ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

Asia

•Download as DOCX, PDF•
•
H
Hannah Plural
1 of 4
Download to read offline
Ang Kapaligiran at Likas na Y aman ng Asya Ang likas na yaman (tinutukoy sa ekonomika bilang yamang lupa, lupain o hilaw na materyal) ay likas na nagkakaroon sa loob ng mga kapaligiran na hindi gaanong ginagambala ng tao, sa isang likas na anyo.Kasalasang binibigyan ng katangian ang likas na yaman sa laki ng kaibahan ng biyolohika na mayroon sa iba't ibang mga ekosistema. Ang Asya ang pinakamalaking kontinente at sumasaklaw sa humigit-kumulang na ikatlong bahagi ng mundo. Ang kontinenteng ito ay ang pinakamalaking lupalop sa buong mundo attinaguriang isa sa pinagsibulan ng mga dakilang Kabihasnan na nagpabago at humubog sa kaisipan at paniniwala ng mga tao sa daigdig nating ito.Ilan sa mga kilalang kabihasnan na nagmula dito sa Asya ay ang kabihasnang Tsina,India, Mesopotamia,Persia atkabihasnang Armaiko na may dalawang sangay-ang Israel at arabo. Sa Asya rin matatagpuan ang Karagatang Indian, Dagat Timog Tsina (ang pinakamalaking dagat sa mundo), Karagatang Pasipiko at Karagatang Artiko. Ang Europa ang kadikitnitong continente na pinaghiwalay lang ng mga hangganan ng kabundukan ng URAL, Dagat ng caspian,Itim na dagat at ng kabundukan ng Cawkasus.Ang Suez Canal naman ang siyang hangganan nito bago dumating sa bansang Ehipto ng kontinenteng Aprika.Sa dami ng mga pangkatng lahi ng mga tao, ang Asya pa rin ang nangunguna at patuloy na yumayabong sa paglabas nito patungo sa iba pang mga bansa at pagdagsa din dito ng mga ibang lahi ng tao mula sa kontinente ng Europa, Amerika at Afrika. Ang Heograpiya ng Asya Mga Anyong-lupa Bilang pinakamalaking kontinente sa buong mundo, matatagpuan sa Asya ang iba't ibang any ong-lupa 1. Bundok at Bulubundukin - ang bundok ay ang any ong-l upa na nakaangat mula sa lebel ng dagat ( sea l evel ) at may taas na umaabot sa 48 Ang tuktok ng Bundok Everest mahigit 2 000 talampakan. Ang mahabang hanay ng mga bundok ay tinatawag na bul ubundukin. Matatagpuan sa Asya ang nagl alakihang bulubundukin. Pinakatanyag sa mga ito ang Himalayas na bumabagtas mul a Pakistan hanggang My anmar. Sa bul ubunduking ito matatagpuan ang Bundok Ev erest, ang itinuturing na pinakamataas na bundok sa mundo. Katabi ng Himalayas ang bul ubunduking Karakoram. Sa daaw ang bul ubunduking ito matatagpuan ang halos l ahat ng pinakamataas na bundok sa daigdig. Ang iba pang mahalagang bulubundukin sa Asy a ay ang Altai, Kunlun, Tien Shan, Hindu Kush, Zagros, Caucasus, at Ural. 2.Bulkan - ito ay biy ak sa ibabaw ng lupa kung saan dumadaloy ang maiinit at tunaw Ang Bundok Fuji sa Japan na mga bato na tinatawag na lav a o kung saan nagmumula ang makapal na alikabok sa pagsabog nito. Dahil sa mga pagsabog, daloy ng lav a, at pagtatapon ng alikabok, karaniwan sa mga bulkanay nakabubuo ng hugis- balisungsong o hugis-apa na bundok, tulad ng Fuji sa japan at May on sa Pilipinas--dalawa sa mga kilalang bulkan sa Asy a. Ang iba pang tany ag na bulkan sa Asy a ay ang krakatoa at Tambora sa Indonesia. Ang Bulkang Pinatubo naman sa Pilipinas ang nagtala ng pinakamapanirang pagsabog nitong huling siglo.
