AP 5 PPT Q3 W3 - Impluwensya ng Kulturang Espanyol sa Wika at Panitikan ng Kulturang Pilipino.pptx
- 1. Pagbabago Sa Lipunan Sa Ilalim Ng Pamahalaang Kolonyal Impluwensya ng Kulturang Espanyol sa Wika at Panitikan ng Kulturang Pilipino AP5KPK-IIIc-3
- 2. Panimulang Gawain: 1. Balitaan tungkol sa napapanahong isyu. 2. Balik-Aral: (Games) Magpapatugtog ng isang awitin habang may ipinapasa ang kahon na may lamang metacards. Ang matapatan ng pagtigil ng tugtog ay kukuha ng isa nito upang tukuyin kung ang mga ito ay nagpapakita ng pagpapabuti ng katayuan ng mga babae o hindi.
- 3. 3. Panimulang Pagtataya Nagkaroon ng survey sa inyong lugar kung paano nakaapekto ang pananakop ng Espanya sa kultura ng mga Pilipino, bilang mga mamamayan ng baranggay kayo ay na- bigyan ng survey form. Dito lalagyan ninyo ng tsek ang mga aspeto ng kultura na nagpapa- kita ng impluwensya ng kulturang Espanyol sa wika at panitikan
- 4. Panuto: Ayusin ang mga letra upang mabuo ang diwang nais ipabatid. I K A W ____________ Ito ay isang paraan komunikasyon na gumagamit ng tunog mula sa mga titik. P N K I A T I N A __________________ Ito ang kalipunan ng mga tula, nobela, at kwento na may kinalaman sa ating kultura.
- 5. 1. Gawain Pagbibigay ng mga pamanta- yan sa pangkatang Gawain. Pangkat I Kagamitan: manila paper, marker, pangguhit Panuto: Buksan at basahin ang batayang aklat sa pahina 7880 (Makabayan: Kasayasayan ng Pilipino 5). Sa tulong ng mind map, ipaliwanag ang impluwensya ng kulturang Espanyol sa wika at panitikan ng kulturang Pilipino.
- 6. Pangkat II PANEL DISCUSSION Panuto: Gumawa ng maikling panel discussion ayon sa mga kaalaman at impor- masyon na nakalap mula sa aklat na Pilipinas: Bansang Papaunlad 5 pahina 7374. (Sa baha- ging ito ay dapat may inihanda na ang guro na mga tanong na pagtatalakayan ng mga bata matapos basahin ang teksto) 1. Paano naimpluwensyahan ng kulturang Espanyol ang wika at panitikan ng mga
- 7. Pilipino? 2. Ano ang kabutihang naidulot ng kulturang Espanyol sa pamumuhay ng mga Pilipino? 3. Sa inyong palagay, may masama din bang naidulot ang kanilang naging impluwensya sa ating wika at panitikan sa kasalukuyan nating pamumuhay? Ipaliwanag kung bakit OO o HINDI. Pangkat III HALINA AT ILAGAY SA TSART
- 8. Kagamitan: batayang aklat, manila paper, marker Panuto: Buksan at basahin ang batayang aklat sa pahina 7880. (Makabayan: Kasayasayan ng Pilipino 5). Magkaroon ng buzz session hinggil sa paksa. Punan ang tsart LIKHANG PINOY Kagamitan, manila paper, marker Panuto: Basahin ang akda sa kahon. Gumawa ng isang tula kung sa ipinapakita ang mga Pilipinong nakilala sa larangan na wika at panitikan. WIKA
- 9. Talakayin ang paksa sa araw na ito: Basahin ang teksto WIKA AT PANITIKAN Ang mga misyonerong Espanyol na naka- rating sa Pilipinas ay dalubhasa sa pagsusulat. May iba pang magaling sa wika, pagsulat ng tula, kuwento, salaysay at kasaysayan. Ang kanilang kagalingan at kaalaman ay itinuro nila sa mga Pilipino. Nagsimula sa mga panitikan panrelihiyon noon tulad ng mga dasal, doktrina, nobena at talambuhay ng mga santo. Natutunan din nila ang mga awit at korido
