Boekje Ontwerpmanagement
- 2. ALGEMEEN ONTWERPMANAGEMENT De vormgeving van een gebouw in en met haar omgeving - is het gevolg van talloze esthetische, technische en functionele afwegingen. Dit is een ingewikkeld proces waarbij een juiste structuur en visie bepalend zijn voor de kwaliteit- en kostenbeheersing! ONTWERPVISIE De huidige bouwpraktijk wordt gekenmerkt door hoge faalkosten, ondui- delijke communicatie en onvolledig op elkaar afgestemde disciplines. Veel belangrijke beslissingen worden veelal laat en te oppervlakkig genomen. Vanuit de overtuiging dat dit anders kan en anders moet, zijn HartmanBouw- Visie en BouwQuest een samenwerking gestart om dit daadwerkelijk verder te ontwikkelen en in praktijk te brengen. Centrale gedachte bij het ontwerpen van een gebouw in zijn omgeving is TEAMWORK waarbij in een vroeg stadium verschillende adviseurs gelijk- waardig betrokken worden. Dit levert een hoog prijs-kwaliteit niveau van het gebouw op. Dit hoge niveau bestaat niet alleen uit het terugdringen van de 10% faalkosten die doorgaans in de bouw worden gemaakt. Door werkelijk integraal ontwer- pen ontstaat een duurzaam gebouw waarin de verschillende disciplines op elkaar zijn afgestemd en - indien mogelijk - elkaar aanvullen en versterken. Hierin wordt voortdurend de economische, functionele en maatschappelijke waarde op langere termijn in het vizier gehouden. Dat is pas echt duurzaam! Kortom: het geheel is meer dan een optelsom van onderdelen!
- 3. INTEGRAAL ONTWERPEN maakbaarheid ergonomie duurzaamheid gebruik veiligheid bedieningsgemak - onderhoud - gezondheid milieu energie hergebruik be- trouwbaarheid - arbeidsomstandigheden - arbeidskosten VORM LEVENSCYCLUS ontwerpen 損 maken 損 gebruiken 損 afdanken functies 損 functieniveaus 損 structuur 損 vorm 損 + ABSTRACTIE organisatie & techniek 損 TECHNIEK DISCIPLINES bouwtechniek installatietechniek - informatietechnologie marketing bedrijf- skunde - commercie machines specialismen - organisatie INTEGRATIE via 3 gedachtenlijnen naar: ONTWERP Werkmethode integraal ontwerpen ONTWERPMANAGEMENT Het onafhankelijk aansturen en/of coachen van meerdere adviseurs in een vroeg stadi- um wordt ook wel ontwerpmanagement genoemd. Deze manager stuurt niet alleen op de gebruikelijke GOTIK-aandachtspunten (geld, organisatie, tijd, informatie en kwaliteit) maar juist ook inhoudelijk op ontwerptechnische en bouwkundige samenhang. Door juist inhoudelijk actief te coachen ontstaat er een chemie tussen verschillende adviseurs die nodig is om een werkelijk ge誰ntegreerd ontwerp tot stand te brengen. In dit proces werken BouwQuest en HartmanBouwVisie samen en vullen elkaar aan. Voorwaarden en/of speerpunten die voor dit proces noodzakelijk zijn: - methodisch denken en handelen - overzien - helder beslistraject - brug tussen disciplines - gelijkwaardigheid tussen de verschillende partijen - brede kennis - communicatie - creatief - werken in teamverband
- 4. Project Organogram OPDRACHTGEVER Vergunningen & PVE, Wetten & Ontwerpmanager Contracten Regels Architect Constructeur Installatie advies Interieur architect Dubo Advies PROJECT - TOOLS De gewenste structuur op projectniveau die nodig is voor integraal ontwer- pen. HartmanBouwVisie en BouwQuest maken binnen deze opzet gebruik van de volgende tools: MORFOLOGISCH ONTWERPEN Om een complex ontwerpproces te kunnen managen wordt gebruik ge- maakt van een morfologisch overzicht. Kenmerkend hiervoor is dat problemen eerst opgesplitst en uitgerafeld worden om ze hanteerbaar te maken. Vanuit kleine deeloplossingen kun- nen vervolgens grote oplossingen ontstaan. Dit proces is diepgaand en kost meer tijd dan bij traditionele processen. Daarentegen zullen de volgende processen juist sneller tot stand kunnen komen.
