Bank pusat negara
- 2. ï‚¢ Definisi -Badan / organisasi yang menjalankan kegiatan utama berikut: a)Mengumpulkan wang drpd orang ramai & syarikat b)Meminjamkan wang kpd orang ramai & syarikat yg memerlukan - Memainkan peranan penting dlm perkembangan ekonomi sesebuah negara - Urusan kewangan institusi kewangan akan mempengaruhi bekalan wang dalam ekonomi.Seterusnya,bekalan wang dalam ekonomi akan mempengaruhi tingkat pelaburan,guna tenaga,keluaran negara & pendapatan negara.
- 3. JENIS INSTITUSI KEWANGAN DI MALAYSIA ï‚¢ Institusi kewangan bank -Bank pusat -Bank perdagangan ï‚¢ Institusi kewangan bukan bank -Bank simpanan/tabungan -Bank saudagar -Bank pembangunan -Syarikat kewangan -Syarikat insurans -Kumpulan Wang Simpanan Pekerja ï‚¢ Institusi kewangan Islam -Bank Islam -Takaful Islam -Lembaga Urusan Tabung Haji(LUTH) ï‚¢ Pasaran modal -Pasaran saham -Tabung amanah
- 4. BANK PUSAT ï‚¢ -Merupakan Bank Negara Malaysia yg ditubuhkan pada thn 1959 ï‚¢ -Institusi kewangan utama yg ditubuhkan oleh kerajaan utk :- ï‚¢ *menstabilkan ekonomi sebuah Negara melalui pelaksanaan dasar kewangan. ï‚¢ *mentadbir urusan kewangan kerajaan ï‚¢ *mengawal keseluruhan system kewangan Negara
- 5. FUNGSI BANK PUSAT  a) Mengeluarkan mata wang Negara -merupakan pengeluar tunggal bagi mencetak wang kertas & duit syiling -jumlah mata wang yg dikeluarkan =bergantung kpd DD ekonomi =ditentukan oleh jumlah urus niaga & pertumbuhan ekonomi Negara -mesti memastikan bhw jumlah mata wang yg dikeluarkan adalah setakat mencukupi sahaja mengikut keperluan ekonomi asas. = tidak boleh mencetak wang berlebihan –kerana boleh mewujudkan Inflasi. = memastikan tidak berlaku kekurangan – kerana boleh melambatkan pertumbuhan ekonomi. -mata wang yg dikeluarkan mempunyai sandaran emas & mata wang asing.
- 6. b) Sebagai jurubank kepada kerajaan 1)Menguruskan akaun kerajaan -segala hasil & perbelanjaan kerajaan spt hasil cukai diuruskan dan disimpan di bank pusat. -apb kerajaan ingin membuat pembayaran,perkhidmatan bayaran melalui cek akan disediakan oleh bank pusat. 2)Mentadbir hutang Negara -apb kerajaan melaksanakan belanjawan kurangan (perbelanjaan kerajaan > jumlah hasil yg diperolehi) pinjaman akan diuruskan oleh bank pusat. ï‚¢ -jika pinjaman melibatkan pinjaman dlm negeri,bank pusat bertanggungjawab mentadbir urusan jualan bon/surat jaminan kpd orang ramai dan institusi kewangan. ï‚¢ -bank pusat juga menguruskan pinjaman dari luar Negara seperti Tabungan Kewangan Antarabangsa & Bank Dunia. ï‚¢ -segala pembayaran balik & bayaran bunga juga diuruskan oleh bank pusat.
- 7. 3)Memberikan pendahuluan sementara/ Sebagai sumber pinjaman kepada kerajaan -Bank pusat akan memberikan pendahuluan sementara kepada kerajaan apabila perbelanjaan kerajaan>jumlah hasil yg diperoleh. -Pendahuluan sementara mesti dibayar balik oleh kerajaan tidak lewat drpd 3 bulan setelah tamat tahun kewangan kerajaan. -Pinjaman hanya boleh dilakukan setelah pinjaman terdahulu diselesaikan. 4)Memberikan nasihat kewangan -Bank pusat akan memberikan nasihat kewangan kpd kerajaan Malaysia tentang hal-hal kewangan/perbelanjaan seperti : pelaburan awam,kadar pertukaran asing -menasihati kerajaan sama ada pelaksanaan sesuatu projek awam memanfaatkan negara.Projek yang tidak produktif tidak akan dilaksanakan.
