2. PPRROOSSEESS PPEEMMBBEENNTTUUKKAANN
KKEERRAAJJAAAANN DDII MMAALLAAYYSSIIAA
SISTEM PENTADBIRAN
Merujuk bahagian2 yang setiap satunya ada fungsi dan
peranan. Setiap bahagian beroperasi - memelihara
keseluruhan sistem pentadbiran.
Dalam sistem pemerintahan negara tiga badan utama
pemerintahan (eksekutif), perundangan (legislatif) &
kehakiman.
Struktur pemerintahan & pentadbiran persekutuan &
negeri.
Kjaan Persekutuan bertanggungjawab pada
keseluruhan Persekutuan Malaysia ; Kerajaan Negeri
menguruskan pentadbiran diperingkat negeri
berdasarkan kuasa pada Perlembagaan Persekutuan.
Keseluruhan pentadbiran negara - beroperasi dgn
lancar jika struktur dan sistem ini dapat berfungsi
dengan sistematik.
Secara keseluruhannya pemerintahan negara
merupakan satu sistem pentadbiran yang merangkumi
bahagian-bahagian tertentu yang mempunyai
perwakilan yang dilantik dan dipilih
3. SISTEM PPEENNTTAADDBBIIRRAANN MMAALLAAYYSSIIAA
Yang di Pertuan Agong
Rulers Council
Perundangan Eksekutif Kehakiman
Kabinet Mahkamah Persekutuan
Kementerian
Parlimen
Dewan
Negara
Dewan
Rakyat
Mahkamah Rayuan
Mahkamah Tinggi
Borneo
Mahkamah Tinggi
Malaya
Mahkamah Sesyen Mahkamah Sesyen
Mahkamah Majistret Mahkamah Majistret
4. TTEEOORRII PPEENNGGAASSIINNGGAANN KKUUAASSAA
Montesque - corak pemerintahan sesebuah negara perlu
diasingkan ; pembahagian kuasa perlu dilakukan bagi
mengelakkan dominasi kuasa oleh pihak-pihak tertentu.
TTeeoorrii PPeennggaassiinnggaann KKuuaassaa & di Malaysia konsep
ini dilihat 3 bentuk pemerintahan yang utama:
Badan Eksekutif
Badan Perundangan
Badan Kehakiman
bermakna setiap badan mempunyai tugas dan peranan
yang dikhususkan ; tidak secara menyeluruh kerana
terdapat pertindihan kuasa antara satu sama lain
5. KOMPONEN2 UTAMA DLM
SISTEM KERAJAAN MALAYSIA
BADAN EKSEKUTIF
bertanggungjawab laksanakan urusan pemerintahan &
pentadbiran serta mempunyai penjawat2 berperanan
laksanakan undang2 yang telah diluluskan oleh Badan
Perundangan.
jentera paling utama utk kepentingan & kesejahteraan
rakyat & negara.
2 peringkat iaitu:
Kerajaan Persekutuan
Kerajaan Negeri
peringkat persekutuan Jemaah Menteri (Kabinet) ;
peringkat negeri Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri
(EXCO)
6. BADAN EKSEKUTIF PERINGKAT PERSEKUTUAN
Kuasa Badan Eksekutif - terletak pada Yang
DiPertuan Agong
dilaksanakan oleh Jemaah Menteri / mana2 menteri
yang diberi kuasa oleh Jemaah Menteri.
tugas eksekutif boleh diberi kpd Suruhanjaya,
Imigresen / Kastam melalui undang-undang oleh
Parlimen.
Berdasarkan Perlembagaan, Yang DiPertuan Agong
hendaklah menjalankan kuasa atas nasihat Jemaah
Menteri atau Menteri.
7. YANG DI-PERTUAN AGONG
Keanggotaan
dipilih Majlis Raja-Raja Melayu
sistem giliran / 5 tahun
raja/sultan/yang dipertuan besar
Kedudukan
ketua negara/ persekutuan
ketua eksekutif
raja berpelembagaan
Kuasa budi bicara
melantik Perdana Menteri
tidak mempersetujui permintaan pembubaran Parlimen
memanggil persidangan Majlis Raja-raja untuk
membincangkan tentang kedudukan / keistimewaan mereka
Kuasa bukan budi bicara
ketua agama Islam (wilayah persekutuan/negeri tidak
beraja/negeri sendiri)
mengetuai angkatan tentera Malaysia
melantik Hakim/Peguam negara/Yang Dipertuan Negeri/ahli
Suruhanjaya
8. Perkara-perkara yang tidak boleh dilakukan oleh
Yang DiPertuan Agong menurut Perkara 34
Perlembagaan Persekutuan ialah:
Baginda tidak boleh menjalankan tugasnya
sebagai raja di negeri baginda kecuali tugas2
baginda sebagai Ketua agama Islam.
