BÀI THUYẾT TRÌNH SỨC KHỎE MÔI TRƯỜNG NHÓM 13.pptx
- 1. SOIL POLLUTION & PULIC HEALTH Ô nhiễm ĐẤT VÀ SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG Giảng viên: Ngô Thị Hải Vân SỨC KHỎE MÔI TRƯỜNG VÀ BỆNH NGHỀ NGHIỆP Nhóm: 13 _ Lớp: YK20D
- 2. NỘI DUNG Nguyên nhân và nguồn gây ô nhiễm đất 01 Nguyên tắc cơ bản phòng chống ô nhiễm đất 03 Tác động ô nhiễm đất tới sức khỏe, bệnh tật 02
- 3. KHÁI NIỆM Ô nhiễm đất là những biến đổi tính chất, thành phần của đất, gây nên tác động có hại tới sức khỏe con người và môi trường sinh thái không chỉ ở hiện tại mà cả tương lai lâu dài 01
- 4. Tác nhân ô nhiễm đất 01 Nguồn gốc của các chất ô nhiễm 02 NGUYÊN NHÂN Ô NHIỄM ĐẤT 01
- 5. 2 1 Tác nhân lý học Tác nhân hóa học TÁC NHÂN Ô NHIỄM ĐẤT 3 Tác nhân sinh học 01
- 6. TÁC NHÂN LÝ HỌC Sự lắng đọng bụi, chất lắng đọng của ô nhiễm không khí, rửa trôi, lắng đọng của nước, chất phóng xạ Gần 3000 thùng chất thải phóng xạ tại Thụy Điển Rác từ sông hồ trôi vào
- 7. TÁC NHÂN HÓA HỌC Vô cơ hoặc hữu cơ độc hại
- 8. DIOXI N
- 9. TÁC NHÂN SINH HỌC Vi khuẩn, virus, bào tử nấm, các trứng kí sinh trùng
- 10. NGUỒN GỐC CÁC CHẤT Ô NHIỄM 01 2 1 Các chất bẩn từ tự nhiên Do hoạt động sống của con người
- 11. CÁC CHẤT BẨN TỪ TỰ NHIÊN • Vỏ trái đất có chứa nhiều chất khoáng tự nhiên mà nhiều chất trong đó có độc tính cao. • Những vùng khác nhau có những chất độc khác nhau.
- 12. CÁC CHẤT BẨN TỪ TỰ NHIÊN Những biến động của tự nhiên, thay đổi thời tiết khí hậu: hạn hán, bão lụt, cuồng phong, triều cường,... → Góp phần phân bố các chất ô nhiễm từ vùng này đến vùng khác Hội An ngập rác, bùn non sau trận lũ
- 13. CÁC CHẤT BẨN TỪ TỰ NHIÊN Ví dụ: Người ta tìm thấy DDT, 666 trong đất, băng đá ở 2 vùng cực, nơi mà không có hoạt động sống của con người
- 14. DO HOẠT ĐỘNG SỐNG CỦA CON NGƯỜI 01/ Chất thải sinh hoạt 02/ Chất thải sản xuất công nghiệp 03/ Chất thải từ sản xuất nông nghiệp 04/ Các nguồn khác 01
- 15. 01 CHẤT THẢI SINH HOẠT Chủ yếu là các chất thải hữu cơ và thường kèm theo là các VSV gây bệnh. Bình thường các chất này được quá trình tự làm sạch của đất phân hủy. Khi lượng quá lớn, vượt quá khả năng có thể của đất hoặc không có thời gian phân hủy dễ tới đất bị ô nhiễm
- 16. 01 CHẤT THẢI SINH HOẠT Thời gian tồn tại của các VSV trong đất phụ thuộc vào loại đất, thành phần của đất, thời tiết khí hậu, lượng chất hữu cơ,… và khả năng chịu đựng của chúng trong môi trường Ví dụ: các vi sinh vật tạo được vỏ, nha bào hay bào tử có khả năng tồn tại ở trong đất từ vài tháng tới vài năm Rác, nước thải của các bệnh viện, lò mổ Vỏ bao bì đóng gói, các chất tẩy rửa sát trùng