Chocolate Hills ng Pilipinas 3.Burol - ito ay isang nakaangat na any ong-lupa na mas mababa kay sa bundok at karaniwan ay bilugan. Ang rehiy on ng Kwangsi sa timog China ay kilala dahil sa kamangha-mangha niton mga burol. Tany ag din ang Chota Nagpur sa India dahil sa mga burol nito na inukit ng ulan mulanoong panahong prehistoriko. =-=-â–º Dahil naman sa traahedy ang dulot ng Digmaang Koreano, ang mga burol sa mga liblib na lugar sa Tangway ng Korea ay nagkaroon ng mga pangalang tulad ng mga sumusunod: Bunker Hill, old Baddy , Sniper Ridge, Capitol Hill, Triangle Hill, Pike's peak, Jackson Heights, at Jane Russell Hill. Nagsilbing dambana ang mga burol na ito ng libu-libong sundalong Amerikano na nakioaglaban sa Digmaang Koreano. 4. Kapatagan - ito ay pantay at malawak na any ong-lupa. Karaniwan sa mga kapatagan ay malapit sa mga bay bay in. Ang mga kilalang kapatagan sa Asy a ay matatagpuan sa kanluran at hilaga ng Siberia (Russia), silangang bay bay in ng China, silangang bahagi ng Tangway ng Arabia, at gitnang bahagi ng Indochina. 5. Talampas - ito ay may lawak na kapatagan sa tuktok ng isang mataas na any ong-lupa. Ang mahalagang talampas ng gitnang Siberia (Russia), Mongolia, Tibet, Deccan (India), at Turkey . Ilog Huang He o Yellow River 6. Lambak at Lunas ng Ilog - ang l ambak ay kapatagang halos napalilibutan o napagigitnaan ng bulubundukin. Karaniwan sa mga l ambak ay mga lunas ng ilog o river basin, isang mababang lugar kung saan umaagos ang ilog. Ang mahalagang lunas ng il og ng Asya ay ang Indus sa India at Pakistan;Huang He at Yangtze sa China; Irrawaddy sa Myanmar;Chao Phraya sa Thailand;at Mekong na dumadaloy mula Tibet hanggang Vietnam 7. Interyorng kontinenete - kal akihan ng kal upaan ng Asya ay matatagpuan sa interyor ng kontinete. Halos lahat ng matatayog na bul ubundukin ng Asya ay nasa interyor o mal ay o sa baybayin. Sa katunayan, maraming bansang Asyano ang hindi napalilibutan o hinahangganan ng dagat o karagatan tulad ng Laos, Mongol ia, at Nepal. 8. Baybayin - ito ang tawag sa mga anyong-lupa na mal apit sa dagat. Maraming kapatagan sa Asy a ang malapit sa baybayin. 9. Tangway - ito ay kalupaang nakausli sa dagat at halos napalilibutan ng tubig. Ang mahal agang tangway ng Asya ay ang mga tangw ay ng Arabia, India, Mal ay, Indochina, at Kamchatka. 10. Isthmus - ito ay isang makitid na lupain na nagsisilbing tulay na nagdurugtong sa dalawang mal al aking kalupaan. Isang halimbawa nito ang Isthmus ng Suez na nagdurugtong sa mga kontinenteng Asya ng Afrika. 11. Pulo - ito ay isang lupaing napalilibutan ng tubig. Maraming pulo ang matatagpuan sa Asy a. Kabilang sa mga ito ang Honshu at Hokkaido sa Japan;Sumatra at Java sa Indonesia;Luzon at Mindanao sa Pilipinas; at Borneo na pagmamay-ari ng mga bansang Indonesia, Mal aysia, at Brunei. 12. Kapuluan o Arkipelago - ito ay pangkat ng mga pul o. Ang mga bansang Japan, pilipinas, Indonesia, at Maldives ay mga kapuluan. Pinakamalaking arkipelago sa buong mundo
