1. JENESISI 1
Vatana Se Banara Sa Jiijini
Vudu Ni Ta Lua
IiTa kukutia Banara sa jiijini vudu
ni ta lua, no pisipeta taba ka kuo ta
rani. ^Vudu ni ta lua koroveta zareo
gadoe ba nanaziae. Rupa sa sapini zira
loka piiu, no Potae Banara sa galava
ta kiikiipae loka. 3 No Banara sa lilio,
sase iati giii, "Ma me tavata," no
tavata sa me. ^No Banara sa ri tavata
sa noe, no sa kulani. Sinani giii sa
viliki rupa no tavata. ^Giii sa kiiliini
tavata "tava", no rupa giii sa kiiliini
"kuse". Sa beto la viluvilu na kuse, sa
me marisasa - tiini tava kenaka.
6 No Banara sa lilio napu, sase
iati, "Ma kuo miiliikanae ma kolokolo
sasiva nanaziae sipaza, ma viliki loka,
se loka ma tavota ta kere niini, zaka
no soka se," sase. No sa voto. ^Banara
sa jiijini miiliikanae sa viliki loka, sa
vote loka sa kuo soka no loka sa kuo
zaka se. ^No giii sa kiiliini miiliikanae
iati "rani". Sa beto la viluvilu na kuse,
sa me marisasa - tiini vakerea tava.
9 No Banara sa lilio napu, "Loka sa
kuo ta sarajolea rani ma varaququni ta
koke niini, se ma vinatao lua kava,"
sase. No sa voto. lo Giii sa kiiliini lua
"vudu", no loka sa kuo varaququni giii
sa kiiliini "tikava". Banara sa ri zira
peta giii sa jiijini ka noe, no giii sa
kulani. ^No giii sa lilio napu, "Lua
ma potoe me taba nanaziae dira zira
peta vuvune, zira peta vuvune sa zare
bosoe, no zira sa zare biilia se," sase.
No sa voto. 12 Sasiva tiini, lua sa potoe
me taba nanaziae peta vuvune, zira sa
zare bosoe, no zira sa zare biilia dira.
Banara sa ri zira peta giii sa jiijini ka
noe, no giii sa kulani. i^Sa beto la
viluvilu na kuse, sa me marisasa - tiini
vatului tava.
14 Banara sa lilio napu, sase,
"Mara kuo ta rani kavia peta mara
tavata, mara viliki tava na kuse, no
mara vatakabola zoe dira zira sada,
kutia dira zira tava, zira gave, no zira
sada ta loboroe gave, i^zira mara
varara ta rani, mara vatavate vudu ni
ta lua," sase. No sa voto. i^Sasiva
iati, Banara sa jiijini kere tavata piiu,
kiku sa matani tava, no vokene sa
matani kuse se. Giii sa jiijini vile zira
sisiriputu. i'^
Banara sa tiirii zira tavata
iati ta rani se mara vatavate vudu ni ta
lua, 18 mara matani tava na kuse, mara
viliki tavata no rupa. Giii sa ri zira
peta giii sa jiijini ka noe, no sa kulani.
19 Sa beto la viluvilu na kuse, sa me
marisasa - tiini vavatia tava.
20 Banara sa lilio napu, "Mara
poda me ta loka taba nanaziae dira
zira peta ka tu ta loka, no zira roroko
mara poda ta miiliikanae," sase. No
1:3 2 Kor 4:6 1:6-8 2 Pit 3:5
2. JENESISI 1-2
sa voto. 2iBanara sa jiijini zira peta
piipiiu ka kuo ta loboro kolo, no taba
nanaziae dira zira peta ka tu ta loka,
no taba nanaziae dira zira roroko ka
riri ta muliikanae se. Giii sa ri zira
peta giii sa jiijini ka noe, no giii sa
kulani. 22 Nq giii sa manani zira, sa
votoni vini zira, "Zira peta ka tu ta
loka mara saqi, mara zadava vataba,
mara vapoda loka tikava, no zira
roroko mara nokonokoro taba, mara
zadava vile se," sase. 23 Sa beto la
viluvilu na kuse, sa me marisasa - tiini
valimae tava.
