ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Araştırma Yöntemleri - Düzce Üniversitesi

•Download as PPTX, PDF•
•
Ömer Yavuz
Ömer Yavuz

Araştırma Yöntemleri- Projenin hazırlanması ve sunulması - Örneklem

1 of 19
Download to read offline
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TURİZM VE OTEL İŞLETMECİLİĞİ ABD. ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ ÖMER YAVUZ
İÇİNDEKİLER • ARAŞTIRMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI VE SUNULMASI • ARAŞTIRMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI • ARAŞTIRMA PROJESİNİN SUNULMASI • ÖRNEKLEM VE ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ • ÖRNEKLEME TEORİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI • ÖRNEKLEME SÜRECİ • ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ YAVUZ, 2017 2
ARAŞTIRMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI VE SUNULMASI 1. ARAŞTIRMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI 1. ARAŞTIRMANIN BAŞLIĞI 2. GİRİŞ 3. LİTERATÜR BİLDİRİMİ 4. ARAŞTIRMA SORULARININ YAZILMASI 5. YÖNTEM 6. ZAMAN PLANLAMASI 7. KAYNAKÇA YAVUZ, 2017 3
2. ARAŞTIRMA PROJESİNİN SUNULMASI Araştırma projesi kapsamında elde edilen veriler rapor haline getirilip video ve grafiklerle desteklenerek sunumu gerçekleştirilir. YAVUZ, 2017 4
ÖRNEKLEM VE ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ 1. ÖRNEKLEME TEORİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI 1. ANA KÜTLE (EVREN) Araştırmacının çalışma alanını oluşturan, örneğini seçtiği ve edindiği sonuçları genelleştireceği gruptur. Belli sınırlamalar getirerek her türlü grubu evrene dönüştürmek mümkündür. İKİ FARKLI EVREN VARDIR İdeal Evren: Araştırmacı için herhangi bir kısıt olmaması durumunda benimsenecek evrendir. Gerçekçi Evren: Araştırmacıların belli kısıtları dikkate alarak oluşturduğu evren. Araştırma bağlamında örneklemenin yapılacağı örnekleme çerçevesinin yer aldığı evren olarak da ifade edilebilir. YAVUZ, 2017 5
2. BİRİM (ELEMAN) : Araştırmaya konu olan evrenin her bir üyesine elaman denir. 3. ÖRNEKLEM ÇERÇEVESİ : Örnekte yer alması mümkün olan evren elemanların listesidir. 4. ÖRNEKLEM : Evrenin bütün elemanlarıyla birlikte tek tek incelemenin mümkün olmamasından dolayı evreni temsil etme yeteneğine sahip küçültülmüş modeline ‘Örneklem (Sample)’ adı verilmektedir. YAVUZ, 2017 6
7. PARAMETRE VE İSTATİSTİK Parametre: Verilen bir değişkenin evrendeki özet tanımı (örneğin, Türkiye’de ortalama yaşam süresi 73,8 yıl) İstatistik : Örneklemler istatistik adı verilen belirleyici ölçülerle tanımlanırlar. Örneklem istatistikleri evren parametrelerini tahminlemede kullanılır. YAVUZ, 2017 7 82 93 97 62 75 52 91 78 81 43 40 92 66 48 53 90 57 80 98 38 81 91 78 55 94 61 81 60 48 92 45 78 84 78 33 79 61 65 65 51 78 90 83 83 87 91 93 35 61 91 61 81 60 79 61 65 91 93 35 Örneklem Örneklem istatistiği Ortalama: 71,76 Ortalama: 69,56 Evren parametresi Evren