Baginda tidak boleh memegang sesuatu
jawatan yang baginya ada apa-apa saraan.
Baginda tidak boleh mengambil bahagian yang
aktif dalam apa jua perusahaan
Tidak boleh menerima apa-apa emolumen
sebagai raja di bawah perlembagaan atau
undang-undang negeri baginda
Tidak boleh meninggalkan persekutuan selama
lebih 15 hari pada sesuatu ketika tanpa
mendapat persetujuan dari Majlis Raja-raja
kecuali atas urusan rasmi negara.
9. PEMILIHAN YANG DIPERTUAN AGONG
dipilih dari kalangan Raja-Raja Melayu dari 9 negeri mengikut
giliran negeri masing-masing.
Seseorang raja layak dipilih kecuali:
Baginda masih seorang remaja.
Baginda sendiri memutuskan tidak mahu dipilih
(walaupun tiba gilirannya)
Ada kekurangan yang dialami oleh baginda seperti
keuzuran fizikal atau mental atau
Atas sebab-sebab lain yang meyakinkan ahli Majlis
dengan sokongan undi minimum lima orang.
Sultan atau raja paling kanan layak dilantik dan
kekananan seseorang sultan atau raja adalah
berdasarkan kepada tempuh beliau menaiki tahta
Kerajaan Negeri.
Tempoh bagi menjawat jawatan Yang DiPertuan Agong
adalah selama lima tahun. Walaubagaimana pun tempoh
ini boleh dipendekan jika berlaku kemangkatan atau
baginda terhenti dari menjadi raja negeri baginda atau
baginda menarik diri dengan menulis surat kepada Majlis
Raja-Raja.
Seseorang Yang DiPertuan Agong boleh dilucutkan
jawatan jika difikirkan wajar oleh sekumpulan yang
berada pada status yang sama. Perlucutan boleh dibuat
berdasarkan undi sulit oleh Raja-Raja Melayu.
10. MAJLIS RAJA-RAJA
institusi - 1948 -dianggotai raja dan sultan dari 9 buah negeri,
Yang diPertua Negeri bagi Melaka, Pulau Pinang, Sabah dan
Sarawak serta Setiausaha-Penyimpan Mohor Besar.
Tugas:
Memilih Yang DiPertuan Agong dan Timbalannya.
Memberi persetujuan / penolakan tentang adat istiadat
agama Islam bagi Persekutuan kecuali Sabah dan
Sarawak.
Memberi persetujuan / enggan pada mana-mana
undang2 atau memberi nasihat tentang perlantikan
mana-mana jawatan yang memerlukan persetujuan
Majlis Raja-Raja.
Memikirkan tentang polisi negara dan perkara yang
difikirkan patut.
YDPA atas nasihat PM perlu berunding dengan Majlis Raja-
Raja dalam perlantikan t:
Perlantikan Ketua Hakim Negara, 2 orang Hakim Besar
dan Hakim Mahkamah Agung serta 2 orang Hakim
Mahkamah Tinggi.
Perlantikan Ketua Audit Negara
Perlantikan ahli dari berbagai Suruhanjaya
Perkhidmatan awam dan Suruhanjaya Pilihan raya.
11. KABINET
Sebelum dikenali sbg Kabinet - dikenali sbg
Majlis Mesyuarat Kerajaan Persekutuan.
Bermula dgn penubuhan mini kabinet -dikenali
sbg Sistem Ahli (1951).
Anggota2 Kabinet 速 PM sbg ketua & Menteri2
yang dilantik oleh Yang DiPertuan Agong atas
nasihat PM.
Tugas2 Kabinet:
Membentuk dasar-dasar utama negara
Memutuskan pendirian kerajaan
Membantu penyelarasan pentadbiran kerajaan
pusat
Melaksanakan kuasa eksekutif Yang DiPertuan
Agong
12. PERDANA MENTERI
dilantik oleh Yang DiPertuan Agong sbg Ketua Kabinet-dari
kalangan ahli Dewan Rakyat.
