ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Ayşe Bingöl

•Download as PPTX, PDF•
•
S
Serkan Korhan

Ayşe Bingöl

1 of 46
Downloaded 15 times
Doç.Dr. Ayşe Bingöl Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı
 “Sonsuz gençlik ve ölümsüzlük” İnsanoğlunun düşü  Yaşlanmayı kabullenmek kolay değil, özellikle de beyin konusunda 4.3.2016 2 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, D2oç.Dr.Ayşe Bingöl
 Yaşlanmak doğal ve kaçınılmaz bir durum  Tüm organlar gibi beyin de yaşlanır 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 3
 Yaşlanmayı reddetmek veya yok saymak kişinin kendini buna hazırlaması fırsatını ve başarılı biçimde yaşlanma şansını kaçırmasına neden oluyor 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 4
Beyni diğer organlardan farklı kılan özellikler1  Doğum anında gelişimini tamamlamamıştır  Gelişim 15-20 yaşlarında tamamlanır  Zihinsel faaliyetler açısından en verimli dönem 20-30 yaşlar  Daha sonra yaşlanma başlar 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 5
Beyni diğer organlardan farklı kılan özellikler2  Beynin ana hücresi Nöron:  Yenilenme özeliği yoktur, yerine yenisi yapılamaz  Doğduğumuz andaki nöronlarımızla ömür boyu idare etmemiz gerekir  Zihinsel yetenek gelişimi nöronlar arasındaki bağlantıların artışı ile olur 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 6
Beyni diğer organlardan farklı kılan özellikler3  Zihinsel beceriler kullanmakla gelişir Kullanılan zihinsel beceriler nöronlar arasındaki bağlantıları arttırır, bu her yaşta mümkündür  En kolay yolu eğitim ve boş zamanları değerlendirici faaliyetler  Kullanılmayan yetenekler zayıflar !!! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 7
Beyni diğer organlardan farklı kılan özellikler4  Beyin çok çalışmaktan zarar görmez !!! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 8
Beynin Yaşlanması1  Zihinsel yaşlanma zannedildiğinden çok daha erken yaşta başlar !!! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 9
Beynin Yaşlanması2  Beynin yaşlanması:  Fiziksel doku yaşlanması  İşlevsel yaşlanma 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 10
Beynin Yaşlanması3  Zihinsel yaşlanma zannedildiğinden çok daha erken yaşta başlar  Beyindeki fiziksel değişiklikler: 30’lu yaşlar  Günlük hayata yansıma (işlevsel değişiklikler): 40’lı yaşlar 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 11
Normal yaşlanmada beyindeki fiziksel değişiklikler1  Beyin hücrelerindeki azalma → Beynin ağırlık ve hacminde azalma (atrofi)  30’lu yaşlarda başlar, 50’li yaşlardan itibaren artar  Beyin ağırlığı her 10 yılda bir % 2-3 azalır 30 yaşında erkek beyni 1400 gr 100 yaşında 1150 gr 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 12
Normal yaşlanmada beyindeki fiziksel değişiklikler2  Nöronlar arası bağlantılar azalır  Haberleşmede kullanılan kimyasal maddeler azalır 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 13
Normal yaşlanmada beyindeki fiziksel değişiklikler3  Beyin damarlarının duvarları kalınlaşır  Esneklikleri azalır  Damarın iç boşluğu daralır  Beyne gelen kan miktarı azalır (80 yaşında % 20 azalma) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 14
Normal yaşlanmada beyindeki fiziksel değişiklikler4  Bu değişiklikler zihinsel yeteneklerde azalmaya yol açmaz  Beyin hastalıklarında bu değişiklikler çok daha şiddetli düzeydedir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 15
Zihinsel yetenek ve beceriler  Çok karmaşık ve çok sayıda Hafıza, öğrenme Sözel ifade, anlama Matematiksel yetenekler Mekansal-uzaysal yetenekler Soyut düşünce Mantık yürütme, karar verme ...... 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 16
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler1  Sağlıklı yaşlanan kişinin zihinsel yeteneklerinin değişmesi şart değil Verdi, Goethe, Galileo, Picasso Mimar Sinan (1489-1588) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 17
Selimiye Camii, Edirne (1575) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 18
Mehmed Paşa Sokolovic Köprüsü, Bosna Hersek (1577) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 19
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler2  “Süper Yaşlılar”  Zihinsel yetenekleri, takvim yaşlarına göre en az 20-30 yıl daha genç olan yaşlılar  En önemli özellikleri: Hiç boş zamanları yok 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 20
