ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo

Bab 6 monopoli_copy

•Download as PPT, PDF•
•
R
ram charan
1 of 65
Downloaded 70 times
BAB 6: STRUKTUR PASARAN
6.3.PASARAN MONOPOLI
6.3: Struktur Pasaran (Monopoli) 6.3.1 Definisi pasaran monopoli 6.3.2 Ciri-ciri pasaran monopoli 6.3.3 Faktor kewujudan monopoli 6.3.4 Keluk permintaan monopoli, jumlah hasil,hasil purata dan hasil sut 6.3.5 Keseimbangan jangka pendek 6.3.6 Keseimbangan jangka panjang 6.3.7 Diskriminasi harga 6.3.8 Perbandingan monopoli dengan persaingan sempurna dalam jangkamasa panjang 6.3.9 Kawalan harga oleh kerajaan terhadap monopoli 6.3.10 Kebaikan dan kelemahan pasaran monopoli
OBJEKTIF PENGAJARAN • Menerangkan ciri-ciri pasaran monopoli • Menerangkan faktor kewujudan monopoli • Mengira jumlah hasil,hasil purata dan hasil sut berdasarkan jadual • Menerangkan pembentukan keluk permintaan monopoli • Menerangkan kaitan keluk permintaan dengan keluk jumlah hasil,hasil purata dan hasil sut • Menerangkan keseimbangan firma dalam jangka pendek • Menerangkan keseimbangan firma dalam jangka panjang • Menerangkan konsep diskriminasi harga • Perbandingan monopoli dengan persaingan sempurna dalam jangkamasa panjang • Kawalan harga oleh kerajaan terhadap monopoli • Kebaikan dan kelemahan pasaran monopoli
Definisi • Satu struktur pasaran yang mempunyai satu pengeluar sahaja yang mengeluarkan barang yang tidak mempunyai pengganti.
6.3.1. Ciri-ciri pasaran monopoli 6.3.1. a. Firma atau pengeluar tunggal dalam industri  Jika sekiranya hanya terdapat sebuah sahaja firma dalam industri, firma ini dikenali sebagai monopoli tulen  Firma monopoli mempunyai kawalan sepenuhnya ke atas harga barangan/perkhidmatan yang dijual kerana ia merupakan firma tunggal  Firma ini boleh menetapkan harga yang disukainya. Gelagat ini diistilahkan sebagai penentu harga
6.3.1 Ciri-ciri pasaran monopoli 6.3.1 b. Barang dikeluarkan tiada pengganti hampir. • Barang yang dikeluarkan firma tidak dikeluarkan oleh firma lain • Hanya sebuah firma sahaja yang sedang menghasilkan sesuatu barang yang tidak ada pengganti hampir di pasaran • Jika pembeli ingin membeli barang tersebut,ia haruslah dibeli dari firma berkenaan sahaja
6.3.1 Ciri-ciri pasaran monopoli 6.3.1.c Halangan kemasukan  Supaya sesebuah monopoli menjadi lebih stabil, tiada kebebasan masuk dan keluar dalam industri monopoli  Firma diluar pasaran disekat dan dihalang daripada memasuki industri monopoli seperti halangan dari segi: pemilikan ekslusif bahan mentah ekonomi mengikut bidangan monopoli yang diberi kerajaan monopoli gabungan firma-firma
Monopoli dalam sesuatu industri terbentuk dan wujud disebabkan perkara-perkara berikut:
a. Kewujudan undang-undang tertentu  Firma monopoli juga terbentuk kesan daripada proses perundangan  Ini berlaku apabila kerajaan bertindak menyekat firma- firma lain daripada menghasilkan barangan yang sama seperti dikeluarkan oleh firma monopoli atau memasuki sesuatu profesion atau industri  Ia boleh dilakukan dengan mengubal undang-undang seperti paten, lesen atau hakcipta.
b. Saiz modal yang besar  Monopoli akan terbentuk bila sesebuah firma mengalami ekonomi mengikut bidangan  Ini merupakan keadaan dimana firma akan mengalami kos purata (ATC) pengeluaran yang semakin berkurangan apabila jumlah output bertambah  Firma yang mempunyai jumlah pasaran yang besar akan mempunyai kos per unit yang lebih rendah daripada firma-firma yang lebih kecil saiznya  Ini akan membolehkan firma yang lebih besar bersaing dan memasuki industri dan akhirnya terhasillah monopoli yang dikenali sebagai monopoli semulajadi
c. Keupayaan teknologi • Monopoli mengeluarkan output secara besar-besaran memerlukan tingkat teknologi yang tinggi. • Penguasaan ke atas teknologi menyebabkan firma menjadi monopoli. • Contoh: Microsoft.
d. Pemilikan ekslusif bahan mentah/sumber  Sebuah monopoli akan terbentuk jika terdapat sebuah firma yang dimiliki atau mengawal keseluruhan penawaran bahan mentah/sumber yang diperlukan dalam pengeluaran sesuatu output  Ini kerana firma tersebut boleh menghalang persaingan daripada firma-firma lain yang menghasilkan output yang sama
e. Penggabungan firma  Monopoli juga boleh terbentuk daripada gabungan firma-firma yang berada dalam sesebuah pasaran melalui pembelian firma-firma pesaing oleh firma induk  Bila ini berlaku, tidak wujud lagi firma-firma lain dalam pasaran kecuali monopoli yang baru terbentuk
6.3.3. Mengira jumlah hasil, hasil purata dan hasil sut • Jumlah hasil (TR) = P x Q • Hasil purata ( AR ) = TR Q • Hasil sut ( MR ) = ∆ TR ∆Q
6.3.3.a) Pembentukan Keluk permintaan  Firma monopoli merupakan pengeluar tunggal dalam pasaran.  Dengan itu keluk permintaan bagi firma monopoli juga merupakan keluk permintaan bagi industri monopoli.  Sesebuah firma monopoli boleh mengubah tingkat harga dan output tanpa kehilangan kesemua pengguna.  Ini bermakna bagi meningkatkan kuantiti output yang diminta, harga output perlu diturunkan dan sebaliknya.