- 8. c) Sebagai jurubank kepada bank perdagangan 1)Menyediakan akaun penjelasan -membolehkan penjelasan hutang antara bank perdagangan yang wujud daripada kemudahan penggunaan cek. 2)Mengawal akaun cadangan / rizab berkanun -rizab berkanun bermaksud simpanan wajib bank perdagangan di bank pusat mengikut nisbah rizab berkanun yg ditetapkan oleh bank pusat.Ia juga dikenali sbg cadangan wajib. - Bank pusat boleh menggunakan nisbah rizab berkanun sebagai satu alat dasar kewangan untuk mempengaruhi keupayaan mencipta kredit bank-bank perdagangan demi mengatasi masalah inflasi & kemelesetan ekonomi. Nisbah Rizab berkanun= Deposit di Bank Pusat x100 Jumlah Deposit Semasa
- 9. 3)Mengawal harta mudah tunai/harta cair -Harta mudah tunai/harta cair bank perdagangan termasuk wang tunai yg disimpan dlm bank perdagangan sendiri,baki penjelasan bank perdagangan di Bank Negara Malaysia & pinjaman jangka pendek kepada gedung diskaun. -Bank Negara Malaysia akan menetapkan nisbah mudah tunai bank perdagangan =bertujuan memastikan semua bank perdagangan mempunyai harta mudah tunai yg mencukupi & mampu menunaikan semua cek yg dikeluarkan oleh pelanggan-pelanggan mereka. Nisbah harta cair = Jumlah Harta Cair x100 Jumlah Deposit Semasa
- 10. 4)Sumber Pinjaman terakhir -bank pusat merupakan sumber pinjaman terakhir kepada bank perdagangan yg menghadapi kesulitan kewangan. -apb bank perdagangan gagal memperoleh pinjaman drpd sumber lain,bank perdagangan boleh meminjam drpd bank pusat sbg langkah terakhir. -bertujuan melegakan bank-bank perdagangan yg menghadapi masalah kecairan sementara dan mengekalkan keyakinan orang ramai thdp kekukuhan sistem kewangan dalam negara.
- 11. d) Melaksanakan dasar kewangan -dasar kewangan ialah langkah-langkah oleh bank pusat utk menstabilkan ekonomi melalui perubahan penawaran wang & kadar bunga. - 2 bentuk:- 1)Dasar kewangan mengembang(semasa deflasi) -bank pusat akan menurunkan kadar bunga utk meningkatkan jumlah pinjaman dan seterusnya menambahkan penawaran wang. -maka, AE ↑ - Y serta Guna Tenaga turut ↑ -langkah ini sesuai utk mengatasi kemelesetan ekonomi & pertumbuhan ekonomi. 2)Dasar kewangan menguncup(semasa inflasi) -bank pusat akan menaikkan kadar bunga utk mengehadkan jumlah pinjaman dan seterusnya mengurangkan penawaran wang, -maka,AE ↓ - Y serta Guna Tenaga turut ↓ -langkah ini sesuai utk mengatasi masalah inflasi yg disebabkan oleh kenaikan AE.
- 12. e)Mempertahankan nilai mata wang sesebuah Negara -nilai mata wang dipengaruhi oleh kestabilan sector asing,iaitu perdagangan antarabangsa. -sebarang usaha utk menstabilkan sector asing & seterusnya nilai mata wang sesebuah Negara merupakan tanggungjawab bank pusat. -bank pusat akan menggunakan cadangannya utk membeli dan menjual mata wang asing demi menstabilkan kadar pertukaran asing. -bank pusat menyimpan rizab pertukaran asing dan emas bagi pihak kerajaan. -bank pusat boleh menetapkan kadar pertukaran asing antara R.M dgn mata
- 13. SOALAN OBJEKTIF ï‚¢ STPM 2005 ï‚¢ 1. Usaha untuk menstabilkan kadar pertukaran asing adalah tanggungjawab ï‚¢ A. syarikat kewangan ï‚¢ B. bank perdagangan ï‚¢ C. bank saudagar ï‚¢ D. bank pusat ï‚¢ Jawapan : D
- 14. ï‚¢ STPM 2005 ï‚¢ 2. Dasar kewangan menguncup digunakan untuk mengatasi masalah ï‚¢ A. stagflasi ï‚¢ B. kemelesetan ekonomi ï‚¢ C. pengangguran kitaran ï‚¢ D. inflasi tarikan permintaan ï‚¢ Jawapan : D
- 15. ï‚¢ STPM 2010 ï‚¢ 3. Yang manakkah fungsi bank pusat sebagai jurubank kepada bank perdagangan? ï‚¢ A. Mengawal kestabilan bank perdagangan ï‚¢ B. Mengurus akaun kewangan bank perdagangan ï‚¢ C. Memberikan pinjaman terakhir kepada bank perdagangan ï‚¢ D. Mengendalikan pertukaran mata wang asing untuk bank perdagangan ï‚¢ Jawapan : C
- 16. ï‚¢ STPM 2010 ï‚¢ 4. Penawaran wang akan bertambah dalam ekonomi sesebuah Negara apabila bank pusat ï‚¢ ï‚¢ A. menaikkan kadar diskaun ï‚¢ B. menjual surat jaminan kerajaan ï‚¢ C. membeli surat jaminan kerajaan ï‚¢ D. menaikkan kadar cadangan minimum ï‚¢ Jawapan : C
- 17. ï‚¢ STPM 2010 ï‚¢ 5. Yang berikut ialah dasar kewangan yang digunakan untuk mengatasi masalah inflasi kecuali ï‚¢ ï‚¢ A. menaikkan nisbah rizab tunai ï‚¢ B. memendekkan tempoh pinjaman dan sewa beli ï‚¢ C. menaikkan jumlah pinjaman kepada bank perdagangan ï‚¢ D. menjual surat jaminan kerajaan kepada institusi kewangan ï‚¢ Jawapan : C
- 18. SOALAN ESEI RINGKAS (BAHAGIAN B) ï‚¢ STPM 2005 ï‚¢ 4b) Apakah nisbah rizab berkanun? Bagaimanakah nisbah rizab berkanun mempengaruhi keupayaan bank mencipta deposit? (6) ï‚¢ Jawapan: ï‚¢ -Nisbah rizab berkanun ialah rizab tunai yang wajip disimpan oleh bank perdagangan di bank pusat. ï‚¢ -Semakin tinggi nisbah rizab berkanun,semakin banyak rizab tunai yang wajib disimpan oleh bank perdagangan di bank pusat. ï‚¢ -Maka,jumlah simpanan yang boleh dipinjamkan kepada orang ramai semakin berkurangan.Oleh itu,keupayaan bank perdagangan mencipta kredit turut berkurangan. ï‚¢ -Sebaliknya,semakin rendah nisbah rizab berkanun,semakin kurang rizab tunai yang wajib disimpan oleh bank perdagangan di bank pusat. ï‚¢ -Maka,jumlah simpanan yang boleh dipinjamkan kepada orang ramai semakin bertambah.Oleh itu,keupayaan bank perdagangan untuk mencipta kredit turut bertambah.
