ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Ayrılık Kaygısı Bozukluğu

•Download as PPT, PDF•
•
T
tumerturkbay

Ayrılık Kaygısı

1 of 21
Download to read offline
AYRILIK KAYGISI BOZUKLUĞU
AYRILIK KAYGISI BOZUKLUĞU (AKB) Anne-babadan ya da bağlılık geliştirilmiş diğer kişilerden ayrılmaya ilişkin olarak duyulan aşırı kaygıdır.
Ayrılık KaygısıAyrılık Kaygısı Okul öncesi döneme kadar süren normal gelişimsel bir fenomendir. Bebekte bağlanmanın başlangıcı olan 6 ncı ayda başlar. 18 nci ayda doruk noktasına ulaşır ve daha sonra yavaş yavaş azalarak okul öncesi döneme (3-5 yaş) kadar sürer.
SINIFLANDIRMANIN TARİHÇESİSINIFLANDIRMANIN TARİHÇESİ DSM-I: Yer almamıştır. DSM-II: “Çocukluk ve Ergenliğin Davranış bozuklukları” Çekilme tepkisi (withdrawing reaction) Aşırı kaygı duyma tepkisi (overanxious reaction) DSM-III ve DSM-III-R: “Çocukluk ya da Ergenlikteki Anksiyete Bozuklukları” Ayrılık kaygısı bozukluğu Çekinme bozukluğu Aşırı kaygı duyma bozukluğu
DSM-IV “Bebeklik, Çocukluk ya da Ergenliğin Diğer Bozuklukları” 1. Ayrılık kaygısı bozukluğu 2. Seçici konuşmazlık 3. Bebeklik ya da küçük çocukluk döneminin tepkisel bağlanma bozukluğu 4. Basmakalıp davranış bozukluğu 5. BTA çocukluk ya da ergenlik bozukluğu
PATOGENEZ 1. GENETİK 2. ÇOCUĞUN MİZACI 3. BAĞLANMA 4. BİYOLOJİK ETMENLER 5. PSİKODİNAMİK KURAMLAR 6. AİLESEL ETMENLER
GENETİK AKB’nun patogenezinde önemli rol oynayan davranışsal ketlenmeyi (behavioral inhibition) kontrol eden özgün bir gen saptanamamıştır. Yapılan bir genetik çalışmada bimonozigot ve dizigot ikizlerde davranış örüntüsü yönünden konkordans saptanmıştır (Zeanah ve ark. 1997).
ÇOCUĞUN MİZACIÇOCUĞUN MİZACI “Davranışsal ketlenme” (Behavioral Inhibition): Utangaç, sessiz ve tanımadıkları kişilere karşı çekingen davranışlar. “Aşırı tepkisel” (High Reactivity): Yeni uyaranlara yüksek düzeyde motor etkinlik ve ağlama cevabı. Bu çocukların %60’ının daha sonraları davranışsal ketlenme biçiminde mizaç gösterdikleri bildirilmektedir.
Davranışsal Ketlenme Yapılan çalışmalarda davranışsal ketlenmenin, çocukluktaki anksiyete bozukluğu riskini artırdığı saptanmıştır. “Davranışsal Ketlenme” üzerinde 2 önemli faktör rol oynar: 1. Genetik 2. Çevresel etmenler içinde Gösterilen duygulanım (Expressed Emotion)
Gösterilen Duygulanım 1. Aşırı ve/veya olumsuz eleştiricilik bileşeni: Çocuktaki yıkıcı ve zarar verici davranışlarla ilişkili 2. Aşırı koruyuculuk veya müdahalecilik bileşeni: Çocukta anksiyete bozuklukları ile ilişkili
BAĞLANMA Güvenli (secure) çocuk Güvensiz-sakınan (insecure-avoidant) çocuk Güvensiz-ikilemli (insecure-ambivalent) çocuk Güvensiz-düzensiz (insecure- disorganised) çocuk Anksiyete bozukluğu ile çocukların güvensiz bağlanmaları arasında ilişki olduğunu saptanmıştır (Manassis ve ark. 1994).
BİYOLOJİK ETMENLER 1. EEG bazal kayıtlarında sağ frontal aktivasyonda artış olduğu 2. Adrenerjik işlev bozukluğu: bazalde daha yüksek kalp atım hızı ve kan basınç düzeylerinin olduğu bulunmuş 3. Tükürükte kortizol ve vagal tonusun ölçülmesi ile davranışsal ketlenme ilişkisi
Psikodinamik Kuramlar Freud: “Maternal nesne kaybı” Bowlby: Bağlanma Mahler: Nesne ilişkileri
AİLESEL ETMENLERAİLESEL ETMENLER 1. Anne-baba nevrotizmi 2. Karşılıklı aşırı bağımlılığın olduğu anne-çocuk ilişkişi (aşırı koruyucu ve kollayıcı anne) 3. Kusurlu sosyalleşme
EPİDEMİYOLOJİ Çocuk ve ergenlerin %4’ünde Kız /Erkek oranı yaklaşık 3/1 AKB üç dönemde sık olarak gözlenir: 1. En sık olarak ilkokula başlarken ve hemen sonrasında, 2. Okul değişimi ile ilişkin olarak 11 yaş civarında, 3. 14 yaş ve sonrasında.
KLİNİK BULGULAR Bağlandıkları Kişiye Yönelik Davranışları Uyku sorunları Somatik (bedensel) yakınmalar Okul Reddi
Kolaylaştırıcı Etmenler Okul değişikliği Evin taşınması veya göç Anne-babanın ayrılması veya boşanması Aile içi şiddetin olması Anne ve/veya babanın ya da çocuğun hastanede yatması Çocuğun yakınlarının ciddi hastalıkları veya ölümü Okulda gerginlik
TANI VE DEĞERLENDİRME Bir çok kaynaktan (ebeveyn, öğretmen, çocuk vs) alınan bilgilere DSM-IV tanı ölçütlerine göre: 8 ölçütten üçünün olması yeterlidir Gelişim düzeyinden beklenenin üzerinde olduğunda En az 4 hafta sürmesi 18 yaşından önce başlaması koşuldur
AYIRICI TANI Depresyon Çekinme bozukluğu Aşırı kaygı duyma bozukluğu Sosyal fobi Davranım Bozukluğu Panik Bozukluğu
TEDAVİ Davranış tedavisi Aile tedavisi Oyun tedavisi/psikoterapi İlaç tedavisi
GİDİŞ Yaklaşık 2/3’ü basit davranışsal yaklaşımlarla kısa sürede düzelir. AKB tipik olarak alevlenme ve iyileşmelerle seyreder. Okul reddi olan 11 yaşın altındaki çocukların %89’unun kısa sürede okula dönebildikleri, buna karşın 11 yaşın üstündeki çocuklarda okula dönüş oranı %36.