2. ÖRNEKLEME SÜRECİ • Örneklem Büyüklüğünün Hazır Tablolardan Belirlenmesi • Araştırmanın evrenini tanımlamak, • Örnekleme çerçevesini belirlemek, • Örnek büyüklüğü belirlemek, • Uygun örnekleme tekniğini kullanarak örneği seçmek, YAVUZ, 2017 8
3. ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ Örnekleme, temel olarak, iki şekilde yapılmaktadır. Örnekleme yöntemleri, örnekleme birim seçiminde uygulanan usulün keyfi (iradi) ve tesadüfi (rassal) oluşuna göre olasılıklı olmayan örnekleme yöntemleri ve olasılıklı örnekleme yöntemleri biçiminde sınıflandırılır. YAVUZ, 2017 9
 Olasılığa dayalı örneklemede, evrende yer alan her elemanın örnekte yer alma şansı (olasılığı) bilinir ve bu şans her eleman için eşittir. Evrendeki her eleman örnekte temsil edilme şansına sahip olduğundan buna temsili örnekleme de denir. Olasılığa dayalı olmayan örneklemede ise, evrende yer alan bazı elemanların örnekte yer alma şansları diğer elemanlardan daha yüksektir veya düşüktür. Bundan dolayı, ‘yargısal örnekleme’de denmektedir YAVUZ, 2017 10
Olasılığa Dayalı Örnekleme Yöntemleri • Rassal Örnekleme : Basit tesadüfi örneklemde her evren elemanı tek tek seçilir. Evren küme denilen farklı gruplara bölünebilir ve çalışma için bu kümelerin bazıları rassal (tesadüfi) olarak seçilebilir. Farklı grupların rassal olarak seçimine küme örnekleme yöntemi denir. YAVUZ, 2017 11
• Tabakalı Örnekleme : Belli bir değişken dikkate alınarak, bu değişkene ilişkin evrende var olan özelliklerin örnekte de aynı oranda temsil edilmesidir. Örnek ; 2000 kişilik evrende yüksek, orta ve düşük gelir düzeyine göre iş doyumunun farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmak istensin. 2000 kişinin gelir düzeyine göre dağılımı yüksek gelir düzeyinde 500 kişi, orta gelir düzeyinde 600 kişi ve düşük gelir düzeyinde 900 kişi olacak şekilde verilsin. Bu araştırmayı yapmak için 100 kişilik örnek oluşturmak istendiğinde hangi tabakadan kaç kişinin örneğe alınacağı tabakalı örnekleme ile belirlenmelidir. YAVUZ, 2017 12
• Kümelere Göre Örnekleme : Elemanların değil de grupların tesadüfi seçildikleri örnekleme türüdür. Grubun bir üyesi olabilmek için ortak bir özelliğe sahip olmak gerekir. YAVUZ, 2017 13
• Sistematik Örnekleme : Sistematik örnekleme elemanların her birinin K’inci adlarından seçildiği ve bu adların hepsinin bir liste oluşturduğu bir örnekleme türüdür. Örnek; Polis sayısı 5000 örnek kütle 1000; 5000/1000=5 K=5 yani 5 ve katlarına tesadüf eden her polis örneğe dahil edilecektir YAVUZ, 2017 14
Olasılığa Dayalı olmayan Örnekleme Yöntemleri • Kolayda Örnekleme : En az güvenilirdir ancak, en düşük maliyetli ve uygulaması en kolay olan yöntem olduğu için araştırmacılar tarafından tercih edilir. Araştırmacılar kimi isterlerse onları örnekleme alabilirler. • Kasti Örnekleme : Gerekli bilgiyi en iyi sağlayabilecek elemanlar örneklemeye seçilebilmektedir. Ölçüt araştırmacının yargısıdır. YAVUZ, 2017 15
