8. üni̇te
- 2. Kariyer yönetimi; işgücünün ihtiyaçlarını tatmin etmek ve bireylerin hedeflerine ulaşmasını sağlamak için yöneticilere imkan sağlayan hedeflerin planlanması, stratejilerin düzenlenmesi ve uygulanması sürecidir. Çalışanların bireysel kariyer planlarını örgütün desteklemesi ve uyumlaştırmasını içerir. Kısaca kariyer yönetimi; hem iş görenlerin meslek hayatlarını planlama hem de bu planların eyleme geçirilmesidir. KARİYER YÖNETİMİ
- 3. Kariyer Kavramı Kariyer, kişisel ve organizasyonel hedeflerle doğrudan bağlantılı, kişinin hayatı boyunca yaşayacağı kısmen kontrol altında iş tecrübesi ve aktivitesiyle bağlantılı bir süreçtir. Yani kariyer kavramı insanların davranış motifleriyle donanmış bir yaşam boyunca devam eden işler serisidir. Hall kariyeri; ‘bir kişinin yaşamı boyunca edindiği işe ilişkin deneyim ve etkinliklerle ilgili olarak algıladığı tutum ve davranışlar dizisi’ olarak tanımlamaktadır. Kariyer Planlaması Kariyer planlaması; bireysel kariyer hedefleriyle örgütsel olanakların uzlaşmasını içerir. Kariyer yollarının belirlenmesi ise örgütsel olanaklarla ilgili belirli işler dizisini içermektedir.Bu iki süreç iç içedir.
- 4. Kişinin Kariyer Yaşamını Etkileyen Faktörler Kişilik Toplum İşletme Astlar Aile Yapılan iş Üstler Meslektaşlar Kariyer Planlamasında Genellikle Şu Amaçlara Hizmet Edilir I. İnsan kaynaklarının etkin kullanımı II. Yükselme gereksinmelerinin tatmini için personelin geliştirilmesi III. Yeni ve farklı bir alana giren personelin değerlendirilmesi IV. İyi eğitim ve kariyer olanaklarının bir sonucu olarak iş başarısının yükseltilmesi V. Personel tatmininin , sadakatinin ve işe bağlılığının artırılması
- 5. Kariyer Planlama Sürecinde Örgütün Yapması Gerekenler • Kurumsal Değerlendirme : Kurumun sahip olduğu insan kaynağının genel olarak gözden geçirilmesi sürecidir. • Kariyer Olanaklarının Belirlenmesi : Kişilerin yükselme , biçim ve şartlarının belirlenme sürecidir. • Çalışanların İzlenmesi ve Performans Değerlendirilmesi : İnsan kaynakları yönetimindeki en önemli uygulamalardan bir tanesi de çalışanlara kariyer danışmanlığı yapmaktır. • Kariyer Odaklarına Yönelik Eğitimler : Performans değerlendirme sonuçları ve iç tatmini ölçmeye yönelik yapılan araştırmalar sonucunda çalışanların gelişimi için bireyler için eğitim programlarının oluşturulması sürecidir.
- 6. Kariyer Planlama Sürecinde Çalışanın Yapması Gerekenler i. Bireysel Değerlendirme : Kişinin kendini bir bütün olarak gözden geçirmesi eksik yönleri yetenekleri bilgi ve becerilerini değerlendirmesi sürecidir. ii. Kariyer Olanaklarının Değerlendirilmesi : Çalışanın firma içinde ya da firma dışında ulaşabileceği kariyer olanaklarını değerlendirmesi sürecidir. iii. Bireysel Özellikler ile Kariyer Olanaklarının Uyumlaştırılması : Kişinin sahip olduğu özellikler ile olası kariyer olanakları arasında bir kurabilmesi sürecidir. iv. Bireysel İhtiyaçlar ve Hedeflerin Belirlenmesi : Amaçlanan kariyer olanaklarına ulaşmak için hedeflerin belirlenmesi ve uygun planların oluşturulması sürecidir. v. Uygulama : Belirlenen hedefler doğrultusunda ve planlanan kariyer olanaklarının gerektirdiği hazırlıkların uygulamalı olarak gerçekleştirilmesidir.
- 7. Kariyer Aşamaları İş Öncesi Dönem : Kariyerleri ile ilgili olan ya da olması gereken formal eğitim almaktadır . Güvenlik emniyet fizyolojik gereksinmeler öncelikli durumdadır . Bu dönem kendini ispatlama ve alternatifleri değerlendirme zamanı olup yaklaşık 25 yaşında son bulur . İşe Giriş Dönemi : Kariyerin başlangıcıdır . Kişi güvenlik ve emniyet gereksinmelerine ağırlık vermektedir . Kariyerde İlerleme Aşaması : Çalışanın belirli bir tecrübe ve bilgi kazandıktan sonra izleyeceği kariyer yolu olarak tanımlanabilir . Kariyerini Koruma Aşaması : Bireyler genellikle stres yada can sıkıntısı ile nitelendirilen bir kariyer platosuna girmekte ve bireysel reaksiyonlar karşılık ve çeşitlilik göstermektedir . Emeklilik Aşaması : Emeklilik, bireyin yaşamında yeni kariyer yollarının yeni hedeflerin başladığı dönemdir .
