CASH cursus Finalistentrack 2013
Module 'Gedonder in de tent' , problemen bij maatschappen en
vakgroepen chirurgen, verzorgd door de Advies en BemiddelingsCommissie (ABCommissie) van de NVvH
1 of 42
Download to read offline
More Related Content
ABC CASH cursus Finalistentrack Gedonder in de tent
1. CASH finalistentrack
28 nov 2013
St.Michielsgestel
Gedonder in de tent.
Waar je als chirurg niet allemaal mee te maken kunt krijgen
Hajo van Bockel
Coks Bosman
Allan Vafi
2. De kosmos van de
chirurgenpraktijk
Raad van Bestuur
Medische Staf
IGZ
UMCU
en regio
Ziekenhuis
personeel
Differentiatie
huisartsen
Verzekeraars
NVvH en OMS
Financi谷n
pati谷nten
locale
politiek
advieswerk
Priv辿 leven
thuisfront
Reputatie
Dynamiek binnen
de maatschap
Sociale
matras
3. De maatschap/ vakgroep
egalitair en democratisch
operationeel geori谷nteerd
cultuur van live and let live
I am okay, you are okay
zaken worden niet uitgesproken om de lieve vrede,
worden niet belangrijk geacht.
onderstroom-bovenstroom
5. Casus chaos in de maatschap I
Maatschap Scherp op kwaliteit
bestaat uit 7 goede chirurgen.
Sedert een half jaar is de maatschap Bob kwijt,
die een ernstig hartinfarct doormaakte, en nu
revalideert maar waarschijnlijk niet meer terug komt.
Bob regelde veel vanuit de achtergrond, had met iedereen contact, besprak
terloops onder vier ogen onderlinge geschillen, matige resultaten en
complicaties. Toen in het verleden problemen ontstonden over de diensten is
hij de dienstlijst gaan maken en is dat sedertdien blijven doen.
Hij had weinig sociale contacten of hobbies en functioneerde als vliegende
keep wanneer er ook maar ergens iets nodig was.
6. Casus chaos in de maatschap II
Al jaren wordt de maatschap alom
gewaardeerd om haar harmonie en
vakmanschap
Piet is voorzitter en Maartje is secretaris,
maar maatschapvergaderingen zijn schaars,
worden slecht genotuleerd en leiden niet tot goede discussie en besluitvorming
De ander maten lachen wel eens om Bob, en vinden hem een vakidioot. Bij
offici谷le gelegenheden toont hij zich niet erg representatief in zijn uitingen,
gedrag en uiterlijk.
De andere maten zijn praktisch allemaal gewaardeerde slapers op de
provinciale matras en vervullen belangrijke functies in het sociale leven.
7. Casus chaos in de maatschap III
Formele complicatie- en necrologie-besprekingen
worden niet gehouden.
Het ochtend- en avond-rapport wordt door twee maten bijna nooit en door de
anderen lacunair bezocht. Bob had het echter op zich genomen voor het
ochtenrapport de SEH te bezoeken en voorafgaand aan OK of Poli een korte ronde
op de afdeling te maken
Hij wordt wel bekritiseerd op OK en Poli daar hij vaak op zich laat wachten. Zijn
operatieve vaardigheid en inzet worden echter erg gewaardeerd.
8. Wat gebeurt er als Bob niet terug komt? Wat zijn de
mogelijkheden?
De overblijvers realiseren zich het belang
van de functie van Bob niet.
Waar leidt dit toe?
De anderen realiseren zich het belang van de functie van Bob en
spreken af dat zij bij toerbeurt het rondje SEH, afdelingen zullen
maken. Waar leidt dit toe?
Hoe moet de situatie voorafgaand aan Bobs hartinfarct beoordeeld
worden?
9. Bob komt niet meer terug
De maten houden voor het eerst sedert maanden weer een vergadering
om over de ontstane vacature te beslissen
Piet heeft geen agenda gemaakt omdat hij nog moest opereren.
(Bob is, als laatste der Mohicanen, van alle markten thuis en vult al die
functies ook in)
Al gauw botsen de meningen over wat het profiel van de nieuw te
benoemen collega moet zijn.
