ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Anksiyete ve yaygin anksiyete bozukluğu

•
•
S
scanlier
1 of 26
ĠZMĠR YÜKSEK TEKNOLOJĠ ENSTĠTÜSÜ Sağlık Kültür ve Spor Daire BaĢkanlığı Psikolojik DanıĢmanlık ve Rehberlik Hizmetleri
ANKSĠYETE VE YAYGIN ANKSĠYETE BOZUKLUĞU
Anksiyete • Anksiyete (anxiety), Latince «tıkanma», «boğulma» anlamına gelen «angere» kökünden türetilmiĢtir • 18. yüzyıldan sonra anksiyeteye iliĢkin oldukça ciddi tanımlamalara ve açıklamalara rastlanmaktadır • Anksiyete bozukluklarını kapsamlı bir biçimde ilk ele alan Sigmund Freud’dur
Anksiyete • Anksiyete, tehdit veya tehlike karĢısında duygusal, davranıĢsal ve fiziksel alanlarda otomatik olarak ortaya çıkan birtakım değiĢiklikler ve bunların öznel yaĢantılarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir
Anksiyete • Genelde anksiyete, korku ve stres ile birlikte ele alındığında insanın hayatta kalması ve soyunu sürdürmesi açısından doğal hatta vazgeçilmez bir tepki olarak değerlendirilebilir • Anksiyete, korku ve stres tepkileri insanın belli amaçlar doğrultusunda hareket edebilmesini ve kendini tehlikelere karĢı korumasını sağlar
Anksiyete • Anksiyete, ruhsal ve fiziksel alanlarda ortaya çıkan birtakım değiĢiklikler, belirtiler için kullanılan geniĢ kapsamlı bir terim olma özelliğini taĢır • Anksiyete yaĢayan bir insan endiĢe, kaygı, sinirlilik, gerginlik hisseder; tehlike yaratan durum veya nesne dıĢında herhangi baĢka bir Ģey üzerine yoğunlaĢamaz
Anksiyete • Anksiyete yaĢayan kiĢide birtakım hormonların etkisiyle sempatik sinir sistemi uyarılır ve genellikle savaĢma- kaçma olarak adlandırılan klasik stres tepkisi ortaya çıkar • Bu stres tepkisi, tehdit ve/veya tehlike oluĢturan Ģeyle savaĢma veya ondan kaçma sırasında iĢimize yarayacak birtakım fizik değiĢimleri ve bedensel kaynakları harekete geçirir
Anksiyete • Hafif-orta düzey bir anksiyetenin performansı artırıcı etkiye sahip olduğu 20. yüzyılın baĢından bu yana bilinmektedir Kaçma-savaĢma tepkisi, kısa dönemde yararlı bir tepkidir • Bu tepki, özellikle tehdit veya tehlike bir motor davranıĢı gerektiriyorsa bu motor davranıĢ için kaynakların harekete geçirilmesi açısından büyük önem taĢır
Anksiyete • ÇağdaĢ dünyada insanın yüz yüze kaldığı streslerin çoğu uzun sürelidir ve çözümlenmeleri bireyin gücünü aĢmaktadır • Bu nedenle stres karĢısında ortaya çıkan tepki, yani anksiyete çoğu zaman kronik özellik taĢımaktadır
Anksiyete • Kronik stres ve anksiyete ruhsal ve fizik sağlığımız açısından son derece olumsuz faktörlerdir • Anksiyete, bir tehlikenin veya tehdidin varlığında ortaya çıkmıĢsa, süresi ve Ģiddeti açısından duruma uygunluk gösteriyorsa patolojik kabul edilmez
Anksiyete • Anksiyete gündelik yaĢam içerisinde somut bir nedene (tehdit/tehlikeye) bağlı olarak ortaya çıkan biçimiyle ele alındığında patolojik oluĢunu belirleyen üç ölçüt söz konusudur 1. ġiddet 2. Süre 3. Günlük hayatı etkilemeye baĢlaması ve iĢlevselliği bozması