PM boleh mengetuai Kabinet selagi mendapat
kepercayaan sebilangan besar ahli-ahli Dewan Rakyat,
melainkan jika atas permintaannya Yang di-Pertuan
Agong membubarkan parlimen.
Sekiranya gagal mendapat sokongan ahli-ahli kabinet,
PM terpaksa meletakkan jawatan mengikut Perkara 43
(4) Perlembagaan Persekutuan
PM 1: Tunku AAbbdduull RRaahhmmaann PPuuttrraa AAll--HHaajj
PPMM 22:: TTuunn HHuusssseeiinn OOnnnn
PPMM 33:: TTuunn AAbbdduull RRaazzaakk
PPMM 44:: DDaattoo SSeerrii DDrr.. MMaahhaatthhiirr
PPMM 55:: DDaattoo SSeerrii AAbbdduullllaahh HHjj BBaaddaawwii
13. MENTERI
semua menteri 速 ahli Kabinet, walaupun tidak
tercatat dalam Perlembagaan. Dalam konteks
pemerintahan demokrasi, ahli-ahli Kabinet akan
membentuk badan kerajaan yang memerintah.
Seseorang menteri boleh mengetuai satu / lebih
portfolio - kementerian. Penentuan - akan dilakukan
oleh PM.
Timbalan Menteri juga akan dilantik oleh YDPA atas
nasihat PM bagi membantu menteri. Mereka yang
dilantik sebagai Timbalan Menteri dari kalangan ahli
Dewan Rakyat dan Dewan Negara adalah bukan ahli
Kabinet.
menteri2 yang dilantik tanpa kementerian yang
dikenali sebagai Menteri Tidak Berfortfolio yang
ditugaskan untuk membantu Perdana Menteri
menjalankan tugas-tugas tertentu
14. SURUHANJAYA
bertujuan untuk memastikan perlaksanaan
pentadbiran berjalan lancar, bijak, adil dan sistematik.
Ahli-ahli suruhanjaya -dilantik secara khas oleh YDPA
dgn nasihat Majlis Raja-Raja supaya tiada
campurtangan pihak-pihak tertentu.
Contoh suruhanjaya tetap 速 SPR & Suruhanjaya
Perkhidmatan ; suruhanjaya sementara - dilantik
untuk menyiasat / menyelesaikan masalah dan isu
semasa.
SURUHANJAYA
SURUHANJAYA TETAP SURUHANJAYA
SEMENTARA
15. BADAN EKSEKUTIF PERINGKAT KERAJAAN NEGERI
pemerintahan dan pentadbiran dilakukan oleh
Kerajaan Negeri.
Setiap negeri membentuk Kerajaan Negeri yang
mempunyai kuasa mentadbir negeri berkenaan.
Tetapi hubungan antara Kerajaan Pusat dan
Kerajaan Negeri adalah rapat dan terperlihara
mengikut peruntukan Perlembagaan.
Badan Eksekutif diperingkat negeri terdiri dari Raja,
Sultan atau Yang Dipertua Negeri serta Majlis
Mesyuarat Negeri
16. RAJA / SULTAN / YANG DIPERTUA NEGERI
KEDUDUKAN KUASA BUDI BICARA KUASA ATAS NASIHAT
-ketua utama
negeri
-puncak kuasa
eksekutif
-memerintah ikut
perlembagaan
-melantik Menteri Besar/Ketua Menteri
-menolak pembubaran Dewan Undangan
Negeri
-memanggil persidangan Majlis Raja-raja
-melantik waris, Permaisuri, Pemangku Raja,
Jemaah Pemangku Raja.
-Melantik orang menyandang pangkat,
gelaran, kemuliaan dan kebesaran.
-Membuat peraturan bagi balai diraja dan
istana.
-ketua agama Islam
kecuali YDP
-melantik ahli EXCO
-memberi anugerah
pingat/darjah
-melantik majistret
-memperkenankan
rang undang-undang
17. MAJLIS MESYUARAT KERAJAAN NEGERI
Menteri Besar mengetuai negeri2 yang
mempunyai Raja/Sultan ;Ketua Menteri
mengetuai negeri2 tidak beraja.
