1. Rob Heerdink 26 januari 2010 Van clinical trial naar klinische praktijk (waarom Welmoed ongelijk heeft)
2. Rob Heerdink 26 januari 2010 Van clinical trial naar klinische praktijk (Wat leren we van Welmoed)
3. Dr Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Pharmacotherapy Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit Utrecht The Netherlands www.pharm.uu.nl/epithera
4. Waarom trials anders zijn dan de praktijk Waarom softenon zo populair was Therapietrouw Het publiceren van onderzoeksresultaten Noord Afrika in WO II Placebos Waarom dure geneesmiddelen beter werken dan goedkope Blauwe pillen en rode pillen Viagra en een waterval Antidepressiva Nep acupunctuur Fraude Vroegtijdige zaadlozing Agressie Asterix & de Romeinen De Russische veldtocht van Napoleon Genetica Risicoperceptie
6. Een huisarts heeft een wetenschappeljke opleiding gehad Ik hou de wetenschappelijke literatuur goed bij Evidence based medicine is essentieel Ik schrijf evidence based voor Ik schrijf regelmatig een placebo voor
7. Ontwikkeling van geneesmiddelen discovery Discovery & screening Proof of Concept first administration to man registration & launch approx. 10-12 years 10,000 Pre-clinical development 15-30 Fase I/IIa 10-15 Fase IIb/III 1 5 preklinisch klinisch (I-III) fase 4
24. Are Subjects in Pharmacological Treatment Trials of Depression Representative of Patients in Routine Clinical Practice? Mark Zimmerman, M.D., Jill I. Mattia, Ph.D., and Michael A. Posternak, M.D Am J Psychiatry 159:469-473, March 2002 Van 346 patienten met major depression voldoet slechts 14% aan de inclusiecriteria die algemeen gelden voor een trial met antidepressiva.
25. comparator Heres et al. Am J Psych, Feb 2006 sponsored drug risperidon clozapine ziprasidone ami sulpiride Olanzapine (Lilly) 5 / 0 2 / 1 2 / 0 1 / 0
26. comparator Heres et al. Am J Psych, Feb 2006 sponsored drug olanzapine risperidon clozapine ziprasidone ami sulpiride Olanzapine (Lilly) 5 / 0 2 / 1 2 / 0 1 / 0 Risperidon (Janssen) 3 / 1 1 / 0
27. comparator Heres et al. Am J Psych, Feb 2006 sponsored drug olanzapine risperidon clozapine ziprasidone ami sulpiride Olanzapine (Lilly) 5 / 0 2 / 1 2 / 0 1 / 0 Risperidon (Janssen) 3 / 1 1 / 0 Clozapine (Novartis) 1 / 0 1 / 0
32. CBO richtlijn depressie eerste episode: Antidepressivum tot tenminste 6 maanden na verdwijnen symptomen terugval of chronisch: Tenminste 1 jaar gebruiken na remissie
48. RCTs In het overgrote deel van de trials naar nieuwere antipsychotica is haloperidol in een te hoge dosis gebruikt. Hugenholtz et al, J Clin Psych (2006)
49. RCTs Hebben bijzondere deelnemers Worden niet altijd goed uitgevoerd Onderzoeken niet altijd de relevante vragen There is a lack of well-designed trials into the effect of drugs in the management of aggression in psychiatric patients Goedhard et al, J Clin Psych (2007)
53. Relevante praktijkvragen na registratie effect op harde eindpunten lange termijn (neven)effecten (meer)waarde tov andere geneesmiddelen effect in niet onderzochte populaties kinderen ouderen zwangeren multiple pathologie / geneesmiddelgebruik wie heeft wel baat, wie niet minder frequent optredende bijwerkingen
54. Evaluatie van therapie: gouden standaard Randomised Controlled Clinical Trial (RCT) Randomiseren: waarom? Controlegroep: waarom? Blindering: waarom? Doel: Enige verschil tussen behandelde en niet-behandelde groep is de behandeling
55. Een experiment is heel vaak niet mogelijk Ethisch (bv. roken, aangeboren afwijkingen) Praktisch (bv. zeldzame bijwerking) Niet-experimenteel (observationeel) onderzoek Voorbeeld: Bijten dieren vaker tijdens volle maan?
56. Do animals bite more during a full moon? Bhattacharjee C et al. BMJ 2000;321:1559-61
58. Case Report (Casus) / Case serie beschrijft een karakteristieke relatie bij 辿辿n / enkele patient(en) tussen determinant en uitkomst voorbeelden: ernstige leverschade na gebruik XTC aangeboren afwijkingen door Thalidomide (Softenon) etcetera, etcetera, etcetera
60. LETTER TO THE EDITOR THALIDOMIDE AND CONGENITAL ABNORMALITIES Sir, Congenital disorders are present in approximately 1.5% of babies. In recent months I have observed that the incidence of multiple severe abnormalities in babies delivered of women who were given the drug thalidomide ('Distaval') during pregnancy,as an anti-emetic or as a sedative, to be almost 20%. Have any of your readers seen similar abnormalities in babies delivered of women who have taken this drug during pregnancy? McBride WG. The Lancet, December 16, 1961: page 1358
61. Dwarsdoorsnede onderzoek beschrijft een karakteristieke relatie tussen determinant en uitkomst op 1 moment in de tijd Causaliteit?