Anksiyetenin Ruhsal ve Bedensel Belirtileri • Ruhsal Belirtiler EndiĢe, kaygı, tasa Konsantrasyonda bozulma Sinirlilik, huzursuzluk Tahammülsüzlük Heyecan Kötü bir haber alacağı beklentisi Çabuk irkilme
Anksiyetenin Ruhsal ve Bedensel Belirtileri Kolay yorulma Derealizasyon (gerçekdıĢılık hissi, dıĢ dünyaya yabancılık duygusu) Depersonalizasyon (kiĢinin bedenine veya bedeninin bir parçasına yabancılık yaĢaması) Kontrolünü yitirme hissi Çıldırma hissi Ölüm korkusu
Anksiyetenin Ruhsal ve Bedensel Belirtileri • Bedensel Belirtiler Çarpıntı hissi veya kalp atım hızında artma Terleme Titreme veya sarsılma Ağız kuruluğu Nefes almakta güçlük Boğulma hissi veya hava açlığı Göğüste ağrı veya rahatsızlık hissi Bulantı veya karın bölgesinde rahatsızlık
Anksiyetenin Ruhsal ve Bedensel Belirtileri Yüzde kızarma BaĢ dönmesi Kulak çınlaması Sıcak veya soğuk basması (titreme) Yerinde duramama veya gevĢeyememe UyuĢma ya da ürperme hissi Boğazda düğümlenme hissi veya yutma güçlüğü Uyku bozuklukları Kaslarda gerginlik ve ağrılar Kolay yorulma
Anksiyete Bozuklukları • Anksiyete bozuklukları belirtilerin Ģiddetine, sürekliliğine ve birtakım karakteristiklere göre; Yaygın anksiyete bozukluğu Panik bozukluk Fobik bozukluk Obsesif kompulsif bozukluk Sosyal fobi Travma sonrası stres bozukluğu Akut stres reaksiyonu Ayrılık anksiyete bozukluğu Ģeklinde sınıflanabilir
Anksiyete Bozuklukları • Yaygın anksiyete bozukluğu ve panik bozukluk anksiyete bozuklukları içerisinde en sık rastlanan bozukluklardır
Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Yaygın anksiyete bozukluğu hem fizik hem de ruhsal belirtilerle karakterizedir • Ruhsal belirtiler kaygılı beklenti, tekrar eden ve endiĢe verici düĢünceler, çabuk öfkelenme, konsantrasyonda azalma ve huzursuzluk olarak sıralanabilir
Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Fiziksel belirtilerin iki nedeni vardır 1. Kas gerginliği: Özellikle sırtta omuzlarda kas ağrılarına neden olur, baĢ ağrılarına yol açar 2. Otonomik aĢırı uyarılmıĢlık hali: Hızlı soluk alıp verme, tıkanma hissi, kalp çarpıntısı ortaya çıkabilir
Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Belirtilerden dolayı hastalar psikiyatri yerine diğer branĢlardan yardım ararlar ERIC CECKA
DSM-IV Yaygın Anksiyete Bozukluğu Ölçütleri A. En az 6 ay süreyle hemen her gün ortaya çıkan, birçok olay ya da etkinlik hakkında (iĢte ya da okulda baĢarı gibi) aĢırı anksiyete ve kaygı duyulur B. KiĢi, kaygısını kontrol etmeyi zor bulur C. Anksiyete ve kaygı, aĢağıdaki altı belirtilerden en az üçüne eĢlik eder (son 6 ay boyunca hemen her zaman en azından bazı belirtiler bulunur) (1) Huzursuzluk, aĢırı heyecan duyma ya da endiĢe (2) Kolay yorulma (3) DüĢüncelerini yoğunlaĢtırmada zorluk çekme ya da zihnin durmuĢ gibi olması (4) Ġrritabilite (5) Kas gerginliği (6) Uyku bozukluğu (uykuya dalmakta ya da sürdürmekte güçlük çekme ya da huzursuz ve dinlendirmeyen uyku)