- 8. Kariyer Geliştirme : Geçmişe göre büyük farklılıklar içermekte ve kariyer başarısı bireyin yalnızca geliri ve hiyerarşik konumunu değil artırılmış otonomi sorularla yüzleşebilme potansiyelini tam anlamıyla kullanabilme gibi unsurları da içermektedir . Kariyer geliştirme kariyer seçimine seçilen kariyere uyum göstermeye ve bu yolla personelin yeterlilik ve kendine saygı gereksinimlerinin tatminine katkı sağlayan bilinçli etkinliklerdir . Kariyer Geliştirme Programlarının Amaçları Mevcut işleri yanında gelecekte yüklenecekleri işleri de etkili biçimde başarması için personele gereksinme duyacağı beceri ve deneyimi kazandırmak . Verim kayıplarını azaltmak ve verimliliği yükseltme önündeki engellerin kaldırılmasını sağlamak . Gelecekte örgüt gereksinimlerini karşılamak için yönetici potansiyelini yaratmak .
- 9. Kariyer Yönetimiyle İlgili Güncel Konular I. Kariyer Platosu : Hiyerarşik terfi olasılığının çok düşük olduğu kariyer olarak tanımlanabilir . Kavram ; yetenek eksikliği ya da bazı diğer olumsuzluklarından dolayı bireyin artık terfi edemeyeceğini çağrıştırdığından negatif bir içeriğe sahiptir . II. Çift Kariyerli Eşler : Her çalışan eşin kendi kariyer hedeflerinin peşinde koşması . III. Kariyer Rehberliği : Mesleki gelişimleri için bireylere hangi kitapları okumaları hangi kursları almaları belli yetenekleri geliştirmek için hangi danışmanların talimatlarına uymaları gerektiği kariyer olanakları firma içinde ve dışındaki eğitim olanakları hakkında bilgi verilerek yön gösterilmesidir . IV. Çift Kariyerlilik : Bir bireyin iki farklı kariyere birden sahip olmasıdır . V. Ay Işığı : Bireyin asli işi yanında özellikle gelir yetersizliği tecrübe kazanmak gibi nedenlerle ikinci hatta üçüncü bir işte çalışmasını ifade etmektedir .
- 10. VI. Kariyer Transferi : Transferler ya planlı ya da plansızdır . Planlı transfer bireyin kariyer değişimini önceden bildiği ve ona dönük plan yaptığı durumdur .Plansız transferler ise bireyin kariyer değişimi konusunda önceden çok az yada hiç bilgiye sahip olmadığı durumdur. VII. Kariyer Merkezleri : Kariyer yönetimi uygulamalarına destek sağlamak üzere çalışanların kendi kendilerini değerlendirmelerine katkıda bulunan eğitim ve danışmanlık hizmeti veren örgüt içi kuruluşlardır . Kariyer Merkezlerinin Yararları i. Grup atölyeleri oluşturmak ii. Yazılı okuma materyalleri oluşturmak , kurslar düzenlemek iii. Kariyer yolları ve iş gereklilikleri hakkında bilgi aktarmak iv. Beceri ve yetenek testleri uygulamak v. İşletme içi ve dışı eğitim ve geliştirme programları oluşturmak
- 11. Kariyer Değişim Danışmanlığı : Yeniden yerleştirme danışmanlığının en önemli özelliği hem iş verenin hem de işten çıkarılan bireylerin olumlu bir kazanım elde etmesini sağlamaya çalışmasıdır . Bu zor durumu her iki tarafında en az zararla atlatmasını sağlamaya yönelik bir program olduğu için dünyadaki büyük firmaların neredeyse hepsinde uygulanmaktadır . Hızlı Yol : Bazı şirketler seçme ve işe alma sırasında yüksek kariyer potansiyeli olan adayları keşfeder ve onları şirket içinde hızlı yükselmelerine fırsat tanıyacak bir ‘hızlı yol ’ a koyarlar . Koçluk : Rehberlik etmek yetiştirmek zorluklara ve tehlikelere karşı hazırlamak anlamında kullanılabilir . Deneyimli yöneticilerden beklenen temel fonksiyonlardan biridir . Etkili iletişim becerisini gerektirir.