ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Analiza e skemës së ajrimit e minierës të stantërgut

•Download as PPT, PDF•
•
Artan Syla
Artan Syla

Studimi i Skemes se ajrimit ne Minieren e Stantergut

1 of 19
Downloaded 15 times
Analiza e skemës së ajrimit e minierës të stantërgut
• • • • • • • • • • • Hyrja Ajrimi i minierës Trepça Hartimi i skemës së ajrimit Skema e ajrimit Pikat depresive të minierës Kushtet mikroklimatike në minierën Trepça- Stantërg Faktorët që ndikojnë në kushtet klimatike Faktorët që ndikojnë në temperaturën e ajrit të minierës Faktorët që ndikojnë në lagështinë e ajrit të minierës Lagështia si faktorë që ndikon në klimën e minierës Faktorët që ndikojnë në lagështinë e ajrit të minierës. 2
• Miniera Trepça është ndërmarrje e vjetër e themeluar nga anglezët,(Firma Trepça Mine Limited),e aktivizar prej vitit 1927, ndërsa me prodhim ka filluar prej vitit 1930 si rezultat i kërkimeve gjeologjike të filluar 6 vjet më parë. • Miniera Trepça në Stantërg shtrihet 10km në verilindje të Mitrovicës. • Fillimisht miniera është hapur me anë të traverbankut nga Tuneli i parë e pastaj me anë të pusit qendror deri në thellësi të horizontit XI -të (prej kuotes 760m deri në kuoten 15m),ku janë zhvilluar 11 horizonte me lartësi vertikale 60. Miniera deri në horizontin e XII -të është thellë 805m.
• • • • • • • • Miniera Trepça në Stantërg ajroset mekanikisht me ndihmën e ventilatorit horizontal aksial të tipit “GAFO” 31.5-20-1 prodhim i firmës “DINGER”. Në kushtet e sotme ventilatori punon në fazën e parë. Ajri i pastër në minierë hynë permes pusit të ri Traverbankut të Tunelit të parë,pusit të vjetër dhe pusit verior, kurse ajri i papastër(i ndytë) largohet me ndihmën e ventilatorit nga pusi i ajrimit. Pusi i ri është i lidhurë me minierë në të gjitha horizontet. Pusi i veriut është i lidhur me minierën në horizontin e I-rë, II-të, III-të, IV-të, V-të, VI-të,VII-të, VIII-të, IX-të , ndërsa pusi i vjetër dhe traverbanku i tunelit të parë janë të lidhur m horizontin e parë(610m). Sasia e ajrit në minierë rregullohet sipas nevojës dhe sipas kushteve klimatike të jashtme gjë qe shihet në tabelen e bilansit. Në periudhën e dimrit sasia hyrëse e rrymës së ajrit në minierë lëvizë 5500-7500m3/min, kurse në periudhën e verës sasia hyrëse e rrymës së ajrit në minierë lëvizë 7500-9500m 3/min.
Pikat e matura të Rrymës së ajrit hyrës Periudha e Dimrit Periudha e Verës S(m2) V(m/s) Q(m3/min) S(m2) V(m/s) Q(m3/min) Tuneli i parë 5.0 1.6 480 5.0 3.2 960 Pus ii ri (610) 5.0 0.2 60 5.0 0.4 120 Horizonti i II 3.3 0.16 31 3.3 0.33 54 Horizonti i III 3.4 0.12 24 3.4 0.25 52 Horizonti i IV 3.5 0.3 63 3.5 0.7 147 Horizonti i V 3.0 0.25 45 3.0 0.7 126 Horizonti i VI 3.4 0.35 71 3.4 0.70 142 Horizonti i VII 2.7 0.40 65 2.7 0.82 132 Horizonti i VIII 5.0 0.45 225 5.0 1.5 450 Horizonti i IX 5.5 1.25 412 5.5 2.5 825 Horizonti i X 7.2 1.5 648 7.2 2.1 907 Horizonti i XI 6.5 2.5 975 6.5 2.9 1131 Horizonti i (610) 6.0 0.63 226 6.0 0.63 226 Horizonti i III 6.0 0.1 36 6.0 1.0 36 Horizonti i IV 6.0 0.15 54 6.0 0.15 54 Horizonti i V 5.4 0.20 65 5.4 0.15 51 Horizonti i VI 11.0 0.2 132 11.0 0.2 132 Horizonti i VII 7.5 0.35 157 7.5 0.35 157 Horizonti i VIII 6.5 2.0 780 6.5 2.0 780 Horizonti i IX 6.5 1.2 468 6.5 1.45 565 PUSI I RI Pus i Veriut Gjithsejtë 5027(m3/min) 7047(m3/min)
• Hartimi i skemës së ajrimit gjatë projektimit realizohet si rregull në dy etapa: • Etapa e parë: • Zgjidhet problemi mbi lokacionin e vendosjes së ventilatorit kryesorë dhe mënyrës së ajrimit. • Etapa e dytë: • Përcaktohet drejtimi i lëvizjes së ajrit në punimet kryesore të minierës dhe brënda fushave të shfrytëzimit. • Skema e ajrimit mund të hartohet për tërë kohën e shfrytëzimit të minierës ,ose për jetë shumë të gjatë të saj prej 15-20vjet pune të minierës. • Si rregull të gjitha minierat projektohën mbi baza të ajrimit artificial. • Në raste të veqanta për minierat e pa rrezikshme nga gazet pluhurat dhe vetndezja,lejohet ajrimi natyral me aprovim të organeve kontrolluese të teknikës së sigurimit.