DSM-IV Yaygın Anksiyete Bozukluğu Ölçütleri D. Anksiyete ya da kaygı bir panik atağı olacağı ,genel bir yerde utanç duyacağı, hastalık bulaĢmıĢ olma, evden ya da yakın akrabalarından uzak kalma, kilo alma, birçok fizik yakınmanın olması ya da ciddi bir hastalığın olması ile ilgili değildir ve anksiyete sadece travma sonrası stres bozukluğu sırasında ortaya çıkmaktadır E. Anksiyete, kaygı ya da fizik yakınmalar klinik açıdan belirgin bir strese ya da toplumsal, mesleki alanlarda ya da önemli diğer iĢlev alanlarında bozulmaya neden olur F. Bu bozukluk bir maddenin ya da genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir ve sadece bir duygudurum bozukluğu, psikotik bir bozukluk ya da yaygın bir geliĢimsel bozukluk sırasında ortaya çıkmamaktadır
Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Türkiye Ruh Sağlığı Profiline göre, 12 aylık dönem esas alındığında yaygın anksiyete bozukluğunun sıklığı %0.7 bulunmuĢtur • Bu bozukluğa sahip hastaların, kliniğe baĢvuran hastalar arasındaki oranı bu bir yıllık değerin ülkemiz için düĢük olduğunu düĢündürmektedir • Amerikan Ulusal Akıl Sağlığı Enstitüsü, yaygın anksiyete bozukluğunun bir yıllık prevalansını %4 olarak vermektedir
Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Yaygın anksiyete bozukluğu kadınlarda erkeklerden yaklaĢık 2 kat daha sık görülür • Erken yirmili yaĢlar baĢlangıç yaĢlarıdır LAUREN GARDINER
Kaynak: • Berksun O.E. (2003). Anksiyete ve Anksiyete Bozuklukları. Ġstanbul: Turgut Yayıncılık; 4-32.
շġÜ鳢

More Related Content

Anksiyete ve yaygin anksiyete bozukluğu

  • 1. ĠZMĠR YÜKSEK TEKNOLOJĠ ENSTĠTÜSÜ Sağlık Kültür ve Spor Daire BaĢkanlığı Psikolojik DanıĢmanlık ve Rehberlik Hizmetleri
  • 3. Anksiyete • Anksiyete (anxiety), Latince «tıkanma», «boğulma» anlamına gelen «angere» kökünden türetilmiĢtir • 18. yüzyıldan sonra anksiyeteye iliĢkin oldukça ciddi tanımlamalara ve açıklamalara rastlanmaktadır • Anksiyete bozukluklarını kapsamlı bir biçimde ilk ele alan Sigmund Freud’dur
  • 4. Anksiyete • Anksiyete, tehdit veya tehlike karĢısında duygusal, davranıĢsal ve fiziksel alanlarda otomatik olarak ortaya çıkan birtakım değiĢiklikler ve bunların öznel yaĢantılarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir
  • 5. Anksiyete • Genelde anksiyete, korku ve stres ile birlikte ele alındığında insanın hayatta kalması ve soyunu sürdürmesi açısından doğal hatta vazgeçilmez bir tepki olarak değerlendirilebilir • Anksiyete, korku ve stres tepkileri insanın belli amaçlar doğrultusunda hareket edebilmesini ve kendini tehlikelere karĢı korumasını sağlar
  • 6. Anksiyete • Anksiyete, ruhsal ve fiziksel alanlarda ortaya çıkan birtakım değiĢiklikler, belirtiler için kullanılan geniĢ kapsamlı bir terim olma özelliğini taĢır • Anksiyete yaĢayan bir insan endiĢe, kaygı, sinirlilik, gerginlik hisseder; tehlike yaratan durum veya nesne dıĢında herhangi baĢka bir Ģey üzerine yoğunlaĢamaz