63. Voorbeeld dwardoorsnede onderzoek Polymorphisms of the LEP- and LEPR gene and obesity in patients using antipsychotic medication Gregoor et al J Clin Psychopharmacol (2009) Onderzoeksvraag: zijn polymorfismen in de LEPR geassocieerd met hoger BMI in antipsychotica gebruikers? Studie opzet: dwarsdoorsnede onderzoek
64. Voorbeeld : LEPR onderzoek Populatie: 200 antipsychotica gebruikers Determinanten: LEPR Q223R en LEP promoter 2548G/A SNP polymorfismen Uitkomst: BMI
65. ** p<0.05 Voorbeeld : LEPR onderzoek N BMI>30 Males QQ 30 6 (20%) QR 73 16 (21%) RR 31 8 (26%) Females QQ 17 12 (71%) ** QR 39 15 (39%) QR 10 4 (40%)
66. Cohort studie / vervolg studie Vorm een groep personen die voldoen aan een specifiek criterium Volg ze in de tijd totdat de uitkomst optreedt
69. Cohort onderzoek Uitkomst- Uitkomst+ Uitkomst- Studie populatie B lootgesteld Niet blootgesteld Uitkomst+
70. Voorbeeld cohort onderzoek Zijn pati谷nten die van specialit辿 naar generiek antihypertensivum switchen minder therapietrouw? Blootstelling: switch Uitkomst: therapitrouw
72. Cohort onderzoek Uitkomst- Uitkomst+ Uitkomst- Studie populatie B lootgesteld Niet blootgesteld Uitkomst+
73. Case-control studie Studie Populatie Cases Controls Blootgesteld Niet blootgesteld Blootgesteld Niet blootgesteld
74. Voorbeeld case-control onderzoek Wat is het risico op fracturen bij gebruik van antipsychotica? Cases: mensen met een heup/femur fractuur Controles: mensen zonder fractuur Blootstelling: antipsychotica
77. Grootste gevaar: confounding geassocieerd met de determinant geassocieerd met het eindpunt niet een intermediaire factor determinant eindpunt (bv. alcohol) (bv. MI) confounder (bv. leeftijd)
84. Stelling: Registratie van geneesmiddelen moet zich niet richten op werkzaamheid maar op veiligheid Onderzoek naar veiligheid en werkzaamheid IN DE PRAKTIJK moet verplicht zijn email: e.r.heerdink@uu.nl twitter: @robheerdink www.slideshare.net/robheerdink
85. Opdracht Wat is het risico op het krijgen van een ski-ongeluk na het gebruik van alcohol tijdens de lunch? Clinical trial Observationeel cohort onderzoek Case control onderzoek
86. Opdracht alcohol & ski谷n Wat is de blootstelling? Wat is de uitkomst? Hoe gaan we dat meten? Wat is het contrast? Wat verwacht je te vinden?
Editor's Notes
Scok door de wereld Rozen ook doornen Final trigger betekende echter niet het einde
A cohort study is a study where a group of individuals are followed. The study population is defined on basis on the presence or absence of exposure to a suspected risk factor for a disease. The cohort studies is either classified as a prospective or a retrospective study. The definition is based on the time of occurrence of the disease according to the initiation of the study. In the prospective studies the disease of interest is never occurred at initiation, the exposure are either presence at the beginning of the study or it can occur later. The prospective cohort you have to follow over time. In the retrospective cohort study, all the relevant events disease and exposure have occurred before the initiation of the study. outcome follow- up retrospective/prospective Protocol: study objectives, design choices, performance goals, monitoring and analysis procedures Manual of procedures/log book Centralised training of key personnel
A cohort study is a study where a group of individuals are followed. The study population is defined on basis on the presence or absence of exposure to a suspected risk factor for a disease. The cohort studies is either classified as a prospective or a retrospective study. The definition is based on the time of occurrence of the disease according to the initiation of the study. In the prospective studies the disease of interest is never occurred at initiation, the exposure are either presence at the beginning of the study or it can occur later. The prospective cohort you have to follow over time. In the retrospective cohort study, all the relevant events disease and exposure have occurred before the initiation of the study. outcome follow- up retrospective/prospective Protocol: study objectives, design choices, performance goals, monitoring and analysis procedures Manual of procedures/log book Centralised training of key personnel