Albina Ferizaj- Amortizimi i huas
- 1. SHKOLLA E MESME TEKNIKE TAFIL KASUMAJ DEAN THE SECONDARY TECHNICAL SCHOOL TAFIL KASUMAJ DEAN Viti Shkollor 2016/17 L谷nda : Financ谷 Amortizimi i huas Profesor: Shpend Stojkaj Nx谷n谷sja: Albina Ferizaj De巽an Maj 2017
- 2. P谷rmbajtja : 1. Hyrje..3 2. Kuptimi i nocionit t谷 kredis谷.4 2.1Karakteristikat e kredis谷...4 3. Kamata ( interesi ) e kredis谷..5 4. Llogaritja e k谷stit mujor dhe interesit t谷 kredis谷...7 5. Parimi i kthimit t谷 kredis谷10 2
- 3. 1. Hyrje Individ谷t dhe firmat marrin hua p谷r nevoja te ndryshme. Mund t谷 jen谷 k谷to hua p谷r blerje te pasurive te patund谷shme p谷rfshir谷 shtepit谷, makinat, hua p谷r automobila, hua p谷r studime, kredi dhe hua t谷 ndryshme p谷r biznes. Ato mund t谷 jen谷 t谷 natyr谷s afatshkurt谷r dhe asaj afatgjate. N谷 qoft谷 se huaja do t谷 paguhet n谷 periudha t谷 barabarta kohore (nj谷 muaj, tre muaj dhe nj谷 vit ) at谷her谷 thuhet se kemi t谷 bejm谷 me shlyerj谷n apo amortizimin e huas谷. P谷rveq kredive preferenciale bankat n谷 tregun financiar ofrojn谷 edhe kredi me obligim kthimi mujor me k谷ste t谷 barabarta sipas llojit te kredis谷. Roli i sistemit kreditor 谷sht谷 q谷 t谷 mobilizojn谷 t谷 gjitha mjetet monetare t谷 cilat p谷r nj谷 koh谷 gjend谷n t谷 pa shfryt谷zuara. Pasi t谷 mobilizohen dhe t谷 koncentrohen ato mjete me an谷 t谷 kredis谷 shkojn谷 atje ku jan谷 t谷 nevojshme. 3
- 4. 2. Kuptimi i nocionit t谷 kredis谷 Shprehja kredi rrjedh nga fjala latine credo q谷 do t谷 thot谷 besim. Pra, n谷 nj谷 an谷 kemi t谷 b谷jm subjektin i cili i ka mjetet e caktuara, t谷 cilat gjenden jasht谷 p谷rdorimit, kurse nga ana tjet谷r i kemi subjektet t谷 cilat kan谷 nevoj谷 p谷r ato mjete, andaj i marrin n谷 shfryt谷zim me obligim t谷 kthimit dhe me kushte t谷 caktuara. 2.1 Karakteristikat e kredis谷 N谷 shkenc谷n ekonomike kredia do t谷 thot谷 marr谷dh谷nia n谷 mes t谷 dy subjekteve, me t谷 cil谷n nj谷ri i jep, kurse tjetri e merr nj谷 vler谷 t谷 caktuar me nj谷 shp谷rblim t谷 caktuar dhe obligim t谷 kthimit. Te kredia ekziston parimi i kthimit t谷 kredis谷, d.m.th., obligimi i debitorit q谷 kredin谷 e marr谷 pas nj谷 afati t谷 caktuar tia kthej谷 kreditorit. Po q谷 se nuk ekziston obligimi i kthimit at谷her谷 nuk kemi t谷 bejm谷 me kredi, por me ndonj谷 kategori tjet谷r financiare (dhurat谷, donacion, regres, subvencion etj). Kredia n谷 para b谷het kategori ekonomike shum谷 e zhvilluar, karakteristika kryesore e t谷 cil谷s 谷sht谷 pagimi i kamat谷s si 巽mim p谷r shfryt谷zimin e parave. N谷 disa vende islamike ka edhe kredi pa kamat谷 ku t谷 gjitha transaksionet jan谷 pa kamat谷 dhe 巽do kredi duhet detyrimisht t谷 jet谷 e mbuluar me pasuri t谷 patundshme dhe t谷 mos nd谷rmerren aktivitete financiare me shkall谷 t谷 lart rreziku. 4
- 5. 3. Kamata ( Interesi ) e kredis谷 Kamata paraqet shp谷rbilimin e caktuar n谷 para p谷r dh谷nien n谷 shfryt谷zimin e p谷rkohsh谷m t谷 kapitalit hua. do kapital hua , cilado qoft谷 form谷 e tij dhe sado q谷 natyra e mbivler谷s s谷 tij ta modifikoj谷 kthimin e tij, kurdoher谷 nuk 谷sht谷 vet谷m nj谷 form谷 e ve巽ante e kapitalit para. Kamata paguhet kryesisht n谷 form谷 t谷 norm谷s s谷 kamat谷s. Norma e kamat谷s shprehet n谷 p谷rqindje dhe zbatohet n谷 vler谷n e huazuar p谷r p谷riudh谷n e caktuar. Formula p谷r llogaritjen e k谷stit p谷r kredi preferenciale me obligim kthimi 谷sht谷: Shembull: N谷qoftse huaja do t谷 paguhet n谷 periudha t谷 barabarta kohore . N谷 pasqyr谷n ne vijim 谷sht谷 dh谷n shembulli kur firma merr hua 8000 euro me obligim q谷 ta kthej n谷 kat谷r pagesa t谷 barabarta n谷 fund t谷 巽do viti. P谷r huan e dh谷n kreditori ark谷ton interes prej 6%. 5
