Bago mo ako ipalaot
- 1. Bago Mo Ako Ipalaot ni Luna L. Sicat Ulat ni: Bb. Maria Myrma B. Reyes
- 2. Luna L. Sicat Kapanganakan: Enero 29, 1967 Natapos na kurso: AB (1990) and MA (1999) Trabaho: Propesor sa U.P. sa Departamentong Filipino at Literaturang Filipino Nakatapos ng Doctoral Degree sa Malikhaing Pagsulat Parangal: Maraming akda niya katulad ng maikling kwento, sanaysay, tula at mga kwento ay nagkamit ng mga parangal sa Carlos Palanca Award. 1996- Bago Mo Ako Ipalot Isang mahusay na manunulat. Bata pa lamang siya ay namulat na ang kanyang isipan sa paglikha ng isang akda. Ang kanyang magulang ay parehas magaling na manunulat. Ang kanyang ama ay si Rogelio Sicat. Ang kanyang ina ay si Ellen Sicat. Kailan ba siya nawiling magsulat ng akda? Natapos ang dula. Naalala ko ang palakpakan. Masayang masaya ang ngiti ng tatay ko. Masaya rin ang mukha ng nanay ko. Nang lumabas kami sa Little Theater, alam kong may nagbago sa akin. Gusto kong makasulat, gusto kong magsulat. Nabuklat ang interes ko sa teatro, umuwi akong punong-puno ng pangarap na balang araw ay susulat din ako. Bukod sa pagsusulat, mahilig din ako noong magpinta. Gusto ko maging pintor noon, kaya lang hindi ko na itinuloy. Ayaw ni Papa, ang sabi niya, Kung hindi ka talaga sigurado sa talento mong yan sa drowing, huwag mo nang ituloy. (Salaysay ni Luna Sicat) mula sa aklat na Sarilaysay (Tinig ng 20 Babae sa Sariling Danas Bilang Manunulat pahina 323-336)
- 4. Gabay na tanong: Ano ang mensaheng nais iparating ng awitin? May kaugnayan ba ang tema ng awit sa ating susuriing tula? Pangatwiranan.
- 5. Pagbasa: Pangkat I: Basahin nang may damdamin ang taludtod bilang 1-6 Pangkat II: Basahin nang may damdamin ang taludtod bilang 7-15
- 6. Pangkat I: 1. Hayaan mo muna akong magpaalam 2. Sinindihan mo na ang aking mitsa 3. Kayat titigan mo, hayaan mong 4. Kawayan ka ng naglalagablab kong kulay 5. At saka mo na ako ialay 6. Hindi ako manlalaban sa alon
- 7. Pangkat II: 7. Paminsan minsan dadalhin ako ng ihip 8. Patungo sa gilid at maaari mo 9. Na akong itulak papalayo 10. Kung nagliliyab ang aking kalamnan 11. Titigan mo na lang ang papalayong 12. Buntot ng kwitis na langit 13. At isipin mo na sa gabing ito 14. Ang liwanag at ang taludtod 15. Ay maligayang pinagsanib
- 8. Tula Ang pagsulat ng tula ay naiiba sa ibang sangay ng panitikan sapagkat dito ay nangangailangan ng masusing pagpili ng mga salita, pagbilang ng mga pantig at paghahanap ng magkakatugmang mga salita upang maipadama ang isang damdamin o kaisipang nais ipahayag ng isang manunulat.
- 9. Elemento ng tula 1.Saknong- Ito ay isang grupo sa loob ng isang tula na may dalawa o maraming linya (taludtod) 1.a. Sukat- Ito ay tumutukoy sa bilang ng pantig sa bawat taludtod na bumubuo sa isang saknong. Ang pantig ay tumutukoy sa paraan ng pagbasa. a. Sesura- hati sa bawat taludtod 2.b. Tugma- Sinasabing may tugma ang tula kapag ang huling pantig ng huling salita ng bawat taludtod ay magkakasintunog. b. Tono/ Indayog- diwa at tunog sa pagbigkas ng tula.
- 10. 2. Talinghaga- Tumutukoy sa paggamit ng matatalinghagang salita at tayutay. a.Tayutay- paggamit ng pagwawangis, pagtutulad at pagsasatao upang ilantad ang talinghaga sa tula. 3. Persona- tumutukoy sa nagsasalita sa tula. 4. Simbolismo- Ito ay tumutukoy sa mga imahe sa tula. 5. Kariktan Kailangang magtaglay ang tula ng maririkit na salita upang masiyahan ang mambabasa gayon din mapukaw ang damdamin at kawilihan.
- 11. Pagsusuri: 1. Saknong a.Sukat Ang manunulat ay gumamit ng malayang taludturan. a.Sesura-walang ginamit na sesura sapagkat iba-iba ang sukat ng bawat taludtod.
- 12. 2. b. Tugma- Narito ang mga tugmaang makikita sa tula. taludtod 1- magpaalam---------a taludtod 2- mitsa--------a taludtod 3- mong--------o taludtod 4- kulay--------a taludtod 5- ialay--------a taludtod 6- alon--------o taludtod 7- ihip--------i taludtod 8- mo--------o taludtod 9- papalayo--------o taludtod 10- kalamnan--------a taludtod 11- papalayong--------o taludtod 12- langit--------i taludtod 13- ito--------o taludtod 14- taludtod--------o taludtod 15- magsanib--------i
- 13. 2. Talinghaga naglalagablab nagliliyab taludtod a. Tayutay -Kayat titigan mo at hayaan mong Kawayan ka ng naglalagablab kong kulay -At saka mo na ako ialay Hindi ako manlalaban sa alon -Kung nagliliyab ang aking kalamnan (Pagmamalabis)
- 14. Paminsan-minsan dadalhin ako ng ihip Patungo sa gilid at maaari mo na akong itulak papalayo Titigan mo na lang ang papalayong Buntot ng kwitis sa langit (Pagsasatao)
- 15. 3. Persona Taong nagmahal na gusto ng kumalas o bumitaw sa isang relasyon. Taong lumisan na o yumao at kinakausap ang mga iniwang pamilya o minamahal sa buhay. 4. Simbolismo mitsa, alon, buntot ng kwitis, liwanag at taludtod, ihip ng hangin
- 16. 5. Kariktan Ang manunulat ay gumamit ng mga matatalinghagang pahayag at maririkit ng salita upang mapukaw ang kawilihan o interes ng mga mambabasa. Ang angking ganda ng tula ay mapapalutang sa paggamit ng piling at magagandang salita.
- 17. Mensahe: Hindi lahat ng paghihiwalay Nakukuha sa kamatayan May paghihiwalay na Sanhi ng sariling pagpapasya
- 18. Uri ng tula -malayang taludturan Anyo ng tula -tuluyan (prosa)
- 19. Aral: Ang mga iniwang alaala ng taong minahal mo at nagmahal sa iyo ay mananatili kailanman.