De jongste maat heeft toch al moeite alle drie de aandachtsgebieden in
de diensten in te vullen en stelt voor twee vacatures te stellen. Twee
maten hebben net enorm ge誰nvesteerd in gigantische huizen en zijn erg
blij met het zeer ruime inkomen, zijn dus tegen.
10. Bob komt niet meer terug
Wat te doen?
Er wordt nu regelmatiger vergaderd maar de vergaderingen verlopen
chaotisch, de voorzitter is sterk partijdig (grote investering gedaan) en de
besluiten worden niet schriftelijk vastgelegd en geaccordeerd.
Na drie maanden is er nog geen besluit.
11. Bob komt niet terug
Inmiddels zijn er klachten binnen de organisatie van de afdelingen
wegens gebrek aan continu誰teit en slecht visite lopen. Tevens vier
klachten bij de klachtenfunctionaris. De jongste maat krijgt twee
klachten wegens slecht in de dienst geopereerde fracturen. (Iedereen
doet nog steeds alles)
In het ziekenhuis gaat het gerucht dat de chirurgen voor het eerst in 10
jaar ruzi谷n.
De RvB bemoeit zich er mee.
Hoe uit de impasse te komen?
12. Wat als de chaos blijft ?
Hulp interne adviseur / RvB ?
Mediation ?
Hulp externe adviseur inroepen (ABC)?
Voorwaarde:
iedereen schriftelijk akkoord
Adviezen zijn bindend, voorzover zij niet de rechtspositie aantasten. Als
adviezen niet opgevolgd worden trekt ABC zich terug.
Wat doet de ABC
14. De Problematiek
waar de ABC mee te maken krijgt:
Brief van de IGZ n.a.v. een calamiteit
Conflict binnen de maatschap/ vakgroep
Conflict met de Raad van Bestuur
Vermindering kwalititeit van chirurgische dienstverlening
Problemen bij de kwaliteitsvisitatie
Disfunctioneren van de maatschap/ vakgroep
Chirurgische maatschap uit koers en kwetsbaar;
verminderd draagvlak binnen het ziekenhuis
17. De maatschap
Maatschappen en vakgroepen werken als egalitair en
democratisch systeem
iedereen is formeel gelijk en heeft gelijke invloed
-problemen met besluitvorming, mandatering en daadkracht
-reactieve patronen
-managementschuw
-moeizame communicatie
-problemen worden niet benoemd /uitgesproken
-hard op relatie, zacht op inhoud
19. Communicatiemuur
Door jou bedoeld
is niet
door jou gezegd
Door jou gezegd
is niet
door de ander gehoord
Door de ander gehoord
is niet
door de ander begrepen
Door de ander begrepen
is niet
voor de ander accoord
Voor de ander accoord
is niet
door de ander gedaan
De respons die je krijgt is een direct gevolg van de manier waarop je communiceert
20. De bovenstroom
Altijd te laat op de poli
De onderstroom
Niet erkend, niet gezien
Veelal niet besproken
Niet benoemde problemen in de
onderstroom worden
in de bovenstroom uitgevochten
25. Hoe in deze casus uit de impasse te komen ?
Verbeteren praktijkorganisatie / bovenstroom
Beter vergaderen
Visite lopen structureren
Overdrachten
Afspraken over lateraliseren
2 vacatures stellen.
26. Organisatie I
Vergadertechnieken. Hoe kan efficient vergaderd worden ?
Betrokkenheid verhogen
Participatie verhogen (gespreksleider)
Besluitvaardigheid verhogen (tevoren afspraken maken hoe te
besluiten; besluitenlijst maken; volgende vergadering uitvoering
checken)
Vermogen terug te koppelen (positief prijzend; negatief niet
beschuldigend)
27. Organisatie II
Inhoudelijke communicatie
Rapporten (s ochtends; s middags)
Complicatiebespreking; necrologiebespreking
OK, Poli, verpleging, RvB, Staf
Interdisciplinair per subspecialisatie
28. Bob komt niet meer terug
Twee excellente maten stellen ultimatum. Ook de jongste maat is niet
gelukkig. Zij hebben aanbiedingen uit aangrenzend regionaal
ziekenhuis:
Of : organisatie en communicatie verbeteren
Of : vertrek naar ander ziekenhuis
Maatschap roept, mede op instigatie RvB, hulp in van alom
gerespecteerde KNO-arts uit eigen ziekenhuis.