- 17. 01 CHẤT THẢI SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP Vấn đề sử dụng nước thải thành phố, khu công nghiệp, trong nông nghiệp và các khu dân cư quanh khu công nghiệp dẫn đến tích lũy các chất độc khó phân hủy trong đất. Sự lắng đọng các chất độc trong cặn bùn của nước thải sản xuất cũng là nguồn ô nhiễm quan trọng trong đất Rác thải của sản xuất, chôn lấp trong các bãi rác cũng là nguy cơ lớn làm ô nhiễm Ví dụ: Nước thải của nhà máy chế biến quặng Chisô của Nhật Bản, làm ô nhiễm cadmi nặng nề đất của lưu vực sông Jinzu
- 18. 01 CHẤT THẢI SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP Từ việc sử dụng các chất bảo vệ thực vật, chất kích thích tăng trưởng, phân bón hóa học, chất hữu cơ, trụi lá Trong đó có nhiều chất độc nguy hiểm, bền vững, không chỉ tồn tại ở ngay nơi sử dụng mà còn lan rộng đến những vùng lân cận, kể cả xa hơn gây ô nhiễm đất, nước, không khí
- 19. 01 CÁC NGUỒN KHÁC DO CON NGƯỜI
- 20. TÌNH HÌNH Ô NHIỄM ĐẤT Ở VIỆT NAM 01 • Nước ta có khoảng 33 triệu ha diện tích đất tự nhiên, trong đó đang sử dụng khoảng hơn 22 triệu ha, chiếm đến 68,83% tổng quỹ đất. • Khi các hoạt động của con người, lượng chất thải đưa vào trong đất, chôn lấp vượt quá khả năng tự làm sạch của nó lúc đó đất bị ô nhiễm • Ví dụ: Ngày nay, trên nhiều con phố, hình ảnh túi rác thải vứt bừa bãi trở nên quen thuộc, làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị cũng
- 21. TÌNH HÌNH Ô NHIỄM ĐẤT Ở VIỆT NAM 01 • Trước đây, ô nhiễm đất ở Việt Nam chủ yếu do chất thải sinh hoạt và chất thải trong sản xuất nông nghiệp: ô nhiễm các chất hóa học hữu cơ và các vi sinh vật. • Ví dụ: Tại TP. Hồ Chí Minh, lượng chất thải từ sản xuất, sinh hoạt, và nông nghiệp luôn ở ngưỡng cao. Núi rác tại xã Thái Mỹ, huyện Củ Chi mỗi ngày tiếp nhận hơn 3000 tấn rác
- 22. TÌNH HÌNH Ô NHIỄM ĐẤT Ở VIỆT NAM 01 • Tại huyện Hóc Môn,1 khảo sát ghi nhận trong một mùa vụ trồng rau, trung bình lượng thuốc bảo vệ thực vật được các nhà vườn phun ra ngoài khoảng 10 – 25 lần. Theo tính toán của chuyên gia, trong 1 năm, lượng thuốc được sử dụng cho 1 ha đất có thể từ 100 – 150 lít. • .Với suy nghĩ "cứ chết sâu là được", nhiều nông dân trồng lúa tại nhiều tỉnh thành ở Việt Nam phun thuốc trừ sâu như tắm cho cây trồng, lượng thuốc còn dư
