2. ANG聴NA
Kskin tonzillit v ya angina badamc脹qlar脹n
iltihab脹na deyilir. Badamc脹qlar a脹z v burun
vasitsil orqanizm daxil olan mikroblar脹n
qar脹s脹n脹 alaraq baryer rolunu oynay脹r.
2 formas脹 vard脹r:
Kskin
Xroniki
3. QURULUU
Damaq badamc脹脹
orofarinksd 旦n v
arxa damaq q旦vslri
aras脹nda yerln
oval limfoid toxuma
k端tlsidir. Iki sthi
vard脹r: medial v
lateral
4. Medial v lateral sth
Medial sthin 端zri skvamoz
epitll 旦rt端lm端d端r v kriptlrl
bitir. Sayca 12-15 dddir. Kriptlr
sthinin b旦y端d端lmsind rol
oynay脹rlar. Buraya epitel y脹脹nt脹,
bakteria v qida dola bilr.
Lateral sthin 端zri fibroz kapsulla
hat olunmudur. Badamc脹q
yata脹 fibroz kapsuldan areol
toxuma il ayr脹lm脹d脹r. Bu
tonsillektomiya zaman脹 badamc脹脹
yataqdan asanl脹qla ay脹rmaa
imkan verir.
6. BADAMCIIN FUNKS聴YASI
Qoruyucu funksiyas脹-
burundan v a脹zdan
patogenlrin ke巽idinin
qar脹s脹n脹 al脹r.
zrindki kriptlrin sthini
b旦y端d端r ki, bu da
patogenlr qar脹
m端dafini daha da art脹r脹r.
V Valdeyer limfatik
hlqsini tkilind itirak
edir.
7. AN聴G聴NANIN S聴MPTOMLARI
Kskin 端mumi ziflik, boazda
q脹c脹qlanma, udqunman脹n ar脹l脹
olmas脹, ar脹n脹n qonu orqanlara
yay脹lmas脹, temperaturun qalxmas脹
(38-400C), ba ar脹lar脹, itahan脹n
azalmas脹, limfa vzilrinin b旦y端msi
v s. xarakterik simptomlardand脹r.
X端susil uaqlarda 巽eynmnin ar脹l脹
olmas脹, yemkdn imtina v a脹z
suyunun 巽oxalmas脹 kimi lamtlr
m端ahid oluna bilr. Kskin
tonzillitlrin n旦v端ndn as脹l脹 olaraq
xstlik 旦z端n端 hm y端ng端l, hm d
a脹r formada g旦str bilr. Xstlik
adtn 6-8 g端n davam edir.
8. n 巽ox 5-15 ya qrupu aras脹nda yay脹lm脹d脹r, b旦y端klrd d ola bilr.
T旦rdicilri: beta-hemolitik streptokokk (daha 巽ox rast glinn),
stafilokokk, pnevmokokk, H. Influenza
Simptomlar脹: boaz ar脹s脹, udqunmada 巽tinlik, temperatur, qulaq
KSK聴N ANG聴NA
9. KATARAL KSK聴N ANG聴NA
Selikli qiada proses gedir. Selikli qia hiperemiyal脹,
旦demlidir. sas ikayt bo udqunma zaman脹 ar脹,
ba ar脹s脹, subfebril temperatur, 端mumi zginlik,
ziflik, zl v oynaq ar脹s脹. Xstlik 3-5 g端n
davam edir. Farinqoskopiyada diffuz hiperamiya
ayd脹n nzr 巽arp脹r.
10. LAKUNAR ANG聴NA
Proses sasn lakunalarda gedir. Temperatur 38-39.
端端tm, zllrd oynaqlarda ar脹n脹n artmas脹.
Farinqoskopiyada badamc脹q sthind qeyri-d端zg端n
formal脹 rp qeyd olunur. Bzn rp tamamil
badamc脹脹 hat edir. Lakin badamc脹qdan knara
yay脹lm脹r.
11. FOLL聴KULYAR FORMA
Proses follikullarda gedir. Follikul irinlyir, y端ksk
temperatur, 端端tm, 端mumi infeksion lamtlr
tzah端r edir. Bzn xst qusur, intoksikasiya
hallar脹, diareya olur. Farinqoskopiyada badamc脹脹n
sthind gird formal脹 sar脹, sar脹mt脹l-a n旦qtlr rast
glinir. Bu forma seprik endokardit, nefrit, otit kimi
a脹rlamalar olur.
12. S聴MANOVSK聴-V聴NCENT XORALI-PLYONKALI ANG聴NA
A脹z boluunda
iybnzr 巽旦p v yanaq
spiroxetlrinin simbiozu
il t旦rdilir. Meyil yaradan
amillr ke巽irilmi kskin
v xroniki infeksion
xstliklr, qanazl脹脹,
orqanizmd durunluq
yaradan m端xtlif hallar.
Kskin simptomlarla
balan脹r, badamc脹脹n
yuxar脹 q端tb端nd ki巽ik
sthi xora ml glir v
端zri sar脹mt脹l yaxud
bozumtul plyonka il
旦rt端l端r.
13. D聴AQNOST聴KASI
Uyun lamtlrin olmas脹
Qan analizi
Boazdan kulturan脹n g旦t端r端lmsi
Nazofarinksin X -Ray m端ayinsi:
badamc脹qdak脹 hipertrofiyan脹 m端yyn etmk
端巽端n.
14. MALICSI
sasn bel xstlr ev raitind, lakin yax脹 olar ki, tcrid olunmu
kild m端alic olunmal脹d脹r. A脹r hallarda m端alic xstxanan脹n
infeksion 旦bsind apar脹lmal脹d脹r. 聴lk g端ndn 7-8 g端nl端k ciddi yataq
rejimi g旦zlnilmlidir. Buna hm xstliyin a脹rlamalara sbb
olmas脹n脹n qar脹s脹n脹 almaq, hm d onun xroniki hala ke巽msini
旦nlmk 端巽端n ml olunmal脹d脹r. Drman preparatlar脹ndan antibiotiklr
(7-10 g端n) v antihistamin preparatlar脹n脹n kurs m端alicsi apar脹l脹r, yerli
olaraq qarqara, inhalyasiya, temperatur olarsa hrartsal脹c脹 v
ar脹ksici drmanlardan istifad olunur. gr xstlik xroniki hala
ke巽rs v il rzind bir ne巽 df tkrarlanaraq xsty ziyyt
verrs, tonzillektomiya mliyyat脹 apar脹lmal脹d脹r. Lakin bunun 端巽端n
xstliyin bir qdr sakitlmsini g旦zlmk laz脹md脹r. Bundan baqa,
tonzillitin qaba脹 vaxt脹nda al脹nmazsa, bir s脹ra a脹rlamalara
(peritonzilyar v udlaqtraf脹 abses v s.), htta sepsis kimi ciddi
problemlr gtirib 巽脹xara bilr.