- 5. Er is achterin een bijlage aanwezig over het morfologisch overzicht als ontwerpmethode. Met deze ontwerpmethode wordt de opdrachtgever betrokken in een helder en overzichtelijk beslistra- ject. In de traditionele bouw wordt de opdrachtgever niet zelden geconfronteerd met slechts 辿辿n optie. Deze optie is dan de voorkeur van de architect waar dan ja of nee tegen ge- zegd moet worden. Herzog en Meuron maken gebruik van Morfologisch ontwerpen oa: Olympisch Stadion Peking
- 6. BUILDING INFORMATION MODEL Een goede manier van vakkundig tekenen bepaalt voor een groot gedeelte de flexibiliteit, nauwkeurigheid en snelheid van de ontwikkeling van een project. Om faalkosten terug te dringen is het verder noodzakelijk een bouwplan volledig driedimensionaal uit te werken. Tevens geeft deze bena- dering een goed ruimtelijk inzicht voor alle betrokken partijen. Kortom: WHAT YOU SEE IS WHAT YOU GET ! BIM staat voor Building Information Model. Bij ons gaat ge誰ntegreerd ont- werpen altijd samen met BIM. Dit is mogelijk door de disciplines bouwkun- de, constructie en installaties binnen 辿辿n driedimensionaal gebouwmodel PROJECT - TOOLS bijeen te brengen. Hiervoor wordt het tekenprogramma Revit Architecture (ontwikkeld door Autodesk) gebruikt. Van de Ende Musical Theater in Revit in samenwerking met BouwQuest en ABT
- 7. De voordelen op rij: - Door toepassing van een speciaal voor de bouw ontwikkeld 3D-model wordt de kans op ontwerpfouten veel kleiner - Wanneer ook het ontwerp van installaties en constructies met Revit wordt gedaan, zullen ook deze kosten verder worden gereduceerd - Het gehele project is in iedere bouwfase 3-dimensionaal te bekijken en te presente- ren - Flexibiliteit: wijzigingen in het ontwerp kunnen relatief snel aangepast worden - Een goede communicatie met AutoCAD-tekeningen is verzekerd. Zodoende kan ook de afstemming met andere adviseurs of (onder)aannemers op een goede manier plaatsvinden. - Ruimtetabellen en hoeveelheden bouwmaterialen zijn vanuit dit programma op te stellen en te berekenen PROJECTMANAGEMENT SYSTEEM Voor een goede communicatie is naast het beheer van een 3D gebouwmodel ook een heldere communicatie van alle besluiten nodig. Hierin is het noodzakelijk dat in een later bouwstadium nog steeds helder is waarom er voor een bepaalde oplossing is gekozen. Om alle informatie, actie en besluiten up to date te communiceren wordt gewerkt met een projectmanagement systeem zoals het Project Informatie Management via internet waarin de betrokken partijen toegang hebben. Hierin kan tevens een bestek worden opgebouwd zowel op basis van beschrijving als op prestatie.
