2. Importancia de Gran Bretaña na economía europea de mediados de S.XIX
1200
1101
1000
Fiados de algodón (Millóns de
800
libras )
Hulla ( Millóns de Toneladas)
600
Fundición e aceiro ( Millóns de
Toneladas )
400
220
200 147
110
11.6 13 26 4.2
2.3
0
Gran Bretaña Francia Alemaña
viaxeaitaca.com
3. Unificación política en 1.871 dirixida por Prusia
Desenvolvemento económico, industrial e tecnolóxico
• Siderurxia, minería, enxenería, electricidade, química
• Capital da banca e vontade política do Estado alemán.
Datos significativos ( 1850-1913):
• Poboación x 2,5 ( 65 mill. de hab.)
• Produción de aceiro : x 10
1.Enorme inmigración europea:
De 32 mill. hab. ( 1865 ) a 100 en 1914
2. Colonización do oeste.
3. Recursos naturais: carbón, ferro, petróleo
4. Crecemento Industrial ( téxtil, minería, metalurxia,…)
5.Expansión do ferrocarril.
6. Adopción dos dsistemas de produción capitalista.
viaxeaitaca.com
4. A producción de electricidade a gran escala foi un descubrimento capital para a industria desde 1870.
descubrimentos previos:
o xeradores ou dinamos (Zénobe Gramme 1826-1901, belga )
o a bombilla (Thomas Alva Edison 1847-1931), que fixo posible a iluminación eléctrica, etc.
o En 1882 Edison inauguraba en New York a primeira central eléctrica da historia, e desde entón a
producción eléctrica, antes dispersa, concentrouse en grandes centrais para obter unha maior
rendabilidade.
Aplicacións:
o Industria: motores eléctricos
o Transporte: ferrocarril, tranvías,…
o Iluminación ( vivendas, rúas,…)
o Comunicacións: teléfono (1876, Graham Bell), telégrafo ( 1899, Marconi ), radio ( 1906 ), películas (
irmáns Lumière, 1895 )
5. O petróleo.
Nun primeiro momento utilizouse como lubricante de maquinaria industrial e tamén na iluminación doméstica,
pero a invención dos motores de explosión e combustión a finais do século XIX converteu ao petróleo nun
combustible industrial.
En 1887 Gottlieb Daimler (1834-1900) patentaba o motor de explosión que utilizaba a gasolina como
combustible, e pouco despois o enxeñeiro tamén alemán Karl Benz (1844-1929) aplicábao ao automóbil.
En 1897 Rudolf Diessel (1858-1913) inventou o motor de combustión, que sería presentado na Exposición
Universal de París de 1900.
O motor de explosión daría lugar á importantísima industria do automóbil, mentres o de combustión sería
adoptado pola industria naval, transporte de mercancías e transporte colectivo de pasaxeiros, xa que era máis
potente e, xa que logo, especialmente apto para mover máquinas de grandes dimensión
6. Xorden novos sectores á vez que se renovan as industrias tradicionais coas novas tecnoloxías.
A nova metalurxia faise realidade co descubrimento, desde mediados de século, de novos metais, novas
aleacións e o perfeccionamento dos métodos para a súa elaboración.
o En 1855 o convertedor de Bessemer revolucionou os procedementos de obtención de aceiro:
multiplicou a producción e abaratou ata tal punto que un só convertedor igualaba o volume de
producción anual mundial de aceiro da época anterior.
o En 1827 Friedrich Wöhler (1800-1882) descubría o aluminio, de gran utilidade polo seu baixo peso e a
súa resistencia á oxidación. Tamén se revolucionou a obtención de cobre mediante electrólise, un
metal de gran importancia para a nacente industria eléctrica.
o A finais de século descubríanse novas aleaccións, como o aceiro/níquel, co que se obtiña o aceiro
inoxidable, e o níquel/cobre co que se obtiña a alpaca.
o
Industria química. Este novo sector industrial vai contar cunha gran variedade de productos: colorantes
sintéticos que substitúen aos naturais, explosivos químicos como a nitroglicerina descuberta polo italiano
Ascanio Sobrero (1812-1888) ou a dinamita inventada por Alfred Nobel (1833-1896) en 1866, a sosa
cáustica empregada pola industria téxtil e papeleira para o branqueado dos seus productos, os abonos
químicos (nitratos sódicos, superfosfatos, etc.), que atenderán a forte demanda agrícola, os productos
fotográficos e cinematográficos, a industria farmacéutica entre cuxos impulsores cabo destacar a Friedrich
Bayer (1825-1880), etc.