- 10. tungkol sa mga hari, reyna at mga kaanak ng maharlika. Nagbigay buhay ang mga babasahin at lathalain noon ng mga Espanyol sa mga Pilipi- no. Nagkaroon din ng kalinangan sa larangan ng pamamahayag. Ang kauna-unahang pahayagan ay ang Dela Superior Gobierno na inilimbag noong 1811.Ito ay sinundan ng La Esperanza, El Diario de Manila, La Opinion at El Hogar. Naganyak sumulat si Jose dela Cruz nakilala sa tawag na
- 11. Huseng Sisiw, dahil sa paghingi niya ng sisiw bilang bayad sa kanyang pagtuturo at pagga- wa ng mga tula. Si Francisco Baltazar, Balagtas ang tinaguriang Prinsipe ng mga Makatang Tagalog na nakilala sa kanyang nobelang Florante at Laura. Naging tanyag naman sa panitikang Ilokano si Pedro Bukaneg ang Ama ng Literaturang Ilokano dahil sa kanyang epikong Ang Biag ni Lam-ang. Si Modesto de Castro naman ay nakilala sa kanyang Urbana at Feliza. Sa mga nabang -git na
- 12. gawa ng pampanitikan, natutong magsalita, bumasa at sumulat sa wikang Espanyol ang mga Pilipino. Naganyak silang magsulat upang maipakita ang kanilang pagkamakabayan. Pumunta ang iba sa Europa at doon nagsulat ng ibat ibang uri ng panitikan upang maipahayag ang kanilang mga hinaing at mit- hiin para sa bansa. Ito ay sina Jose P. Rizal, Marcelo H. del Pilar, Antonio Luna, Jose M. Panganiban, Mariano Ponce, Pedro Paterno at Graciano Lopez Jaena. Dito na na- kilala ang
- 13. dalawang tanyag na nobela na Noli Me Tangere at El Filibusterismo ni Rizal at pag- lathala ni Marcelo H.del Pilar, ang patnugot ng La Solidaridad isang pahayagan na naglala- rawan at bumabatikos sa mga maling gawain ng Espanyol sa mga Pilipino. Sa mga talumpati at sanaysay naman ipinakita ni Graciano Lopez Jaena, isa ring manunulat at mana nalumpati, ang kaniyang mga hinaing sa mga Espanyol. Umunlad ang pamamahayag sa panahong ito. Ang unang pahayagan sa bansa ay ang
- 14. Del Superior Gobierno sa pamamatnugot ni Gob. Heneral Manuel Gonzales de Aguilar.Una itong nailathala sa Maynila noong Agosto 8, 1811. Malaki ang naitulong ng mga pahayagan sa larangan ng propaganda sa pagpaparating ng kanilang kuro-kurot damdamin sa pamaha- laang Espanyol at mga kapwa Pilipino. Nakilala noong panahong ito ang awit at korido. Ang awit ay isang tulang pasalaysay na may labindalawang pantig sa bawat linya. Halimbawa nito ang Florante at Laura. Ang korido naman ay
- 15. ang tulang pasalaysay na may walong pantig sa bawat linya. Ang Ibong Adarna at Don Juan Ti単oso ang mga halimbawa nito. Kabilang pa rin sa panitikan noon ang mga dula, duplo, at karagatan, na kinawiwilihang gawin kapag may lamay sa patay. Ang senakulo, moro-moro, at sarsuwela ay naging tanyag namang mga dulang panrelihiyon noong panahong ito.