• Kota Örnekleme : Örneğe girecek elemanlar araştırmacının kendi isteğine göre belirlenir ve tabakalı örnekleme yönteminin tesadüfi olmayan biçimidir. Bu yöntem tesadüfi olmayan yöntemlere kıyasla örneklemin evreni temsil edebilirliğini arttırmaktadır. • Kartopu Örnekleme : Evrenin sınırlarının ve evrene üye olanların kesin olarak belirlenemediği durumlarda kullanılan yöntemdir. • Özel bir evrenden, örneğin bulunması zor deneklerden (evsizler, tinerciler, kaçak işçiler, vs.) örneklem seçilir. • Birkaç denek belirlenir, onlardan yararlanılarak benzeri diğer kişilerin bilgilerine ulaşılır YAVUZ, 2017 16
• Monografik (Amaçsal) Örnekleme : Bazı durumlarda örneklem, evrenin özellikleri hakkındaki bilgiye dayanılarak ve araştırmanın amacına göre seçilir. Bu tip örneklemeye amaçsal örnekleme adı verilir. Amaçsal örneklemede araştırmacı, evreni temsil ettiğini, evrenin tipik bir örneği olduğunu düşündüğü bir alt grubu örneklem olarak seçer. Özellikle örneklem çerçevesinin belirli olmadığı ve araştırmacının evren hakkında bilgili olduğu durumlarda kullanılır. YAVUZ, 2017 17
ÖRNEKLEM HATALARI • Popülasyonun gerçek parametresi ile örnekleme istatistiği arasındaki farka örnekleme hatası denir. Ortalamadaki standart hata olarak da bilinir. • Örnekleme planlarının değerlendirilmesinde kullanılan ölçülerden birisi tahmin hatalarının karelerinin ortalamasıdır. Buna ortalama karesel hata ( mean square error ) adı verilir ve kısaca OKH ( MSE ) şeklinde gösterilir. • Bir bireyin taşıdığı özelliklerin, popülasyonun genelindeki özelliklerden rastlantısal olarak farklı olması durumudur. Örnekleme hatası, küçük örnek grupları için fazla, büyük örnek grupları için düşüktür. Yani, bir gruptan ne kadar çok örnek alınırsa, o kadar gerçekçi sonuçlar elde edilir. YAVUZ, 2017 18
YAVUZ, 2017 19

More Related Content

Araştırma Yöntemleri - Düzce Üniversitesi

  • 1. SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TURİZM VE OTEL İŞLETMECİLİĞİ ABD. ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ ÖMER YAVUZ
  • 2. İÇİNDEKİLER • ARAŞTIRMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI VE SUNULMASI • ARAŞTIRMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI • ARAŞTIRMA PROJESİNİN SUNULMASI • ÖRNEKLEM VE ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ • ÖRNEKLEME TEORİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI • ÖRNEKLEME SÜRECİ • ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ YAVUZ, 2017 2
  • 3. ARAŞTIRMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI VE SUNULMASI 1. ARAŞTIRMA PROJESİNİN HAZIRLANMASI 1. ARAŞTIRMANIN BAŞLIĞI 2. GİRİŞ 3. LİTERATÜR BİLDİRİMİ 4. ARAŞTIRMA SORULARININ YAZILMASI 5. YÖNTEM 6. ZAMAN PLANLAMASI 7. KAYNAKÇA YAVUZ, 2017 3
  • 4. 2. ARAŞTIRMA PROJESİNİN SUNULMASI Araştırma projesi kapsamında elde edilen veriler rapor haline getirilip video ve grafiklerle desteklenerek sunumu gerçekleştirilir. YAVUZ, 2017 4
  • 5. ÖRNEKLEM VE ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ 1. ÖRNEKLEME TEORİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI 1. ANA KÜTLE (EVREN) Araştırmacının çalışma alanını oluşturan, örneğini seçtiği ve edindiği sonuçları genelleştireceği gruptur. Belli sınırlamalar getirerek her türlü grubu evrene dönüştürmek mümkündür. İKİ FARKLI EVREN VARDIR İdeal Evren: Araştırmacı için herhangi bir kısıt olmaması durumunda benimsenecek evrendir. Gerçekçi Evren: Araştırmacıların belli kısıtları dikkate alarak oluşturduğu evren. Araştırma bağlamında örneklemenin yapılacağı örnekleme çerçevesinin yer aldığı evren olarak da ifade edilebilir. YAVUZ, 2017 5