Di Sabah dikenali sebagai Kabinet ; Sarawak,
dikenali sebagai Majlis Tertinggi
CIRI-CIRI TUGAS
-Diketuai Menteri Besar / Ketua Menteri
-Mengandungi tiga ahli pegawai (ex-officio):
Setiausaha Kerajaan Negeri
Pegawai Kewangan
Penasihat Undang-undang
-Membentuk dasar-dasar utama kerajaan
negeri.
-Membincangkan dan memutuskan
pendirian kerajaan dalam isu-isu semasa
-Membantu menyelaras perlaksanaan
dasar kerajaan
-Bertindak sebagai penasihat kepada Raja
atau Yang Dipertua Negeri.
18. BADAN PERUNDANGAN
Fungsi - menggubal, meminda dan meluluskan undang-undang.
di peringkat Persekutuan dilaksanakan di Parlimen ; di
peringkat negeri pula dilaksanakan oleh Dewan Undangan
Negeri.
Perlembagaan Persekutuan yang mengizinkan badan
pemerintahan 速 Kabinet (Jemaah Menteri) bagi menggubal,
meminda dan meluluskan undang-undang atas nama Parlimen
untuk dikuatkuasakan oleh menteri atau pihak berkuasa yang
lain.
Prosidur ini yang dikenali sebagai undang-undang perwakilan
yang juga dilaksanakan diperingkat negeri.
Undang-undang yang digubal melalui Badan Perundangan
akan digunapakai oleh Badan Eksekutif untuk mentadbir dan
mengurus pemerintahan negara dan negeri.
Setiap undang-undang yang diluluskan oleh Parlimen atau
Dewan Undangan Negeri perlu mendapat perkenan YDPA atau
Sultan dan Yang Dipertua Negeri sebelum dikuatkuasakan
19. SUMBER UNDANG-UNDANG MALAYSIA
AKTA 速 Undang-undang yang diluluskan oleh
Parlimen mulai 11 September 1959 hingga sekarang.
ORDINAN 速 Undang-undang yang diluluskan oleh
Badan Perundangan Persekutuan antara 1 Februari
1948 dan 10 September 1959.
ENAKMEN 速 Undang-undang yang dibuat oleh
Dewan Undangan Negeri kecuali Sabah dan
Sarawak.
PERUNDANGAN SUBSIDIARI 速 Peraturan-peraturan
dan kaedah yang dibuat oleh seseorang
lazimnya seorang Menteri atau badan dibawah
kuasa yang diwakilkan atau diberikan oleh Akta
Parlimen atau Enakmen Dewan Undangan Negeri
20. UNDANG-UNDANG BERTULIS UNDANG-UNDANG TIDAK BERTULIS
-perlembagaan
-akta-akta yang diluluskan oleh
Parlimen
-enakmen dan ordinan
-perundangan subsidiari
-undang-undang adat
-undang-undang Islam
-undang-undang Inggeris
-keputusan-keputusan mahkamah:
keputusan undang-undang Mahkamah
Tinggi dan Mahkamah Persekutuan.
Keputusan ini dibuat secara sistematik
dengan menggunakan doktrin duluan
kehakiman yang mengikat.
21. YDPA
bertindak sebagai Ketua - Walaupun salah satu
komponen Parlimen, baginda tidak terlibat dalam
membuat undang2.
Tugas - memperkenankan undang-undang yang
telah digubal oleh ahli-ahli Dewan Negara & Dewan
Rakyat.
Selain itu - menyampaikan titah ucapan di kedua-dua
Dewan apabila perlu dan ini hanya dilakukan
pada permulaan setiap sesi Parlimen yang bermula
pada awal tahun, membubarkan Parlimen,
menamatkan penggal Parlimen (mengikut nasihat
Jemaah Menteri) dan memanggil mesyuarat
Parlimen.
22. DEWAN NEGARA
Menurut peruntukan Perlembagaan Persekutuan,
Dewan Negara mempunyai 69 orang ahli atau
Senator berumur 30 tahun ke atas.
