3. KALAGAYANG PAMPOLITIKA SA SINAUNANG LIPUNANG PILIPINO
Tungkulin ng isang pinuno ang
pagpapatupad ng mga kinikilalang
batas sa kanyang nasasakupan.
Ano kaya ang kahalagahan ng batas
sa pag-uugnayan ng mga Pilipino?
4. KALAGAYANG PAMPOLITIKA SA SINAUNANG LIPUNANG PILIPINO
Dalawa ang uri ng pamahalaan na
umiral sa sinaunang panahon sa
Pilipinas:
sultanato
barangay
7. ANG BARANGAY
Ang barangay ay salitang halaw sa
balangay o balanghai na
tumutukoy sa sasakyang pandagat
na ginamit ng mga sinaunang
Pilipinong nanirahan sa mga
kapatagan.
9. ANG BARANGAY
Ang barangay ay isang yunit
pampolitika, panlipunan,
at pangkabuhayan noong
sinaunang panahon sa
Pilipinas.
13. ANG BARANGAY
Ang Datu ang siyang
kinikilalang pinakamalakas,
pinakamatapang, at
pinakamayamang lalaki sa
barangay.
14. ANG BARANGAY
Ang Datu at ang kaniyang
pamilya ay kabilang sa
pinakamataas na antas ng
lipunan noon.
15. ANG BARANGAY
Itinuturing ang datu bilang
ama ng barangay kayat
malawak ang sakop ng
kaniyang katungkulan at
kapangyarihan.
16. ANG BARANGAY
Nakasalalay sa datu ang kapakanan
ng buong barangay kayat tungkulin
niyang magpatupad ng mga batas at
ipagtanggol ang kaniyang barangay
laban sa mga kaaway tuwing may
digmaan.
18. ANG BARANGAY
Atubang ng datu o agurang
ang tawag sa lupon ng mga
matatanda at marurunong na
nagbibigay payo sa datu.
19. ANG BARANGAY
Ang mga batas sa barangay
ay nauuri sa dalawa ang
hindi nakasulat at ang
nakasulat.
20. ANG BARANGAY
Ang mga hindi nakasulat na batas
ay batay sa kaugalian at tradisyon.
Nagpasalin-salin ang mga ito sa mga
henerasyon sa pamamagitan ng
pagkukuwento, pangangaral at
patuloy na paggamit.
21. ANG BARANGAY
Ang mga nakasulat na batas ay
ang mga pag-uutos na ginawa ng
datu kasama ang lupon ng
matatanda na nagsisilbing
kaniyang tagapayo.
22. ANG BARANGAY
Napapaloob sa mga nakasulat na
batas ang mga usapin tungkol sa
diborsiyo, krimen, pagmamay-ari ng
mga ari-arian, parusa sa pagnanakaw,
pagtataksil, pandaraya,
pagsasamantala , at iba pa.
23. ANG BARANGAY
Matapos mapagtibay ang
mga batas na nakasulat,
ipinagbibigay-alam ang
mga ito sa isang pagtitipon
sa pamamagitan ng
umalohokan o
tagapagbalita.
24. ANG BARANGAY
Sa Visayas, ang umalohokan
ay isa ring pinunong inihalal
ng mga datu sa tuwing may
malaking away na kailangang
ayusin.
29. ANG BARANGAY
Ang Datu ang tumatayong
hukom at pinagpapayuhan
siya ng lupon ng mga
marurunong na Agurang.
30. ANG BARANGAY
Ang mga datu ang
nagbibigay ng hatol sa
mga pagkakasala ng mga
kasapi ng barangay.
31. ANG BARANGAY
Dumaraan sa proseso
ang pagdinig ng kaso at
paglilitis na ginaganap sa
harap ng madla.
32. ANG BARANGAY
Ang mga saksi ay
nanunumpa sa harap ng mga
hukom at ito ay itinuturing na
banal o sagrado.
