際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Antas ng wika 2

Allan Ortiz
Allan Ortiz

Antas ng wika - Mga salitang ginagamit sa impormal na komunikasyon

1 of 10
Antas ng Wika Ang salitang tinukoy ay isa lamang antas ng wikang Filipino. Nagkakaroon ng antas o pagbabago ng salita dahil sa panahon, lugar, o pagkakataon sa pagkakagammit. Apat na pamantayan ng wika ayon sa sosyo-edukasyonal na pangkat na ginagamitan ng wika: 1. Balbal (slang) ang pinakamababa. Kasama rito ang barbarismo at kusupsyon sa tunog at kahulugan. Mga salitang nalikha at ginagamit sa mga lansangan. Halimbawa: Ihaw, bebot, praning, yosi Nagkaroon ng kategorisasyon ng mga salitang ginagamit ng kabataan na masasabing nasa ilalim ng salitang balbal (Pebrero 23, 1995) Binaliktad ang kategorisasyong ito ay may layong bumuo ng sariling bokabularyo. Halimbawa: gat-bi bigat astig tigas todits dito erap - pare Nilikha ang kategorisasyon ay walang tiyak na pinagmulan. Karaniwan itong maririnig kung kani-kanino at kung saan- saan. Halimbawa
paeklat maarte hanep paghanga espi esposo o asawang lalaki Pinaghalo-halo ang kategorisasyong ito ay pinagsama- samang salita at/o pantig ng salitang Ingles at Filipino. Halimbawa: In-nai-in - naaayon kilig to the bones paghanga Iningles ang kategorisasyong ito ng mga salita ay puro Ingles ngunit naiiba ang kahulugan. Halimbawa: Jinx malas Weird pambihira Yes, yes, yo pagsang-ayon Dinaglat ang kategorisasyong ito ay binubuo ng mga letra ng mga salita o pariralang pinaikli. Halimbawa: SMB Style Mo Bulok MU Mutual Understanding ITALY I Trust and Love You Gay Lingo o Bekimon ang kategorisasyong ito ay mga salitang giinagamit ng mga bading sa lipunan na ginagamit na rin sa karaniiwang pakikipagtalastasan. Binuo ito sa
pamamagitan ng pag-uugnay ng salita sa isang bagay, sikat na tao, o nilalandian lamang ang pagbigkas. Halimbawa: chaka ang orihinal na salita ay Chanak mula sa pelikulang Tiyanak. Bago pa itto nauso ginagamit na ekspresyon ng mga bading ang Baby ni Janice na diyalogo mismo sa nasabing pelikula upang ituro ang isang pangit na tao. Sa paglipas ng panahon dahil sa naging sikat ang pelikulang Chuckie na isang pangit na manika dito na iniugnay ang salita. ganetch ganito, pinalanding pagbigkas Sincha o Cynthia nauso nang naging artista sa ating bansa si Cynthia Luster. Dahil sa magkatunog ang Sino siya? At Cynthia at kasagsagan ng kasikanatn ng artista kaya ito ginamit ng mga bading. Di nagtagal ay naging Sinetch Itey na nilandian na ang pagbigkas. 2. Lalawiganin Ang mataastaas ngunit ukol sa isang pook lamang at sa katunayan ay isang diyalekto sa loob ng isang wika. Halimbawa: ibad negra uyab - kasintahan gamay- maliit
Tinatawag din itong dayalek na nakikilala hindi lamang sa pagkakaroon nito ng set ng mga natatanging na bokabularyo kundi maging sa punto o tono at sa istraktura ng pangungusap. Sa madaling sabi ang wikang natatanging binibigkas sa sa ibat ibang lugar ngunit may pagkakaiba sa paraan ng pagbigkas o punto. Halimbawa nito ang wikang Tagalog ay may ibat ibang dayalek sa ibat ibang lugar sa Katagalugan gaya ng Tagalog- Cavite, Tagalog-Batangas, Tagalog-Manila, Tagalog- Quezon, Tagalog-Bulakan at iba pa. Gaya ng sa Tagalog, may sarisaring klase rin ang Ifugao ng Amganad, Batad at Kianan; ang Subanon ng Tuboy-Salog, Siocon, Lapuyan at Sindangan; ang Blaan ng Koronadal at Sarangani; at ng marami pa pang ibang dayalekto. Samadaling sabi, ang dayalek ang wikang pekulyar o katangi- tangi sa isang lugar o rehiyon, kasama ang punto, bokabularyo, o pagkakabuo ng mga salita. Halimbawa: Ala eh! ng Batangas 3. Kolokyal ang anyo ng wika na ginagamit sa mga impormal na usapan. Kasama sa ganitong anyo ng wika ang lokal na idyoma, balbal, o pinaikling pahayag na ginagamit sa isang partikular na pangkat ng tao. Halimbawa:
Tomguts na ako Todits mo ipatong Anong chickabells Sa pag-aaral ng wika, may kinalamman ang lipunan sa pag- unlad ng wikang Filipino. Sosyolek ang tawag dito na makauri o makapangkat na paggamit ng wika batay sa kinabibilangan nito sa lipunan. Bawat tao ay may uri, grupo o antas na kinabibilangan. Ang pagpapangkat ay maaaring ibatay sa pagkakapareho ng trabaho, antas ng edukasyon, uri ng pamumuhay, grupong kinaaaniban o kahit ang laki o baba ng sweldo. Halimbawa, madalas na may taong halong Ingles yaong mga nakatuntong sa kolehiyo. Kakaiba at masasabing napakamalikhain naman ang lengguwahe ng mga bading. Iba ang bolabukaryo ng mga istambay sa kanto kaysa sa doktor. Matutukoy ang barayti o sarisaring klase nito sa pagkakaroon ng kakaibang rehistro na tangi sa pangkat na gumagamit ng wika. Tunghayan kung paanong inilalantad ng rehistro ng mga sumusunod na pahayag ang pinagmulan ng mga ito: a. Okray ang Ate Ving beki. Indiana Jones! Nakaka-Rita Gomez! b. Wow erap, ang tindi ng toma ko! Heaven! c. Kosa, pupuga na tayo mamaya.
d. Mag-malling na lang tayo ngayon at bukas na tayo maglayb. Girl, bukas na lang tayo maglayb. Mag- malling muna tayo ngayon. e. Pare, gimik tayo a sa Mega. Me jamming dun, e. Ang sosyolek ay puwede ring may okupasyunal na rehistro. Ginagamit ito ng mga propesyunal batay sa kanilang larangan. Ang mga termonong ginagamit sa bahaging ito ay hindi batid ng nakararami ngunit malalaman moa gad ang kanilang trabaho. bail, execute, hearing amend, therapy toxic, laceration, imflammation, symptom break even, capital, coercion, revenue, credit Ang mga salitang nakatala sa itaas ay mga legal, medical at business jargon. Ang jargon ang mga tanging bokabularyo ng isang partikular na pangkat ng gawain o propesyon o displina. Aang mga jargon ng isang larangan ay may kakaibang kahulugan sa karaniwan o sa ibang larangan. Gaya ng mga salitang ginagamit sa palakasan o isports tulad ng tennis iba ang kahulugan nito sa karaniwan: ace, fault, love, breakpoint, deuce, rally, slice, advantage, service Ang sumusunod na termino ay iba ang kahulugan o rehistro batay sa larangan.
mouse (Computer, Zoology) stress (Language, Psychology) strike (Sports, Labor Law) hardware (Business, Computer) race (Sports, Sociology) nursery (Agriculture, Education) operation (Medicine, Military) note (Music, Banking) accent (Language, Interior Design) server (Computer, Restaurant Management) ETNOLEK wika mula sa etnolonggwistikong pangkat. Ang etnolek ay mula sa salitang etniko at dayalek. Makikita ang pagkakakilanlan ng isang pangkat-etniko. Halimbawa: vacuul isang gamit ng Ivatan na panakip sa kanilang ulo proteksyon sa init o ulan. vugi salitang ginagamit ng mga Ibanag, Ifugao, Kankanay, Ilokano at Ivatan na ang kahulugan ang itlog ng isda. nadedebelop mula sa mga salita ng mga etnolonggwistikong grupo. EKOLEK mga salitang binibigkas sa loob ng bahay Halimbawa: palikuran, banggerahan lutomng-bahay. PIDGIN wikang walang pormal na estruktura.