7. Desenvolvéronse os transportes a nivel mundial coa creación de redes internacionais que estableceron contacto
entre países de todos os continentes.
comunicacións terrestres:
o as nacións industrializadas completaron as súas redes ferroviarias. A nivel continental uníronse por
medio de estradas ou ferrocarrís espacios antes incomunicados.
En Europa central abríronse tres pasos a través dos Alpes: Mont Cenis (1871), San Gotardo
(1882) e Simplón (1906); en 1902 inaugurouse o maior tendido ferroviario do mundo: o
Transiberiano (1891-1902) que unía as cidades de Moscova e Vladivostock.
En Estados Unidos e Canadá trazáronse varias vías férreas transcontinentais que enlazaban as
súas costas atlánticas e pacíficas.
En 1902 inaugurouse o ferrocarril transandino que unía Arxentina e Chile. A partir de agora as
melloras técnicas e o abaratamento de tarifas fixeron do ferrocarril o transporte máis usado
por viaxeiros e mercancías.
o O perfeccionamento do motor de explosión e a súa aplicación ao automóbil supuxo a aparición deste
importantísimo medio de transporte terrestre individual, que requiriu ademais innovacións como o
pneumático, do francés Edouard Michelin (1859-1940). Á súa vez, o automóbil impulsou a
construcción das primeiras redes de estradas en Europa Occidental e en Estados Unidos.
navegación marítima: experimentou un gran desenvolvemento gracias a progresos técnicos na
construcción naval, como a aplicación do vapor, o invento da hélice, o casco de ferro, etc., á renovación das
instalacións portuarias e á construcción de novas canles que comunican océanos e mares antes illados: a
Canle de Suez construído en 1869 baixo a dirección do enxeñeiro Ferdinand Lesseps, as Canles de Corinto,
en Grecia, e Kiel, que atravesaba polo Sur a península de Jutlandia (Dinamarca) unindo o Mar Báltico e o
Mar do Norte, e xa nos albores do século XX a Canle de Panamá.
primeiros ensaios da aviación e os novos sistemas de comunicación de mensaxes: teléfono en 1876 e a
radiotelegrafía sen fíos (Guglielmo Marconi 1874-1937).
Estas innovacións facilitaron o desenvolvemento dos intercambios comerciais a nivel mundial, de modo que as
manufacturas europeas chegaron a case todas as rexións do globo, e outro tanto sucedeu cos productos agrícolas
e gandeiros -cereais, carnes, coiros, las, etc.- dos afastados “países novos”, como Arxentina, Canadá ou
Australia, que agora copan os mercados de Europa por prezo e calidade.
9. ...reducir para o obreiro a necesidade de pensar e os seus movementos ó mínimo.
Debe, sempre que fora posible, ter que facer unha soa cousa cun só movemento.
(Henry Ford, 1925)
Competitividade - Redución de prezos - Produción masiva e en serie - Produtividade
Necesidade dunha nova organización do traballo
Cadea de montaxe, na cal cada obreiro ten unha tarefa fixa e repetitiva,
coa fin de aforrar tempo e abaratar os prezos finais do produto no mercado
viaxeaitaca.com
10. “O capital financieiro significa, de feito, a unificación do capital.
Os sectores, outrora distintos, do capital industrial, comercial e bancario,
están a partir de agora baixo o control das altas finanzas,
onde os magnates da industria e os bancos se encontran estreitamente asociados”
( Hidferling: O capital financieiro, 1910 )
Soamente as grandes empresas serán capaces de facerlle fronte á competencia
de prezos e mercados, á renovación tecnolóxica constante
Acordo de empresas do mesmo ramo, conservando cada unha a súa independencia.
O seu fin é a supresión da competencia mediante o acordo nos prezos ou reparto de clientela
Fusión de empresas , ben adicadas á mesma actividade
ou ben ás distiontas fases do propceso produtivo,
nunha nova
Sociedade financieira que inviste en empresas variadas.
Exemplos. Standard Oil Company, AEG, General Electric, Ritz, Ranault, Ford, Citröen, Benz,
Siemens, Krupp, Skoda, Thyssen, Rockefeller,…
viaxeaitaca.com