24 Banara sa lilio napu, "Mara
poqele me ta lua taba nanaziae dira
zira peta popora ka kapa, no taba
nanaziae dira zira peta ka qaqara, ka
piru, zira ka piiu no zira ka vasiki se,"
sase. No sa voto. ^sganara sa jiijini
taba nanaziae dira zira peta popora ka
kapa, no taba nanaziae dira zira peta
ka qaqara, ka piru, zira ka piiu no zira
ka vasiki se. Banara sa ri zira peta giii
sa jiijini ka noe, no sa kulani.
26 Banara sa lilio napu, "Sinani ra
ma jiijini bose. Bose ma siva maka
ra, ma siva nanaziaqu ra. Gui ma
zare nae karaputa, ma matani zira
kuate, zira roroko, zira peta popora
ka kapa, no taba nanaziae dira zira
peta ka qaqara, ka piru, zira ka piiu
no zira ka vasiki se," sase. 27Sasiva
tiini, Banara sa jiijini bose, sa vasivani
niipii tani. Giii sa jiijini leke no qole,
28 no sa manani ziru, sa votoni vini
ziru, "Maburu vazadivi sua, se zira
sukutui miburu mara kuo ta taba niini
ta vudu ni ta lua, no mara matani,
mara gatetae vudu ni ta lua se. Ra ma
vamajili raburu, maburu matani zira
kuate, zira roroko, zira peta popora,
no zira taba peta ka qaqara, ka piru,
zira ka piiu no zira ka vasiki se. 29 Ra
ma make raburu taba nanaziae dira
zira peta vuvune sa zare bosoe, no
taba nanaziae dira zira vuqata, ma
miburu petanigaki. 30Ba zira taba peta
popora, zira peta ka qaqara, zira peta
piru no zira roroko se, ra ma make
zira taba nanaziae dira zira peta ka
poto, ka tutu, ma dira petanigaki,"
sase. No sa voto. ^iNq Banara sa
ri pisipeta taba giii sa jiijini, no ka
noe vapuni to, no giii sa kula varuka.
Sa beto la viluvilu na kuse, sa me
marisasa - tiini vavonomoe tava.
2iSasiva iati vudu ni ta lua, rani,
no pisipeta taba ka kuo ta loboroe
diru se, ka busi. 2Ta vavitui tava
Banara sa vabusi zira peta giii sa
jujini, no ta tava nagiine giii sa zino
ta nae jaju. ^No Banara sa manani
no sa vatiibii vavitui tava, bati ta
tava nagiine giii sa vabusi jiijinia zira
pisipeta taba ta lua no ta rani, no giii
sa zino ta nae jaju.
4 Sasiva tiini to kukutia vudu ni ta
lua no pisipeta taba ka kuo ta rani se.
Baroe Ni Mini
Sada Bovoe Banara sa jiijini mana
vudu ni ta lua no pisipeta taba ka kuo
ta rani, ^sa ba kizao ka peta vuvune
ta lua, koroveta toqolo meo ka piiti
ta lua, bati Bovoe Banara koroveta
vameo miqa, no koroveta kuio bose
ma zituni lua. ^Xuna koroveta meo
miqa, ba kasuku sa poka me ta lua no
sa vamuqiti vapuni vudu ni ta lua.
1:26 1 Kor 11:7
2:2-3 Ek 20:11
1:27 Mat 19:4: Mk 10:6 1:27-28 Jen 5:1-2 2:2 lb 4:4,10
3. JENESISI 2-3
7 No Bovoe Banara sa gara lua, sa
pobo, no sa jiijinini lua koke bose leke.
No giii sa nasapua la ta zine bose
nasapuae tu, no bose sa pale tu.
8 No Bovoe Banara sa jiijini koke
baroe ta vudu ni Idini, ta karepa sa
pokae me kiku, no giii sa tiirii ta
niini nagiine bose giii sa jiijini. ^Giii
sa vapoto me ta lua taba zira gazu ka
doro noe no sa zare biilia dira ka noe
ta giikia. Ta loboroe baroe sa kui vile
gazui tu, no gazu vutinia noe no roka
se.
10 Koke vuru sa kuo ta vudu ni
Idini, sa vamuqiti baroe; sa kisini sipa
Idini, sa tavota vati. nZitene vuru
kenaka, vuru ni Pisoni, sa liqiti vudu
ni Havila. 12 Xa niini iati sa kui qolu
noenoe, no pupurae gazu zira bose
ka vamajili, no zira katura malemale
noenoe sasiva najala. i^ Zitene vakerea
vuru Qioni, sa liqiti vudu ni Kusu.
i^Vatului vuru Taigirisi, ka vini, sa
tae ta karepa sa pokae kiku ta
vudu ni Asiria. Vavatia vuru, vuru ni
luparetesi, ka vini.