- 16. Talakayin: 1. Anu-anong uri ng panitikan ang natutuhan ng mga Pilipino? 2. Paano nakaapekto ang kulturang Espanyol sa ating wika? 3. Ipaliwanag ang naging ambag ng kulturang Espanyol sa mga uri ng panitikan na nagawa ng mga Pilipino. 4. Paano naipakita ng mga Pilipino ang kanilang pagkamalikhain sa larangan ng panitikan? 5. Anu-anong babasahin ang
- 17. bag sa panahon ng mga Espanyol? 6. Tungkol saan ang karaniwang tema ng mga akda ng mga Pilipino sa panahon ng Espanyol? 7. Ano ang naging epekto ng mga babasahing ito sa buhay ng mga Pilipino? 8. Anu-ano ang ginawang pag-aangkop ng mga Pilipino sa kulturang ipinakilala ng mga Espanyol? 9. Nakabuti ba sa atin ang mga impluwensyang ito sa ating kultura? 10. Sang-ayon ka bang malaki ang naging
- 18. epekto ng kulturang Espanyol sa kulturang Pilipino? Ipaliwanag ang iyong sagot. Matapos malaman ang aralin hinggil sa mga impluwensya ng kulturang Espanyol, paano mo maipapamalas ang pagmamalaki sa yaman ng kulturang Pilipino gamit ang wika at panitikan? Sa ano anong aspeto ng ating wika at panitikan nagkaroon ng impluwensya ang kulturang Espanyol? Ipaliwanag ito
- 19. A. Panuto: Isulat ang ibat ibang ambag ng Espanyol sa wika at panitikan sa kulturang Pilipino sa tamang hanay nito. Tibag Florante at Laura Duplo Noli Me Tangere salitang zarzuela senakulo La Solidaridad tondo Pasyon salitang alas kwatro Flores de Mayo carillo
- 20. Pagtataya Panuto: Basahin ang mga sitwasyon at piliin ang titik ng pinakatamang sagot. 1. Madaling natutuhan ng mga Pilipino ang wikang Espanyol sapagkat kapansin pansin ito sa mga kasalukuyang wika natin. Paano ito nangyari? A. Bago pa lang sila sakupin ng dayuhan ay maalam na sila ng ganuong wika.
- 21. Pagtataya B. Dulot ito ng pagdalo nila sa misa, at pag-aaral ng ng dasal sa araw-araw. C. Sa malimit nilang pakikihalubilo sa mga kaibigang Espanyol. D. Sa tulong na din ng paggamit ng maka- bagong teknolohiya 2. Napaigting ng mga Espanyol ang pananam- palataya ng mga Pilipino sa Kristiyanismo nang
- 22. Pagtataya dahil sa mga panitikan na impluwensya nila sa atin. Anong uri ng mga panitikan ito? A. moro-moro B. senakulo C. sarsuela D. duplo 3. Maraming mga Pilipino ang nakinabang sa impluwensyang Espanyol sa ating kultura, wika at panitikan. Alin sa mga nabanggit sa ibaba ang hindi kabilang?
- 23. Pagtataya A. Naganyak na magsulat ang mga Pilipi- no upang ipakita ang kanilang pagka- makabayan. B. Natutunan din ng mga Pilipino ang mga awit at korido tungkol sa mga hari at reyna. C. Nagkaroon sila ng mgakagalingan sa pamamahayag at talumpati.
- 24. Pagtataya D. Lalo silang nasadlak sa kahirapan at kaparusahan. 4. Pumunta ang ilang mga Pilipino sa Europa upang doon lalong hasain ang galling sa panulat at pamamahayag. Sino sa ibaba ang tanyag na kumatha ng Noli Me Tangere at El Filibusterismo. A. Marcelo H. del Pilar C. Pedro Paterno
- 25. Pagtataya B. Mariano Ponce D. Jose Rizal 5. Anu-ano ang kabutihang naidulot ng impluwensya ng kulturang Espanyol sa Pilipino sa wika at panitikan. A. Itinakwil ng mga Pilipino ang pagkama- mamayan nila sa hangarin na lalong mapabuti sila B. Hindi naintindihan ng mga Pilipino ang
- 26. Pagtataya kulturang nais ipahiwatig ng mga panitikan. C. Nalinang ang kakayang Pilipino sa ibat ibang larangan ng wika at panitikan. D. Naipahayag ng mga Pilipino ang kani- lang hinaing at mithiin sa bansa.
- 27. Takda: Gumawa ng panayam sa inyong mga magulang tungkol sa iba pang mga ambag o impluwensiya ng mga Espanyol sa kultu- rang Pilipino sa larangan ng wika at pani- tikan at ibahagi ang inyong nalaman sa klase bukas.