Analiza e skemës së ajrimit e minierës të stantërgut
Analiza e skemës së ajrimit e minierës të stantërgut
• Fig.3.Skema e ajrimit për horizontet I,II,III,IV  • Miniera e Stantërgut prej horizontit I -rëgjërë në horizontin e IV-të ajroset me rrymen zbritëse të ajrit. • Në horizontin e I-rë ku hyn ajri i pastër si në pusin kryesor ashtu edhe në atë verior vendosen pritat. • Poashtu edhe tek horizonti i IV-të tek pusi kryesor dhe tek ai verior vendosen pritat.
• • • • • Fig.4 skema e ajrimit te horizonteve: V,VI,VII.   Ajri i pastër hyn nga Pusi kryesor dhe Pusi servis(verior). Ajri ka rrymë ngritëse në horizontin e V-tëdhe horizontin e VI-të ndërsa në horizontin e VII-të rryma e ajrit është zbritëse. Në horizontin e VII-të perkatsisht në horizontin ku gjendet pika depresive vendosen dy prita ,njëra në anën kah vjen ajri i pastër prej Pusit kryesor dhe tjetra kah vjen ajri i pastër prej Pusit servis(verior).
• • • • Fig.5.Skema e ajrimit te horizontit VIII,IX,X. Ajri i pastër hyn nga Pusi kryesor dhe nga Pusi servis per horizontin e VIII dhe IX ,ku rrymat e ajrit janë ngritëse. Ndërsa per horizontin e X ajri i pastër hyn vetem nga Pusi kryesor sepse Pusi servis nuk është i lidhur me të. Në horizontin e X andej kah vije ajri i pastër vendoset prita gjegjësisht tek pika depresive .
• Fig.6.Skema e ajrimit e horizontit XI -të •   • Ky horizont ajroset me ajër të pastër vetem nga Pusi kryesor,dhe siq shihet edhe nga figura e mësipërme rrymat e ajrit janë ngritëse. • Ajri i pa pastër del nga horizonti i XI kah pika depresive në horizontin e X.
• Në kuadër të sherbimit të ajrimit ç’do ditë kryhen matjet mikroklimatike në punishte dhe në ballet e punimeve pregatitore. • Temperaturat e rrymes së ajrit nëpër punishte lëvizin prej 200C-260C mesatarisht 230C , gjë që konsiderohet si gjendje e knaqshme e punës. • Lagështia në punishte ku bëhet shfrytëzimi si dhe në ballet e punëve pergatitore e hulumtuese lëvizin prej 54% - 75% mesatarisht 68%, konsiderohet gjendje e knaqshme.
• • • • • • Faktorët kryesorë qe ndikojnë në kushtët klimatike të minierës si dhe në atmosferën e jashtme janë:  1.Temperatura e ajrit. 2.Lagështia në ajër. 3.Shpejtësia e rrymes ajrore. 4.Presioni barometrik. 5.Rrezatimi i nxehtësisë,etj.