Halimbawa: Ikaw bili isda. Naku, ako lugi negosyo. Ang isang Intsik ay na di maalam sa wikang Pilipino ay bumubuo ng pangungusap batay sa alam lamang nitong salita. REJISTER o Rehistro ang pagkakaiba-iba ng isang wika na ginagamit sa isang partikular na layunin o sa isang partikular na tanawing panlipunan. Ginagamit ito sa pagtukoy ng wika ayon sa gumagamit (Halliday, McIntosh, at Stevents, 1994) Bawat pagsasalita o pagsulat ng isang tao ay isang pag-uugnay ng kanyang sarili sa ibang gtao sa lipunan o larangang kaniyang kinasasangkutan. Sa paglipas ng panahon ang tao ay may nabubuong konsepto, paniniwala at kultura. Nakalilikha sila ng wika na sila lamang ang nakaiintindi tulad ng Jejemon, SMS Language, at social media language.(Seguir, Mingo, at Hissin, 2011) May tatlong dimension ang register: A. Field nakabatay sa layunin at paksa sa larangang sangkot ng kominikasyon B. Mode tungkol sa proseso kung paano isinasagawa ang komunikasyon C. Tenor kung para kanino ito o ayon sa relasyon ng mga kalahok. Halimbawa: Register Larangan Kahulugan Composition musika piyesa
Komposisyon lengguwahe sulatin Agham pinagsamang elemento General military ranggo General lengguwahe pangkalahatan CREOLE nadedebelop ang pormal na estruktura mula sa Pidgin na naging native sa isang partikular na lugar. Halimbawa: Chavakano. Mula sa wikang Kastila na nakasanayang gammitin at kalaunan ay kinilalanng native sa Zambuanga na tinawag na Chavakano. 4. Ang Pamantayang Pangwika o Pormal Ito ang pahayag na pinakamahusay at pinakamatayog na pamantayan sa paggamit ng wika ng isang bansa. Naririto ang katangiang pambansa at karangalang pambansa, gaya rin ng pambansang pilosopiya at sikolohiya sa tuktok ng kagalingan. Idyolek ang indibidwal na paggamit ng isang tao sa kanyang wika. Partikular ito sa kanyang sarili. Halimbawa: May taong gumagamit nng siya sa halip na ito; may laging nagsisimula sa bale o actually; may iba namang mura ang itinutumbas sa tuldok. Ang mga kilalang personalidad ay may tatak na pagbigkas ng salita maging ang paggamit ng salita.
Halimbawa: Si Mike Enriquez, Kris Aquino, Zenaida Seva, Noli de Castro atbp. Source: http://www.academia.edu/6001666/Antas_ng_Wika http://www.slideshare.net/jessicavduque/antas-ng-wika-28063693 https://www.wattpad.com/55905648-komunikasyon-sa-akademikong- filipino-varayti-ng http://tagaloglang.com/Basic-Tagalog/Ano-ang/mga-uri-ng-barayti- ng-wika.html https://prezi.com/8to0ajovioa4/rejister-ng-wika/ http://smhat116.blogspot.com/

More Related Content

Antas ng wika 2

  • 1. Antas ng Wika Ang salitang tinukoy ay isa lamang antas ng wikang Filipino. Nagkakaroon ng antas o pagbabago ng salita dahil sa panahon, lugar, o pagkakataon sa pagkakagammit. Apat na pamantayan ng wika ayon sa sosyo-edukasyonal na pangkat na ginagamitan ng wika: 1. Balbal (slang) ang pinakamababa. Kasama rito ang barbarismo at kusupsyon sa tunog at kahulugan. Mga salitang nalikha at ginagamit sa mga lansangan. Halimbawa: Ihaw, bebot, praning, yosi Nagkaroon ng kategorisasyon ng mga salitang ginagamit ng kabataan na masasabing nasa ilalim ng salitang balbal (Pebrero 23, 1995) Binaliktad ang kategorisasyong ito ay may layong bumuo ng sariling bokabularyo. Halimbawa: gat-bi bigat astig tigas todits dito erap - pare Nilikha ang kategorisasyon ay walang tiyak na pinagmulan. Karaniwan itong maririnig kung kani-kanino at kung saan- saan. Halimbawa
  • 2. paeklat maarte hanep paghanga espi esposo o asawang lalaki Pinaghalo-halo ang kategorisasyong ito ay pinagsama- samang salita at/o pantig ng salitang Ingles at Filipino. Halimbawa: In-nai-in - naaayon kilig to the bones paghanga Iningles ang kategorisasyong ito ng mga salita ay puro Ingles ngunit naiiba ang kahulugan. Halimbawa: Jinx malas Weird pambihira Yes, yes, yo pagsang-ayon Dinaglat ang kategorisasyong ito ay binubuo ng mga letra ng mga salita o pariralang pinaikli. Halimbawa: SMB Style Mo Bulok MU Mutual Understanding ITALY I Trust and Love You Gay Lingo o Bekimon ang kategorisasyong ito ay mga salitang giinagamit ng mga bading sa lipunan na ginagamit na rin sa karaniiwang pakikipagtalastasan. Binuo ito sa
