際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
ARALIN 3:
KULTURA at LIPUNAN
ng mga SINAUNANG
PAMAYANAN
KATAYUAN SA LIPUNAN
Tatlong Uri ng mga Tao batay sa
Kapangyarihan
1. pangkat ng mga namumuno
2. pangkat ng mga timawa
3. pangkat ng mga alipin
ANG MGA DATU
 pinakamataas na antas
- Gat o Lakan : Katagalugan
- Sultan : Muslim
DAYANG o LAKAMBINI
 tawag sa kanillang asawa
Pribilehiyo:
 Hindi nagbabayad ng buwis
Aralin 3: Kultura at Lipunan ng mga Sinaunang Pamayanan
Tungkulin ng Datu
Namumuno sa gawaing may
kinalaman sa kabuhayan,
pagtatanggol, lipunan at relihiyon.
 may karapatan sa mga usaping
panlabas na kinasasangkutan ng
pamayanan
 tagapamagitan sa kasalan
 Tagapamayapa kapag may patay
 kasama ng kapitan sa digmaan at
paglalayag
ANG MGA TIMAWA
- Kinabibilangan ng mga mangangalakal,
mandirigma at iba pang karaniwang
mamamayan na isinilang na Malaya o
naging Malaya mula sa pagkaalipin.
- Hindi nagbabayad ng buwis ngunit
katu-katulong ng datu sa pakikidigma
at pagpapalakad ng lupain;
pakikisalamuha sa mga maharlika;
pagmamay-ari ng sariling lupain, ari-
arian o maging ng alipin at pagpili ng
sariling hanapbuhay.
Aralin 3: Kultura at Lipunan ng mga Sinaunang Pamayanan
Ang mga alipin
- tawag sa mga katutubong may
pinakamababang antas sa lipunan.
Dahilan ng pagiging alipin:
a. Namana sa magulang
b. Nabihag siya sa labanan
c. Hindi nakabayad ng utang
d. Nakagawa ng isang kasalanan
Aralin 3: Kultura at Lipunan ng mga Sinaunang Pamayanan
2 uri ng alipin:
1. Aliping namamahay
- tuhay o mamahay (Bisaya)
 may sariling pamamahay at ari-arian
- Nagsisilbi sa datu tuwing anihan,
kapag may itinatayong bahay o
tuwing kailangan lamang.
2. Aliping saguiguilid
- ayuey o hayohay (Bisaya)
 walang anumang ari-arian at
nakatira sa tahanan ng mismong
maharlika o timawang kanyang
pinaglilingkuran dahil siya ay
itinuturing ding pag-aari ng
kanyang mga panginoon.
PAGPAPAHALAGA SA
KABABAIHAN
 nakakatanggap ng pantay
na karapatan sa
kalalakihan
 mataas ang tingin sa
kanila sa lipunan
 maaari ring makibahagi sa
politika
 nakikibahagi sa mga
pagdiriwang na may
kinalaman sa kanilang
relihiyon
BABAYLAN o CATALONAN
- namumuno sa mga rituwal
- may kakahayan ding manggamot
EDUKASYON at PANITIKAN
BAYBAYIN
- Sistema ng pagsulat ng ating mga
ninuno
- binubuo ng labing-apat (14) na
katinig at tatlong (3) patinig
SURAT MANGYAN
- Paraan ng pagsulat ng mga
Mangyan
Aralin 3: Kultura at Lipunan ng mga Sinaunang Pamayanan
HUDHUD  inaawit ng mga taga-
Ifugao tuwing may ikinakasal at iba
pang pagdiriwang.
DARANGAN (Maranao)
- isa ring epiko na tumatalakay sa
buhay ng mga bayani
HUMADAPNON
- Epiko ng mga taga-Panay
RELIHIYON
2 paniniwalang panrelihiyon ng ating
mga ninuno
 anitismo
 Islam
ANITISMO  paniniwala at
pagbibigay-galang sa mga anito ng
kapaligiran
NAGA-ANITO
- rituwal na pag-aalay
- Pinangungunahan ito ng mga pari,
maging lalaki man o babae na
tinatawag na catalonan o baglan
(Ilocano)
Aralin 3: Kultura at Lipunan ng mga Sinaunang Pamayanan
PAGANITO  pag-aalay na
pinangununahan ng mga babaylan.
PANDOT  isang pampamayanang
pag-aalay na isinasagawa sa puno ng
balete kung saan ang mga tao ay
naghahanda ng isang pandiriwang.
Dahilan ng pagdaraos ng naga-anito:
 para sa ikakagaling ng may sakit
 para sa pagsilang ng isang sanggol
 kung panahon ng anihan
Kapag may kasunduan sa pagpapakasal
 pagtanggap sa isang bayani o
mandirigma na nagwagi sa isang
labanan
Kung may nais silang malaman
Kapag may namatay
AGHAM at SINING
 Ang agham ng ating mga ninuno natin
ay makikita sa kanilang kaalaman
tungkol sa kanilang kapaligiran, ang
kanilang hinuha batay sa galaw ng mga
buwan at bituin at direksyon ng
hangin at ang kalikasan ng mga hayop
sa kagubatan.
 Ang sining naman ng ating mga ninuno
ay makikita sa kanilang pananamit at
mga palamuti o disenyo sa katawan
PINTADOS  kalalakihang Bisaya na
may napakaraming marka sa
kanilang katawan na tinatawag na
batuk.
- marka na tanda ng kanilang
kabayanihan
Batek (Igorot)  tanda ng karangyaan
sa lipunan
Aralin 3: Kultura at Lipunan ng mga Sinaunang Pamayanan