More Related Content

Ayrılık Kaygısı Bozukluğu

  • 2. AYRILIK KAYGISI BOZUKLUĞU (AKB) Anne-babadan ya da bağlılık geliştirilmiş diğer kişilerden ayrılmaya ilişkin olarak duyulan aşırı kaygıdır.
  • 3. Ayrılık KaygısıAyrılık Kaygısı Okul öncesi döneme kadar süren normal gelişimsel bir fenomendir. Bebekte bağlanmanın başlangıcı olan 6 ncı ayda başlar. 18 nci ayda doruk noktasına ulaşır ve daha sonra yavaş yavaş azalarak okul öncesi döneme (3-5 yaş) kadar sürer.
  • 4. SINIFLANDIRMANIN TARİHÇESİSINIFLANDIRMANIN TARİHÇESİ DSM-I: Yer almamıştır. DSM-II: “Çocukluk ve Ergenliğin Davranış bozuklukları” Çekilme tepkisi (withdrawing reaction) Aşırı kaygı duyma tepkisi (overanxious reaction) DSM-III ve DSM-III-R: “Çocukluk ya da Ergenlikteki Anksiyete Bozuklukları” Ayrılık kaygısı bozukluğu Çekinme bozukluğu Aşırı kaygı duyma bozukluğu
  • 5. DSM-IV “Bebeklik, Çocukluk ya da Ergenliğin Diğer Bozuklukları” 1. Ayrılık kaygısı bozukluğu 2. Seçici konuşmazlık 3. Bebeklik ya da küçük çocukluk döneminin tepkisel bağlanma bozukluğu 4. Basmakalıp davranış bozukluğu 5. BTA çocukluk ya da ergenlik bozukluğu
  • 6. PATOGENEZ 1. GENETİK 2. ÇOCUĞUN MİZACI 3. BAĞLANMA 4. BİYOLOJİK ETMENLER 5. PSİKODİNAMİK KURAMLAR 6. AİLESEL ETMENLER
  • 7. GENETİK AKB’nun patogenezinde önemli rol oynayan davranışsal ketlenmeyi (behavioral inhibition) kontrol eden özgün bir gen saptanamamıştır. Yapılan bir genetik çalışmada bimonozigot ve dizigot ikizlerde davranış örüntüsü yönünden konkordans saptanmıştır (Zeanah ve ark. 1997).
  • 8. ÇOCUĞUN MİZACIÇOCUĞUN MİZACI “Davranışsal ketlenme” (Behavioral Inhibition): Utangaç, sessiz ve tanımadıkları kişilere karşı çekingen davranışlar. “Aşırı tepkisel” (High Reactivity): Yeni uyaranlara yüksek düzeyde motor etkinlik ve ağlama cevabı. Bu çocukların %60’ının daha sonraları davranışsal ketlenme biçiminde mizaç gösterdikleri bildirilmektedir.
  • 9. Davranışsal Ketlenme Yapılan çalışmalarda davranışsal ketlenmenin, çocukluktaki anksiyete bozukluğu riskini artırdığı saptanmıştır. “Davranışsal Ketlenme” üzerinde 2 önemli faktör rol oynar: 1. Genetik 2. Çevresel etmenler içinde Gösterilen duygulanım (Expressed Emotion)
  • 10. Gösterilen Duygulanım 1. Aşırı ve/veya olumsuz eleştiricilik bileşeni: Çocuktaki yıkıcı ve zarar verici davranışlarla ilişkili 2. Aşırı koruyuculuk veya müdahalecilik bileşeni: Çocukta anksiyete bozuklukları ile ilişkili