  • 6. 2. BİRİM (ELEMAN) : Araştırmaya konu olan evrenin her bir üyesine elaman denir. 3. ÖRNEKLEM ÇERÇEVESİ : Örnekte yer alması mümkün olan evren elemanların listesidir. 4. ÖRNEKLEM : Evrenin bütün elemanlarıyla birlikte tek tek incelemenin mümkün olmamasından dolayı evreni temsil etme yeteneğine sahip küçültülmüş modeline ‘Örneklem (Sample)’ adı verilmektedir. YAVUZ, 2017 6
  • 7. 7. PARAMETRE VE İSTATİSTİK Parametre: Verilen bir değişkenin evrendeki özet tanımı (örneğin, Türkiye’de ortalama yaşam süresi 73,8 yıl) İstatistik : Örneklemler istatistik adı verilen belirleyici ölçülerle tanımlanırlar. Örneklem istatistikleri evren parametrelerini tahminlemede kullanılır. YAVUZ, 2017 7 82 93 97 62 75 52 91 78 81 43 40 92 66 48 53 90 57 80 98 38 81 91 78 55 94 61 81 60 48 92 45 78 84 78 33 79 61 65 65 51 78 90 83 83 87 91 93 35 61 91 61 81 60 79 61 65 91 93 35 Örneklem Örneklem istatistiği Ortalama: 71,76 Ortalama: 69,56 Evren parametresi Evren
  • 8. 2. ÖRNEKLEME SÜRECİ • Örneklem Büyüklüğünün Hazır Tablolardan Belirlenmesi • Araştırmanın evrenini tanımlamak, • Örnekleme çerçevesini belirlemek, • Örnek büyüklüğü belirlemek, • Uygun örnekleme tekniğini kullanarak örneği seçmek, YAVUZ, 2017 8
  • 9. 3. ÖRNEKLEME YÖNTEMLERİ Örnekleme, temel olarak, iki şekilde yapılmaktadır. Örnekleme yöntemleri, örnekleme birim seçiminde uygulanan usulün keyfi (iradi) ve tesadüfi (rassal) oluşuna göre olasılıklı olmayan örnekleme yöntemleri ve olasılıklı örnekleme yöntemleri biçiminde sınıflandırılır. YAVUZ, 2017 9
  • 10.  Olasılığa dayalı örneklemede, evrende yer alan her elemanın örnekte yer alma şansı (olasılığı) bilinir ve bu şans her eleman için eşittir. Evrendeki her eleman örnekte temsil edilme şansına sahip olduğundan buna temsili örnekleme de denir. Olasılığa dayalı olmayan örneklemede ise, evrende yer alan bazı elemanların örnekte yer alma şansları diğer elemanlardan daha yüksektir veya düşüktür. Bundan dolayı, ‘yargısal örnekleme’de denmektedir YAVUZ, 2017 10
  • 11. Olasılığa Dayalı Örnekleme Yöntemleri • Rassal Örnekleme : Basit tesadüfi örneklemde her evren elemanı tek tek seçilir. Evren küme denilen farklı gruplara bölünebilir ve çalışma için bu kümelerin bazıları rassal (tesadüfi) olarak seçilebilir. Farklı grupların rassal olarak seçimine küme örnekleme yöntemi denir. YAVUZ, 2017 11
  • 12. • Tabakalı Örnekleme : Belli bir değişken dikkate alınarak, bu değişkene ilişkin evrende var olan özelliklerin örnekte de aynı oranda temsil edilmesidir. Örnek ; 2000 kişilik evrende yüksek, orta ve düşük gelir düzeyine göre iş doyumunun farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmak istensin. 2000 kişinin gelir düzeyine göre dağılımı yüksek gelir düzeyinde 500 kişi, orta gelir düzeyinde 600 kişi ve düşük gelir düzeyinde 900 kişi olacak şekilde verilsin. Bu araştırmayı yapmak için 100 kişilik örnek oluşturmak istendiğinde hangi tabakadan kaç kişinin örneğe alınacağı tabakalı örnekleme ile belirlenmelidir. YAVUZ, 2017 12