ang bansang Indonesia na tinatanyang mayroong mahigit 13 000 pulo. Mga Anyong-tubig Ang mundo ay may mahigit na 70% katubigan. Ang kontinenete ng Asya ay hindi l amang napalilibutan ng malalawak na karagatan, marami ring anyong-tubig na matatagpuan sa l ooban nito. 1. Karagatan at Dagat - ang mga ito ay mal aw ak na katubigang-alat. Sa hilaga ng Asy a matatagpuan ang Karagatang Arktiko. Mal aking bahagi ng Karagatang Arktiko ang permanenteng nagyeyelo. Karugtong ng karagatang ito ang mga dagat ng silangang Siberia, Laptev, Kara, chukchi, at Barents. Sa katimugan ng Asya matatagpuan ang Karagatang Indian. Karugtong ng Karagatang Indian ang Red Sea. Makikita naman sa sil angan ng Asya ang Karagatang Pasipiko, ang pinakamalawak at pinakamalalim na karagatn sa buong mundo. Ito ay may lawak na 165 384 000 kilometro kwadrado. Karugtong ng Karagatang Pasipiko ang mga dagat ng Timog China, Sil angang China, Japan, Okhotsk, at Bering. Sa hil agang-kanlurang bahagi ng Karagatang Pasipiko matatagpuan ang Marianas Trench. Ito ang pinakamalalim na bambang sa daigdig. Kahabaan ng Ilog Hunag He 2. Ilog - ito ang anyong tubig na dumadaloy mula sa mataas na l ugar tulad ng bundok pababa sa l aw a o dagat, o kaya ay sumasanib sa iba pang mas mal aking ilog. Sa Asya, ang mga kilalang ilog ay ang Ob, Yenisei, at Lena sa Russia;Yangtze at Huang He sa China;Ganges sa Hilagang India at Bangl adesh;Indus sa bandang Tibet, India, at Pakistan;Brahmaputra sa Bangladesh;Tigris sa bahaging Turkey at iraq;Euphrates sa bahaging Turkey, Sy ria, at iraq;Irrawaddy at Salween sa My anmar;at Jordan sa Syria, Israel, at Jordan. Lawa Baikal ng Russia 3. Lawa - ito ay malawak na anyong-tubig na nakukulong ng lupa. May dalwang uri ng l aw a, ang maalat at ang tabang. Maraming mal al awak na lawa na may tubig-alat at napagkakamalang dagat. Halimbawa ng mga ito ang mga dagat ng Dead, Aral, Caspian, at Bl ack. Samantala, ang Lawa ng Baikal naman sa Siberia sa Russia ang pinakmalawwak at pinakamalalim na lawang tabang sa mundo 4. Kipot - isa itong makitid na katubigan na nag- uugnay sa dalawang mas malaking anyong- tubig. Ang kipot ng Bering (Russia) ay nag- uugnay sa mga dagat na Bering t Chukchi. Ang Kipot nga Malacca (Mal aysia) naman ay nag-uugnay sa Karagatang Indian at Dagat Golpo ng Persia Jav a. 5. Golpo - ito ay malawak na karugotng ng dagat. Ang kabuuan ng golpo ay halos napaliligiran ng kalupaan. Sa Asya, tany ag ang Golpo ng Persia dahil sa langis na nakukuha rito. Ang iba pang kilalang golpo sa Asy a ay ang Tonkin, Aden, oman, at Thailand.
6. Look - ito ang kabaligtaran ng golpo. Ang look ay hindi gaanong napaliligiran ng kalupaan. Ang pinakamalaking look sa Asya ay ang look ng Bengal na humhati sa rehiyon ng Timog at Timog-Kanl urang Asya. Ang Asya ay ang isa sa mga lupalop ng mundo. Ang Asya ang may pinakamalaking bahagdan ng populasyon at sa lawak, sapagkat sakop nito ang 1/3 ng mundo. Sa kanluran ng Asya matatagpuan ang lupalop ng Europa; sa timog-silangan at silangan ang Awstralya at Osyanya; sa timog-kanluran naman banda ang Aprika.