- 23. TÌNH HÌNH Ô NHIỄM ĐẤT Ở VIỆT NAM 01 • Ngày nay, môi trường đất ở Việt Nam đang ở mức báo động bởi tình trạng ô nhiễm nặng nề. • Tình trạng này gây ra bởi: - Dân số ngày một tăng, nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao và lượng thải ngày càng nhiều
- 24. - Tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa nhanh thu hẹp diện tích đất TÌNH HÌNH Ô NHIỄM ĐẤT Ở VIỆT NAM 01
- 25. Tiến bộ của khoa học công nghệ được đưa vào mọi lĩnh vực của đời sống làm tăng lượng, chủng loại chất thải độc hại, khó phân hủy. TÌNH HÌNH Ô NHIỄM ĐẤT Ở VIỆT NAM 01
- 26. • Vì lợi nhuận kinh tế, các chất thải độc hại, nguy hiểm đang được thải, chôn lấp trực tiếp không qua xử lý vào đất. • Một bộ phận cộng đồng dân cư do thiếu hiểu biết, thờ ơ với quản lý xử lý chất thải tại hộ gia đình và cộng đồng. TÌNH HÌNH Ô NHIỄM ĐẤT Ở VIỆT NAM 01
- 27. • Tồn lưu của dioxin và chất độc hóa học khác ở Việt Nam hiện còn để lại hậu quả nặng nề với môi trường đất, sức khỏe người dân Việt Nam bởi chiến tranh hóa học của Mỹ những năm 1961 - 1971. TÌNH HÌNH Ô NHIỄM ĐẤT Ở VIỆT NAM 01
- 28. Các tác nhân sinh học • Các bệnh lây truyền theo phương thức người - đất - người • Các bệnh lây truyền theo phương thức động vật - đất - người • Các bệnh lây truyền theo phương thức người - đất - người 01 02 TÁC ĐỘNG Ô NHIỄM ĐẤT TỚI SỨC KHỎE, BỆNH TẬT Do chất hóa học, phóng xạ • Các hóa chất trừ sâu • Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp 02
- 29. Đặc điểm chung LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC NGƯỜI - ĐẤT - NGƯỜI 02 • Đa số là các bệnh lây qua đường tiêu hóa như: lỵ trực khuẩn, lỵ amip, thương hàn, một số loại giun sán, bệnh tả, một số virus đường ruột • Khá bền vững ở môi trường đất tùy thuộc vào tính chất của đất và điều kiện khí hậu
- 30. Cơ chế lây truyền LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC NGƯỜI - ĐẤT - NGƯỜI 02 • Các tác nhân gây bệnh đường ruột được đào thải từ người bệnh, người lành mang tác nhân trực tiếp vào đất mà không được xử lý hoặc xử lý không triệt để. • Con người bị lây nhiễm khi sinh hoạt, trong lao động sản xuất, hoặc qua các vật trung gian truyền bệnh mang vào thức ăn
- 31. Đặc điểm dịch tễ LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC NGƯỜI - ĐẤT - NGƯỜI 02 • Gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường là ở người già và trẻ em. • Những vùng có điều kiện vệ sinh kém, nghèo đói, trình độ học vấn thấp, phong tục tập quán phản vệ sinh,... • Các bệnh dịch có chung tính chất, quy luật dịch bệnh đường tiêu hóa.