- 19. ï‚¢ STPM 2008 ï‚¢ 6) Jelaskan bagaimana kenaikan nisbah rizab berkanun dapat mempengaruhi kegiatan ekonomi.(6) ï‚¢ -Nisbah rizab berkanun merupakan alat dasar kewangan yang digunakan untuk mempengaruhi kegiatan ekonomi. ï‚¢ -Kenaikan nisbah rizab berkanun menyebabkan bank perdagangan terpaksa menyimpan lebih banyak wang tunai dalam bank pusat. ï‚¢ -Ini menyebabkan kecairan bank perdagangan berkurangan dan keupayaan bank perdagangan member pinjaman juga berkurangan. ï‚¢ -Bekalan wang dalam ekonomi berkurang menyebabkan kadar bunga di pasaran meningkat. ï‚¢ -Peningkatan kadar bunga menyebabkan pelaburan berkurang.Pengurangan pelaburan menyebabkan AE berkurang dan ini mengurangkan kegiatan ekonomi yang akhirnya menyebabkan pendapatan Negara berkurang sebanyak nilai pengganda.
- 20. SOALAN ESEI PANJANG (BAHAGIAN C) ï‚¢ STPM 2000 ï‚¢ 2a)Terangkan secara ringkas fungsi utama Bank Negara Malaysia (8m)
- 21. ï‚¢ Jawapan: ï‚¢ 1)Mengeluarkan mata wang Negara ï‚¢ Bank pusat merupakan pengeluar tunggal untuk mengeluarkan dan mengedarkan wang kertas dan duit syiling. ï‚¢ Memastikan bekalan wang mencukupi,iaitu selaras dengan pertambahan penduduk dan pertumbuhan ekonomi. ï‚¢ 2)Sebagai jurubank kepada kerajaan ï‚¢ Mentadbirkan akaun kerajaan iaitu meguruskan segala hasil dan perbelanjaan kerajaan.Kutipan cukai akan disimpan dalam bank pusat.Apabila kerajaan perlu membuat pembayaran,perkhidmatan bayaran melalui cek akan disediakan oleh bank pusat. ï‚¢ Mentadbirkan hutang kerajaan dengan memperoleh pinjaman dari dalam dan luar Negara bagi pihak kerajaan apbila kerajaan melaksanakan dasar belanjawan kurangan. ï‚¢ Memberikan pendahuluan sementara kepada kerajaan apabila perbelanjaan kerajaan melebihi hasil yang diperoleh.
- 22.  3)Sebagai jurubank kepada bank perdagangan  Mengawal rizab berkanun iaitu bank perdagangan wajib menyimpan sejumlah wang di bank pusat berdasarkan nisbah rizab berkanun yang ditetapkan oleh bank pusat yang bertujuan mempengaruhi keupayaan mencipta kredit bank-bank perdagangan demi mengatasi inflasi atau kemelesetan ekonomi.  Bank perdagangan dikehendaki membuka satu akaun penjelasan di bank pusat supaya penyelesaian hutang antara bank perdagangan dapat dilaksanakan.  4)Melaksanakan dasar kewangan  Semasa inflasi,dasar kewangan menguncup akan dilaksanakan supaya bekalan wang dalam ekonomi dapat dikurangkan untuk mengatasi masalah inflasi.  -MS↓ - r↑-kos pinjaman ↑- I ↓-AE↓-Y↓  Semasa deflasi/kemelesetan ekonomi,dasar kewangan mengembang dilaksanakan supaya bekalan wang dalam ekonomi dapat ditambahkan untuk mempercepatkan pertumbuhan ekonomi.  -MS↑-r ↓-kos pinjaman↓-I ↑-AE↑-Y↑