- 8. P 27 V 21 O 28 U 22 Bij Bouwquest en HartmanBouwVisie is ruime inhoudelijke kennis aanwezig N 29 T 23 om projecten door dit proces te kunnen begeleiden: M 30 S 24 Brandcompartiment 1 819 m2 R 25 Bouwbesluit Brandcompartiment 2 187 m2 Brandcompartiment 3 350 m2 F Zowel bij BouwQuest als bij Hart- Brandcompartiment 4 176 m2 A2.26 manBouwVisie is veel kennis in 3145+ Brandcompartiment 5 284 m2 het werken met het bouwbesluit. D O O RSN ED E A E Brandcompartiment 6 36 m2 Brandcompartiment 1 Specifieke bouwbesluittoetsen A2.07 12 m2 A2.18 A2.25 Brandcompartiment 7 38 m2 A2.08 A2.09 A2.24 A2.23 voor externe projecten worden A2.01 A2.10 Brandcompartiment 8 256 m2 A2.17 3700 + door BouwQuest verzorgd. Onder A2.06 A2.05 A2.02 D Brandcompartiment 9 Brandcom- partiment 2 165 m2 Brandcompartiment 8 A2.11 A2.14 A2.15 A2.22 A2.21 10 m2 Brandcom- Brandcompartiment 9 165 m2 256 m2 andere de Golfclub de Dutch te partiment 1 14 m2 A2.12 A2.13 A2.16 PROJECT - KENNIS Totaal 2311 m2 Spijk is geheel getoets aangeleverd A2.20 A2.04 A2.03 C aan de gemeente. B A2.19 A Brandwerendheid 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 D O O RSN ED E B Zowel bijD U TCH quot; quot;TH E BouwQuest als bij HartmaBouwVisie is een zeer ruime ervaring BouwQuest opdrachtgever: The D utch Schuttersgracht 47 datum: 10.05.07 In opdracht van: 1:200 Postbus 61 schaal: G olfcomplex quot;The D utchquot; 4200 AB G orinchem werk: getekend: cpg aanwezig op het gebied van bouwkundige brandpreventie. Het betreft hier ID eA architecten H aarweg 3, Spijk tel 0183 665 995 A. CLU BH U IS Brandcompartimenten ir. N . Buffinga bna fax 0183 665 900 4045ba33 VERD IEPIN G ir. S.M. Mulder bna gorinchem@idea-nl.nl onderwerp: woningen, scholen, kinderdagverblijven, ziekenhuizen, kantoren e.d. Voor het Regio College Zaanstreek Waterland is een studie gedaan voor het ombouwen van een kantoren complex tot school. In samenwerking met Boersema Installatie adviseurs werken we aan het upgraden van de brandveiligheid van de Jeugdinrichting Eikenstein te zeist in opdracht van de RGD. Apartementen en woningen te Gouda
- 9. Woonkeur Bij HartmanBouwVisie is kennis aanwezig op het gebied van Woonkeur. Voor de co旦r- dinatie van appartementen en woningen aan de Groen van Prinsterersingel in Gouda is Ben Hartman verantwoordelijk. Hierin zijn naast het basispakket van Woonkeur de pluspakketten veiligheid en gebruikskwaliteit verwerkt. Verder is hier ook het fenomeen groepswonen verwerkt in het appartementengebouw. Duurzaam bouwen Bij HartmanBouwVisie is kennis aanwezig op het gebied van duurzaam bouwen. Naast het integreren van diverse gemeentelijk milieu-eisen in diverse projecten komt het aspect duurzaam vooral tot uiting bij het zon-geori谷nteerde woningbouwproject Broekerhofjes-Zuid te Oegstgeest en bij de Rotterdam International Secondary School te Rotterdam. Het laatste project leverde destijds een nominatie voor 辿辿n van de meest duurzame gebouwen in Rotterdam op. Als belangrijke dubo-maatregel leverde bijvoor- beeld een schoolplein op het dak een besparing op van het te bebouwen oppervlak.