  • 3. pamamagitan ng pag-uugnay ng salita sa isang bagay, sikat na tao, o nilalandian lamang ang pagbigkas. Halimbawa: chaka ang orihinal na salita ay Chanak mula sa pelikulang Tiyanak. Bago pa itto nauso ginagamit na ekspresyon ng mga bading ang Baby ni Janice na diyalogo mismo sa nasabing pelikula upang ituro ang isang pangit na tao. Sa paglipas ng panahon dahil sa naging sikat ang pelikulang Chuckie na isang pangit na manika dito na iniugnay ang salita. ganetch ganito, pinalanding pagbigkas Sincha o Cynthia nauso nang naging artista sa ating bansa si Cynthia Luster. Dahil sa magkatunog ang Sino siya? At Cynthia at kasagsagan ng kasikanatn ng artista kaya ito ginamit ng mga bading. Di nagtagal ay naging Sinetch Itey na nilandian na ang pagbigkas. 2. Lalawiganin Ang mataastaas ngunit ukol sa isang pook lamang at sa katunayan ay isang diyalekto sa loob ng isang wika. Halimbawa: ibad negra uyab - kasintahan gamay- maliit
  • 4. Tinatawag din itong dayalek na nakikilala hindi lamang sa pagkakaroon nito ng set ng mga natatanging na bokabularyo kundi maging sa punto o tono at sa istraktura ng pangungusap. Sa madaling sabi ang wikang natatanging binibigkas sa sa ibat ibang lugar ngunit may pagkakaiba sa paraan ng pagbigkas o punto. Halimbawa nito ang wikang Tagalog ay may ibat ibang dayalek sa ibat ibang lugar sa Katagalugan gaya ng Tagalog- Cavite, Tagalog-Batangas, Tagalog-Manila, Tagalog- Quezon, Tagalog-Bulakan at iba pa. Gaya ng sa Tagalog, may sarisaring klase rin ang Ifugao ng Amganad, Batad at Kianan; ang Subanon ng Tuboy-Salog, Siocon, Lapuyan at Sindangan; ang Blaan ng Koronadal at Sarangani; at ng marami pa pang ibang dayalekto. Samadaling sabi, ang dayalek ang wikang pekulyar o katangi- tangi sa isang lugar o rehiyon, kasama ang punto, bokabularyo, o pagkakabuo ng mga salita. Halimbawa: Ala eh! ng Batangas 3. Kolokyal ang anyo ng wika na ginagamit sa mga impormal na usapan. Kasama sa ganitong anyo ng wika ang lokal na idyoma, balbal, o pinaikling pahayag na ginagamit sa isang partikular na pangkat ng tao. Halimbawa:
  • 5. Tomguts na ako Todits mo ipatong Anong chickabells Sa pag-aaral ng wika, may kinalamman ang lipunan sa pag- unlad ng wikang Filipino. Sosyolek ang tawag dito na makauri o makapangkat na paggamit ng wika batay sa kinabibilangan nito sa lipunan. Bawat tao ay may uri, grupo o antas na kinabibilangan. Ang pagpapangkat ay maaaring ibatay sa pagkakapareho ng trabaho, antas ng edukasyon, uri ng pamumuhay, grupong kinaaaniban o kahit ang laki o baba ng sweldo. Halimbawa, madalas na may taong halong Ingles yaong mga nakatuntong sa kolehiyo. Kakaiba at masasabing napakamalikhain naman ang lengguwahe ng mga bading. Iba ang bolabukaryo ng mga istambay sa kanto kaysa sa doktor. Matutukoy ang barayti o sarisaring klase nito sa pagkakaroon ng kakaibang rehistro na tangi sa pangkat na gumagamit ng wika. Tunghayan kung paanong inilalantad ng rehistro ng mga sumusunod na pahayag ang pinagmulan ng mga ito: a. Okray ang Ate Ving beki. Indiana Jones! Nakaka-Rita Gomez! b. Wow erap, ang tindi ng toma ko! Heaven! c. Kosa, pupuga na tayo mamaya.
  • 6. d. Mag-malling na lang tayo ngayon at bukas na tayo maglayb. Girl, bukas na lang tayo maglayb. Mag- malling muna tayo ngayon. e. Pare, gimik tayo a sa Mega. Me jamming dun, e. Ang sosyolek ay puwede ring may okupasyunal na rehistro. Ginagamit ito ng mga propesyunal batay sa kanilang larangan. Ang mga termonong ginagamit sa bahaging ito ay hindi batid ng nakararami ngunit malalaman moa gad ang kanilang trabaho. bail, execute, hearing amend, therapy toxic, laceration, imflammation, symptom break even, capital, coercion, revenue, credit Ang mga salitang nakatala sa itaas ay mga legal, medical at business jargon. Ang jargon ang mga tanging bokabularyo ng isang partikular na pangkat ng gawain o propesyon o displina. Aang mga jargon ng isang larangan ay may kakaibang kahulugan sa karaniwan o sa ibang larangan. Gaya ng mga salitang ginagamit sa palakasan o isports tulad ng tennis iba ang kahulugan nito sa karaniwan: ace, fault, love, breakpoint, deuce, rally, slice, advantage, service Ang sumusunod na termino ay iba ang kahulugan o rehistro batay sa larangan.