Jeanne Calment (1875-1997)  Dünyanın en uzun yaşamış kişisi (122 yaş)  Demansı yok ! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 21
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler3  Beynin çalışma hızının yavaşlaması → İşleri yapmak daha çok zaman alır  Zihinsel esneklik azalması → Alışılmadık durumlarda yeni çözüm üretmede zorlanma (“Yaşlılar tutucudur”) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 22
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler4  Zamanın sınırlanması  Acele, telaş  Psikolojik stres  Olumsuz eleştiri alma korkusu  Yaşantıyı / hızı düzenlemek ile sorun çözülür 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 23
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler5  Çeşitli zihinsel yeteneklerin yaşlanmadan etkilenmesi farklıdır  Sözel yetenekler (kelime hazinesi, genel bilgi, anlama) yaşlanmanın etkilerine karşı daha dirençlidir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 24
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler6  Mantık yürütme ve ince el becerisi isteyen yetenekler yaşlanmadan daha kolay etkilenir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 25
Zihinsel yaşlanmayı etkileyen faktörler1  Yaşlanma hızı ve şekli kişiden kişiye çok farklı  Kalıtım  Eğitim düzeyi  Yaşam biçimi  Kültürel özellikler  İçinde yaşanan toplum 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 26
Zihinsel yaşlanmayı etkileyen faktörler2  Beyin hastalıkları (İnme, Alzheimer hastalığı, ..)  Diğer organlardan kaynaklanan sorunlar  Görme ve işitme  Eklemler  İç organlar (Yüksek tansiyon, şeker hastalığı, yüksek kolesterol, kalp, akciğer, …)  Ruh sağlığı sorunları (öz. Depresyon) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 27
Zihinsel yaşlanmayı etkileyen faktörler2  Diğer organ sistemlerinin bozuklukları beyni etkiler → Genel vücut sağlığı çok önemli (Kilo, tansiyon, kan şekeri, kolesterol orta yaştan itibaren normal sınırlarda tutulmalı) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 28
Sağlıklı zihinsel yaşlanma için gerekenler  Normali nedir ?  Bu konuda ne yapılabilir ? Çaba göstermek 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 29
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler7  Sağlıklı yaşlanmada zihinsel yetenek değişiklikleri çok aşırı düzeyde değildir, kişinin günlük yaşamını etkilemez 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 30
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler8  İnatçı unutkanlık, sağlıklı yaşlanmanın bir parçası değildir ! Bir hastalık belirtisidir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 31
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler9  Kişilik değişikliklerinden ziyade, mevcut kişilik özelliklerinde belirginleşme  Temkinlilik artışı  Kendine olan güvenin azalması  Başarısız olma ihtimali yüksek işlere girişmeme 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 32
Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler10  Dışa dönük, fiziksel olarak aktif, ilgi alanları ve sosyal ilişkileri çok ve çeşitli olan kişiler yaşlanmaya daha dirençli  Depresif kişiler yaşlanmaya daha kolay teslim oluyor 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 33
Toplumdaki yanlış kanılar1  Filmlerdeki yaşlı tiplemeleri Zayıf, kuvvetsiz, hiç bir iş yapmayan, sabit fikirli, geçmişte yaşayan, elleri ve sesi titrek, kambur duruşlu, yavaş ve küçük adımlarla yürüyen  “Yaşlılık ikinci çocukluk” *BUNLAR NORMAL YAŞLANMA DEĞİL ! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 34
Toplumdaki yanlış kanılar1  Filmlerdeki yaşlı tiplemeleri Zayıf, kuvvetsiz, hiç bir iş yapmayan, sabit fikirli, geçmişte yaşayan, elleri ve sesi titrek, kambur duruşlu, yavaş ve küçük adımlarla yürüyen  “Yaşlılık ikinci çocukluk” *BU DEMANS (BUNAMA) ! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 35
Toplumdaki yanlış kanılar1  Filmlerdeki yaşlı tiplemeleri Zayıf, kuvvetsiz, hiç bir iş yapmayan, sabit fikirli, geçmişte yaşayan, elleri ve sesi titrek, kambur duruşlu, yavaş ve küçük adımlarla yürüyen  “Yaşlılık ikinci çocukluk” *BU PARKİNSON HASTALIĞI ! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 36