More Related Content

Asia

  • 1. Ang Kapaligiran at Likas na Y aman ng Asya Ang likas na yaman (tinutukoy sa ekonomika bilang yamang lupa, lupain o hilaw na materyal) ay likas na nagkakaroon sa loob ng mga kapaligiran na hindi gaanong ginagambala ng tao, sa isang likas na anyo.Kasalasang binibigyan ng katangian ang likas na yaman sa laki ng kaibahan ng biyolohika na mayroon sa iba't ibang mga ekosistema. Ang Asya ang pinakamalaking kontinente at sumasaklaw sa humigit-kumulang na ikatlong bahagi ng mundo. Ang kontinenteng ito ay ang pinakamalaking lupalop sa buong mundo attinaguriang isa sa pinagsibulan ng mga dakilang Kabihasnan na nagpabago at humubog sa kaisipan at paniniwala ng mga tao sa daigdig nating ito.Ilan sa mga kilalang kabihasnan na nagmula dito sa Asya ay ang kabihasnang Tsina,India, Mesopotamia,Persia atkabihasnang Armaiko na may dalawang sangay-ang Israel at arabo. Sa Asya rin matatagpuan ang Karagatang Indian, Dagat Timog Tsina (ang pinakamalaking dagat sa mundo), Karagatang Pasipiko at Karagatang Artiko. Ang Europa ang kadikitnitong continente na pinaghiwalay lang ng mga hangganan ng kabundukan ng URAL, Dagat ng caspian,Itim na dagat at ng kabundukan ng Cawkasus.Ang Suez Canal naman ang siyang hangganan nito bago dumating sa bansang Ehipto ng kontinenteng Aprika.Sa dami ng mga pangkatng lahi ng mga tao, ang Asya pa rin ang nangunguna at patuloy na yumayabong sa paglabas nito patungo sa iba pang mga bansa at pagdagsa din dito ng mga ibang lahi ng tao mula sa kontinente ng Europa, Amerika at Afrika. Ang Heograpiya ng Asya Mga Anyong-lupa Bilang pinakamalaking kontinente sa buong mundo, matatagpuan sa Asya ang iba't ibang any ong-lupa 1. Bundok at Bulubundukin - ang bundok ay ang any ong-l upa na nakaangat mula sa lebel ng dagat ( sea l evel ) at may taas na umaabot sa 48 Ang tuktok ng Bundok Everest mahigit 2 000 talampakan. Ang mahabang hanay ng mga bundok ay tinatawag na bul ubundukin. Matatagpuan sa Asya ang nagl alakihang bulubundukin. Pinakatanyag sa mga ito ang Himalayas na bumabagtas mul a Pakistan hanggang My anmar. Sa bul ubunduking ito matatagpuan ang Bundok Ev erest, ang itinuturing na pinakamataas na bundok sa mundo. Katabi ng Himalayas ang bul ubunduking Karakoram. Sa daaw ang bul ubunduking ito matatagpuan ang halos l ahat ng pinakamataas na bundok sa daigdig. Ang iba pang mahalagang bulubundukin sa Asy a ay ang Altai, Kunlun, Tien Shan, Hindu Kush, Zagros, Caucasus, at Ural. 2.Bulkan - ito ay biy ak sa ibabaw ng lupa kung saan dumadaloy ang maiinit at tunaw Ang Bundok Fuji sa Japan na mga bato na tinatawag na lav a o kung saan nagmumula ang makapal na alikabok sa pagsabog nito. Dahil sa mga pagsabog, daloy ng lav a, at pagtatapon ng alikabok, karaniwan sa mga bulkanay nakabubuo ng hugis- balisungsong o hugis-apa na bundok, tulad ng Fuji sa japan at May on sa Pilipinas--dalawa sa mga kilalang bulkan sa Asy a. Ang iba pang tany ag na bulkan sa Asy a ay ang krakatoa at Tambora sa Indonesia. Ang Bulkang Pinatubo naman sa Pilipinas ang nagtala ng pinakamapanirang pagsabog nitong huling siglo.