Jadual 6.3.3 a) Jadual permintaan monopoli Harga seunit (P) Kuantiti diminta (Qd) 12 0 11 1 10 2 9 3 8 4 7 5 6 6 5 7 4 8 3 9 2 10
Rajah 6.3.3 a) Keluk permintaan monopoli P 12 A B 9 C 6 D 3 6 Q
Persamaan umum keluk permintaan  Kerana keluk permintaan monopoli berkecerunan negatif, jadi persamaan umum keluk permintaan ialah: P = a - bQ P = Harga output a = Pemalar (harga pada kuantiti kosong) b = Kecerunan keluk permintaan Q = Kuantiti output
6.3.3.b). Kaitan keluk permintaan dengan TR, AR dan MR  Hasil total (TR) ialah kuantiti darab dengan harga, iaitu: TR = P x Q  Kerana keluk permintaan monopoli berkecerunan negatif, harga tidak akan sama dengan hasil sut tetapi sama dengan hasil purata AR = TR/Q
 Keluk permintaan monopoli juga merupakan keluk hasil purata (AR). Ia memberikan tingkat harga bagi setiap unit output monopoli. Telah diberi persamaan umum permintaan monopoli sebagai P = a - bQ. Oleh itu, persamaan hasil purata (AR) juga merupakan P = a - bQ.  Hasil sut (MR) monopoli sentiasa lebih rendah daripada tingkat harga kerana harga terpaksa diturunkan untuk menambahkan kuantiti diminta MR = ∆TR/∆Q
Jadual 6.3.3 b) mengira TR, AR dan MR Q (unit) P (RM) TR (RM) AR (RM) MR (RM) 0 17.50 1 16.00 2 14.50 3 13.00 4 11.50 5 10.00 6 8.50 7 7.00 8 5.50 9 4.00
Jadual 6.3.3 b) jawapan contoh pengiraan Q (unit) P (RM) TR (RM) AR (RM) MR (RM) 0 17.50 0 - - 1 16.00 16.00 16.00 16.00 2 14.50 29.00 14.50 13.00 3 13.00 39.00 13.00 10.00 4 11.50 46.00 11.50 7.00 5 10.00 50.00 10.00 4.00 6 8.50 51.00 8.50 1.00 7 7.00 49.00 7.00 - 2.00 8 5.50 44.00 5.50 - 5.00 9 4.00 36.00 4.00 - 8.00
Rajah 6.3.3 b) kaitan Keluk permintaan dengan TR,AR dan MR berdasarkan rajah. R e=1 e>1 e<1 TR q1 Q 0 R/P e>1 e=1 e<1 AR 0 q1 Q MR
Dalam monopoli, hasil purata adalah selalu lebih tinggi daripada hasil sut dan kecerunan keluk hasil sut adalah dua kali lebih curam dari keluk hasil purata. Ini dapat dibuktikan dengan: AR = P = a – bQ …. (i) Seterusnya: TR = Q(P) …. (ii) Dengan masukkan (i) ke (ii) TR = Q(a – bQ) = aQ - bQ² Persamaaan bagi MR MR = ΔTR/ΔQ MR = a – 2bQ
6.3.4 Keseimbangan monopoli dalam jangka pendek 6.3.4 a. Pendekatan jumlah hasil total [TR] dan jumlah kos total [TC]  Berdasarkan pendekatan jumlah hasil dan jumlah kos, sebuah firma monopoli akan memaksimumkan keuntungan dengan mengeluarkan output yang menghasilkan perbezaan positif di antara hasil total (TR) dengan kos total (TC) yang paling besar
Jadual 6.2.3: Keseimbangan monopoli melalui jadual Q Ringgit Malaysia Unit P TR AR MR TC AC MC +/- 0 17.50 10.00 1 16.00 24.00 2 14.50 30.00 3 13.00 35.00 4 11.50 42.00 5 10.00 50.00 6 8.50 58.50 7 7.00 71.40 8 5.50 98.40 9 4.00 126.0 0
Q Ringgit Malaysia JadualP Unit 6.2.3: TR KeseimbanganMR AR monopoli melalui jadual TC AC MC +/- 0 17.50 0 - - 10.00 - - - 10.00 1 16.00 16.00 16.00 16.00 24.00 14.00 14.00 - 8.00 2 14.50 29.00 14.50 13.00 30.00 15.00 6.00 -.1.00 3 13.00 39.00 13.00 10.00 35.00 11.67 5.00 4.00 4 11.50 46.00 11.50 7.00 42.00 10.50 7.00 4.00 5 10.00 50.00 10.00 4.00 50.00 10.00 8.00 0.00 6 8.50 51.00 8.50 1.00 58.50 9.75 8.50 - 7.50 7 7.00 49.00 7.00 - 2.00 71.40 10.20 12.90 - 22.40 8 5.50 44.00 5.50 - 5.00 98.40 12.30 27.00 - 54.40 9 4.00 36.00 4.00 - 8.00 126.00 14.00 27.60 - 90.00
6.3.3.a) Pendekatan Jumlah hasil dan jumlah kos secara rajah TC TC dan TR TR 46 RM4.00 42 Q 0 4
6.3.4 b. Pendekatan hasil sut dan kos sut  Berdasarkan pendekatan ini, monopoli akan memaksimumkan keuntungan dengan menghasilkan output apabila MR = MC
Q Ringgit Malaysia JadualP Unit 6.2.3: TR KeseimbanganMR AR monopoli melalui jadual TC AC MC +/- 0 17.50 0 - - 10.00 - - - 10.00 1 16.00 16.00 16.00 16.00 24.00 14.00 14.00 - 8.00 2 14.50 29.00 14.50 13.00 30.00 15.00 6.00 -.1.00 3 13.00 39.00 13.00 10.00 35.00 11.67 5.00 4.00 4 11.50 46.00 11.50 7.00 42.00 10.50 7.00 4.00 5 10.00 50.00 10.00 4.00 50.00 10.00 8.00 0.00 6 8.50 51.00 8.50 1.00 58.50 9.75 8.50 - 7.50 7 7.00 49.00 7.00 - 2.00 71.40 10.20 12.90 - 22.40 8 5.50 44.00 5.50 - 5.00 98.40 12.30 27.00 - 54.40 9 4.00 36.00 4.00 - 8.00 126.00 14.00 27.60 - 90.00
Pemaksimum untung monopoli melalui pendekatan sut P/C/R MC 11.5 AC 10.5 7.0 AR MR 4 Q
Keseimbangan monopoli juga boleh ditentukan melalui pendekatan matematik. Katakan diberi fungsi: P = 31.5 - 5Q MC = 5 + 12Q MR = 93 - 10Q Keseimbangan tercapai apabila MC = MR 93 - 10Q = 5 + 12Q 12Q + 10Q = 93 - 5 22 = 88 Q = 4 unit P = 31.5 - 5(4) P = RM11.50.