15 Sinani Bovoe Banara sa kope la
bose giii sa jiijini mana, no sa tiirii giii
ta baroe ni Idini, ma zituni baroe no
ma ritiiki se. i^Giii sa kia nae tamana
ta kui bose, sase, "Re mo giiki vapuni
biilia dira zira taba gazu ta baroe.
17 Ba koke to gazu vutinia noe no roka,
mana ko giiki biilia. Ba re ko giiki
biilia tiini, re mo le to ta tava nagiine,"
sase Banara.
18 Sinani Bovoe Banara sa pijo
vile, "Kama noeo bose ma kuo veke
tani. Ra ma jiijini mikini giii koke
varatatavisi ma kuo vona giii, ma
varakitaki ta kui giii," sase. i9 Sase tiini
giii, Bovoe Banara sa gara no sa pobo
vile lua, sa jiijini vapuni taba nanaziae
dira zira peta piru no zira peta popora
ka kapa, no taba zira roroko, sa kope
me zira ta kui bose leke, ma gate
ava zitene ma kiiluni zira. Sasiva tiini,
zira peta taba ka pale tarazitonoe dira.
20 Giii si, bose sa taraziteneni vapuni
tabae dira zira peta popora ka kapa,
zira roroko no zira peta piru se. Ba
kizao nito koke ta zira sa gae ma
vikikui vona no tavisi giii.
21 Sinani Bovoe Banara sa vapiimu
tivini bose leke, no sada giii sa
pamu, Banara sa palekisini koke puda
raqaraqae, no sa kupinini zio ta niini
sa taqala. 22 Giii sa jiijini koke qole ta
raqaraqae giii sa pale ta kui leke, no sa
kope me qole ta kui giii. 23 No sase iati
leke,
"Sinani to, iati koke bose sasiva
nanaziaqu ra,
Pudae pudaqu ra, no zioe zioqu ra.
'Qole'? ra ma taraziteneni giii,
Bati ka pale vajolo giii ta kui leke,"
sase.
24 Iati to zozoe se leke sa kisini tamae
na tinae no sa kuo vakoke ta kui nae
qole, se ziru muru koke to.
25 Ziru kuru sosole vatokere, ba
kama mamaqatae diru.
Vavakioto Ta Bose
31 No dole sa poro viloso varuka, sa
tiani zira taba vile peta piru Bovoe
Banara sa jiijini. No sase iati dole ta
kui qole, "Avase, sa tuna Banara sa
pijoni raburu, kasi miburu giiki biilia
koke gazu sa kuo ta baroe, sase, ba?"
2 Qole sa vatavule la ta kui dole,
"Raru kuru majala giiki biilia dira zira
gazu ka kuo ta baroe, ^ba koke to
gazu sa kuo ta loboroe baroe, Banara
sa pijo, *Kasi miburu giiki, kasi miburu
tibe se, biilia gazu tiini. Ba sada
raburu maburu giiki biilia gazu tiini,
maburu le to,' sa vini raru Banara,"
sase.
4 Dole sa vatavule la ta kui qole,
"Iati kama tunavo. Raburu kama le
miburu. ^ Banara sa pijo mana peta
iati bati giii sa vutini, ta sada raburu
kaburu giiki biilia gazu iati, miburu
nanana ma tadiki, ma tavata, no
" 2:23 Ta lilio ni Iburu vuanae lilio "qole" no lilio "leke" se sa vatana varaviru.
2:7 1 Kor 15:45 2:9 Rev 2:7; 22:2,14 2:24 Mat 19:5; Mk 10:7-8; 1 Kor 6:16; Ep 5:31
3:1 Rev 12:9; 20:2
4. JENESISI 3
raburu maburu siva to zira banara,
maburu vutini peta sa noe no peta sa
roka se," sase.
6 Qole sa ri gazu iati sa doro noe,
no zira biilia ka vakulani mate bose,
no sanoe giikia, no giii sa nanana
sanoe varuka giii ma pale taroe. Sase
tiini, giii sa pale kavia biilia, no sa giiki
tani. No kavia giii sa make nae leke,
no giii sa giiki vile. ^Sada ziru kuru
giiki sipa, da se dim nanana sa tadiki,
no ziru kuru vutini kuru sosole. No
ziru kuru toqo zira vurini gazu, kuru
sapinini tininidiru.