  • 2. Chocolate Hills ng Pilipinas 3.Burol - ito ay isang nakaangat na any ong-lupa na mas mababa kay sa bundok at karaniwan ay bilugan. Ang rehiy on ng Kwangsi sa timog China ay kilala dahil sa kamangha-mangha niton mga burol. Tany ag din ang Chota Nagpur sa India dahil sa mga burol nito na inukit ng ulan mulanoong panahong prehistoriko. =-=-â–º Dahil naman sa traahedy ang dulot ng Digmaang Koreano, ang mga burol sa mga liblib na lugar sa Tangway ng Korea ay nagkaroon ng mga pangalang tulad ng mga sumusunod: Bunker Hill, old Baddy , Sniper Ridge, Capitol Hill, Triangle Hill, Pike's peak, Jackson Heights, at Jane Russell Hill. Nagsilbing dambana ang mga burol na ito ng libu-libong sundalong Amerikano na nakioaglaban sa Digmaang Koreano. 4. Kapatagan - ito ay pantay at malawak na any ong-lupa. Karaniwan sa mga kapatagan ay malapit sa mga bay bay in. Ang mga kilalang kapatagan sa Asy a ay matatagpuan sa kanluran at hilaga ng Siberia (Russia), silangang bay bay in ng China, silangang bahagi ng Tangway ng Arabia, at gitnang bahagi ng Indochina. 5. Talampas - ito ay may lawak na kapatagan sa tuktok ng isang mataas na any ong-lupa. Ang mahalagang talampas ng gitnang Siberia (Russia), Mongolia, Tibet, Deccan (India), at Turkey . Ilog Huang He o Yellow River 6. Lambak at Lunas ng Ilog - ang l ambak ay kapatagang halos napalilibutan o napagigitnaan ng bulubundukin. Karaniwan sa mga l ambak ay mga lunas ng ilog o river basin, isang mababang lugar kung saan umaagos ang ilog. Ang mahalagang lunas ng il og ng Asya ay ang Indus sa India at Pakistan;Huang He at Yangtze sa China; Irrawaddy sa Myanmar;Chao Phraya sa Thailand;at Mekong na dumadaloy mula Tibet hanggang Vietnam 7. Interyorng kontinenete - kal akihan ng kal upaan ng Asya ay matatagpuan sa interyor ng kontinete. Halos lahat ng matatayog na bul ubundukin ng Asya ay nasa interyor o mal ay o sa baybayin. Sa katunayan, maraming bansang Asyano ang hindi napalilibutan o hinahangganan ng dagat o karagatan tulad ng Laos, Mongol ia, at Nepal. 8. Baybayin - ito ang tawag sa mga anyong-lupa na mal apit sa dagat. Maraming kapatagan sa Asy a ang malapit sa baybayin. 9. Tangway - ito ay kalupaang nakausli sa dagat at halos napalilibutan ng tubig. Ang mahal agang tangway ng Asya ay ang mga tangw ay ng Arabia, India, Mal ay, Indochina, at Kamchatka. 10. Isthmus - ito ay isang makitid na lupain na nagsisilbing tulay na nagdurugtong sa dalawang mal al aking kalupaan. Isang halimbawa nito ang Isthmus ng Suez na nagdurugtong sa mga kontinenteng Asya ng Afrika. 11. Pulo - ito ay isang lupaing napalilibutan ng tubig. Maraming pulo ang matatagpuan sa Asy a. Kabilang sa mga ito ang Honshu at Hokkaido sa Japan;Sumatra at Java sa Indonesia;Luzon at Mindanao sa Pilipinas; at Borneo na pagmamay-ari ng mga bansang Indonesia, Mal aysia, at Brunei. 12. Kapuluan o Arkipelago - ito ay pangkat ng mga pul o. Ang mga bansang Japan, pilipinas, Indonesia, at Maldives ay mga kapuluan. Pinakamalaking arkipelago sa buong mundo
