Bai 45-ph an-xa-toan-phn.thuvienvatly.com.56b27.39371
1. Tr動畛ng th畛c t畉p: THPT V探 Th畛 S叩u
Gi叩o vi棚n h動畛ng d畉n: Th畉y Nguy畛n Vn B畛
Sinh vi棚n th畛c t畉p: L棚 Th畛 Kim Linh
MSSV: 3110020014
GIO N L畛P 11 NC
Bi 45: PH畉N X畉 TON PH畉N
I. M畛C TIU
1. Ki畉n th畛c:
- Ph但n bi畛t 動畛c hai tr動畛ng h畛p: g坦c kh炭c x畉 t畛i h畉n v g坦c t畛i gi畛i h畉n.
- N畉m 動畛c hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton ph畉n. N棚u 動畛c i畛u ki畛n 畛 c坦 hi畛n t動畛ng
ph畉n x畉 ton ph畉n.
- N棚u 動畛c t鱈nh ch畉t c畛a s畛 ph畉n x畉 ton ph畉n.
- Quan s叩t GV ti畉n hnh th鱈 nghi畛m 畛 r炭t ra k畉t lu畉n v畛 hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton
ph畉n.
- N畉m 動畛c 畛ng d畛ng c畛a hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton ph畉n: S畛i quang v c叩p quang.
2. K挑 nng:
- Thi畉t k畉 c叩c ph動董ng 叩n th鱈 nghi畛m 畛 nghi棚n c畛u hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton ph畉n.
- R竪n luy畛n k挑 nng quan s叩t, l畉p lu畉n
- V畉n d畛ng hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton ph畉n 畛 gi畉i th鱈ch c叩c hi畛n t動畛ng li棚n quan v
lm bi t畉p.
3. Th叩i 畛:
- Nghi棚m t炭c trong gi畛 h畛c.
- S担i n畛i ph叩t bi畛u x但y d畛ng bi.
- C坦 箪 th畛c v畉n d畛ng ki畉n th畛c 達 h畛c vo cu畛c s畛ng.
II. CHU畉N B畛
1.Gi叩o vi棚n:
+ C叩c th鱈 nghi畛m v畛 g坦c kh炭c x畉 gi畛i h畉n, hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton ph畉n v 動畛ng i
c畛a tia s叩ng trong s畛i quang h畛c.
+ C叩c h狸nh 畉nh v畛 畛ng d畛ng c畛a c叩p quang v m畛t s畛 hi畛n t動畛ng t畛 nhi棚n li棚n quan
畉n hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton ph畉n
2.H畛c Sinh:
n l畉i c叩c ki畉n th畛c v畛 kh炭c x畉 叩nh s叩ng.
2. III. TI畉N TRNH D畉Y H畛C
Ho畉t 畛ng 1: Ki畛m tra bi c滴, chu畉n b畛 i畛u ki畛n xu畉t ph叩t.
C但u 1:N棚u 畛nh lu畉t kh炭c x畉 叩nh s叩ng?
C但u 2: Khi chi畉u tia s叩ng t畛 m担i tr動畛ng c坦 chi畉t su畉t n1 sang m担i tr動畛ng c坦 chi畉t su畉t n2
(n1 < n2) th狸 tia kh炭c xa l畛ch xa hay g畉n ph叩p tuy畉n h董n so v畛i tia t畛i? V畉 h狸nh cho c畉 2
tr動畛ng h畛p n1 < n2 v n1 > n2.
畉t v畉n 畛:
Tr動畛ng h畛p tia s叩ng truy畛n t畛 m担i tr動畛ng c坦 chi畉t su畉t n1 > n2 th狸 i< r . Khi tng d畉n g坦c
t畛i i th狸 g坦c kh炭c x畉 r c坦 xu畉t hi畛n trong m畛i tr動畛ng h畛p kh担ng? V n畉u tia kh炭c x畉
kh担ng c嘆n xu畉t hi畛n n畛a th狸 hi畛n t動畛ng 坦 g畛i l g狸?
Hay vo nh畛ng ngy n畉ng n坦ng tr棚n 動畛ng nh畛a hay tr棚n xa m畉c th狸 ta th動畛ng th畉y 畉o
gi叩c c坦 nh畛ng v畛t s叩ng loang lo叩ng nh動 c坦 n動畛c nh動ng l畉i g畉n th狸 hon ton kh担 r叩o. Bi
h畛c h担m nay s畉 gi炭p ch炭ng ta gi畉i th鱈ch v狸 sao c坦 hi畛n t動畛ng tr棚n.