Asas penting keseimbangan monopoli:  Sekiranya monopoli mengeluarkan output bila hasil sut lebih besar daripada kos sut (MR > MC), ia tidak akan memaksimumkan keuntungan  Firma mesti menambahkan output sehingga MR = MC dan keuntungan akan dapat dimaksimumkan.  Sekiranya firma mengeluarkan output pada kos sut lebih besar daripada hasil sut (MC > MR) output perlu dikurangkan sehingga tahap di mana MC = MR dan keuntungan dapat dimaksimumkan.
6.3.4. c) Keadaan keuntungan firma dalam jangka pendek i. Untung lebih normal. iii. Untung normal v. Untung kurang normal
i. Untung lebih normal monopoli dalam jangka pendek P/C/R MC P2 AC P1 P0 AR MR q0 Q
ii. Untung normal monopoli dalam jangka pendek P/C/R MC AC P1 Po AR MR qo Q
iii. Untung kurang normal (rugi) P/C/R MC AC P2 P0 AR MR q0 Q
6.3.5 Keseimbangan firma monopoli jangka panjang
Rajah 6.3.5 Keseimbangan firma monopoli jangka panjang P/R/C SMC = LMC = MR LMC AC P3 A SMC1 SAC1 P2 C P1 B SMC2 SAC2 P0 D AR=D=P q0 q1 MR Q
Diskriminasi harga ialah amalan mengenakan harga yang berlainan bagi output atau perkhidmatan yang sama kepada kumpulan pengguna yang berlainan atau pada tempat yang berlainan
i. Keanjalan permintaan yang berbeza  Pembeli atau pasaran yang berbeza mempunyai kesanggupan membayar yang berbeza terhadap sesuatu output.  Oleh kerana citarasa dan keutamaan pembeli terhadap output adalah unik, keanjalan permintaan terhadap output tersebut adalah berbeza  Dengan keanjalan permintaan yang berbeza, diskriminasi harga akan menghasilkan jumlah hasil yang lebih besar berbanding jika output dijual pada satu harga yang sama.
ii. Pasaran boleh diasingkan  Firma mesti boleh memisahkan/membahagikan pengguna kepada kumpulan-kumpulan yang berbeza  Berdasarkan usia, kedudukan geografi, pekerjaan dan keanjalan permintaan serta kedudukan mereka terpisah
iii. Tambahan kos lebih kecil daripada tambahan hasil  Untuk melaksanakan diskriminasi harga, memerlukan tambahan kos  Jika tambahan kos daripada pelaksanaan diskriminasi harga lebih kecil daripada tambahan jumlah hasil, aktiviti diskriminasi harga akan berjaya dan sebaliknya.
iv. Tidak boleh dijual semula  Firma mesti mampu mengelakkan seseorang pengguna daripada menjual semula mana-mana output kepada pengguna lain ataupun ciri-ciri output yang dikeluarkan mesti tidak boleh dijual semula  Jika ini berlaku, diskriminasi harga tidak akan berjaya.
Menurut A.C.Pigou terdapat 3 darjah diskriminasi harga iaitu:
i. Diskriminasi harga darjah pertama/sempurna  Dalam diskriminasi harga darjah pertama, monopoli akan mengenakan harga yang berlainan untuk setiap output yang dijual.  Ia menetapkan harga maksimum yang mampu dibayar oleh pengguna (reservation price) bagi setiap unit yang dibeli dan dengan itu pengguna tidak akan menikmati apa-apa lebihan pengguna  Ini juga merupakan diskriminasi harga yang maksimum dan dengan itu dikenali juga sebagai diskriminasi harga yang sempurna
ii. Diskriminasi harga darjah kedua/blok  Dalam diskriminasi harga darjah kedua, pengguna- pengguna dibahagikan kepada beberapa kumpulan dan harga yang berlainan akan dikenakan kepada kumpulan yang berbeza.  Contohnya perkhidmatan kesihatan kepada golongan kaya dan berpendapatan rendah.