Dua kategori ahli :
26 orang ahli adalah daripada 13 buah negeri, setiap negeri
diwakili oleh 2 orang ahli. Ahli-ahli ini adalah dipilih oleh
Majlis Undang-undang Negeri di bawah perkara 45(1) (a)
Perlembagaan Persekutuan
43 orang ahli yang dilantik Yang di-Pertuan Agong, termasuk
dua orang ahli dari Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan
seorang ahli dari Wilayah Persekutuan Labuan
Jawatan Senator yang dijawat - untuk tempoh 3
tahun sahaja- tidak boleh memegang jawatan itu
melebihi dua penggal.
Dewan Negara dipengerusikan oleh seorang Yang
Dipertua dan Timbalan Yang Dipertua.
Peranan ahli-ahli Dewan Rakyat - membahaskan
rang undang-undang yang telah diluluskan oleh
Dewan Rakyat
23. DEWAN RAKYAT
Keanggotaan = 195 orang 速 193 orang dipilih
melalui piliharaya setiap 5 tahun sekali & 2 lagi
dilantik sebagai Timbalan Yang Dipertua Dewan.
Peranan - untuk menggubal rang undang-undang.
Syarat-syarat menyebabkan seseorang ahli lucut :
Gila.
Muflis.
Memegang jawatan bergaji.
Mungkir menghantar penyata perbelanjaan pilihan raya
dalam tempoh 33 hari selepas pilihan raya disiarkan.
Melakukan kesalahan jenayah dan disabit kesalahan.
Dengan rela memperoleh kerakyatan asing
24. DEWAN NEGARA & DEWAN RAKYAT
Seseorang itu akan hilang kelayakan untuk
memegang jawatan :
Orang gila
Bankrap
Memegang jawatan bergaji
Orang yang mungkir menghantar penyata
perbelanjaan pilihan raya bagi Parlimen /
Dewan Undangan Negeri
Disabitkan kesalahan jenayah
Memperolehi kewarganegaraan asing dengan
kerelaan sendiri
25. FUNGSI DAN KUASA PARLIMEN
Kuasa perundangan: membuat, meminda & memansuhkan
Mengenakan cukai-cukai baru, tambahan atau memansuhkan
Meluluskan belanjawan negara
Perlembagaan peruntukkan:
Senarai Persekutuan
Senarai Negeri
Senarai Bersama
PERSIDANGAN PARLIMEN
Pilihanraya umum diadakan dlm tempoh 60 hari -Semenanjung &
90 hari - Sabah dan Sarawak.
YDPA mesti memanggil Parlimen untuk bersidang dalam tempoh
120 hari selepas tarikh pembubaran Parlimen
26. BADAN PERUNDANGAN NEGERI
Fungsi untuk membuat undang-undang
Raja/Yang Dipertua Negeri
Kuasa untuk memanggil, menangguh dan membubarkan
DUN.
Rang undang-undang perlu mendapat kelulusan.
Dewan Undangan Negeri
menyerupai Parlimen di peringkat persekutuan.
Berfungsi - majlis yang mendengar, membahas dan
menggubal rang undang-undang negeri untuk
diterimapakai.
Terdiri daripada sebilangan ahli yang dipilih oleh rakyat
dan berumur 21 tahun ke atas.
Memegang jawatan lima tahun
27. PROSES MEMBUAT UNDANG2
1. CADANGAN oleh
Kerajaan atau Wakil
Rakyat
2. Penguam
MENGGUBAL rang
undang-undang.
3. Diperkenalkan tanpa
bahas pada BACAAN
PERTAMA di Dewan
Rakyat.
4. Dibahaskan dari segi
dasar di Dewan Rakyat
pada BACAAN KEDUA.
Sekiranya mendapat
kelulusan
5. Dibincang secara
terperinci di
PERINGKAT
JAWATANKUASA di
Dewan Rakyat.
6. Dibahaskan dengan
pindaan terperinci oleh
Jawatankuasa Dewan di
Dewan Rakyat pada
BACAAN KETIGA.
Sekiranya mendapat
kelulusan
7. Proses-proses yang
sama seperti di Dewan
Rakyat diulangi di
DEWAN NEGARA.
Sekiranya mendapat
kelulusan
8. Satu PENGESAHAN
dihantar kepada Yang
DiPertuan Agong.
Sekiranya
diperkenankan
9. Rang undang-undang
akan DIWARTAKAN
untuk ditandatangani
oleh Kerajaan.