  • 7. Anksiyete • Anksiyete yaĢayan kiĢide birtakım hormonların etkisiyle sempatik sinir sistemi uyarılır ve genellikle savaĢma- kaçma olarak adlandırılan klasik stres tepkisi ortaya çıkar • Bu stres tepkisi, tehdit ve/veya tehlike oluĢturan Ģeyle savaĢma veya ondan kaçma sırasında iĢimize yarayacak birtakım fizik değiĢimleri ve bedensel kaynakları harekete geçirir
  • 8. Anksiyete • Hafif-orta düzey bir anksiyetenin performansı artırıcı etkiye sahip olduğu 20. yüzyılın baĢından bu yana bilinmektedir Kaçma-savaĢma tepkisi, kısa dönemde yararlı bir tepkidir • Bu tepki, özellikle tehdit veya tehlike bir motor davranıĢı gerektiriyorsa bu motor davranıĢ için kaynakların harekete geçirilmesi açısından büyük önem taĢır
  • 9. Anksiyete • ÇağdaĢ dünyada insanın yüz yüze kaldığı streslerin çoğu uzun sürelidir ve çözümlenmeleri bireyin gücünü aĢmaktadır • Bu nedenle stres karĢısında ortaya çıkan tepki, yani anksiyete çoğu zaman kronik özellik taĢımaktadır
  • 10. Anksiyete • Kronik stres ve anksiyete ruhsal ve fizik sağlığımız açısından son derece olumsuz faktörlerdir • Anksiyete, bir tehlikenin veya tehdidin varlığında ortaya çıkmıĢsa, süresi ve Ģiddeti açısından duruma uygunluk gösteriyorsa patolojik kabul edilmez
  • 11. Anksiyete • Anksiyete gündelik yaĢam içerisinde somut bir nedene (tehdit/tehlikeye) bağlı olarak ortaya çıkan biçimiyle ele alındığında patolojik oluĢunu belirleyen üç ölçüt söz konusudur 1. ġiddet 2. Süre 3. Günlük hayatı etkilemeye baĢlaması ve iĢlevselliği bozması
  • 12. Anksiyetenin Ruhsal ve Bedensel Belirtileri • Ruhsal Belirtiler EndiĢe, kaygı, tasa Konsantrasyonda bozulma Sinirlilik, huzursuzluk Tahammülsüzlük Heyecan Kötü bir haber alacağı beklentisi Çabuk irkilme
  • 13. Anksiyetenin Ruhsal ve Bedensel Belirtileri Kolay yorulma Derealizasyon (gerçekdıĢılık hissi, dıĢ dünyaya yabancılık duygusu) Depersonalizasyon (kiĢinin bedenine veya bedeninin bir parçasına yabancılık yaĢaması) Kontrolünü yitirme hissi Çıldırma hissi Ölüm korkusu
  • 14. Anksiyetenin Ruhsal ve Bedensel Belirtileri • Bedensel Belirtiler Çarpıntı hissi veya kalp atım hızında artma Terleme Titreme veya sarsılma Ağız kuruluğu Nefes almakta güçlük Boğulma hissi veya hava açlığı Göğüste ağrı veya rahatsızlık hissi Bulantı veya karın bölgesinde rahatsızlık
  • 15. Anksiyetenin Ruhsal ve Bedensel Belirtileri Yüzde kızarma BaĢ dönmesi Kulak çınlaması Sıcak veya soğuk basması (titreme) Yerinde duramama veya gevĢeyememe UyuĢma ya da ürperme hissi Boğazda düğümlenme hissi veya yutma güçlüğü Uyku bozuklukları Kaslarda gerginlik ve ağrılar Kolay yorulma
  • 16. Anksiyete Bozuklukları • Anksiyete bozuklukları belirtilerin Ģiddetine, sürekliliğine ve birtakım karakteristiklere göre; Yaygın anksiyete bozukluğu Panik bozukluk Fobik bozukluk Obsesif kompulsif bozukluk Sosyal fobi Travma sonrası stres bozukluğu Akut stres reaksiyonu Ayrılık anksiyete bozukluğu Ģeklinde sınıflanabilir
  • 17. Anksiyete Bozuklukları • Yaygın anksiyete bozukluğu ve panik bozukluk anksiyete bozuklukları içerisinde en sık rastlanan bozukluklardır