Wat dient bereikt te worden?
29. Bob komt niet meer terug
KNO arts heeft belangrijke medierende capaciteiten:
Oudste maat (Peter) heeft diabetes en wil/kan geen diensten meer
doen. Gaat 60% werken.
Krijgt handen op elkaar voor twee vacatures
Definieert in goede samenspraak met maten aandachtsgebieden
Stelt de twee excellente collegae voor als voorzitter en secretaris;
deze herkrijgen enthousiasme nadat bovenstaande doorbraken
bereikt zijn.
Wat als interne adviseur de handen niet op elkaar krijgt ?
30. Wat te doen als geen interne oplossing gevonden wordt?
Via NVvH ABCie inschakelen ?
Inventarisatie
Advies, evtl. mediation
Begeleidingstraject
Coaching / Mentorschap
31. Wat in deze casus nog verder nodig voor toekomstige
stabiliteit?
Communicatieverbetering
Visie, lange termijnbeleid en uitvoering
33. Visie, lange termijnbeleid en uitvoering
Beleidsontwikkeling; wat gaan we doen; de stip op de horizon
Beleidsplannen korte termijn (1 jaar) en lange termijn (5 jaar)
Jaargesprekken met voorzitter en office manager (= belangrijke functie)
Gemaakte lange termijn afspraken checken
Nieuwe afspraken maken; ook terugkoppelen naar maatschapsvergadering
Lange termijn beleid (minstens 1x/jaar dag met daarna sociale avond)
34. Acties ABC
Communicatie
-
Organisatie
- inventarisatie
- benchmark
- begeleiding
Vakinhoud
- kwaliteitsvisitatie
- externe expertise
- training/ begeleiding
De Kwaliteitsvisitatie als APK
gesprekken
training
coaching
mediation
38. Take home message
Belang van een goede- en open communicatie
Problemen tijdig signaleren en
bespreekbaar maken
Feedback vragen en geven
Samenwerking vergt onderhoud !
Zo nodig ABC inschakelen
42. Wat doet de ABC
De Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH) wordt benaderd met het
verzoek om bij te dragen aan de oplossing van (dreigende) problemen met
betrekking tot de kwaliteit van de geleverde zorg van individuele leden en/of het
verband waarin zij functioneren in de vorm van bemiddeling, begeleiding en/of
advisering. Het verzoek strekt tot doel de kwaliteit van de heelkundige zorg te
verbeteren of te waarborgen.
De Commissie KwaliteitsVisitatie van de NVvH kan bovendien in het eindadvies
een aanbeveling, zwaarwegend advies of een voorwaarde geven. Hieraan kan
worden voldaan door bemiddeling, begeleiding en/of advisering ten behoeve van
de betreffende gevisiteerde personen.
Editor's Notes
#2: Welkom; ABC; vereerd presentatie te mogen houden; Coks, Hajo en ik; gedonder in de tent;
Aansluiting op huidige marktsituatie waarbij er nauwelijks toegang is tot een maatschap/ vakgroep; dakpanconstructies
Inzicht geven in hoe conflicten binnen de vakgroep/ maatschap kunnen ontstaan;en welke rol de ABC kan spelen in een evtl. Oplossing
Want waar krijg u hopelijk ;( straks mee te maken
#3: Welcome to the jungle; het leven in een maatschap/vakgroep kent zeer vele aspecten die van invloed zijn op het functioneren als groep en het functioneren onderling
De onderlinge dynamiek; meer vat op een instabiel systeem; zaken als contact met de huisartsen, relatie met de RvB, reputatie binnen de gemeenschap krijgen gewicht.