  • 7. mouse (Computer, Zoology) stress (Language, Psychology) strike (Sports, Labor Law) hardware (Business, Computer) race (Sports, Sociology) nursery (Agriculture, Education) operation (Medicine, Military) note (Music, Banking) accent (Language, Interior Design) server (Computer, Restaurant Management) ETNOLEK wika mula sa etnolonggwistikong pangkat. Ang etnolek ay mula sa salitang etniko at dayalek. Makikita ang pagkakakilanlan ng isang pangkat-etniko. Halimbawa: vacuul isang gamit ng Ivatan na panakip sa kanilang ulo proteksyon sa init o ulan. vugi salitang ginagamit ng mga Ibanag, Ifugao, Kankanay, Ilokano at Ivatan na ang kahulugan ang itlog ng isda. nadedebelop mula sa mga salita ng mga etnolonggwistikong grupo. EKOLEK mga salitang binibigkas sa loob ng bahay Halimbawa: palikuran, banggerahan lutomng-bahay. PIDGIN wikang walang pormal na estruktura.
  • 8. Halimbawa: Ikaw bili isda. Naku, ako lugi negosyo. Ang isang Intsik ay na di maalam sa wikang Pilipino ay bumubuo ng pangungusap batay sa alam lamang nitong salita. REJISTER o Rehistro ang pagkakaiba-iba ng isang wika na ginagamit sa isang partikular na layunin o sa isang partikular na tanawing panlipunan. Ginagamit ito sa pagtukoy ng wika ayon sa gumagamit (Halliday, McIntosh, at Stevents, 1994) Bawat pagsasalita o pagsulat ng isang tao ay isang pag-uugnay ng kanyang sarili sa ibang gtao sa lipunan o larangang kaniyang kinasasangkutan. Sa paglipas ng panahon ang tao ay may nabubuong konsepto, paniniwala at kultura. Nakalilikha sila ng wika na sila lamang ang nakaiintindi tulad ng Jejemon, SMS Language, at social media language.(Seguir, Mingo, at Hissin, 2011) May tatlong dimension ang register: A. Field nakabatay sa layunin at paksa sa larangang sangkot ng kominikasyon B. Mode tungkol sa proseso kung paano isinasagawa ang komunikasyon C. Tenor kung para kanino ito o ayon sa relasyon ng mga kalahok. Halimbawa: Register Larangan Kahulugan Composition musika piyesa
  • 9. Komposisyon lengguwahe sulatin Agham pinagsamang elemento General military ranggo General lengguwahe pangkalahatan CREOLE nadedebelop ang pormal na estruktura mula sa Pidgin na naging native sa isang partikular na lugar. Halimbawa: Chavakano. Mula sa wikang Kastila na nakasanayang gammitin at kalaunan ay kinilalanng native sa Zambuanga na tinawag na Chavakano. 4. Ang Pamantayang Pangwika o Pormal Ito ang pahayag na pinakamahusay at pinakamatayog na pamantayan sa paggamit ng wika ng isang bansa. Naririto ang katangiang pambansa at karangalang pambansa, gaya rin ng pambansang pilosopiya at sikolohiya sa tuktok ng kagalingan. Idyolek ang indibidwal na paggamit ng isang tao sa kanyang wika. Partikular ito sa kanyang sarili. Halimbawa: May taong gumagamit nng siya sa halip na ito; may laging nagsisimula sa bale o actually; may iba namang mura ang itinutumbas sa tuldok. Ang mga kilalang personalidad ay may tatak na pagbigkas ng salita maging ang paggamit ng salita.
  • 10. Halimbawa: Si Mike Enriquez, Kris Aquino, Zenaida Seva, Noli de Castro atbp. Source: http://www.academia.edu/6001666/Antas_ng_Wika http://www.slideshare.net/jessicavduque/antas-ng-wika-28063693 https://www.wattpad.com/55905648-komunikasyon-sa-akademikong- filipino-varayti-ng http://tagaloglang.com/Basic-Tagalog/Ano-ang/mga-uri-ng-barayti- ng-wika.html https://prezi.com/8to0ajovioa4/rejister-ng-wika/ http://smhat116.blogspot.com/