Qole sa vatavule la, "Sa nipisini
maka dole ti se giii ra ko giiki ne,"
sase.
Banara Sa Varatanaeni Zira Taratulu
14 Sinani sase iati Bovoe Banara ta
kui dole,
"Rati re ko jiijini peta iati, re mo
lipulipu.
Ta loboroe dira zira peta qaqara
taba.
Re to mo pale dano iati:
Pasi sinani re mo zautuni manamu
ta lua.
Mo giiki to lua tabasada.
15 Ra ma vini raburu qole maburu
varakulikulia,
Zira sukutui giii no zira sukutumu
re mara varakanae tabasada.
Sukutu varasomae giii ma tuki
miiqii butumu re.
No re mo lobe vobe zikinidira,"
sase.
8 Ta tarapurui vudu, ziru kuru
gate qutuqutui Bovoe Banara sada giii
sa zolelalu ta baroe, no ziru kuru
kopekani giii ta loboroe dira zira gazu.
9 No Bovoe Banara sa kiilii la leke, "Bi
ko kui re ne?" sase.
10 Sase iati leke, "Ra ko gate
qutuqutumu re ta baroe. Ra ko zisi no
ko kopekani namu, bati ra ko qola, ko
sosole," sase.
11 Sase iati Banara, "Ade sa pijoni
namu re ko sosole, ne? Avase, re ko
giiki biilia gazu ko vatiibiini namu ra,
ba?" sa vini.
12 Sase iati leke, "Qole re ko jiijini
makani sa maka ra biilia, no ra ko
giiki," sase.
13 Bovoe Banara sa tanani qole,
"Avase re ko jiijini peta iati, ne?" sase.
16 No Banara sa pijoni qole,
"Re mo pale taka sada ko taru,
Mo pale vara sada ko vapodo sua;
Ba namu soko ma la ta kui namu
leke.
No namu leke ma bovoeni namu,"
sa vini.
17 No sase vile iati Banara ta kui
Adama,^
"Re ko gate giibiini lilio ta namu
qole.
No ko giiki biilia gazu ra ko
vatiibiini namu.
Bati re ko zito peta iati, ra ma
dononi lua.
Re mo jaju vakaraputa ta navae
namu tu giii
Bo pale ta lua petanigaki sa gae
namu.
18 Mara poto me ta lua zira bubusu
no sata lojo.
No re mo giiki petanigaki piru sa
kuo ta siniqa.
^3:17 Adama: zozoe zitene Adama ta lilio ni Iburu, "leke," ka vini.
3:13 2 Kor 11:3; 1 Tim 2:14 3:15 Rev 12:17 3:17-18 lb 6:8
5. 6 JENES
19 Re mo jaju vakaraputa, ma najileke
tininimu bo pale namu
petanigaki,
Pasina ta sada re mo vule napu la
ta lua,
Ta niini ra ko jiijinini mana namu.
Bati ra ko jiijini mana namu ta lua
si,
No ma lua napu tininimu," sase
Banara.
20 Adama sa taraziteneni nae qole
Ivi,^ bati giii sa tinaedira zira bose
taba ka pale tu. 21 No Bovoe Banara
sa jiijini mikini Adama no nae qole
zira bobote kiipae peta popora, no sa
vaboboteni ziru.
Banara Sa Sore Kisini Adama Na
Ivi Ta Baroe Ni Idini
22 Sinani Bovoe Banara sase,
"Sinani bose sa pale taroe no vutini
se no sasiva to kdke ta zita. Kasi dia
vamoo giii ma kajara la ma pidiki no
ma giiki vile biilia gazui tu, se giii ma
tu taba sadasada," sase. ^ssase tiini
giii, Bovoe Banara sa sore kisini la
bose ta vudu ni Idini, no sa vine giii
ma la jaju ta lua niini giii sa bosea
mana me.
24 Banara sa sore patini la bose.
Ta karepa sa pokae me kiku ta baroe
ni Idini, giii sa turii zira matizana
"serubimu," ka vini, no koke lato nava
sa qalae nako, sa sisolo ta tabae repa,
se ma side ka bose ma me vatana ta
gazui tu.
Old Testament Selections
and
The New Testament
in
Babatana
Choiseul, Solomon Islands
?BSSP, 1998, 462?
ISBN 982 217 368 7
New Testament 1983, 2000
Shorter Bible 1998, 3000