- 6. Interesi llogaritet p谷rmes shum谷zimit t谷 shum谷s s谷 mbetur n谷 fund t谷 vitit me norm谷n e interesit : 8000 0.06 = 480 Tabela e amortizimit te huas谷 me 6% interes : Viti Fillimi PMT (K谷sti) Interesi Principali Balanca p谷rfundimtare 1 8.000,00 2.308,73 480,00 1.828,73 6.171,27 2 6.171,27 2.308,73 370,28 1.938,46 4.232,81 3 4.232,81 2.308,73 253,97 2.054,76 2.178,05 4 2.178,05 2.308,73 130,68 2.178,05 0,00 Llogaritja e k谷stit t谷 kredis谷 mund t谷 b谷het ne programin aplikativ Excel , me an谷 t谷 funksionit financiar PMT ( e jep si rezultat shumen e k谷stit q谷 duhet paguar , n谷se kemi marr谷 nj谷 kredi). Huazimi 8000 Vite Perioda 4 Interesi 6% K谷sti 2025.062344 6
- 7. Rate norm谷n e kamat谷s Nper periudh谷n p谷r t谷 cil谷n duhet paguar Pv vlera e totalit q谷 谷sht谷 marr谷 Fv vlera e ardhshme Type- mund t谷 jet谷 0 ose 1 . 4. Llogaritja e k谷stit mujor dhe interesit t谷 kredis谷 Secila bank谷 p谷r t谷 krijuar nj谷 situat谷 t谷 volitshme financiare, m谷 tep谷r e preferojn谷 aktiv谷n angazhimin n谷 nj谷 afat sa m谷 t谷 gjat谷 t谷 kthimit t谷 mjeteve t谷 tyre q谷 jan谷 t谷 lira n谷 raport me burimin e mjeteve pasive si巽 jan谷 depozitat e pranuara dhe detyrimet e tjera n谷 tregun e paras谷. N谷 afatin e gjat谷 kredit e lejuara t谷rheqin norma m谷 t谷 larta t谷 interesit n谷 raport me lejimin e kredive me afat t谷 shkurt谷r. Kjo p谷rpar谷si n谷 koh谷 e lart谷sis谷 s谷 interesit arsyetohet p谷r shkak t谷 shkall谷s s谷 lart t谷 rrezikut p谷r mos kthimin e kredis谷. Llogaritja e k谷stit mujor b谷h谷t me an谷 t谷 k谷saj formule : o d k谷sti o r kamata o n vitet e marrjes s谷 kredis谷 Shembull : 7
- 8. N谷 qoft谷 se kemi huazuar nj谷 kredi n谷 vler谷 prej 8000 , me afat kthimi prej 2 vitesh ( 24 muaj ) me kamat谷 13% , llogaritja b谷het si vijon : Interesi = 8000*0.0108=86.40 Tabela e amortizimit t谷 huas谷 n谷 programin Excel: 8
- 9. Sipas funksionit financiar PMT mund t谷 llogaritet k谷sti dhe interesi mujor : 9
- 10. 5. Plani i kthimit t谷 kredis谷 Lidhur me kthimin e kredis谷, marr谷veshja arrihet para dh谷nies se kredis谷 dhe duhet t谷 jet谷 rezultat i vler谷simit real t谷 aft谷sis谷 s谷 t谷 komitentit p谷r t谷 kthyer kredin谷, q谷llimi 谷sht谷 q谷 t谷 sigurohet kthimi me an谷 t谷 likuiditetit t谷 transaksionit t谷 financuar apo arritjen e fitimeve t谷 parashikuara, e jo n谷p谷rmjet detyrimit dhe shitjes s谷 pasuris谷 s谷 l谷n谷 peng. Kur banka 谷sht谷 e detyruar t谷 shes谷 pasurin谷 e l谷n谷 peng n谷 nj谷 巽mim m谷 t谷 ul谷t sesa q谷 谷sht谷 巽mimi i tregut, at谷her谷 ajo do t谷 d谷mtoj谷 si huamarr谷sin, ashtu edhe bashk谷sine. 10
- 11. Kushtet e kthimit ndryshojn谷 var谷sisht nga tipi i transaksionit , t谷 cilin e financojn谷. Kthimi i kredis谷 mund t谷 sillet prej disa jav谷sh e deri 25 apo 30 vjet. Mund t谷 parashihet q谷 kredia t谷 kthehet n谷 shuma paushalle apo me an谷 t谷 k谷steve. 6. P谷rfundimi Kredia paraqet nj谷 kuptim real ekonomiko juridik me t谷 cilin n谷nkuptohet marr谷dh谷nia e caktuar debitore-kreditore, e bazuar n谷 transferimin e t谷 drejt谷s s谷 disponimit n谷 para (ose t谷 ndonj谷 sendi tjet谷r) nga ana e kreditorit n谷 dobi t谷 debitorit p谷r nj谷 koh谷 t谷 caktuar me kushte t谷 caktuara ( mbulesa, kamata, afati, m谷nyra e pages谷s etj). M谷 an谷 t谷 kredis谷 sigurohet udh谷heqja e politik谷s ekonomike dhe sociale n谷 vend gjithashtu ka ndikim mjaft t谷 madh n谷 stabilitetin e tregut dhe 巽mimeve n谷 qoft谷 se p谷rdoret n谷 koh谷 dhe mas谷 t谷 drejt谷. 11