- 10. Bouwtechniek Bij BouwQuest is veel kennis aanwezig bij het oplossen van zeer vergaande bouwtechnische vraagstukken. Je kunt hier spreken van een specialiteit. Het concept van de architect wordt vertaald naar een te realiseren techniek, waarbij het concept goed tot uiting komt. In het MuziekGebouw aan t IJ en het BIMhuis is dit veelvuldig door Carl-peter Goossen toegepast. Ten aanzien van de concertzaal van het MuziekGebouw zijn veel eisen ge- steld: 15 dBa stilte, nagalmtijd variabel van 2,5 tot 4 sec. etc. etc. Kort samengevat; een akoestiek die zich met de beste zalen van de wereld kan meten. Samen met ontwerpteam tot een oplossing gekomen waarin PROJECT - KENNIS alle deelproblemen zijn besproken, gewogen en tot een totaal oplossing zijn samengesmeed. Zie fotos hiernaast. Voor de Gemeente Amsterdam is een houten plein ontwikkeld die antislip, onderhouds vrij voor minstens 25 jaar en begaanbaar voor vrachtwagens is. Al met al waren de eisen flink opgeschroefd. Hieruit is de Houten vlonder- rooster ontstaan. BouwQuest heeft samen met Las-pers een patent op dit produkt. Houten vlonderrooster
- 12. Morfologisch overzicht Een morfologisch overzicht is een methodische ontwerpmanier. De methode is ontwikkeld door Fritz Zwicky (1966, 1969). Het doel van een morfologisch overzicht is het onderzoeken van alle mogelijke oplossingen van een complex ontwerpprobleem. Een complex probleem heeft verschil- lende karakteristieken: Multi-dimensionaal: het heeft meer- dere invalshoeken. Het probleem heeft als voorbeeld te maken met financi谷le, politieke en sociale aspecten. Deze verschillende aspecten moeten, in de oplossing, als 辿辿n geheel worden behandeld. Vaag: De verschillende aspecten van het probleem zijn niet kwantificeer- baar. Bovendien zijn ze voordurend aan veranderingen onderhevig. De vaagheid van de verschillende aspec- ten maakt het gebruik van gangbare oorzaak gevolg methoden ongeschikt. Subjectief: Er is niet 辿辿n goede oplos- sing voor het probleem. Er zijn alleen betere of slechtere oplossingen. Morfologische begrippen Proces BIJLAGE Net als in ieder ander proces, is de kwaliteit van de input ook maatgevend voor de kwaliteit van de output. Met kwalitatieve betere basis (input) in- formatie is de kans groter dat het resultaat ( output) kwalitatief beter is. Als een morfologisch overzicht uit veel variabel bestaat dan is, omwille van de complexiteit, computer ondersteuning wenselijk.
- 13. Het is ook wenselijk dat in het morfologisch overzicht projectteam minstens een per- soon met ervaring, in het maken van een morfologisch overzicht, aanwezig dient te zijn. Voor het maken van een morfologisch overzicht zijn de volgende proces-stappen nood- zakelijk: 1 Probleembeschrijving: bij het beschrijven van het probleem wordt wat het is, wat het niet is en wat het moet zijn beschreven. 2 Analyseer de oplosparameters: het probleem wordt onderverdeeld in gezichtspunten en/of karakteristieken (dimensies). 3 Maken morfologisch overzicht: door het maken van het overzicht worden de gedach- ten geordend en in een matrix gevisualiseerd. Voor elke dimensie worden alle mogelijke condities opgesomd. 4 Evalueren: het evalueren van een mogelijke oplossing door deze te beoordelen op consistentie. Als een mogelijke oplossing niet consistent is dan wordt een (x) in het betreffende veld vermeld. Vervolgens wordt de bestaande situatie, indien van toepas- sing, in het overzicht met een verbindingslijn aangegeven. Als laatste proces wordt de gewenste oplossing met een verbindingslijn weergegeven. 5 Implementeren oplossing: implementeer de in het morfologisch overzicht aangege- ven gewenste oplossing. Morfologisch overzicht van begrippen.
- 14. Begripsomschrijving Het volgende voorbeeld ter verduidelijking: Gegeven de volgende dimensies: Kleur Rood Geel Blauw Vorm Cirkel Driehoek Vierkant Structuur Nerf Glanzend Met deze gegevens zijn er 3 x 3 x 2 = 18 mogelijkheden. Deze mogelijkhe- den zijn in een Zwicky kubus weergegeven. De kubus bestaat uit 18 cellen. Elke cel geeft een keuze mogelijkheid weer. In een morfologisch overzicht, zijn horizontaal de dimensies weergegeven. Vertikaal staan de condities vermeld. Met een kruis in de cel is aangegeven wat niet mogelijk is. In het overzicht is met lijnen aangegeven wat de huidige keuze en wat de voorge- stelde keuze is. Begrippen Morfologisch overzicht: is een n-dimensioneel matrix welke morfologische cellen bevat. In de kolom worden de dimensies en in de rij de condities opgesomd. In de cel wordt de waarde van de conditie vermeld. Dimensie: zijn gezichtspunten of karakteristieken. Conditie: is een toestandsvorm van een dimensie. Waarde: is een relevante conditie van een dimensie. Voordeel Het voordeel van de het gebruik van een morfologisch overzicht is het gestructureerd inventarissen van alle mogelijk concepten.