iii. Diskriminasi harga darjah ketiga/pasaran Monopoli akan mengenakan harga yang berlainan untuk pasaran yang berlainan berdasarkan keanjalan permintaan untuk setiap pasaran adalah berbeza P P P MC 55 44 42 AR AR AR MR MR MR 30 Q 20 Q 10 Q Pasaran Monopoli Pasaran A Pasaran B
Kesan dari diskriminasi harga : Jumlah hasil sebelum diskriminasi harga = RM1320.00 Selepas diskriminasi harga Jumlah hasil pasaran A = (RM42 x 20 unit) = RM840.00 Jumlah hasil pasaran B = (RM55 x 10 unit) = RM550.00 Jumlah hasil selepas diskriminasi harga = (840 + 550) = RM1390.00 Tambahan hasil selepas diskriminasi harga = (1390 – 1320) = RM70.00 Ini bermakna monopoli dapat meningkatkan hasilnya sebanyak RM70.00 setelah melaksanakan diskriminasi harga
Bab 6 monopoli_copy
a. Harga  Harga monopoli lebih tinggi daripada PPS  Dengan itu kebajikan pengguna dalam PPS lebih besar berbanding dengan kebajikan pengguna dalam pasaran monopoli.
b. Kuantiti
c. Untung
Perbandingan PPS dengan monopoli: d. Kecekapan pengeluaran  Syarat firma mencapai kecekapan dalam pengeluaran : (AC paling minimum).  Monopoli mencapai keseimbangan pada kos purata sedang menurun sedangkan PPS mencapai keseimbangan pada kos purata paling minimum  Jadi PPS mencapai kecekapan dalam pengeluaran sedangkan monopoli tidak tercapai.
e. Kecekapan Peruntukan sumber  Syarat firma mencapai kecekapan dalam penggunaan sumber ialah : (P = MC).  Firma monopoli mencapai keseimbangan pada tingkat output di mana harga lebih besar daripada kos sut (P > MC). Jadi firma monopoli tidak mencapai kecekapan dalam peruntukan sumber.  PPS mencapai keseimbangan pada tingkat output di mana harga sama dengan kos sut (P = MC). Jadi firma PPS mencapai kecekapan dalam peruntukan sumber.
Monopoli akan sentiasa memaksimumkan keuntungannya dengan mengenakan harga yang paling tinggi. Bagi menjamin kebajikan pengguna dan dalam masa yang sama tidak mengabaikan firma monopoli, kerajaan akan mengawal monopoli
Pengawalan harga oleh kerajaan ke atas monopoli . Menetapkan harga berdasarkan hasil purata sama dengan kos purata P/C/R MC P1 A AC P2 C Po D=P=AR MR Q 0 qo q1
6.3.9 Kebaikan-kebaikan monopoli a. Membolehkan firma mencapai ekonomi bidangan  Apabila dimonopoli sesuatu keluaran, firma tersebut dapat mengeluarkan secara besar-besaran dan mencapai ekonomi bidangan  Kesannya harga dapat dikurangkan dan dalam masa yang sama output dapat ditingkatkan.
Kebaikan-kebaikan monopoli b. Menggalakkan perkembangan teknologi baru dalam pengeluaran  Dalam jangka panjang firma monopoli akan memperoleh untung lebih normal  Dengan itu firma monopoli mempunyai sumber pembiayaan untuk melaksanakan R&D dan seterusnya meningkatkan teknologi pengeluaran dan kualiti output tersebut.
Kelemahan-kelemahan monopoli a. Monopoli tidak mencapai kecekapan peruntukan  Syarat kecekapan peruntukan sumber ialah sesebuah firma mencapai tingkat keseimbangan bilamana harga sama dengan kos sut (P = MC).  Tetapi bagi firma monopoli pada tingkat keseimbangan, harga sentiasa lebih tinggi berbanding dengan kos sut dan ini mengurangkan kebajikan pengguna.
Kelemahan-kelemahan monopoli b. Monopoli tidak mencapai kecekapan pengeluaran  Pada tingkat keseimbangan firma monopoli sentiasa mengeluarkan output pada tingkat kos purata sedang menurun dan bukannya pada kos purata minimum  Kecekapan pengeluaran berlaku apabila firma mengeluarkan output pada kos purata paling minimum  Dengan itu firma monopoli tidak akan mencapai kecekapan dalam pengeluaran.
Kelemahan-kelemahan monopoli c. Aktiviti lambakan kesan diskriminasi harga akan merugikan rakyat dalam negara  Lambakan ialah satu bentuk diskriminasi harga di mana firma monopoli akan menjual lebih murah di pasaran luar negeri berbanding pasaran dalam negeri  Kesannya rakyat dalam negeri terpaksa menanggung kos pengeluaran yang tinggi dan ada antaranya yang tidak mampu untuk membelinya.
Kelemahan-kelemahan monopoli d. Tidak menggalakkan perkembangan teknologi baru  Tanpa saingan dalam industri monopoli, kadang-kadang menyebabkan firma monopoli tidak mahu menjalankan R&D kerana ianya akan meningkatkan kos pengeluaran  Selain itu mereka berpendapat kuasa monopolinya terus kekal dan hanya memberi tumpuan untuk memaksimumkan harga sahaja.
Kelemahan-kelemahan monopoli e. Agihan pendapatan yang semakin tidak adil  Dengan matlamat untuk memaksimumkan keuntungan, firma monopoli akan sentiasa memastikan harga yang dikenakan pada tahap paling maksimum dengan mengawal kuantiti penawaran  Kesannya pengguna terpaksa membayar dengan harga yang tinggi sedangkan pemilik-pemilik monopoli terus meningkatkan kekayaan mereka yang akhirnya menyebabkan agihan pendapatan semakin tidak adil.