28. BADAN KEHAKIMAN
SISTEM KEHAKIMAN
Peranan penting - menjaga keluhuran Perlembagaan dan
mengimbangi kuasa antara Badan Eksekutif dan Badan
Perundangan - untuk menjamin agar pihak eksekutif tidak
menyalahguna kuasa menggubal undang-undang sesuka
hati dan menjadi tanggungjawab Badan Kehakiman
mengawasi supaya undang-undang tersebut tidak
bertentangan dengan peruntukan dalam Perlembagaan.
Selain itu, berperanan menjaga keadilan dengan mengadili
kesalahan dan menjatuhkan hukuman yang setimpal,
menyelesaikan pertelingkahan antara dua pihak.
Segala pengadilan dan hukuman yang dijalankan tidak
boleh mengambil kira status, darjat, bangsa, agama dan
keturunan.
Tugas-tugas kehakiman di Malaysia dilaksanakan dengan
Mahkamah
29. KUASA KEHAKIMAN
Mahkamah diberi kuasa dalam bidang perundangan
dan pentadbiran. Empat bidang kuasa utama
mahkamah:
Mentafsir Perlembagaan
Mentafsir sesuatu Undang-undang.
Menentukan undang-undang dan tindakan
kerajaan sah atau tidak.
Kuasa mengisytihar sesuatu undang-undang
bertulis Persekutuan atau Negeri
Selain dari di atas, mahkamah juga melaksanakan
tanggungjawab membicara dan menghukum serta
memelihara dan melindungi hak-hak warganegara.
30. KEBEBASAN KEHAKIMAN
Kebebasan institusi kehakiman dari pengaruh dan tekanan
politik terdapat dalam peruntukan Perlembagaan.
Tujuan menjaga kebebasan institusi ini adalah untuk
memastikan proses keadilan yang dilaksanakan tidak terjejas
dan memelihara keneutralan institusi ini.
Kebebasan perkara-perkara dalam Badan Kehakiman:
Jawatan hakim tidak boleh dilucutkan oleh Yang DiPertuan Agong
sebelum mencapai umur 65 tahun kecuali hakim tersebut
berkelakuan tidak baik, tidak berupaya kerana uzur atau sebab-sebab
lain yang menjejaskan tugas. Sebuah tribunal khas perlu
mengesyorkan pemecatan seseorang hakim.
Gaji seorang hakim diperuntukan dalam Akta Parlimen dan
dibayar oleh Kumpulan Wang Yang Disatukan.
Saraan seorang hakim dan syarat-syarat jawatan tidak boleh
diubah.
Tingkah laku hakim tidak boleh dibincangkan dalam dewan-dewan
Parlimen kecuali mendapat sokongan sekurang-kurangnya satu
per empat dari ahli dewan.
Seorang hakim akan dilantik oleh Yang DiPertuan Agong atas
nasihat Majlis Raja-Raja dan Perdana Menteri
31. MAHKAMAH
Peranan - untuk menjaga keadilan semua pihak tanpa
mengira kedudukan, keistimewaan, warna kulit, fahaman
politik, agama dan pengaruh.
juga melaksanakan undang-undang yang telah diluluskan
oleh Badan Perundangan
Mahkamah Rayuan
Mahkamah Tinggi Malaya Mahkamah Tinggi Sabah & Sarawak
Mahkamah Sesyen
Mahkamah Majistret
Mahkamah Penghulu
Mahkamah Tinggi /
Persekutuan
Mahkamah Sesyen
Mahkamah Majistret
Mahkamah Adat / Negeri
32. Mahkamah
Persekutuan
Mahkamah Atasan
-Mahkamah Agong
-Mahkamah Rayuan
-Mahkamah Tinggi Sabah & Sarawak
Mahkamah Rendah
-Mahkamah Sesyen
-Mahkamah Majistret Kelas I dan Kelas II
-Mahkamah Tuntutan Kecil
-Mahkamah Penghulu
Mahkamah Khas
-Mahkamah Tentera
-Mahkamah Perusahaan
-Mahkamah Buruh
-Mahkamah Khas Raja-Raja
-Mahkamah Bumiputera
-Mahkamah Juvana
Mahkamah
Negeri
Mahkamah Syariah
-Mahkamah Syariah Rayuan
-Mahkamah Tinggi Syariah
-Mahkamah Rendah Syariah
Mahkamah Adat
-Mahkamah Adat Daerah
-Mahkamah Pegawai / Ketua Adat
-Mahkamah Penghulu