Ho畉t 畛ng 2: T狸m hi畛u hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton ph畉n
Ho畉t 畛ng c畛a GV Ho畉t 畛ng c畛a HS ND ghi b畉ng
- X辿t tia s叩ng i t畛 m担i
tr動畛ng c坦 chi畉t su畉t n1 sang
m担i tr動畛ng kh叩c c坦 chi畉t
su畉t n2 (n1 < n2)
(?) T畛 bi畛u th畛c c畛a 畛nh
lu畉t kh炭c x畉, h達y so s叩nh 畛
l畛n c畛a g坦c t畛i i v g坦c
kh炭c x畉 r ?
(?) G坦c t畛i c坦 th畛 l畉y c叩c
gi叩 tr畛 trong kho畉ng no?
* Cho HS xem th鱈 nghi畛m
v畛 g坦c kh炭c x畉 gi畛i h畉n.
- Y棚u c畉u HS n棚u nh畉n x辿t
v畛 hi畛n t動畛ng quan s叩t
動畛c.
2
1
nsini
= >1 i > r
sinr n
+ 0 i 90o
- Quan s叩t v n棚u nh畉n x辿t.
+ Khi i = 0o
r = 0o
tia
s叩ng vu担ng g坦c v畛i m畉t
l動畛ng ch畉t v truy畛n th畉ng
vo MT (2)
+ Tng i th狸 r c滴ng tng v i
1. Hi畛n t動畛ng ph畉n x畉
ton ph畉n
a) G坦c kh炭c x畉 gi畛i h畉n
* n1 < n2 i > r
Nh畉n x辿t:
+ i = 0o
r = 0o
+ i tng r tng v i > r
+ i = 90o
th狸 r = rmax = igh
igh g畛i l g坦c kh炭c x畉 gi畛i
h畉n
1
gh
2
n
sini = (1)
n
K畉t lu畉n:
Trong tr動畛ng h畛p 叩nh s叩ng
i t畛 m担i tr動畛ng c坦 chi畉t
su畉t nh畛 h董n sang m担i
tr動畛ng c坦 chi畉t su畉t l畛n
3. - 叩nh gi叩 nh畉n x辿t c畛a HS.
- rmax 動畛c g畛i l g坦c kh炭c
x畉 gi畛i h畉n v k鱈 hi畛u l igh
(?) H達y t鱈nh g坦c kh炭c x畉
gi畛i h畉n.
K畉t lu畉n: Trong tr動畛ng h畛p
叩nh s叩ng i t畛 m担i tr動畛ng
c坦 chi畉t su畉t nh畛 h董n sang
m担i tr動畛ng c坦 chi畉t su畉t l畛n
h董n, ta lu担n c坦 tia kh炭c x畉
trong m担i tr動畛ng th畛 2.
lu担n l畛n h董n r
+ Khi i = 90o
th狸 r = rmax
+ n1 sin90o
= n2 sinigh
1
gh
2
n
sini =
n
h董n, ta lu担n c坦 tia kh炭c x畉
trong m担i tr動畛ng th畛 2.
- X辿t tr動畛ng h畛p th畛 2:
n1 > n2 MT (1) chi畉t
quang h董n MT (2)
2
1
nsini
= < 1 r > i
sinr n
* Cho HS xem th鱈 nghi畛m
v畛 hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton
ph畉n.
- Y棚u c畉u HS n棚u nh畉n x辿t
v畛 hi畛n t動畛ng quan s叩t
動畛c.
- Quan s叩t v n棚u nh畉n x辿t.
+ Khi i = 0o
r = 0o
tia
s叩ng vu担ng g坦c v畛i m畉t
l動畛ng ch畉t v truy畛n th畉ng
vo MT (2)
+ Tng i th狸 r c滴ng tng v i
lu担n nh畛 h董n r, tia s叩ng t畛i
m畉t l動畛ng ch畉t c坦 1 ph畉n b畛
ph畉n x畉, ph畉n kia b畛 kh炭c
x畉 vo MT (2).
+ Khi i= igh r = rmax=90o
Tia kh炭c x畉 r畉t m畛 v i
l l 畛 m畉t l動畛ng ch畉t c嘆n
tia ph畉n x畉 r畉t s叩ng
b) S畛 ph畉n x畉 ton ph畉n
* n1 < n2 i > r
Nh畉n x辿t:
+ i = 0o
r = 0o
+ i tng r tng v i < r
+ i = igh th狸 r = rmax=90o
igh g畛i l g坦c t畛i gi畛i h畉n
2
gh
1
n
sini = (1)
n
+ i > igh sin r > 1
Kh担ng c坦 tia kh炭c x畉
Hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton
ph畉n.