#4: De maatschap fungeert dan als een fiets; enigszins gechargeerd heeft het de volgende karakteristieken; egalitair en democratisch; niemand is er de baas en iedereen
moet beslissen, dat leidt tot een wat moeizame en trage besluitvorming;
Operationeel georienteerd; alles draait om het doen, het verrichten/ veel minder om het inrichten en richten
Live en let live; men laat elkaar in zijn waarde en respecteert een ieders doen en laten;
Im Okay; zolang jij niet vervelend over mij doet, doe ik dat niet terug
Zaken niet uitgesproken; wat eng; houden het liever gezellig
Onderstroom zit in het verlengde hiervan, daar komen we nog op terug
#5: Het functioneren van de maatschap kent 3 peilers: de communicatie, de organisatie en het uitoefenen van het vak
#6: Laten we beginnen met een casus waarbij het e.e.a. de revue zal passeren:
Bob is een centraal figuur binnen de maatschap, misschien zelfs de lijm die de maatschap communicatief en organisatorisch bijeen houdt
#7: De organisatie is zwak; ad hoc; besluitvorming blijft achter
Bob is vakinhoudelijk goed maar communiceert slecht naar buiten
#8: De organisatie is onder de maat m.b.t. besprekingen; rapporten. Bob springt in maar komt elders te laat
Operatief en inzet prima
#9: 1.Geen bindende factor en vangnet meer m.b.t. onderlinge communicatie, SEH bespreking
2.Taakverschuiving en mogelijk tekort aan capaciteit
3.Functioneren communicatie en gezamenlijke verantwoordelijkheid berust op 1 persoon
Organisatorisch functioneren onder de maat; vakinhoudelijk lijkt goed
#10: Bob compenseert ook organisatorische tekortkomingen van de voorzitter
Controverse inkomen - manpower
#11: Wat te doen:
Herstel functioneren maatschap communicatief en organisatorisch d.m.v. mankracht en dedication (bewustwording )
Geen invulling leidt tot decompensatie van de vangnetfunctie; taakverschuiving tot verlies kwaliteit zorg en productie
van het belang)
#12: Geen ruimte tot verdere differentiering m.n. problematisch tijdens de ANWdiensten
Het is allemaal veel sneller bekend dan je denkt !
Wat doet de RvB; verantwoordelijkheid voor de chirurgische dienstverlening binnen het ziekenhuis
-inventarisatie van de problematiek door interne Cie/ extern bureau; evtl. tijdelijk staken van bepaalde taken
#14: In het kort de mogelijke acties van de ABC: inventarisatiefase met plan van aanpak; gericht op empowerment van de chirurgengroep, daarvoor wordt een begeleidingscommissie in het leven geroepen; afhankelijk van het type conflict wordt gekozen voor een interventie, b.v. mediation/ advies arbitrage/ juridische procedure
Coaching-begeleiding mentorschap kan worden geadviseerd; ter implementatie en borging van het advies werkt de ABC meestal met een
wat langer begeleidingstraject
De opdracht kan ook worden teruggegeven
Opvallend is het sterk juridiseren van conflicten hetgeen de mogelijkheden van de ABC beperkt
#15: Dit openbaart zich dan in de problemen waarvoor de ABC wordt ingeroepen.
De maatschap laat zich overweldigen, raakt uit koers en vervalt tot een reactieve houding
Op een moment dat er juist door de ziekenhuis organisatie een beroep op hen wordt gedaan
om het voortouw te nemen.