Toplumdaki yanlış kanılar2 Yaşlı bir kişi  İşe yaramaz  Üretken değildir  Bu durum için yapılabilecek hiç bir şey yoktur 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 37
Yanlış kanılara kişinin kendi katkısı  “Bu yaştan sonra olmaz”  “Artık bizden geçti”  “Yapsam ne işe yarayacak ki ?”  “Çoluk çocuğu kendime güldüremem”  “Bu yaşta elimden ne gelir ki?” 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 38
Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir1  İlk adım psikolojik hazırlık:  Yaşlanmak kaçınılmazdır  Sağlıklı yaşlanmak mümkündür  Toplumdaki kanılar yanlıştır  Çaba göstermeye karar vermek gerekir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 39
Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir2  Başarılı yaşlanan kişi:  Çok işe yarar  Toplumda bir rolü vardır  “Alıcı” değil “verici”dir (en büyük ihtiyacımız, bize ihtiyaç duyulmasıdır) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 40
Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir3  Beynin çalışma hızındaki yavaşlama, zihinsel faaliyet tekrarlanarak aşılabilir  Beyni çalıştıran her türlü faaliyeti sürdürmek önemlidir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 41
Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir4  Aileye düşen görevler: Yaşlı kişinin sorumluluklarını sürdürmesine fırsat vermek “Başımızın tacı” ≠ “Köşe yastığı” 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 42
Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir4  Aileye düşen görevler: Sosyal ve fiziksel açıdan aktif olmaları için desteklemek 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 43
Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir5  Devlete düşen görevler: Sağlıklı yaşlı merkezleri Yaşlılara uygun eğitim programları, kurslar, spor faaliyetleri, kültür faaliyetleri 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 44
 Sağlıklı yaşlanan kişi toplum açısından da büyük kazançtır Herkese sağlıklı 90-100 yaşlar görmeyi diliyorum 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 45
4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 46

More Related Content

Ayşe Bingöl

  • 1. Doç.Dr. Ayşe Bingöl Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı
  • 2.  “Sonsuz gençlik ve ölümsüzlük” İnsanoğlunun düşü  Yaşlanmayı kabullenmek kolay değil, özellikle de beyin konusunda 4.3.2016 2 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, D2oç.Dr.Ayşe Bingöl
  • 3.  Yaşlanmak doğal ve kaçınılmaz bir durum  Tüm organlar gibi beyin de yaşlanır 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 3
  • 4.  Yaşlanmayı reddetmek veya yok saymak kişinin kendini buna hazırlaması fırsatını ve başarılı biçimde yaşlanma şansını kaçırmasına neden oluyor 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 4
  • 5. Beyni diğer organlardan farklı kılan özellikler1  Doğum anında gelişimini tamamlamamıştır  Gelişim 15-20 yaşlarında tamamlanır  Zihinsel faaliyetler açısından en verimli dönem 20-30 yaşlar  Daha sonra yaşlanma başlar 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 5
  • 6. Beyni diğer organlardan farklı kılan özellikler2  Beynin ana hücresi Nöron:  Yenilenme özeliği yoktur, yerine yenisi yapılamaz  Doğduğumuz andaki nöronlarımızla ömür boyu idare etmemiz gerekir  Zihinsel yetenek gelişimi nöronlar arasındaki bağlantıların artışı ile olur 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 6
  • 7. Beyni diğer organlardan farklı kılan özellikler3  Zihinsel beceriler kullanmakla gelişir Kullanılan zihinsel beceriler nöronlar arasındaki bağlantıları arttırır, bu her yaşta mümkündür  En kolay yolu eğitim ve boş zamanları değerlendirici faaliyetler  Kullanılmayan yetenekler zayıflar !!! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 7
  • 8. Beyni diğer organlardan farklı kılan özellikler4  Beyin çok çalışmaktan zarar görmez !!! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 8
  • 9. Beynin Yaşlanması1  Zihinsel yaşlanma zannedildiğinden çok daha erken yaşta başlar !!! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 9
  • 10. Beynin Yaşlanması2  Beynin yaşlanması:  Fiziksel doku yaşlanması  İşlevsel yaşlanma 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 10
  • 11. Beynin Yaşlanması3  Zihinsel yaşlanma zannedildiğinden çok daha erken yaşta başlar  Beyindeki fiziksel değişiklikler: 30’lu yaşlar  Günlük hayata yansıma (işlevsel değişiklikler): 40’lı yaşlar 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 11