- 32. Biện pháp dự phòng LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC NGƯỜI - ĐẤT - NGƯỜI 02 • Quản lý và xử lý triệt để các chất thải của người trên cơ sở khoa học vệ sinh • Tuyên truyền, giáo dục sức khỏe môi trường, cải thiện cung cấp nước sạch, nâng cao nhận thức của mọi người, mọi cộng đồng trong bảo vệ môi trường sống
- 33. LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC ĐỘNG VẬT - ĐẤT - NGƯỜI 02 • Dịch bệnh của động vật chỉ lây truyền trong động vật cùng hoặc gần loài nhau, con người chỉ NGẪU NHIÊN rơi vào chu trình dịch của động vật và đến đây là NGÕ CỤT – con người không có khả năng lây nguồn bệnh này cho người khác. • Đất cũng có vai trò nhất định trong lây truyền dịch bệnh này: Xoắn khuẩn vàng da do Leptospira, bệnh than, Cúm A H5N1,… Các tác nhân tồn tại vài tháng đến vài năm, tuỳ thuộc tính chất, thành phần đất. Đặc điểm chung
- 34. • Trực tiếp: Ăn thức ăn từ vật bệnh • Gián tiếp: tác nhân gây bệnh được đào thải ra môi trường không được xử lí, chôn lấp không đúng vệ sinh Tồn tại trong đất bụi Con người tiếp xúc qua sinh hoạt hoặc trung gian Mắc bệnh. LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC ĐỘNG VẬT - ĐẤT - NGƯỜI 02 Cơ chế lây truyền
- 35. LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC ĐỘNG VẬT - ĐẤT - NGƯỜI 02 • Mọi người đều có CẢM NHIỄM với các tác nhân gây bệnh: có vacxin cho động vật, vật nuôi, người muốn dự phòng hoặc nghi ngờ bị nhiễm. • Bệnh thường gặp ở người có TIẾP XÚC với vật nuôi (nông dân, công nhân nông trường, lò mổ), người thăm dò địa chất, nhóm du lịch sinh thái. • Các dịch bệnh thường lẻ tẻ, nhưng quanh năm, không có tính chất Dịch tễ
- 36. LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC ĐỘNG VẬT - ĐẤT - NGƯỜI 02 • Biện pháp đặc hiệu là kiểm dịch và phòng dịch thú y. • Vệ sinh môi trường nói chung, vệ sinh chuồng trại, có các biện pháp bảo hộ khi tiếp xúc động vật. • Dự phòng CHỦ ĐỘNG bằng tiêm Vacxin Biện pháp dự phòng
- 37. LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC ĐẤT - NGƯỜI 02 • Tác nhân gây bệnh có khả năng tồn tại rất bền vững trong đất, bụi • Trực khuẩn uốn ván tồn tại hằng năm trong đất bẩn, Bảo tử nấm trong bụi theo gió lan truyền đi xa. Đặc điểm chung
- 38. LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC ĐẤT - NGƯỜI 02 • Nguồn lây nhiễm: Người, súc vật bị bệnh, bệnh nấm ở thực vật – Đất KHÔNG PHẢI là nguồn gây bệnh mà là NGUỒN LƯU TRỮ gây bệnh • Ví dụ: các bệnh nấm, da, tóc, móng do các bào tử nấm xâm nhập qua vùng da bị tổn thương, kẽ chân ẩm ướt. Cơ chế lây truyền
- 39. LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC ĐẤT - NGƯỜI 02 • Đối tượng mắc là tất cả mọi người nhưng thường gặp nhất là người lao động thường xuyên tiếp xúc Đất bụi bẩn, công nhân khai thác hầm mỏ.. • Xuất hiện quanh năm, lẻ tẻ, ít gây dịch. Dịch tễ
- 40. Biện pháp dự phòng LÂY TRUYỀN THEO PHƯƠNG THỨC ĐẤT - NGƯỜI 02 • Vệ sinh an toàn thực phẩm • Bảo hộ khi tiếp xúc động vật trong chăn nuôi • Đối với uốn ván: tiêm vácxin đầy đủ và biết cách xử lý vết thương bẩn
- 41. 01 02 Các hóa chất trừ sâu TÁC ĐỘNG Ô NHIỄM ĐẤT DO CHẤT PHÓNG XẠ, HÓA HỌC Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp 02
- 42. CÁC HÓA CHẤT TRỪ SÂU 02 • Dùng trong nông nghiệp Mục đích
- 43. CÁC HÓA CHẤT TRỪ SÂU 02
- 44. CÁC HÓA CHẤT TRỪ SÂU 02
- 45. 02 PHÂN LOẠI 01/ Hoá chất Clo hữu cơ 02/ Phospho hữu cơ 03/ Cacbonat
- 46. HÓA CHẤT CLO HỮU CƠ 02 • DDT (Dichloro - Diphenyl - Trichloroethan) • DDD, • Aldrin, • Hexachlorocyclohexane , • Toxaphen
- 47. PHOSPHO HỮU CƠ • Nhóm hoá chất gây độc hại cho người và động vật máu nóng: Malathion,phosphamidon... • Là các este của acidphosphoric 02
- 48. NGỘ ĐỘC PHOSPHO?