  • 3. ang bansang Indonesia na tinatanyang mayroong mahigit 13 000 pulo. Mga Anyong-tubig Ang mundo ay may mahigit na 70% katubigan. Ang kontinenete ng Asya ay hindi l amang napalilibutan ng malalawak na karagatan, marami ring anyong-tubig na matatagpuan sa l ooban nito. 1. Karagatan at Dagat - ang mga ito ay mal aw ak na katubigang-alat. Sa hilaga ng Asy a matatagpuan ang Karagatang Arktiko. Mal aking bahagi ng Karagatang Arktiko ang permanenteng nagyeyelo. Karugtong ng karagatang ito ang mga dagat ng silangang Siberia, Laptev, Kara, chukchi, at Barents. Sa katimugan ng Asya matatagpuan ang Karagatang Indian. Karugtong ng Karagatang Indian ang Red Sea. Makikita naman sa sil angan ng Asya ang Karagatang Pasipiko, ang pinakamalawak at pinakamalalim na karagatn sa buong mundo. Ito ay may lawak na 165 384 000 kilometro kwadrado. Karugtong ng Karagatang Pasipiko ang mga dagat ng Timog China, Sil angang China, Japan, Okhotsk, at Bering. Sa hil agang-kanlurang bahagi ng Karagatang Pasipiko matatagpuan ang Marianas Trench. Ito ang pinakamalalim na bambang sa daigdig. Kahabaan ng Ilog Hunag He 2. Ilog - ito ang anyong tubig na dumadaloy mula sa mataas na l ugar tulad ng bundok pababa sa l aw a o dagat, o kaya ay sumasanib sa iba pang mas mal aking ilog. Sa Asya, ang mga kilalang ilog ay ang Ob, Yenisei, at Lena sa Russia;Yangtze at Huang He sa China;Ganges sa Hilagang India at Bangl adesh;Indus sa bandang Tibet, India, at Pakistan;Brahmaputra sa Bangladesh;Tigris sa bahaging Turkey at iraq;Euphrates sa bahaging Turkey, Sy ria, at iraq;Irrawaddy at Salween sa My anmar;at Jordan sa Syria, Israel, at Jordan. Lawa Baikal ng Russia 3. Lawa - ito ay malawak na anyong-tubig na nakukulong ng lupa. May dalwang uri ng l aw a, ang maalat at ang tabang. Maraming mal al awak na lawa na may tubig-alat at napagkakamalang dagat. Halimbawa ng mga ito ang mga dagat ng Dead, Aral, Caspian, at Bl ack. Samantala, ang Lawa ng Baikal naman sa Siberia sa Russia ang pinakmalawwak at pinakamalalim na lawang tabang sa mundo 4. Kipot - isa itong makitid na katubigan na nag- uugnay sa dalawang mas malaking anyong- tubig. Ang kipot ng Bering (Russia) ay nag- uugnay sa mga dagat na Bering t Chukchi. Ang Kipot nga Malacca (Mal aysia) naman ay nag-uugnay sa Karagatang Indian at Dagat Golpo ng Persia Jav a. 5. Golpo - ito ay malawak na karugotng ng dagat. Ang kabuuan ng golpo ay halos napaliligiran ng kalupaan. Sa Asya, tany ag ang Golpo ng Persia dahil sa langis na nakukuha rito. Ang iba pang kilalang golpo sa Asy a ay ang Tonkin, Aden, oman, at Thailand.
  • 4. 6. Look - ito ang kabaligtaran ng golpo. Ang look ay hindi gaanong napaliligiran ng kalupaan. Ang pinakamalaking look sa Asya ay ang look ng Bengal na humhati sa rehiyon ng Timog at Timog-Kanl urang Asya. Ang Asya ay ang isa sa mga lupalop ng mundo. Ang Asya ang may pinakamalaking bahagdan ng populasyon at sa lawak, sapagkat sakop nito ang 1/3 ng mundo. Sa kanluran ng Asya matatagpuan ang lupalop ng Europa; sa timog-silangan at silangan ang Awstralya at Osyanya; sa timog-kanluran naman banda ang Aprika.