• Në mënyrë që të ruhët stabiliteti temperaturës në kufijtë normal prej afër 36.50C është i domosdoshëm largimi i kësaj nxehtësie nga organizmi i njeriut në ambientin rrethues , përndryshe do të bëhet dëmtim i rëndë i shendetit dhe goditje termike. • Hulumtimet fiziologjike kanë vertetuar se në temperaturë e ajrit 22-240C njeriu që ndodhët në qetësi dhe i zhveshur nuk ndien as të ftohët as të nxehtë, me ngritjen e temperaturës fillon të ndjen nxehtësi, ndërsa me uljen e temperaturës fillon të ndjen ftohtësi. Largimi i nxehtësisë së përgjithshme(100%) të cilën e zhvillon organizmi i njeriut realizohet me këto mënyra: 1.Me ndihmen e frymënxjerrjes………………….10% 2.Me rrezatim termik………………………………5% 3.Me kondukcion dhe konveksion ose percjellje të nxehtësisë nëpërmjet sendeve rrethuese dhe ajrit………………………..15% 4.Me avullimin e djersës…………………………..70% • • • • •
• • • • • • • • • • • Faktorët që ndikojnë në temperaturën e ajrit te minierës trepçaStantërg janë: Faktorët të cilët kanë ndikim më të madhë në temperaturen e ajrit në minierën Trepça-Stantërg janë: -ngjeshja e ajrit si rrjedhojë e rritjes së thellësisë dhe shtypjes barometrike, -lagështia në ajër dhe ftohja e ujit nëntokësorë. Faktorët të cilët kanë ndikim më të vogël në temperature e ajrit në minierën Trepça-Stantërg janë: -Temperatura e ajrit atmosferik, -Ferkimi i ajrit me muret e hapsirave, -Puna e makinave dhe mekanizmave me energji punuese elektrike ose pneumatike. -Ftohja e mineralit të rrëzuar , -Influenca e plasjes së lendëve eksplozive dhe -Influenca e punëtorëve.
• Në këtë punim seminarik kemi analizuar skemën e ajrimit poashtu kemi analizuar faktorët të cilët ndikojnë në ajrimin e minierës • Poashtu në këtë punim janë sqaruar pikat depresive nga të cilat ventilatori thithë ajrin e perdorur. • Në punim janë paraqitur rrymat e ajrit që ajrosët miniera nga pikat depresive
Ajrimi i minierave (Dr.sc. Reshat ABRASHI). Arkivi i Minierës Trepça-Stantërg. Biblioteka e Fakultetit FXM-Mitrovicë. Ligjeratat:”Ajrimi dhe Heqja e ujërave” nga: Dr.sc.Izet ZEQIRI prof.asc.
Analiza e skemës së ajrimit e minierës të stantërgut

More Related Content

Analiza e skemës së ajrimit e minierës të stantërgut

  • 2. • • • • • • • • • • • Hyrja Ajrimi i minierës Trepça Hartimi i skemës së ajrimit Skema e ajrimit Pikat depresive të minierës Kushtet mikroklimatike në minierën Trepça- Stantërg Faktorët që ndikojnë në kushtet klimatike Faktorët që ndikojnë në temperaturën e ajrit të minierës Faktorët që ndikojnë në lagështinë e ajrit të minierës Lagështia si faktorë që ndikon në klimën e minierës Faktorët që ndikojnë në lagështinë e ajrit të minierës. 2
  • 3. • Miniera Trepça është ndërmarrje e vjetër e themeluar nga anglezët,(Firma Trepça Mine Limited),e aktivizar prej vitit 1927, ndërsa me prodhim ka filluar prej vitit 1930 si rezultat i kërkimeve gjeologjike të filluar 6 vjet më parë. • Miniera Trepça në Stantërg shtrihet 10km në verilindje të Mitrovicës. • Fillimisht miniera është hapur me anë të traverbankut nga Tuneli i parë e pastaj me anë të pusit qendror deri në thellësi të horizontit XI -të (prej kuotes 760m deri në kuoten 15m),ku janë zhvilluar 11 horizonte me lartësi vertikale 60. Miniera deri në horizontin e XII -të është thellë 805m.
  • 4. • • • • • • • • Miniera Trepça në Stantërg ajroset mekanikisht me ndihmën e ventilatorit horizontal aksial të tipit “GAFO” 31.5-20-1 prodhim i firmës “DINGER”. Në kushtet e sotme ventilatori punon në fazën e parë. Ajri i pastër në minierë hynë permes pusit të ri Traverbankut të Tunelit të parë,pusit të vjetër dhe pusit verior, kurse ajri i papastër(i ndytë) largohet me ndihmën e ventilatorit nga pusi i ajrimit. Pusi i ri është i lidhurë me minierë në të gjitha horizontet. Pusi i veriut është i lidhur me minierën në horizontin e I-rë, II-të, III-të, IV-të, V-të, VI-të,VII-të, VIII-të, IX-të , ndërsa pusi i vjetër dhe traverbanku i tunelit të parë janë të lidhur m horizontin e parë(610m). Sasia e ajrit në minierë rregullohet sipas nevojës dhe sipas kushteve klimatike të jashtme gjë qe shihet në tabelen e bilansit. Në periudhën e dimrit sasia hyrëse e rrymës së ajrit në minierë lëvizë 5500-7500m3/min, kurse në periudhën e verës sasia hyrëse e rrymës së ajrit në minierë lëvizë 7500-9500m 3/min.