More Related Content

Bab 6 monopoli_copy

  • 3. 6.3: Struktur Pasaran (Monopoli) 6.3.1 Definisi pasaran monopoli 6.3.2 Ciri-ciri pasaran monopoli 6.3.3 Faktor kewujudan monopoli 6.3.4 Keluk permintaan monopoli, jumlah hasil,hasil purata dan hasil sut 6.3.5 Keseimbangan jangka pendek 6.3.6 Keseimbangan jangka panjang 6.3.7 Diskriminasi harga 6.3.8 Perbandingan monopoli dengan persaingan sempurna dalam jangkamasa panjang 6.3.9 Kawalan harga oleh kerajaan terhadap monopoli 6.3.10 Kebaikan dan kelemahan pasaran monopoli
  • 4. OBJEKTIF PENGAJARAN • Menerangkan ciri-ciri pasaran monopoli • Menerangkan faktor kewujudan monopoli • Mengira jumlah hasil,hasil purata dan hasil sut berdasarkan jadual • Menerangkan pembentukan keluk permintaan monopoli • Menerangkan kaitan keluk permintaan dengan keluk jumlah hasil,hasil purata dan hasil sut • Menerangkan keseimbangan firma dalam jangka pendek • Menerangkan keseimbangan firma dalam jangka panjang • Menerangkan konsep diskriminasi harga • Perbandingan monopoli dengan persaingan sempurna dalam jangkamasa panjang • Kawalan harga oleh kerajaan terhadap monopoli • Kebaikan dan kelemahan pasaran monopoli
  • 5. Definisi • Satu struktur pasaran yang mempunyai satu pengeluar sahaja yang mengeluarkan barang yang tidak mempunyai pengganti.
  • 6. 6.3.1. Ciri-ciri pasaran monopoli 6.3.1. a. Firma atau pengeluar tunggal dalam industri  Jika sekiranya hanya terdapat sebuah sahaja firma dalam industri, firma ini dikenali sebagai monopoli tulen  Firma monopoli mempunyai kawalan sepenuhnya ke atas harga barangan/perkhidmatan yang dijual kerana ia merupakan firma tunggal  Firma ini boleh menetapkan harga yang disukainya. Gelagat ini diistilahkan sebagai penentu harga
  • 7. 6.3.1 Ciri-ciri pasaran monopoli 6.3.1 b. Barang dikeluarkan tiada pengganti hampir. • Barang yang dikeluarkan firma tidak dikeluarkan oleh firma lain • Hanya sebuah firma sahaja yang sedang menghasilkan sesuatu barang yang tidak ada pengganti hampir di pasaran • Jika pembeli ingin membeli barang tersebut,ia haruslah dibeli dari firma berkenaan sahaja
  • 8. 6.3.1 Ciri-ciri pasaran monopoli 6.3.1.c Halangan kemasukan  Supaya sesebuah monopoli menjadi lebih stabil, tiada kebebasan masuk dan keluar dalam industri monopoli  Firma diluar pasaran disekat dan dihalang daripada memasuki industri monopoli seperti halangan dari segi: pemilikan ekslusif bahan mentah ekonomi mengikut bidangan monopoli yang diberi kerajaan monopoli gabungan firma-firma
  • 9. Monopoli dalam sesuatu industri terbentuk dan wujud disebabkan perkara-perkara berikut:
  • 10. a. Kewujudan undang-undang tertentu  Firma monopoli juga terbentuk kesan daripada proses perundangan  Ini berlaku apabila kerajaan bertindak menyekat firma- firma lain daripada menghasilkan barangan yang sama seperti dikeluarkan oleh firma monopoli atau memasuki sesuatu profesion atau industri  Ia boleh dilakukan dengan mengubal undang-undang seperti paten, lesen atau hakcipta.
  • 11. b. Saiz modal yang besar  Monopoli akan terbentuk bila sesebuah firma mengalami ekonomi mengikut bidangan  Ini merupakan keadaan dimana firma akan mengalami kos purata (ATC) pengeluaran yang semakin berkurangan apabila jumlah output bertambah  Firma yang mempunyai jumlah pasaran yang besar akan mempunyai kos per unit yang lebih rendah daripada firma-firma yang lebih kecil saiznya  Ini akan membolehkan firma yang lebih besar bersaing dan memasuki industri dan akhirnya terhasillah monopoli yang dikenali sebagai monopoli semulajadi
  • 12. c. Keupayaan teknologi • Monopoli mengeluarkan output secara besar-besaran memerlukan tingkat teknologi yang tinggi. • Penguasaan ke atas teknologi menyebabkan firma menjadi monopoli. • Contoh: Microsoft.
  • 13. d. Pemilikan ekslusif bahan mentah/sumber  Sebuah monopoli akan terbentuk jika terdapat sebuah firma yang dimiliki atau mengawal keseluruhan penawaran bahan mentah/sumber yang diperlukan dalam pengeluaran sesuatu output  Ini kerana firma tersebut boleh menghalang persaingan daripada firma-firma lain yang menghasilkan output yang sama
  • 14. e. Penggabungan firma  Monopoli juga boleh terbentuk daripada gabungan firma-firma yang berada dalam sesebuah pasaran melalui pembelian firma-firma pesaing oleh firma induk  Bila ini berlaku, tidak wujud lagi firma-firma lain dalam pasaran kecuali monopoli yang baru terbentuk
  • 15. 6.3.3. Mengira jumlah hasil, hasil purata dan hasil sut • Jumlah hasil (TR) = P x Q • Hasil purata ( AR ) = TR Q • Hasil sut ( MR ) = ∆ TR ∆Q
  • 16. 6.3.3.a) Pembentukan Keluk permintaan  Firma monopoli merupakan pengeluar tunggal dalam pasaran.  Dengan itu keluk permintaan bagi firma monopoli juga merupakan keluk permintaan bagi industri monopoli.  Sesebuah firma monopoli boleh mengubah tingkat harga dan output tanpa kehilangan kesemua pengguna.  Ini bermakna bagi meningkatkan kuantiti output yang diminta, harga output perlu diturunkan dan sebaliknya.