- 49. CACBONAT • Là các este của acid carbamic (NH2CCOOH): carbaryl, isolan • Phổ phòng trừ rộng, thời gian cách ly ngắn, thời gian phân huỷ nhanh... 02
- 50. 19.905 VỤ PHUN 80 triệu lít chất độc hoá học 26.000 thôn
- 51. 02
- 52. 02 CƠ CHẾ GÂY ĐỘC Do cấu trúc và thành phần quyết định Chúng tan trong dầu mỡ và các dung môi hữu cơ, không tan trong nước Theo chuỗi thức ăn
- 53. TÌNH TRẠNG Ô NHIỄM HÓA CHẤT TRỪ SÂU Ở VIỆT NAM • Tình trạng thiếu kiểm soát quản lý hoá chất trừ sâu ở thị trường trong nước và nước ngoài • Người nông dân sử dụng nhỏ lẻ • Thiếu hiểu biết nên hiện tượng lạm dụng sử dụng thừa hoá chất trừ sâu vẫn còn phổ biến 02 Công ty CP Nicotex Thanh Thái (Thanh Hoá) chôn thuốc trừ sâu Nguyê n nhân
- 55. Ô NHIỄM ĐẤT DO CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP 02
- 56. ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ 02
- 57. Là từ được dùng trong tiếng Việt để chỉ các làng mạc ở Việt Nam, nơi có nhiều người bị mắc bệnh ung thư vì vấn đề ô nhiễm môi trường, trong đó đặc biệt là môi trường đất và môi trường LÀNG UNG THƯ
- 58. THỐNG KÊ NGUYÊN NHÂN DO 02 A C B D E E Thuốc trừ sâu tại các kho chứa thuốc Chất độc chiến tranh Chất thải sinh hoạt, công nghiệp Các nghĩa địa, làng nghề Công trình khai thác nước chưa cách li với các tầng chứa nước nhiễm bẩn…
- 59. Kết quả phân tích cho thấy hầu hết đều nhiễm bẩn vi sinh, một số mẫu có hàm lượng phenol, arsen hoặc mangan vượt nhiều lần tiêu chuẩn cho phép.
- 60. Làng Lũng Vỵ, xã Đông Phương Yên, H.Chương Mỹ, TP Hà Nội. (nước thải của những lò giết mổ gia cầm trên địa bàn xã, những nhà máy và cả chính dân làng Lũng Vị thải ra do nghề làm mây tre đan- lưu huỳnh xuất khẩu.)
- 61. Làng Mẫn Xá, xã Văn Môn, H.Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh. (chuyên tái chế kim loại từ phế thải nấu chảy kim loại ở nhiệt độ cao bằng nhiên liệu than đá nên lượng khí thải độc hại (SO2, CO, NO, Pb…) rất lớn
- 62. Làng Thổ Vỵ, xã Tế Thắng, H.Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa (mỏ quặng khai thác amiang)
- 63. Ông Vũ Văn Hán đang chỉ cho PV những viên đá có chứa chất amiăng độc hại mà bà con lấy về kè giếng, làm đường.
- 64. Chất hóa học tổng hợp nhân thơm, đa vòng Kim loại nặng As, Hg, Cad, Ni, Pb Các cặn thải, hắc ín, các acid hoặc base Chất thải các khu công nghiệp rất đa dạng và phong phú (lỏng hay rắn), tùy thuộc vào nguyên liệu, nhiên liệu đầu vào, sự chuyển hóa trong quá trình sản xuất và phế thải cuối cùng
- 65. Các chất thải độc hại này nếu không qua xử lý hoặc xử lý không triệt để sau đó thải trực tiếp vào đất, hoặc chôn lấp trong đất, hoặc sự lắng đọng từ không khí khói bụi, rửa trôi nước bề mặt.