  • 5. Pikat e matura të Rrymës së ajrit hyrës Periudha e Dimrit Periudha e Verës S(m2) V(m/s) Q(m3/min) S(m2) V(m/s) Q(m3/min) Tuneli i parë 5.0 1.6 480 5.0 3.2 960 Pus ii ri (610) 5.0 0.2 60 5.0 0.4 120 Horizonti i II 3.3 0.16 31 3.3 0.33 54 Horizonti i III 3.4 0.12 24 3.4 0.25 52 Horizonti i IV 3.5 0.3 63 3.5 0.7 147 Horizonti i V 3.0 0.25 45 3.0 0.7 126 Horizonti i VI 3.4 0.35 71 3.4 0.70 142 Horizonti i VII 2.7 0.40 65 2.7 0.82 132 Horizonti i VIII 5.0 0.45 225 5.0 1.5 450 Horizonti i IX 5.5 1.25 412 5.5 2.5 825 Horizonti i X 7.2 1.5 648 7.2 2.1 907 Horizonti i XI 6.5 2.5 975 6.5 2.9 1131 Horizonti i (610) 6.0 0.63 226 6.0 0.63 226 Horizonti i III 6.0 0.1 36 6.0 1.0 36 Horizonti i IV 6.0 0.15 54 6.0 0.15 54 Horizonti i V 5.4 0.20 65 5.4 0.15 51 Horizonti i VI 11.0 0.2 132 11.0 0.2 132 Horizonti i VII 7.5 0.35 157 7.5 0.35 157 Horizonti i VIII 6.5 2.0 780 6.5 2.0 780 Horizonti i IX 6.5 1.2 468 6.5 1.45 565 PUSI I RI Pus i Veriut Gjithsejtë 5027(m3/min) 7047(m3/min)
  • 6. • Hartimi i skemës së ajrimit gjatë projektimit realizohet si rregull në dy etapa: • Etapa e parë: • Zgjidhet problemi mbi lokacionin e vendosjes së ventilatorit kryesorë dhe mënyrës së ajrimit. • Etapa e dytë: • Përcaktohet drejtimi i lëvizjes së ajrit në punimet kryesore të minierës dhe brënda fushave të shfrytëzimit. • Skema e ajrimit mund të hartohet për tërë kohën e shfrytëzimit të minierës ,ose për jetë shumë të gjatë të saj prej 15-20vjet pune të minierës. • Si rregull të gjitha minierat projektohën mbi baza të ajrimit artificial. • Në raste të veqanta për minierat e pa rrezikshme nga gazet pluhurat dhe vetndezja,lejohet ajrimi natyral me aprovim të organeve kontrolluese të teknikës së sigurimit.
  • 9. • Fig.3.Skema e ajrimit për horizontet I,II,III,IV  • Miniera e Stantërgut prej horizontit I -rëgjërë në horizontin e IV-të ajroset me rrymen zbritëse të ajrit. • Në horizontin e I-rë ku hyn ajri i pastër si në pusin kryesor ashtu edhe në atë verior vendosen pritat. • Poashtu edhe tek horizonti i IV-të tek pusi kryesor dhe tek ai verior vendosen pritat.
  • 10. • • • • • Fig.4 skema e ajrimit te horizonteve: V,VI,VII.   Ajri i pastër hyn nga Pusi kryesor dhe Pusi servis(verior). Ajri ka rrymë ngritëse në horizontin e V-tëdhe horizontin e VI-të ndërsa në horizontin e VII-të rryma e ajrit është zbritëse. Në horizontin e VII-të perkatsisht në horizontin ku gjendet pika depresive vendosen dy prita ,njëra në anën kah vjen ajri i pastër prej Pusit kryesor dhe tjetra kah vjen ajri i pastër prej Pusit servis(verior).