  • 17. Jadual 6.3.3 a) Jadual permintaan monopoli Harga seunit (P) Kuantiti diminta (Qd) 12 0 11 1 10 2 9 3 8 4 7 5 6 6 5 7 4 8 3 9 2 10
  • 18. Rajah 6.3.3 a) Keluk permintaan monopoli P 12 A B 9 C 6 D 3 6 Q
  • 19. Persamaan umum keluk permintaan  Kerana keluk permintaan monopoli berkecerunan negatif, jadi persamaan umum keluk permintaan ialah: P = a - bQ P = Harga output a = Pemalar (harga pada kuantiti kosong) b = Kecerunan keluk permintaan Q = Kuantiti output
  • 20. 6.3.3.b). Kaitan keluk permintaan dengan TR, AR dan MR  Hasil total (TR) ialah kuantiti darab dengan harga, iaitu: TR = P x Q  Kerana keluk permintaan monopoli berkecerunan negatif, harga tidak akan sama dengan hasil sut tetapi sama dengan hasil purata AR = TR/Q
  • 21.  Keluk permintaan monopoli juga merupakan keluk hasil purata (AR). Ia memberikan tingkat harga bagi setiap unit output monopoli. Telah diberi persamaan umum permintaan monopoli sebagai P = a - bQ. Oleh itu, persamaan hasil purata (AR) juga merupakan P = a - bQ.  Hasil sut (MR) monopoli sentiasa lebih rendah daripada tingkat harga kerana harga terpaksa diturunkan untuk menambahkan kuantiti diminta MR = ∆TR/∆Q
  • 22. Jadual 6.3.3 b) mengira TR, AR dan MR Q (unit) P (RM) TR (RM) AR (RM) MR (RM) 0 17.50 1 16.00 2 14.50 3 13.00 4 11.50 5 10.00 6 8.50 7 7.00 8 5.50 9 4.00
  • 23. Jadual 6.3.3 b) jawapan contoh pengiraan Q (unit) P (RM) TR (RM) AR (RM) MR (RM) 0 17.50 0 - - 1 16.00 16.00 16.00 16.00 2 14.50 29.00 14.50 13.00 3 13.00 39.00 13.00 10.00 4 11.50 46.00 11.50 7.00 5 10.00 50.00 10.00 4.00 6 8.50 51.00 8.50 1.00 7 7.00 49.00 7.00 - 2.00 8 5.50 44.00 5.50 - 5.00 9 4.00 36.00 4.00 - 8.00
  • 24. Rajah 6.3.3 b) kaitan Keluk permintaan dengan TR,AR dan MR berdasarkan rajah. R e=1 e>1 e<1 TR q1 Q 0 R/P e>1 e=1 e<1 AR 0 q1 Q MR
  • 25. Dalam monopoli, hasil purata adalah selalu lebih tinggi daripada hasil sut dan kecerunan keluk hasil sut adalah dua kali lebih curam dari keluk hasil purata. Ini dapat dibuktikan dengan: AR = P = a – bQ …. (i) Seterusnya: TR = Q(P) …. (ii) Dengan masukkan (i) ke (ii) TR = Q(a – bQ) = aQ - bQ² Persamaaan bagi MR MR = ΔTR/ΔQ MR = a – 2bQ
  • 26. 6.3.4 Keseimbangan monopoli dalam jangka pendek 6.3.4 a. Pendekatan jumlah hasil total [TR] dan jumlah kos total [TC]  Berdasarkan pendekatan jumlah hasil dan jumlah kos, sebuah firma monopoli akan memaksimumkan keuntungan dengan mengeluarkan output yang menghasilkan perbezaan positif di antara hasil total (TR) dengan kos total (TC) yang paling besar
  • 27. Jadual 6.2.3: Keseimbangan monopoli melalui jadual Q Ringgit Malaysia Unit P TR AR MR TC AC MC +/- 0 17.50 10.00 1 16.00 24.00 2 14.50 30.00 3 13.00 35.00 4 11.50 42.00 5 10.00 50.00 6 8.50 58.50 7 7.00 71.40 8 5.50 98.40 9 4.00 126.0 0
  • 28. Q Ringgit Malaysia JadualP Unit 6.2.3: TR KeseimbanganMR AR monopoli melalui jadual TC AC MC +/- 0 17.50 0 - - 10.00 - - - 10.00 1 16.00 16.00 16.00 16.00 24.00 14.00 14.00 - 8.00 2 14.50 29.00 14.50 13.00 30.00 15.00 6.00 -.1.00 3 13.00 39.00 13.00 10.00 35.00 11.67 5.00 4.00 4 11.50 46.00 11.50 7.00 42.00 10.50 7.00 4.00 5 10.00 50.00 10.00 4.00 50.00 10.00 8.00 0.00 6 8.50 51.00 8.50 1.00 58.50 9.75 8.50 - 7.50 7 7.00 49.00 7.00 - 2.00 71.40 10.20 12.90 - 22.40 8 5.50 44.00 5.50 - 5.00 98.40 12.30 27.00 - 54.40 9 4.00 36.00 4.00 - 8.00 126.00 14.00 27.60 - 90.00
  • 29. 6.3.3.a) Pendekatan Jumlah hasil dan jumlah kos secara rajah TC TC dan TR TR 46 RM4.00 42 Q 0 4
  • 30. 6.3.4 b. Pendekatan hasil sut dan kos sut  Berdasarkan pendekatan ini, monopoli akan memaksimumkan keuntungan dengan menghasilkan output apabila MR = MC
  • 31. Q Ringgit Malaysia JadualP Unit 6.2.3: TR KeseimbanganMR AR monopoli melalui jadual TC AC MC +/- 0 17.50 0 - - 10.00 - - - 10.00 1 16.00 16.00 16.00 16.00 24.00 14.00 14.00 - 8.00 2 14.50 29.00 14.50 13.00 30.00 15.00 6.00 -.1.00 3 13.00 39.00 13.00 10.00 35.00 11.67 5.00 4.00 4 11.50 46.00 11.50 7.00 42.00 10.50 7.00 4.00 5 10.00 50.00 10.00 4.00 50.00 10.00 8.00 0.00 6 8.50 51.00 8.50 1.00 58.50 9.75 8.50 - 7.50 7 7.00 49.00 7.00 - 2.00 71.40 10.20 12.90 - 22.40 8 5.50 44.00 5.50 - 5.00 98.40 12.30 27.00 - 54.40 9 4.00 36.00 4.00 - 8.00 126.00 14.00 27.60 - 90.00
  • 32. Pemaksimum untung monopoli melalui pendekatan sut P/C/R MC 11.5 AC 10.5 7.0 AR MR 4 Q
  • 33. Keseimbangan monopoli juga boleh ditentukan melalui pendekatan matematik. Katakan diberi fungsi: P = 31.5 - 5Q MC = 5 + 12Q MR = 93 - 10Q Keseimbangan tercapai apabila MC = MR 93 - 10Q = 5 + 12Q 12Q + 10Q = 93 - 5 22 = 88 Q = 4 unit P = 31.5 - 5(4) P = RM11.50.