Chirurgen als konijnen in de koplampen, afbrokkelend draagvlak binnen de ziekenhuizorganisatie,
Interne conflicten
#16: Is er sprake van een conflict; zo ja dan in welke fase
Win-win we komen er samen wel uit
Win-lose hij moet een rotschop krijgen
Lose-lose niets meer te verliezen; dan maar samen de afgrond in
#17: Allereerst gesprekken ter inventarisatie van de problematiek; chirurgenmaatschap; RvB; BMS; organisatie
#19: Ook communiceren moet je leren; elke uitgesproken boodschap heeft 4 ladingen die verschillend bedoeld- en
Verschillend opgevat kunnen worden
Er dus niet automatisch vanuitgaan dat bedoeld begrepen is
Dus altijd navragen nooit aannemen (ANNA)
En goed luisteren, samenvatten en evtl. de vraag herformuleren
#20: Het kan op vele niveaus dus fout gaan
Aan de respons kun je globaal aflezen of je goed gecommuniceerd hebt
of je gecommuniceert hebt wat je bedoelde te communiceren
#21: De bovenstroom duidt op alles wat met processen en structuur te maken heeft,
De onderstroom is het domein van de gevoelens, gedachten,verborgen agendas
Een krenking in het verleden kan leiden tot het structureel te laat komen op de overdracht
Bespreken van de onderstroom is eng, vereist vertrouwen en een goede onderlinge relatie
#22: Vaak is er sprake van een botsing tussen de verschillende belangen of het eenvoudig niet zien/ onderkennen van gezamenlijke belangen
Veelal duidelijk bij gezamenlijke bedreigingen (of uitdagingen) ; waarde van een SWOT / beleidsexercitie
#23: Disbalans geeft dan standpunten waaruit een impasse / conflict kan ontstaan
#24: Als men nog in speaking terms is ga je onderhandelen waarbij naar belangen achter de standpunten wordt gezocht
Ander opties zijn niet goed en beschadigen de relatie (weer noodzakelijk voor een oplossing)
#25: Communicatie hersteld/ onderstroom in beeld gebracht/ eventuele acties
Vervolgens aandacht voor de organisatie; inventarisatie van het reilen en zeilen
Maatschapscontract/ reglement Damhuis etc.; motivatie en discipline
Vergadertechniek; besluitvorming; sancties;
#26: Training vergadertechnieken; schemata met discipline
Differentiatieproblematiek
Vacatures met aandacht voor de financiele belangen van de maten
#29: Consensus binnen de maatschap wat betreft het functioneren
Bij niet uitbreiden afstoten van taken; kans op verlies van adherentie; negatieve spiraal
Zo doormodderen problemen met de kwaliteit van zorg, continuiteit, ANW diensten; service
Binnen het ZH; management taken; IGZ
#30: Wat als het intern niet lukt: dan kan er gekozen worden voor een externe begeleiding/ mediation; sense of urgency evtl. Ingrijpen RvB; leidt dan tot juridiseren;
Arbitrage uitspraak scheidsgerecht; civiele procedure
#32: Erkennen van een gezamenlijk belang; er als groep voor gaan; belangrijke peiler onder het ziekenhuis;state of art; chirurgische dienstverlening;
Aandacht communicatie op diverse niveaus
Strategische beleidsontwikkeling
#33: Als onderdeel van de communicatie het belang van een open laagdrempelige cultuur; bereidheid feedback te geven en te ontvangen;
Regelmatig tussendoor en b.v. structureel op de jaarlijkse beleidsbijeenkomsten
#34: Beleidsontwikkeling b.v. op heidagen; ondersteuning hierbij door de ZH organisatie of extern bureau
Monitoren van de afspraken; checken en nakomen;
Bijstellen van het beleid afhankelijk interne-externe factoren
Transparante organisatie; financieel gezonde boekhouding
#35: Derde peiler: aandacht voor vakinhoudelijke aspecten; zaak voor de Cie Kwaliteitsvisitatie nieuwe stijl; externe expertise indien nodig;
Uitkomsten van zorg etc
#36: Visitatie nieuwe stijl gebruik maken van de CANMEDS competenties; maar ook nieuwe zaken als veiligheidsmanagement,
ondernemerschap
#37: Belang van een goede transparante cultuur; aandacht voor het individueel functioneren/ spiegel voorhouden
#38: Andere problematiek; individueel disfunctioneren niet de core business van de ABC; aparte procedure;
Juridische voetangels; disfuctioneren wel een symptoom van een onderliggend maatschapsprobleem;
Gezamenlijke verantwoordelijkheid, ook juridisch
#39: Take home messages:
Belang van een goede en open communicatie; tijdig aankaarten van de problemen (hiervoor ook de geeigende cultuur creeeren)
Feedback kunnen geven en krijgen; regelmatig de samenwerking onderhouden checken/ APK / heidagen;
z.n. ABC