33. ANG BARANGAY
Sa mga pagkakataong hindi madali
ang pagpapasiya sa isang kaso,
isinasailalim ang mga akusado sa
mga pagsubok sa paniniwalang
kakatigan ng Diyos ang walang sala at
parurusahan ang salarin.
34. ANG BARANGAY
Ang isang halimbawa ng
pagsubok ay ang pagsisid nang
matagal sa ilalim ng ilog at ang
unang umahon sa tubig ang
ipinahahayag na nagkasala.
35. ANG BARANGAY
Ang isa pang halimbawa ay ang
pagkuha ng bato sa loob ng
sisidlang may lamang kumukulong
tubig at ang taong hindi gaanong
napaso ang kamay ang
pinawawalang-sala.
36. ANG BARANGAY
Ang isa pang pagsubok ay
ang paghawak ng kandilang
may sindi at kung sino ang
unang namatayan ng kandila
ay itinuturing na maysala.
37. ANG BARANGAY
Sa maraming pagkakataon,
ang panig na nakapaghaharap
ng pinakamaraming saksi at
ebidensiya ang siyang
nananalo.
38. ANG BARANGAY
Sa ibang barangay, ang paglilitis
ay ginagawa sa pamamagitan ng
sibatan o tagaan. Ang matalo sa
labanan ay ipinalalagay na
siyang may sala.
39. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Sa kabila ng pagkakaroon ng sariling
pamahalaan ng bawat barangay, sinikap
pa rin ng mga ito na makipag-ugnayan sa
isat isa upang palaganapin ang
katahimikan at kapayapaan sa loob at
labas ng barangay.
40. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Ang pakikipag-ugnayan sa ibang
barangay ay nakatutulong sa pag-
iwas sa mga digmaan at hindi
pagkakaunawaan, at pagtatatag
ng sistemang pangkalakalan.
41. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Hangad ng bawat barangay na
magkaroon ng tiyak na kapalitan
ng mga produkto tulad ng mga
pagkain, damit, o kasangkapan at
tiyak na kaibigan at kaalyado.
42. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Ang mga datu sa ibat ibang
barangay ay
nakikipagkasundo upang
mapanatili ang pagkakaibigan
at mapayapang samahan.
44. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Sa sanduguan, ang mga
kalahok ay naghihiwa nang
kaunti sa kanilang bisig at
pinatutulo ang kanilang dugo
sa isang kopita ng alak.
45. PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBANG BARANGAY
Ang pinaghalong alak at dugo
ay iniinom ng bawat kalahok at
ito ay sagisag ng kanilang
pagkakaugnay sa dugo.
50. KAHALAGAHAN NG BATAS
Ang mga batas ang naging patnubay
ng mga tao sa pakikisalamuha sa
ibang tao sa barangay na kanyang
kinabibilangan at pati na rin sa ibang
barangay.
51. TANDAAN MO!
Ang mga batas sa barangay
ay nauuri sa dalawa hindi
nakasulat at nakasulat.
54. PANGKATANG GAWAIN
Kung ikaw ay isang datu sa isang barangay
noong unang panahon, alin sa mga
sumusunod na batas ang bibigyan mo ng
pinakamalaking panahon para maipatupad
ito? Ipaliwanag kung bakit. Isulat sa
kwaderno ang iyong sagot.
1. Paninilbihan sa datu
2. Pagmamay-ari ng lupa
3. Paggalang sa magulang at matatanda
56. PAGTATAYA
1. Ang pagtiyak sa tao o mga taong
dapat bigyan ng parusa dahil sa
paglabag sa batas ng barangay ay
isinasagawa sa pamamagitan ng
paglilitis at ________.
64. PAGTATAYA
5. Alin sa mga sumusunod
ang HINDI layunin ng
pakikipag-ugnayan ng mga
barangay?