  • 12. Normal yaşlanmada beyindeki fiziksel değişiklikler1  Beyin hücrelerindeki azalma → Beynin ağırlık ve hacminde azalma (atrofi)  30’lu yaşlarda başlar, 50’li yaşlardan itibaren artar  Beyin ağırlığı her 10 yılda bir % 2-3 azalır 30 yaşında erkek beyni 1400 gr 100 yaşında 1150 gr 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 12
  • 13. Normal yaşlanmada beyindeki fiziksel değişiklikler2  Nöronlar arası bağlantılar azalır  Haberleşmede kullanılan kimyasal maddeler azalır 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 13
  • 14. Normal yaşlanmada beyindeki fiziksel değişiklikler3  Beyin damarlarının duvarları kalınlaşır  Esneklikleri azalır  Damarın iç boşluğu daralır  Beyne gelen kan miktarı azalır (80 yaşında % 20 azalma) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 14
  • 15. Normal yaşlanmada beyindeki fiziksel değişiklikler4  Bu değişiklikler zihinsel yeteneklerde azalmaya yol açmaz  Beyin hastalıklarında bu değişiklikler çok daha şiddetli düzeydedir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 15
  • 16. Zihinsel yetenek ve beceriler  Çok karmaşık ve çok sayıda Hafıza, öğrenme Sözel ifade, anlama Matematiksel yetenekler Mekansal-uzaysal yetenekler Soyut düşünce Mantık yürütme, karar verme ...... 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 16
  • 17. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler1  Sağlıklı yaşlanan kişinin zihinsel yeteneklerinin değişmesi şart değil Verdi, Goethe, Galileo, Picasso Mimar Sinan (1489-1588) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 17
  • 18. Selimiye Camii, Edirne (1575) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 18
  • 19. Mehmed Paşa Sokolovic Köprüsü, Bosna Hersek (1577) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 19
  • 20. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler2  “Süper Yaşlılar”  Zihinsel yetenekleri, takvim yaşlarına göre en az 20-30 yıl daha genç olan yaşlılar  En önemli özellikleri: Hiç boş zamanları yok 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 20
  • 21. Jeanne Calment (1875-1997)  Dünyanın en uzun yaşamış kişisi (122 yaş)  Demansı yok ! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 21
  • 22. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler3  Beynin çalışma hızının yavaşlaması → İşleri yapmak daha çok zaman alır  Zihinsel esneklik azalması → Alışılmadık durumlarda yeni çözüm üretmede zorlanma (“Yaşlılar tutucudur”) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 22
  • 23. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler4  Zamanın sınırlanması  Acele, telaş  Psikolojik stres  Olumsuz eleştiri alma korkusu  Yaşantıyı / hızı düzenlemek ile sorun çözülür 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 23
  • 24. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler5  Çeşitli zihinsel yeteneklerin yaşlanmadan etkilenmesi farklıdır  Sözel yetenekler (kelime hazinesi, genel bilgi, anlama) yaşlanmanın etkilerine karşı daha dirençlidir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 24
  • 25. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler6  Mantık yürütme ve ince el becerisi isteyen yetenekler yaşlanmadan daha kolay etkilenir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 25
  • 26. Zihinsel yaşlanmayı etkileyen faktörler1  Yaşlanma hızı ve şekli kişiden kişiye çok farklı  Kalıtım  Eğitim düzeyi  Yaşam biçimi  Kültürel özellikler  İçinde yaşanan toplum 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 26
  • 27. Zihinsel yaşlanmayı etkileyen faktörler2  Beyin hastalıkları (İnme, Alzheimer hastalığı, ..)  Diğer organlardan kaynaklanan sorunlar  Görme ve işitme  Eklemler  İç organlar (Yüksek tansiyon, şeker hastalığı, yüksek kolesterol, kalp, akciğer, …)  Ruh sağlığı sorunları (öz. Depresyon) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 27
  • 28. Zihinsel yaşlanmayı etkileyen faktörler2  Diğer organ sistemlerinin bozuklukları beyni etkiler → Genel vücut sağlığı çok önemli (Kilo, tansiyon, kan şekeri, kolesterol orta yaştan itibaren normal sınırlarda tutulmalı) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 28
