2. Malalaman kung may narating na
pagsulong at pag-unlad ang
ekonomiya ng isang bansa sa
pamamagitan ng pag sukat ng
Economic Performance nito.
Madalas na ginagamit ang kabuuang
Pambansang kita o Gross National
Income(GNI) sa pagsukat ng
kalagayan ng ekonomiya ng bansa.
3. Kahalagahan ng Pagsukat sa Pambansang
kita
Ayon kay Campbell R. McConnel at Stanley
Brue sa kanilang aklat na economics
Principles, Problems and Policies (1999) ang
kahalagan ng Pagsukat ng Pambansang kita
ay ang mga sumusunod:
1. Ang sistema ng Pagsukat sa Pambansang
kita ay nakapagbibigay ng ideya tungkol sa
antas ng produksiyon ng ekonomiya sa isang
partikular na taon at maipaliwanag kung bakit
ganito kalaki o kababa ang produksiyon ng
bansa
4. 2. Sa pag hambing ng Pambansang kita sa loob ng
ilang taon, masusubaybayan natin ang direksiyon
na tinatahak ng ating ekonomiya at malalaman kung
may magaganap na pag-unlad o pagbaba sa
kabuuang produksiyon ng bansa.
3. Ang nakalap na impormasyon mula sa
Pambansang kita ang magiging gabay ng mga mag
paplano sa ekonomiya upang bumuo ng mga
patakaran at polisiya na maka pag papabuti sa
pamumuhay ng mga mamamayan at
makapagtataas sa Economic Performance ng
bansa.
5. 4. Kung walang sistematikong parran sa
pagsukat ng pambansang kita, haka-haka
lamang ang magiging basehan na walang
matibay na batayan. Kung gayon, ang datos ay
hindi kapani-paniwala.
5. Sa pamamagitan ng National Income
Accounting, maaring masukat ang kalusugan
ng ekonomiya
6. Gross National Income
Ang Gross National Income (GNI) na dating
tinatawag ding Gross National Product ay
tumutukoy sa kabuuang pampamilihang halaga
ng mga produkto at serbisyo na nagawa ng mga
mamamayan ng isang bansa. Kalimitang
sinusukat gamit ang salapi ng isang bansa. Para
sa pag hahambing, ginagamit na pamantayan
ang dolyar ng US. Ang halaga ng mga tapos o
nabuong produkto at serbisyo lamang ang
isinasama sa pag kuwenta ng Gross National
Income.
7. Sa pag kukuwenta ng GNI,hindi na ibinibilang ang halaga ng hilaw na
sangkap sa proseso ng produksiyon Upang ang maiwasan ang
duplikasyon sa pagbibilang. Halimbawa, kung ang sinulid ay
ibibilang din ang damit na gumamit ng sinulid bilang sangkap,
nagpapakita ito na dalawang beses ibinibilang ang sinulid. Kaya
naman para ito ay maiwasan, hindi na ibinibilang ang halaga ng
sinulid bilang sangkap sa nabuong produkto. Sa halip Isinasama na
lamang ang halaga ng sinulid na kasama sa halaga ng damit.Hindi rin
isinasama sa pagkuwenta ng Gross National Income (GNI) ang mga
hindi pampamilihang gawain, kung walang kinikitang salapi. Isang
halimbawa nito ang pagtatanim ng gulay sa bakuran na ginagamit sa
pansariling pagkonsumo ng pamilya.
8. Ang mga produktong nabuo mula sa impormal na sektor o
underground economy tulad ng mga naglalako sa kalsada,
nagkukumpuni ng mga sirang gamit sa bahay bahay, at nagbebenta
ng turon sa tabi ng bangketa ay hindi na isinasali sa pagkuwenta ng
GNI. Ito ay dahil sa hindi nakarehistro at walang dokumentong
mapagkukunan ng datos ng kanilang gawain upang ang halaga ng
kanilang produksiyong masusukat. Ang mga produktong segunda
mano ay hindi rin kabilang sa pagkuwenta ng GNI dahil isinama na
ang halaga nito noong ito ay bagong gawa pa lamang.
9. Pagkakaiba ng Gross National Income (GNI) sa Gross Domestic
Product (GDP)
Sinusukat sa pamamagitan ng Gross National Income ang
kabuuang
pampamilihang halaga ng lahat ng nabuong produkto at serbisyo na
ginawa sa loob ng itinakdang panahon. Mga mamamayan ng bansa
ang nagmamay-ari ng mga salik ng produksiyong ito kahit saang
bahagi ng daigdig ito ginawa. Ang Gross Domestic Product naman
ay sumusukat sa kabuuang pampamilihang halaga ng lahat ng
tapos na produkto at serbisyo na ginawa sa loob ng isang isang
takdang
panahon sa loob ng isang bansa. Ibig sabihin, lahat ng mga salik ng
produksiyong ginamit upang mabuo ang produkto at serbisyo
maging ito ay pagmamay-ari ng dayuhan na matatagpuan sa loob
10. Hindi naman ibinibilang sa Gross National Income ng ating bansa ang
kinita ng mga dayuhan dahil hindi naman sila mamamayan ng
Pilipinas. Halimbawa, ang kinita ng mga Overseas Filipino Workers
na nagtatrabaho sa ibang bansa ay ibinibilang sa pagkuwenta ng
Gross Domestic Income sa bansang kanilang pinagtatrabahuan, ngunit
hindi kabilang sa pagkuwenta ng kanilang Gross National Income. Sa
halip
ang kinita nng mga OFW ay isinasama sa Gross National Income ng
Pilipinas.
11. Mga Paraan ng Pagsukat ng sa GNI
Ayon kay Villegas at Abola (1992), may tatlong paraan ng pagsukat sa
Gross National Income: (1)pamamaraan batay sa gastos (expenditure
approach), (2) pamamaraan batay sa kita ng sangkap ng produksiyon (income
approach) at (3) pamamaraan batay sa pinagmulang industriya (industrial
origin approach).
1. Paraan Batay sa Paggasta (Expenditure Approach)
Ang pambansang ekonomiya ay binubuo ng apat na sektor: sambahayan,
bahay-kalakal, pamahalaan, at panlabas na sektor. Ang pinagkakagastusan
ng bawat sektor ay ang sumusunod:
a.Gastusing Personal (C)
Napapaloob dito ang mga gastos ng mga mam amayan tulad ng pagkain, damit,
paglilibang, serbisyo ng manggugupit ng buhok, at iba pa. Lahat ng gastusin ng
mga mamamayan ay kasama rito.
13. Click here to add the title
Click here to add the text, the text is the extraction
of your thought, please try to explain your point of
view as succinctly as possible.
Click here to add the text, the text is the extraction
of your thought, please try to explain your point of
view as succinctly as possible.
14. Click here to add the
title
Your text has been concise and well-written, but the information is inextricably
inextricable and needs to be expressed in more words; but please refine the
essence of your thought as much as possible, and express your views
appropriately, often with twice the result with half the effort.
15. ——
Click here to add the text, the text is the refinement of your
thought, and please try to explain the point of view as succinctly
as possible.
Thank you