K畉t lu畉n:
Khi 叩nh s叩ng i t畛 m担i
tr動畛ng c坦 chi畉t su畉t l畛n
sang m担i tr動畛ng c坦 chi畉t
su畉t nh畛 h董n v畛i g坦c t畛i l畛n
h董n g坦c gi畛i h畉n igh th狸 s畉
4. - Y棚u c畉u HS tr畉 l畛i c但u h畛i
C1 SGK/220
- K畉t lu畉n: Khi 叩nh s叩ng i
t畛 m担i tr動畛ng c坦 chi畉t su畉t
l畛n sang m担i tr動畛ng c坦
chi畉t su畉t nh畛 h董n v畛i g坦c
t畛i l畛n h董n g坦c gi畛i h畉n igh
th狸 s畉 x畉y ra hi畛n t動畛ng
ph畉n x畉 ton ph畉n, trong 坦
m畛i tia s叩ng 畛u b畛 ph畉n x畉,
kh担ng c坦 tia kh炭c x畉.
- Y棚u c畉u HS tr畉 l畛i c但u h畛i
C2 SGK/220.
+ Khi i > igh ton b畛 tia
s叩ng b畛 ph畉n x畉, kh担ng c坦
tia kh炭c x畉 vo MT (2).
- Suy ngh挑 tr畉 l畛i
+ Trong tr動畛ng h畛p tia s叩ng
i t畛 MT c坦 chi畉t su畉t l畛n
sang MT c坦 chi畉t su畉t b辿
h董n v畛i g坦c t畛i l畛n h董n g坦c
t畛i gi畛i h畉n.
- Suy ngh挑 tr畉 l畛i
+ 2 i畛u ki畛n
1. MT t畛i chi畉t quang h董n
MT kh炭c x畉.
2. G坦c t畛i l畛n h董n ho畉c
b畉ng g坦c t畛i gi畛i h畉n:
i igh
x畉y ra hi畛n t動畛ng ph畉n x畉
ton ph畉n, trong 坦 m畛i tia
s叩ng 畛u b畛 ph畉n x畉, kh担ng
c坦 tia kh炭c x畉.
- i畛u ki畛n 畛 c坦 hi畛n t動畛ng
ph畉n x畉 ton ph畉n:
+ n1 > n2
+ i igh
Ho畉t 畛ng 3: T狸m hi畛u 畛ng d畛ng c畛a hi畛n t動畛ng ph畉n x畉 ton ph畉n.
5. Ho畉t 畛ng c畛a GV Ho畉t 畛ng c畛a HS ND ghi b畉ng
- S畛i quang: l m畛t lo畉i d但y
trong su畛t c坦 t鱈nh d畉n s叩ng
nh畛 hi畛n t動畛ng ph畉n x畉
ton ph畉n.
- Cho HS xem c叩c h狸nh 畉nh
c畛a s畛i quang v m担 h狸nh
m畉t c畉t ngang c畛a s畛i
quang.
- Y棚u c畉u HS quan s叩t v
n棚u c畉u t畉o c畛a s畛i quang.
- Cho HS xem flash v畛
動畛ng truy畛n c畛a tia s叩ng
trong s畛i quang h畛c.
(?) nh s叩ng 動畛c d畉n qua
s畛i quang nh畛 hi畛n t動畛ng
no ?
(?) 畛 x畉y ra hi畛n t動畛ng
ph畉n x畉 ton ph畉n b棚n trong
l探i s畛i quang th狸 c叩c chi畉t
su畉t n1 v n2 ph畉i th探a m達n
i畛u ki畛n g狸?
(?) nh s叩ng 動畛c truy畛n
nh動 th畉 no trong s畛i
quang?
- 叩nh gi叩 v hon ch畛nh
c但u tr畉 l畛i c畛a HS.
- Nhi畛u s畛i quang nh動 v畉y
動畛c gh辿p v畛i nhau t畉o
- Quan s叩t v n棚u nh畉n x辿t
* G畛m 2 ph畉n ch鱈nh: ph畉n l探i
v ph畉n v畛.
+ Ph畉n l探i: trong su畛t c坦 chi畉t
su畉t n1
+ Ph畉n v畛: c坦 chi畉t su畉t n2
+ Nh畛 hi畛n t動畛ng ph畉n x畉
ton ph畉n.
+ n1 > n2
+ Tia SI kh炭c x畉 vo l探i s畛i
quang, tia kh炭c x畉 t畛i m畉t ti畉p
x炭c gi畛a l探i v v畛 t畉i I1 d動畛i
g坦c t畛i i l畛n h董n g坦c t畛i gi畛i
h畉n v b畛 ph畉n x畉 ton ph畉n.
Sau m畛t lo畉t ph畉n x畉 nh動 v畉y,
tia s叩ng 動畛c d畉n qua s畛i
quang m c動畛ng 畛 叩nh s叩ng
b畛 gi畉m kh担ng 叩ng k畛.