- 66. Chất độc hại được tích lũy hủy hoại vi sinh vật trong đất trở thành đất chết không có vi sinh vật nào sinh sống được Trong đất theo rễ thực vật vô chuỗi thức ăn gây độc hại cho con người ô nhiễm nguồn nước ngầm thấm vào đất Các chất ô nhiễm ảnh hưởng trực tiếp tới con người
- 67. • Trước năm 1960, tại nhật bản, hàng ngàn người dân đã mắc bệnh itai- itaij. Nguyên nhân là nhiễm độc Cadmi trong nguồn nước do công ty khai thác và luyện quặng Mitsui đổ ra dòng sông Jinzugawa từ năm 1910. Cadmi đã nhiễm độc dòng sông, từ đó nhiễm độc nguồn nước của địa phương. Bất cứ ai uống nước hoặc ăn thức ăn được trồng với nguồn nước bị nhiễm độc • Việt nam, làng ung thư đã nói ở mục trên HẬU QUẢ VIỆC THẢI CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP RA MÔI TRƯỜNG
- 68. CÁC BẠN ĐÃ LÀM GÌ ĐỂ PHÒNG CHỐNG Ô NHIỄM ĐẤT TẠI ĐỊA PHƯƠNG???
- 69. 3. Nguyên tắc cơ bản phòng chống ô nhiễm đất
- 70. 3.1. Quản lý, xử lý chất thải trên cơ sở khoa học vệ sinh Chất thải do con người tạo ra trong quá trình hoạt động sống của mình có thành phần đa dạng, phức tạp, từ nhiều nguồn khác nhau.
- 71. Tuân thủ nguyên tắc trong 3 khâu Tập trung, thu gom Vận chuyển Xử lý
- 72. Xử lý chất thải, dù bất cứ công trình nào cũng dựa trên nguyên tắc triệt để. Xử lý chất thải phải đảm bảo vệ sinh
- 73. 3.2. KIỂM TRA GIÁM SÁT MÔI TRƯỜNG ĐẤT CẦN ĐƯỢC THỰC HIỆN DỰA TRÊN QUY LUẬT BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG ĐÃ ĐƯỢC BAN HÀNH 12/1993 VÀ VĂN BẢN QUY ĐỊNH DƯỚI LUẬT VỀ BẢO VỆ MT CỦA BỘ Y TẾ, BỘ TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG GIÁM SÁT ĐỊNH KỲ, QUY HOẠCH VÙNG Ô NHIỄM VÀ XỬ PHẠT CÁC CƠ SỞ, KHU CÔNG NGHIỆP GÂY Ô NHIỄM MT
- 74. 3.3 TĂNG CƯỜNG BIỆN PHÁP TUYÊN TRUYỀN Chương trình truyền thong giáo dục sức khỏe môi trường được đặt ra từ các trường học, các cấp học tới các tổ chức xã hội, các ngành, các cấp, tạo sự chuyển biến tới mọi người dân để họ có thể thay đổi hành vi ứng xử với môi trường, tham gia bảo vệ môi trường.
- 75. 3.4 CÁC BIỆN PHÁP PHỐI HỢP KHÁC Bảo vệ môi trường đất không tách rời bảo vệ môi trường nước với việc khai thác, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hợp lý, cung cấp nước sạch cho người dân Bảo vệ môi trường đất là bảo vệ tài nguyên đất trong các hoạt động quy hoạch xây dựng các khu công nghiệp, đô thị và khu dân cư Bảo vệ môi trường đất gắn chặt với việc quản lý sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên trên bề mặt đất và tài nguyên dưới lòng đất theo nguyên lý phát triển bền vững
- 76. Thank you