επαγγεικαηηθώλ ηάμεσλ, νη νπνίνη έρνπλ έλα θνηλό ζεκείν ηνπο: ηελ αγάπε ηνπο θαη ηελ ελαζρόιεζή ηνπο κε ηα παηρλίδηα ζηξαηεγηθήο. Μηα ελαζρόιεζε πνπ άξρηζε ηε δεθαεηία ηνπ '70, όηαλ αθόκε θαη ε ιέμε wargame ήηαλ άγλσζηε ζηελ Διιάδα θαη νη ιίγνη πηζηνί ηνπ είδνπο -ζαλ κέιε θάπνηαο κπζηηθήο ζέθηαο- ζπγθεληξώλνληαλ εθ πεξηηξνπήο ζηα ζπίηηα ηνπο, ηε κία θνξά γηα λα βαδίζνπλ ελαληίνλ ηεο Μόζραο κε ηελ Grand Armee ηνλ θξύν ρεηκώλα ηνπ 1812, ηελ άιιε γηα λα αληαιιάμνπλ ππξά κπξνζηά από ηε γξακκή Γθαδάια ζηε βόξεηα Αθξηθή ην 1942», όπσο δηάβαζα ζηελ ειεθηξνληθή ζειίδα ηνπο.
- 9. • Τέιος, θάζε οκάδα δεκηοσργεί κηα δηθή ηες ηζηορία γηα έλα παηδί ζηολ πόιεκο