65. PAGTATAYA
A. Pag-iwas sa digmaan
B. Pagpapalitan ng produkto
C. Pagpapalawak ng nasasakupan
D. Pakikipagkaibigan
66. TAKDANG-ARALIN
Naintindihan mo ba nang mabuti ang
aralin? Kung ganun, isulat ang sagot
sa bawat tanong sa iyong kwaderno.
1. Ano ang pagkakaiba ng batas na di-
nasusulat sa batas na nasusulat?
70. BALIK-ARAL MUNA TAYO!
Sa nakaraang aralin ay napag-aralan mo
ang tungkol sa pamahalaang barangay
ng mga unang Pilipino. Pagbalik-aralan
mo ang iyong natutuhan sa
pamamagitan ng pagsagot sa mga
tanong sa susunod na slide.
74. BALIK-ARAL MUNA TAYO!
4. Alin sa mga sumusunod ang tungkulin
ng isang pinuno? Isang kasapi?
a. paggawa ng bahay
b. pagbabayad ng buwis
c. paggawa ng batas
d. pagbibigay ng hatol
e. pakikipagkasundo sa ibang datu
79. PAMAHALAANG SULTANATO
Taglay ng isang sultan ang
sumusunod na katangian:
may angking kayamanan
mataas na bilang ng mga
tagasunod
80. PAMAHALAANG SULTANATO
may mahalagang ambag kaugnay sa
pagpapahalaga ng lipunang Muslim
(halimbawa ng ambag na ito ay ang
pagpapakita ng katapangan at
husay sa pakikidigma)
82. PAMAHALAANG SULTANATO
Mga tungkulin ng isang sultan:
pananagutan ng isang sultan ang
kapakanan ng kaniyang mga
nasasakupan- sa panahon man
ng kapayapaan o ng digmaan
84. PAMAHALAANG SULTANATO
Katulong ng sultan sa pagpapatupad
ng batas ang ruma bichara na
nagsisilbing tagapayo na binubuo ng
mga makapangyarihan at mayayamang
pinuno sa pamayananang nasasakupan
ng sultanato
86. PAMAHALAANG SULTANATO
Mga tungkulin ng isang sultan:
ang sultan din ang tumatayong
kinatawan ng kaniyang mga
nasasakupan sa ano mang
pakikipag-ugnayan ng sultanato
87. PAMAHALAANG SULTANATO
Mga tungkulin ng isang sultan:
ang sultan din ang
tagapagtanggol ng kaniyang mga
nasasakupan at tagapagturo ng
mga aral ng Islam
90. DAGDAG KAALAMAN!
Ang kadi ay isang tao na
nagpapaliwanag ng tunay na
kahulugan ng Koran at tinitiyak
niya na hindi labag sa aral ng
Islam ang mga batas.
93. DAGDAG KAALAMAN!
Ang panglima ay mga pinunong
tagapaganap ng Sultan o
tagapagpatupad ng mga batas na
pinagtibay na sa mga masjid o distrito.
Sila ang may kapangyarihang maningil
ng buwis.
96. PAGTATAYA
Panuto: Kilalanin ang mga taguring
inilalarawan na may kaugnayan sa sistema
ng pamahalaan ng mga unang Pilipino.
Piliin ang iyong sagot sa loob ng kahon na
nasa susunod na slide.
118. TAKDANG-ARALIN
Isulat ang sagot sa mga sumusunod
na tanong sa iyong kuwaderno.
1. Bilang mag-aaral, ikaw ba ay
nakikipag-ugnayan sa inyong
barangay? Paano mo isinasagawa
ang pakikipag-ugnayan?
119. TAKDANG-ARALIN
2. Kung ikaw ay isang pinuno,
paano mo ipapakita sa iyong
mga kasapi at sa ibang mga
pinuno na matapat ka sa iyong
tungkulin?
120. TAKDANG-ARALIN
3. Sa iyong palagay, mas mabisa
ba ang pamamahala sa
sultanato kaysa sa inyong
barangay sa kasalukuyan?
Bakit?