  • 11. BAĞLANMA Güvenli (secure) çocuk Güvensiz-sakınan (insecure-avoidant) çocuk Güvensiz-ikilemli (insecure-ambivalent) çocuk Güvensiz-düzensiz (insecure- disorganised) çocuk Anksiyete bozukluğu ile çocukların güvensiz bağlanmaları arasında ilişki olduğunu saptanmıştır (Manassis ve ark. 1994).
  • 12. BİYOLOJİK ETMENLER 1. EEG bazal kayıtlarında sağ frontal aktivasyonda artış olduğu 2. Adrenerjik işlev bozukluğu: bazalde daha yüksek kalp atım hızı ve kan basınç düzeylerinin olduğu bulunmuş 3. Tükürükte kortizol ve vagal tonusun ölçülmesi ile davranışsal ketlenme ilişkisi
  • 13. Psikodinamik Kuramlar Freud: “Maternal nesne kaybı” Bowlby: Bağlanma Mahler: Nesne ilişkileri
  • 14. AİLESEL ETMENLERAİLESEL ETMENLER 1. Anne-baba nevrotizmi 2. Karşılıklı aşırı bağımlılığın olduğu anne-çocuk ilişkişi (aşırı koruyucu ve kollayıcı anne) 3. Kusurlu sosyalleşme
  • 15. EPİDEMİYOLOJİ Çocuk ve ergenlerin %4’ünde Kız /Erkek oranı yaklaşık 3/1 AKB üç dönemde sık olarak gözlenir: 1. En sık olarak ilkokula başlarken ve hemen sonrasında, 2. Okul değişimi ile ilişkin olarak 11 yaş civarında, 3. 14 yaş ve sonrasında.
  • 16. KLİNİK BULGULAR Bağlandıkları Kişiye Yönelik Davranışları Uyku sorunları Somatik (bedensel) yakınmalar Okul Reddi
  • 17. Kolaylaştırıcı Etmenler Okul değişikliği Evin taşınması veya göç Anne-babanın ayrılması veya boşanması Aile içi şiddetin olması Anne ve/veya babanın ya da çocuğun hastanede yatması Çocuğun yakınlarının ciddi hastalıkları veya ölümü Okulda gerginlik
  • 18. TANI VE DEĞERLENDİRME Bir çok kaynaktan (ebeveyn, öğretmen, çocuk vs) alınan bilgilere DSM-IV tanı ölçütlerine göre: 8 ölçütten üçünün olması yeterlidir Gelişim düzeyinden beklenenin üzerinde olduğunda En az 4 hafta sürmesi 18 yaşından önce başlaması koşuldur
  • 19. AYIRICI TANI Depresyon Çekinme bozukluğu Aşırı kaygı duyma bozukluğu Sosyal fobi Davranım Bozukluğu Panik Bozukluğu
  • 20. TEDAVİ Davranış tedavisi Aile tedavisi Oyun tedavisi/psikoterapi İlaç tedavisi
  • 21. GİDİŞ Yaklaşık 2/3’ü basit davranışsal yaklaşımlarla kısa sürede düzelir. AKB tipik olarak alevlenme ve iyileşmelerle seyreder. Okul reddi olan 11 yaşın altındaki çocukların %89’unun kısa sürede okula dönebildikleri, buna karşın 11 yaşın üstündeki çocuklarda okula dönüş oranı %36.