  • 34. Asas penting keseimbangan monopoli:  Sekiranya monopoli mengeluarkan output bila hasil sut lebih besar daripada kos sut (MR > MC), ia tidak akan memaksimumkan keuntungan  Firma mesti menambahkan output sehingga MR = MC dan keuntungan akan dapat dimaksimumkan.  Sekiranya firma mengeluarkan output pada kos sut lebih besar daripada hasil sut (MC > MR) output perlu dikurangkan sehingga tahap di mana MC = MR dan keuntungan dapat dimaksimumkan.
  • 35. 6.3.4. c) Keadaan keuntungan firma dalam jangka pendek i. Untung lebih normal. iii. Untung normal v. Untung kurang normal
  • 36. i. Untung lebih normal monopoli dalam jangka pendek P/C/R MC P2 AC P1 P0 AR MR q0 Q
  • 37. ii. Untung normal monopoli dalam jangka pendek P/C/R MC AC P1 Po AR MR qo Q
  • 38. iii. Untung kurang normal (rugi) P/C/R MC AC P2 P0 AR MR q0 Q
  • 39. 6.3.5 Keseimbangan firma monopoli jangka panjang
  • 40. Rajah 6.3.5 Keseimbangan firma monopoli jangka panjang P/R/C SMC = LMC = MR LMC AC P3 A SMC1 SAC1 P2 C P1 B SMC2 SAC2 P0 D AR=D=P q0 q1 MR Q
  • 41. Diskriminasi harga ialah amalan mengenakan harga yang berlainan bagi output atau perkhidmatan yang sama kepada kumpulan pengguna yang berlainan atau pada tempat yang berlainan
  • 42. i. Keanjalan permintaan yang berbeza  Pembeli atau pasaran yang berbeza mempunyai kesanggupan membayar yang berbeza terhadap sesuatu output.  Oleh kerana citarasa dan keutamaan pembeli terhadap output adalah unik, keanjalan permintaan terhadap output tersebut adalah berbeza  Dengan keanjalan permintaan yang berbeza, diskriminasi harga akan menghasilkan jumlah hasil yang lebih besar berbanding jika output dijual pada satu harga yang sama.
  • 43. ii. Pasaran boleh diasingkan  Firma mesti boleh memisahkan/membahagikan pengguna kepada kumpulan-kumpulan yang berbeza  Berdasarkan usia, kedudukan geografi, pekerjaan dan keanjalan permintaan serta kedudukan mereka terpisah
  • 44. iii. Tambahan kos lebih kecil daripada tambahan hasil  Untuk melaksanakan diskriminasi harga, memerlukan tambahan kos  Jika tambahan kos daripada pelaksanaan diskriminasi harga lebih kecil daripada tambahan jumlah hasil, aktiviti diskriminasi harga akan berjaya dan sebaliknya.
  • 45. iv. Tidak boleh dijual semula  Firma mesti mampu mengelakkan seseorang pengguna daripada menjual semula mana-mana output kepada pengguna lain ataupun ciri-ciri output yang dikeluarkan mesti tidak boleh dijual semula  Jika ini berlaku, diskriminasi harga tidak akan berjaya.
  • 46. Menurut A.C.Pigou terdapat 3 darjah diskriminasi harga iaitu:
  • 47. i. Diskriminasi harga darjah pertama/sempurna  Dalam diskriminasi harga darjah pertama, monopoli akan mengenakan harga yang berlainan untuk setiap output yang dijual.  Ia menetapkan harga maksimum yang mampu dibayar oleh pengguna (reservation price) bagi setiap unit yang dibeli dan dengan itu pengguna tidak akan menikmati apa-apa lebihan pengguna  Ini juga merupakan diskriminasi harga yang maksimum dan dengan itu dikenali juga sebagai diskriminasi harga yang sempurna
  • 48. ii. Diskriminasi harga darjah kedua/blok  Dalam diskriminasi harga darjah kedua, pengguna- pengguna dibahagikan kepada beberapa kumpulan dan harga yang berlainan akan dikenakan kepada kumpulan yang berbeza.  Contohnya perkhidmatan kesihatan kepada golongan kaya dan berpendapatan rendah.