More Related Content

Aralin 3: Kultura at Lipunan ng mga Sinaunang Pamayanan

  • 1. ARALIN 3: KULTURA at LIPUNAN ng mga SINAUNANG PAMAYANAN
  • 2. KATAYUAN SA LIPUNAN Tatlong Uri ng mga Tao batay sa Kapangyarihan 1. pangkat ng mga namumuno 2. pangkat ng mga timawa 3. pangkat ng mga alipin
  • 3. ANG MGA DATU pinakamataas na antas - Gat o Lakan : Katagalugan - Sultan : Muslim DAYANG o LAKAMBINI tawag sa kanillang asawa Pribilehiyo: Hindi nagbabayad ng buwis
  • 5. Tungkulin ng Datu Namumuno sa gawaing may kinalaman sa kabuhayan, pagtatanggol, lipunan at relihiyon. may karapatan sa mga usaping panlabas na kinasasangkutan ng pamayanan tagapamagitan sa kasalan Tagapamayapa kapag may patay kasama ng kapitan sa digmaan at paglalayag
  • 6. ANG MGA TIMAWA - Kinabibilangan ng mga mangangalakal, mandirigma at iba pang karaniwang mamamayan na isinilang na Malaya o naging Malaya mula sa pagkaalipin. - Hindi nagbabayad ng buwis ngunit katu-katulong ng datu sa pakikidigma at pagpapalakad ng lupain; pakikisalamuha sa mga maharlika; pagmamay-ari ng sariling lupain, ari- arian o maging ng alipin at pagpili ng sariling hanapbuhay.
  • 8. Ang mga alipin - tawag sa mga katutubong may pinakamababang antas sa lipunan. Dahilan ng pagiging alipin: a. Namana sa magulang b. Nabihag siya sa labanan c. Hindi nakabayad ng utang d. Nakagawa ng isang kasalanan
  • 10. 2 uri ng alipin: 1. Aliping namamahay - tuhay o mamahay (Bisaya) may sariling pamamahay at ari-arian - Nagsisilbi sa datu tuwing anihan, kapag may itinatayong bahay o tuwing kailangan lamang.
  • 11. 2. Aliping saguiguilid - ayuey o hayohay (Bisaya) walang anumang ari-arian at nakatira sa tahanan ng mismong maharlika o timawang kanyang pinaglilingkuran dahil siya ay itinuturing ding pag-aari ng kanyang mga panginoon.
  • 12. PAGPAPAHALAGA SA KABABAIHAN nakakatanggap ng pantay na karapatan sa kalalakihan mataas ang tingin sa kanila sa lipunan maaari ring makibahagi sa politika nakikibahagi sa mga pagdiriwang na may kinalaman sa kanilang relihiyon
  • 13. BABAYLAN o CATALONAN - namumuno sa mga rituwal - may kakahayan ding manggamot
  • 14. EDUKASYON at PANITIKAN BAYBAYIN - Sistema ng pagsulat ng ating mga ninuno - binubuo ng labing-apat (14) na katinig at tatlong (3) patinig SURAT MANGYAN - Paraan ng pagsulat ng mga Mangyan
  • 16. HUDHUD inaawit ng mga taga- Ifugao tuwing may ikinakasal at iba pang pagdiriwang. DARANGAN (Maranao) - isa ring epiko na tumatalakay sa buhay ng mga bayani HUMADAPNON - Epiko ng mga taga-Panay
  • 17. RELIHIYON 2 paniniwalang panrelihiyon ng ating mga ninuno anitismo Islam
  • 18. ANITISMO paniniwala at pagbibigay-galang sa mga anito ng kapaligiran NAGA-ANITO - rituwal na pag-aalay - Pinangungunahan ito ng mga pari, maging lalaki man o babae na tinatawag na catalonan o baglan (Ilocano)
  • 20. PAGANITO pag-aalay na pinangununahan ng mga babaylan. PANDOT isang pampamayanang pag-aalay na isinasagawa sa puno ng balete kung saan ang mga tao ay naghahanda ng isang pandiriwang.
  • 21. Dahilan ng pagdaraos ng naga-anito: para sa ikakagaling ng may sakit para sa pagsilang ng isang sanggol kung panahon ng anihan Kapag may kasunduan sa pagpapakasal pagtanggap sa isang bayani o mandirigma na nagwagi sa isang labanan Kung may nais silang malaman Kapag may namatay
  • 22. AGHAM at SINING Ang agham ng ating mga ninuno natin ay makikita sa kanilang kaalaman tungkol sa kanilang kapaligiran, ang kanilang hinuha batay sa galaw ng mga buwan at bituin at direksyon ng hangin at ang kalikasan ng mga hayop sa kagubatan. Ang sining naman ng ating mga ninuno ay makikita sa kanilang pananamit at mga palamuti o disenyo sa katawan
  • 23. PINTADOS kalalakihang Bisaya na may napakaraming marka sa kanilang katawan na tinatawag na batuk. - marka na tanda ng kanilang kabayanihan Batek (Igorot) tanda ng karangyaan sa lipunan