  • 29. Sağlıklı zihinsel yaşlanma için gerekenler  Normali nedir ?  Bu konuda ne yapılabilir ? Çaba göstermek 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 29
  • 30. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler7  Sağlıklı yaşlanmada zihinsel yetenek değişiklikleri çok aşırı düzeyde değildir, kişinin günlük yaşamını etkilemez 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 30
  • 31. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler8  İnatçı unutkanlık, sağlıklı yaşlanmanın bir parçası değildir ! Bir hastalık belirtisidir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 31
  • 32. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler9  Kişilik değişikliklerinden ziyade, mevcut kişilik özelliklerinde belirginleşme  Temkinlilik artışı  Kendine olan güvenin azalması  Başarısız olma ihtimali yüksek işlere girişmeme 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 32
  • 33. Sağlıklı yaşlanma ve zihinsel yetenekler10  Dışa dönük, fiziksel olarak aktif, ilgi alanları ve sosyal ilişkileri çok ve çeşitli olan kişiler yaşlanmaya daha dirençli  Depresif kişiler yaşlanmaya daha kolay teslim oluyor 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 33
  • 34. Toplumdaki yanlış kanılar1  Filmlerdeki yaşlı tiplemeleri Zayıf, kuvvetsiz, hiç bir iş yapmayan, sabit fikirli, geçmişte yaşayan, elleri ve sesi titrek, kambur duruşlu, yavaş ve küçük adımlarla yürüyen  “Yaşlılık ikinci çocukluk” *BUNLAR NORMAL YAŞLANMA DEĞİL ! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 34
  • 35. Toplumdaki yanlış kanılar1  Filmlerdeki yaşlı tiplemeleri Zayıf, kuvvetsiz, hiç bir iş yapmayan, sabit fikirli, geçmişte yaşayan, elleri ve sesi titrek, kambur duruşlu, yavaş ve küçük adımlarla yürüyen  “Yaşlılık ikinci çocukluk” *BU DEMANS (BUNAMA) ! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 35
  • 36. Toplumdaki yanlış kanılar1  Filmlerdeki yaşlı tiplemeleri Zayıf, kuvvetsiz, hiç bir iş yapmayan, sabit fikirli, geçmişte yaşayan, elleri ve sesi titrek, kambur duruşlu, yavaş ve küçük adımlarla yürüyen  “Yaşlılık ikinci çocukluk” *BU PARKİNSON HASTALIĞI ! 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 36
  • 37. Toplumdaki yanlış kanılar2 Yaşlı bir kişi  İşe yaramaz  Üretken değildir  Bu durum için yapılabilecek hiç bir şey yoktur 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 37
  • 38. Yanlış kanılara kişinin kendi katkısı  “Bu yaştan sonra olmaz”  “Artık bizden geçti”  “Yapsam ne işe yarayacak ki ?”  “Çoluk çocuğu kendime güldüremem”  “Bu yaşta elimden ne gelir ki?” 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 38
  • 39. Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir1  İlk adım psikolojik hazırlık:  Yaşlanmak kaçınılmazdır  Sağlıklı yaşlanmak mümkündür  Toplumdaki kanılar yanlıştır  Çaba göstermeye karar vermek gerekir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 39
  • 40. Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir2  Başarılı yaşlanan kişi:  Çok işe yarar  Toplumda bir rolü vardır  “Alıcı” değil “verici”dir (en büyük ihtiyacımız, bize ihtiyaç duyulmasıdır) 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 40
  • 41. Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir3  Beynin çalışma hızındaki yavaşlama, zihinsel faaliyet tekrarlanarak aşılabilir  Beyni çalıştıran her türlü faaliyeti sürdürmek önemlidir 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 41
  • 42. Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir4  Aileye düşen görevler: Yaşlı kişinin sorumluluklarını sürdürmesine fırsat vermek “Başımızın tacı” ≠ “Köşe yastığı” 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 42
  • 43. Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir4  Aileye düşen görevler: Sosyal ve fiziksel açıdan aktif olmaları için desteklemek 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 43
  • 44. Sağlıklı zihinsel yaşlanma için ne yapılabilir5  Devlete düşen görevler: Sağlıklı yaşlı merkezleri Yaşlılara uygun eğitim programları, kurslar, spor faaliyetleri, kültür faaliyetleri 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 44
  • 45.  Sağlıklı yaşlanan kişi toplum açısından da büyük kazançtır Herkese sağlıklı 90-100 yaşlar görmeyi diliyorum 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 45
  • 46. 4.3.2016 Türkiye Aktif ve Sağlıklı Yaşlanma Zirvesi, Ankara, Doç.Dr.Ayşe Bingöl 46