  • 49. iii. Diskriminasi harga darjah ketiga/pasaran Monopoli akan mengenakan harga yang berlainan untuk pasaran yang berlainan berdasarkan keanjalan permintaan untuk setiap pasaran adalah berbeza P P P MC 55 44 42 AR AR AR MR MR MR 30 Q 20 Q 10 Q Pasaran Monopoli Pasaran A Pasaran B
  • 50. Kesan dari diskriminasi harga : Jumlah hasil sebelum diskriminasi harga = RM1320.00 Selepas diskriminasi harga Jumlah hasil pasaran A = (RM42 x 20 unit) = RM840.00 Jumlah hasil pasaran B = (RM55 x 10 unit) = RM550.00 Jumlah hasil selepas diskriminasi harga = (840 + 550) = RM1390.00 Tambahan hasil selepas diskriminasi harga = (1390 – 1320) = RM70.00 Ini bermakna monopoli dapat meningkatkan hasilnya sebanyak RM70.00 setelah melaksanakan diskriminasi harga
  • 52. a. Harga  Harga monopoli lebih tinggi daripada PPS  Dengan itu kebajikan pengguna dalam PPS lebih besar berbanding dengan kebajikan pengguna dalam pasaran monopoli.
  • 55. Perbandingan PPS dengan monopoli: d. Kecekapan pengeluaran  Syarat firma mencapai kecekapan dalam pengeluaran : (AC paling minimum).  Monopoli mencapai keseimbangan pada kos purata sedang menurun sedangkan PPS mencapai keseimbangan pada kos purata paling minimum  Jadi PPS mencapai kecekapan dalam pengeluaran sedangkan monopoli tidak tercapai.
  • 56. e. Kecekapan Peruntukan sumber  Syarat firma mencapai kecekapan dalam penggunaan sumber ialah : (P = MC).  Firma monopoli mencapai keseimbangan pada tingkat output di mana harga lebih besar daripada kos sut (P > MC). Jadi firma monopoli tidak mencapai kecekapan dalam peruntukan sumber.  PPS mencapai keseimbangan pada tingkat output di mana harga sama dengan kos sut (P = MC). Jadi firma PPS mencapai kecekapan dalam peruntukan sumber.
  • 57. Monopoli akan sentiasa memaksimumkan keuntungannya dengan mengenakan harga yang paling tinggi. Bagi menjamin kebajikan pengguna dan dalam masa yang sama tidak mengabaikan firma monopoli, kerajaan akan mengawal monopoli
  • 58. Pengawalan harga oleh kerajaan ke atas monopoli . Menetapkan harga berdasarkan hasil purata sama dengan kos purata P/C/R MC P1 A AC P2 C Po D=P=AR MR Q 0 qo q1
  • 59. 6.3.9 Kebaikan-kebaikan monopoli a. Membolehkan firma mencapai ekonomi bidangan  Apabila dimonopoli sesuatu keluaran, firma tersebut dapat mengeluarkan secara besar-besaran dan mencapai ekonomi bidangan  Kesannya harga dapat dikurangkan dan dalam masa yang sama output dapat ditingkatkan.
  • 60. Kebaikan-kebaikan monopoli b. Menggalakkan perkembangan teknologi baru dalam pengeluaran  Dalam jangka panjang firma monopoli akan memperoleh untung lebih normal  Dengan itu firma monopoli mempunyai sumber pembiayaan untuk melaksanakan R&D dan seterusnya meningkatkan teknologi pengeluaran dan kualiti output tersebut.
  • 61. Kelemahan-kelemahan monopoli a. Monopoli tidak mencapai kecekapan peruntukan  Syarat kecekapan peruntukan sumber ialah sesebuah firma mencapai tingkat keseimbangan bilamana harga sama dengan kos sut (P = MC).  Tetapi bagi firma monopoli pada tingkat keseimbangan, harga sentiasa lebih tinggi berbanding dengan kos sut dan ini mengurangkan kebajikan pengguna.
  • 62. Kelemahan-kelemahan monopoli b. Monopoli tidak mencapai kecekapan pengeluaran  Pada tingkat keseimbangan firma monopoli sentiasa mengeluarkan output pada tingkat kos purata sedang menurun dan bukannya pada kos purata minimum  Kecekapan pengeluaran berlaku apabila firma mengeluarkan output pada kos purata paling minimum  Dengan itu firma monopoli tidak akan mencapai kecekapan dalam pengeluaran.
  • 63. Kelemahan-kelemahan monopoli c. Aktiviti lambakan kesan diskriminasi harga akan merugikan rakyat dalam negara  Lambakan ialah satu bentuk diskriminasi harga di mana firma monopoli akan menjual lebih murah di pasaran luar negeri berbanding pasaran dalam negeri  Kesannya rakyat dalam negeri terpaksa menanggung kos pengeluaran yang tinggi dan ada antaranya yang tidak mampu untuk membelinya.
  • 64. Kelemahan-kelemahan monopoli d. Tidak menggalakkan perkembangan teknologi baru  Tanpa saingan dalam industri monopoli, kadang-kadang menyebabkan firma monopoli tidak mahu menjalankan R&D kerana ianya akan meningkatkan kos pengeluaran  Selain itu mereka berpendapat kuasa monopolinya terus kekal dan hanya memberi tumpuan untuk memaksimumkan harga sahaja.
  • 65. Kelemahan-kelemahan monopoli e. Agihan pendapatan yang semakin tidak adil  Dengan matlamat untuk memaksimumkan keuntungan, firma monopoli akan sentiasa memastikan harga yang dikenakan pada tahap paling maksimum dengan mengawal kuantiti penawaran  Kesannya pengguna terpaksa membayar dengan harga yang tinggi sedangkan pemilik-pemilik monopoli terus meningkatkan kekayaan mereka yang akhirnya menyebabkan agihan pendapatan semakin tidak adil.