  • 11. • • • • Fig.5.Skema e ajrimit te horizontit VIII,IX,X. Ajri i pastër hyn nga Pusi kryesor dhe nga Pusi servis per horizontin e VIII dhe IX ,ku rrymat e ajrit janë ngritëse. Ndërsa per horizontin e X ajri i pastër hyn vetem nga Pusi kryesor sepse Pusi servis nuk është i lidhur me të. Në horizontin e X andej kah vije ajri i pastër vendoset prita gjegjësisht tek pika depresive .
  • 12. • Fig.6.Skema e ajrimit e horizontit XI -të •   • Ky horizont ajroset me ajër të pastër vetem nga Pusi kryesor,dhe siq shihet edhe nga figura e mësipërme rrymat e ajrit janë ngritëse. • Ajri i pa pastër del nga horizonti i XI kah pika depresive në horizontin e X.
  • 13. • Në kuadër të sherbimit të ajrimit ç’do ditë kryhen matjet mikroklimatike në punishte dhe në ballet e punimeve pregatitore. • Temperaturat e rrymes së ajrit nëpër punishte lëvizin prej 200C-260C mesatarisht 230C , gjë që konsiderohet si gjendje e knaqshme e punës. • Lagështia në punishte ku bëhet shfrytëzimi si dhe në ballet e punëve pergatitore e hulumtuese lëvizin prej 54% - 75% mesatarisht 68%, konsiderohet gjendje e knaqshme.
  • 14. • • • • • • Faktorët kryesorë qe ndikojnë në kushtët klimatike të minierës si dhe në atmosferën e jashtme janë:  1.Temperatura e ajrit. 2.Lagështia në ajër. 3.Shpejtësia e rrymes ajrore. 4.Presioni barometrik. 5.Rrezatimi i nxehtësisë,etj.
  • 15. • Në mënyrë që të ruhët stabiliteti temperaturës në kufijtë normal prej afër 36.50C është i domosdoshëm largimi i kësaj nxehtësie nga organizmi i njeriut në ambientin rrethues , përndryshe do të bëhet dëmtim i rëndë i shendetit dhe goditje termike. • Hulumtimet fiziologjike kanë vertetuar se në temperaturë e ajrit 22-240C njeriu që ndodhët në qetësi dhe i zhveshur nuk ndien as të ftohët as të nxehtë, me ngritjen e temperaturës fillon të ndjen nxehtësi, ndërsa me uljen e temperaturës fillon të ndjen ftohtësi. Largimi i nxehtësisë së përgjithshme(100%) të cilën e zhvillon organizmi i njeriut realizohet me këto mënyra: 1.Me ndihmen e frymënxjerrjes………………….10% 2.Me rrezatim termik………………………………5% 3.Me kondukcion dhe konveksion ose percjellje të nxehtësisë nëpërmjet sendeve rrethuese dhe ajrit………………………..15% 4.Me avullimin e djersës…………………………..70% • • • • •
  • 16. • • • • • • • • • • • Faktorët që ndikojnë në temperaturën e ajrit te minierës trepçaStantërg janë: Faktorët të cilët kanë ndikim më të madhë në temperaturen e ajrit në minierën Trepça-Stantërg janë: -ngjeshja e ajrit si rrjedhojë e rritjes së thellësisë dhe shtypjes barometrike, -lagështia në ajër dhe ftohja e ujit nëntokësorë. Faktorët të cilët kanë ndikim më të vogël në temperature e ajrit në minierën Trepça-Stantërg janë: -Temperatura e ajrit atmosferik, -Ferkimi i ajrit me muret e hapsirave, -Puna e makinave dhe mekanizmave me energji punuese elektrike ose pneumatike. -Ftohja e mineralit të rrëzuar , -Influenca e plasjes së lendëve eksplozive dhe -Influenca e punëtorëve.
  • 17. • Në këtë punim seminarik kemi analizuar skemën e ajrimit poashtu kemi analizuar faktorët të cilët ndikojnë në ajrimin e minierës • Poashtu në këtë punim janë sqaruar pikat depresive nga të cilat ventilatori thithë ajrin e perdorur. • Në punim janë paraqitur rrymat e ajrit që ajrosët miniera nga pikat depresive
  • 18. Ajrimi i minierave (Dr.sc. Reshat ABRASHI). Arkivi i Minierës Trepça-Stantërg. Biblioteka e Fakultetit FXM-Mitrovicë. Ligjeratat:”Ajrimi dhe Heqja e ujërave” nga: Dr.sc.Izet ZEQIRI prof.asc.