2. 畛ng d畛ng hi畛n t動畛ng
ph畉n x畉 ton ph畉n.
a) S畛i quang:
- C畉u t畉o: G畛m 2 ph畉n
ch鱈nh
+ Ph畉n l探i: b畉ng th畛y tinh
ho畉c ch畉t d畉o trong su畛t
c坦 chi畉t su畉t n1
+ Ph畉n v畛 bao quanh c坦
chi畉t su畉t n2 (n2 < n1)
b) C叩p quang: L b坦 s畛i
quang
- 畛ng d畛ng:
+ Trong y h畛c: n畛i soi
+ Trong CNTT: truy畛n
d畉n c叩c d畛 li畛u
働u i畛m:
Truy畛n 動畛c dung l動畛ng
t鱈n hi畛u l畛n
t b畛 nhi畛u b畛i tr動畛ng
i畛n t畛 ngoi
6. thnh nh畛ng b坦. Nh畛ng b坦
ny l畉i 動畛c gh辿p v hn
n畛i v畛i nhau t畉o thnh
nh畛ng c叩p quang. C坦 th畛 c坦
t畛i 3 000 s畛i trong m畛t ti畉t
di畛n ch畛 kho畉ng 1 cm2
.
(?) C叩p quang 動畛c s畛 d畛ng
ph畛 bi畉n trong nh畛ng l挑nh
v畛c no?
(?) Trong y h畛c c叩p quang
動畛c 畛ng d畛ng nh動 th畉
no?
(?) Trong c担ng ngh畛 th担ng
tin c叩p quang 動畛c 畛ng
d畛ng nh動 th畉 no?
(?) M畛t h畛 truy畛n th担ng
d湛ng c叩p quang g畛m nh畛ng
b畛 ph畉n no?
(?) N棚u nh畛ng 動u i畛m n畛i
tr畛i c畛a c叩p quang so v畛i
c叩p kim lo畉i th担ng th動畛ng
c湛ng 動畛ng k鱈nh.
+ Trong y h畛c v trong c担ng
ngh畛 th担ng tin.
+ Trong y h畛c c叩p quang 動畛c
d湛ng 畛 quan s叩t c叩c b畛 ph畉n
b棚n trong c董 th畛. 坦 l
ph動董ng ph叩p n畛i soi.
+ Trong CNTT c叩p quang
動畛c d湛ng 畛 truy畛n d畉n c叩c
d畛 li畛u.
+ 3 b畛 ph畉n ch鱈nh:
1 m叩y ph叩t: bi畉n t鱈n hi畛u i畛n
thnh t鱈n hi畛u quang
1 c叩p quang: truy畛n t鱈n hi畛u
1 m叩y thu: nh畉n t鱈n hi畛u 畛 畉u
ra v bi畉n 畛i ch炭ng tr畛 l畉i
thnh t鱈n hi畛u i畛n
+ 2 動u i畛m n畛i tr畛i
Truy畛n 動畛c dung l動畛ng t鱈n
hi畛u r畉t l畛n
t b畛 nhi畛u b畛i tr動畛ng i畛n
t畛 ngoi
Ho畉t 畛ng 4: C畛ng c畛 bi h畛c v giao nhi畛m v畛 h畛c t畉p
Ho畉t 畛ng c畛a GV Ho畉t 畛ng c畛a HS
Bi 3/24: Gi畉i:
7. M畛t kh畛i th畛y tinh P c坦 chi畉t su畉t n = 1,5 ti畉t di畛n th畉ng l 1
tam gi叩c ABC vu担ng t畉i B. Chi畉u vu担ng g坦c t畛i m畉t AB 1
ch湛m s叩ng song song SI.
a/Kh畛i th畛y tinh 畉t trong kh担ng kh鱈. T鱈nh g坦c l畛ch D?
b/Kh畛i th畛y tinh 畉t trong n動畛c c坦 n=1,33. T鱈nh g坦c l畛ch D?
g畛i 箪:
a/
b/
-Hon thnh c叩c bi t畉p c嘆n l畉i trong ti li畛u.
-H畛c bi v xem tr動畛c bi Lng K鱈nh.
a/ d畛a vo ABC ta c坦:
r = 450
sin igh = 1/1,5= 0,67
igh = 410
48
ta th畉y r > igh
n1>n2
n棚n x畉y ra hi畛n t動畛ng
ph畉n x畉 ton ph畉n tia
s叩ng truy畛n th畉ng ra
kh担ng kh鱈 t畉i m畉t BC
b/ sin igh = 1,33/1,5
= 0,887
igh = 620
27
ta th畉y r < igh
n棚n t畉i AC c坦 tia kh炭c x畉
nsinr = nsini
i = 520
53
D = i r = 70
53
Ngy th叩ng nm 2014
Ph棚 duy畛t c畛a gi叩o vi棚n h動畛ng d畉n Sinh vi棚n th畛c t畉p
Nguy畛n Vn B畛 L棚 Th畛 Kim Linh
B
A
C
r D
B
A
C
r D
i