  • 13. • Kümelere Göre Örnekleme : Elemanların değil de grupların tesadüfi seçildikleri örnekleme türüdür. Grubun bir üyesi olabilmek için ortak bir özelliğe sahip olmak gerekir. YAVUZ, 2017 13
  • 14. • Sistematik Örnekleme : Sistematik örnekleme elemanların her birinin K’inci adlarından seçildiği ve bu adların hepsinin bir liste oluşturduğu bir örnekleme türüdür. Örnek; Polis sayısı 5000 örnek kütle 1000; 5000/1000=5 K=5 yani 5 ve katlarına tesadüf eden her polis örneğe dahil edilecektir YAVUZ, 2017 14
  • 15. Olasılığa Dayalı olmayan Örnekleme Yöntemleri • Kolayda Örnekleme : En az güvenilirdir ancak, en düşük maliyetli ve uygulaması en kolay olan yöntem olduğu için araştırmacılar tarafından tercih edilir. Araştırmacılar kimi isterlerse onları örnekleme alabilirler. • Kasti Örnekleme : Gerekli bilgiyi en iyi sağlayabilecek elemanlar örneklemeye seçilebilmektedir. Ölçüt araştırmacının yargısıdır. YAVUZ, 2017 15
  • 16. • Kota Örnekleme : Örneğe girecek elemanlar araştırmacının kendi isteğine göre belirlenir ve tabakalı örnekleme yönteminin tesadüfi olmayan biçimidir. Bu yöntem tesadüfi olmayan yöntemlere kıyasla örneklemin evreni temsil edebilirliğini arttırmaktadır. • Kartopu Örnekleme : Evrenin sınırlarının ve evrene üye olanların kesin olarak belirlenemediği durumlarda kullanılan yöntemdir. • Özel bir evrenden, örneğin bulunması zor deneklerden (evsizler, tinerciler, kaçak işçiler, vs.) örneklem seçilir. • Birkaç denek belirlenir, onlardan yararlanılarak benzeri diğer kişilerin bilgilerine ulaşılır YAVUZ, 2017 16
  • 17. • Monografik (Amaçsal) Örnekleme : Bazı durumlarda örneklem, evrenin özellikleri hakkındaki bilgiye dayanılarak ve araştırmanın amacına göre seçilir. Bu tip örneklemeye amaçsal örnekleme adı verilir. Amaçsal örneklemede araştırmacı, evreni temsil ettiğini, evrenin tipik bir örneği olduğunu düşündüğü bir alt grubu örneklem olarak seçer. Özellikle örneklem çerçevesinin belirli olmadığı ve araştırmacının evren hakkında bilgili olduğu durumlarda kullanılır. YAVUZ, 2017 17
  • 18. ÖRNEKLEM HATALARI • Popülasyonun gerçek parametresi ile örnekleme istatistiği arasındaki farka örnekleme hatası denir. Ortalamadaki standart hata olarak da bilinir. • Örnekleme planlarının değerlendirilmesinde kullanılan ölçülerden birisi tahmin hatalarının karelerinin ortalamasıdır. Buna ortalama karesel hata ( mean square error ) adı verilir ve kısaca OKH ( MSE ) şeklinde gösterilir. • Bir bireyin taşıdığı özelliklerin, popülasyonun genelindeki özelliklerden rastlantısal olarak farklı olması durumudur. Örnekleme hatası, küçük örnek grupları için fazla, büyük örnek grupları için düşüktür. Yani, bir gruptan ne kadar çok örnek alınırsa, o kadar gerçekçi sonuçlar elde edilir. YAVUZ, 2017 18