  • 18. Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Yaygın anksiyete bozukluğu hem fizik hem de ruhsal belirtilerle karakterizedir • Ruhsal belirtiler kaygılı beklenti, tekrar eden ve endiĢe verici düĢünceler, çabuk öfkelenme, konsantrasyonda azalma ve huzursuzluk olarak sıralanabilir
  • 19. Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Fiziksel belirtilerin iki nedeni vardır 1. Kas gerginliği: Özellikle sırtta omuzlarda kas ağrılarına neden olur, baĢ ağrılarına yol açar 2. Otonomik aĢırı uyarılmıĢlık hali: Hızlı soluk alıp verme, tıkanma hissi, kalp çarpıntısı ortaya çıkabilir
  • 20. Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Belirtilerden dolayı hastalar psikiyatri yerine diğer branĢlardan yardım ararlar ERIC CECKA
  • 21. DSM-IV Yaygın Anksiyete Bozukluğu Ölçütleri A. En az 6 ay süreyle hemen her gün ortaya çıkan, birçok olay ya da etkinlik hakkında (iĢte ya da okulda baĢarı gibi) aĢırı anksiyete ve kaygı duyulur B. KiĢi, kaygısını kontrol etmeyi zor bulur C. Anksiyete ve kaygı, aĢağıdaki altı belirtilerden en az üçüne eĢlik eder (son 6 ay boyunca hemen her zaman en azından bazı belirtiler bulunur) (1) Huzursuzluk, aĢırı heyecan duyma ya da endiĢe (2) Kolay yorulma (3) DüĢüncelerini yoğunlaĢtırmada zorluk çekme ya da zihnin durmuĢ gibi olması (4) Ġrritabilite (5) Kas gerginliği (6) Uyku bozukluğu (uykuya dalmakta ya da sürdürmekte güçlük çekme ya da huzursuz ve dinlendirmeyen uyku)
  • 22. DSM-IV Yaygın Anksiyete Bozukluğu Ölçütleri D. Anksiyete ya da kaygı bir panik atağı olacağı ,genel bir yerde utanç duyacağı, hastalık bulaĢmıĢ olma, evden ya da yakın akrabalarından uzak kalma, kilo alma, birçok fizik yakınmanın olması ya da ciddi bir hastalığın olması ile ilgili değildir ve anksiyete sadece travma sonrası stres bozukluğu sırasında ortaya çıkmaktadır E. Anksiyete, kaygı ya da fizik yakınmalar klinik açıdan belirgin bir strese ya da toplumsal, mesleki alanlarda ya da önemli diğer iĢlev alanlarında bozulmaya neden olur F. Bu bozukluk bir maddenin ya da genel tıbbi bir durumun doğrudan fizyolojik etkilerine bağlı değildir ve sadece bir duygudurum bozukluğu, psikotik bir bozukluk ya da yaygın bir geliĢimsel bozukluk sırasında ortaya çıkmamaktadır
  • 23. Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Türkiye Ruh Sağlığı Profiline göre, 12 aylık dönem esas alındığında yaygın anksiyete bozukluğunun sıklığı %0.7 bulunmuĢtur • Bu bozukluğa sahip hastaların, kliniğe baĢvuran hastalar arasındaki oranı bu bir yıllık değerin ülkemiz için düĢük olduğunu düĢündürmektedir • Amerikan Ulusal Akıl Sağlığı Enstitüsü, yaygın anksiyete bozukluğunun bir yıllık prevalansını %4 olarak vermektedir
  • 24. Yaygın Anksiyete Bozukluğu • Yaygın anksiyete bozukluğu kadınlarda erkeklerden yaklaĢık 2 kat daha sık görülür • Erken yirmili yaĢlar baĢlangıç yaĢlarıdır LAUREN GARDINER
  • 25. Kaynak: • Berksun O.E. (2003). Anksiyete ve Anksiyete Bozuklukları. Ġstanbul: Turgut Yayıncılık; 4-32.