際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
NgunduhSiap Diketokake
Pangripta:
Bocah-bocah SDN Rejosari 2 Kelas 4 Bandongan
TA 2014/2015
Sekar (lagu) Macapat ana 11, yaiku:
 Mijil
 Sinom
 Dhandanggula
 Kinanthi
 Asmaradana
 Durma
 Pangkur
 Maskumambang
 Pucung
 Gambuh
 Megatruh
Saben sekar macapat duwe baris ukara GATRA
(baris kalimat)
Saben gatra duwe suku kata GURU WILANGAN
(suku kata)
Saben pungkasane unen-unen GURU LAGU
(rima)
Sekar Macapat
Sekar Macapat Guru gatra Guru wilangan Guru lagu
Mijil 6 10, 6, 10, 10, 6, 6 i, o, e, i, i ,u
Sinom 9 8, 8, 8, 8, 7, 8, 7, 8, 12 a, i, a, i, i, u ,a ,i, a
Dhandhanggula 10 10, 10, 8, 7, 9, 7, 6, 8, 12, 7 i, a, e, u, i, a, u ,a ,i, a
Kinanthi 6 8, 8, 8, 8, 8, 8, 8 u, i, a, i, a, i
Asmarandana 7 8, 8, 8, 8, 7, 8, 8 a, i, e, a, a, u, a
Durma 7 12, 7, 6, 7, 8, 5, 7, a, i, a, a, i, a, i
Pangkur 7 8, 11, 8, 7, 12, 8, 8, a, i, u, a, u, a, i
Maskumambang 4 12, 6, 8, 8 i, a, i, a, a
Pucung 4 12, 6, 8, 12 u, a, i, a
Gambuh 5 7, 10, 12, 8, 8 u, u, i, u, o
Megatruh 4 12, 8, 8, 8, u, i, u, i, o
 Tembung Lingga (Kata Dasar)
yaiku tembung kang durung owah saka asale, kang
durung oleh imbuhan apa  apa, utawa tembung
kang isih wungkul, isih wantah utawa isih asli.
Tembung lingga isoh digolongake wujud bebas
(bentuk bebas). Tembung lingga ana kang dumadi
saka sak wanda, rong wanda, utawa telung wanda
(suku kata).
Tuladha : Turu, Tangis, pari, Pangan, Mustaka, Tulis,
Laku, Caping, lsp
 Tembung Andhahan (Kata jadian)
yaiku tembung kang owah saka asale.
Tembung andhahan dumadi saka tembung
lingga kang oleh imbuhan utawa tembung
lingga kang wis dirimbag. Owah  owahan iku
bisa awujud :
Wuwuhan (imbuhan)
Ngrangkep tembung (kata ulang)
Nyambor tembung (kata majemuk)
Salah sawijini cara ndhapuk tembung andhahan
iku kanthi menehi wuwuhan, wuwuhan iku ana
telu yaiku : ater - ater (awalan), seselan
(sisipan),lan panambang (akhiran).
1. Ater  Ater (awalan)
 Tembung andhahan amarga oleh ater  ater
umpamane :
 Nyilih : ny- + silih
 Mlaku : m- + laku
 Diwaca : di- + waca
 Kesandhung : ke- + sandhung
 Dakjupuk : dak- + jupuk
 Seselan (sisipan)
Tembung andhahan amarga seselan
umpamane :
 Gumuyu : um + guyu
 Tinulis : in + tulis
 Kerelip : er + kelip
 Panambang (akhiran)
Tembung andhahan amarga oleh panambang
umpamane :
 Telatan : telat + -an
 Awake : awak + -e
 Bukuku : buku + -ku
 Tulisen : tulis + -en
 Wuwuhan Gabung (awalan+akhiran)
Tembung andhahan amarga oleh wuwuhan
gabung umpamane :
 Digawakake : di- + gawa -ake
 Njupaki : n- + jupuk -i
 Nilisaka : n- -ake
 Tembung Entar
Tembung entar ing bahasa Indonesia diarani
kata bermakna kiasan (konotasi). Tembung
entar (tembung silihan) iku tembung sing wis
oncat saka tegese sing baku utawa tembung
sing ora kena ditegesi mung sawantahe.
Tuladha :
 Yen kowe melu wong aja pisan-pisan dawa
tangane. (Dawa tangane = nyolongan).
 Yen wong tuwamu repot ya aja digegem
tangane. (Digegem tangane = ora gelem
tandang gawe).
Kanthi tuladha iku bisa disimpulake yen
tembung entar iku tembung sing tegese ora
sabenere.
 Tembung Garba
yaiku tembung loro utawa luwih sing
digandheng dadi siji sarana nyuda cacahe
wanda. Tembung garba diarani uga tembung
sandi.
Tuladha :
 Sarwendah  sarwa + endah
 Narendra  nara + indra
 Prameswari  parama + iswari
 Tembung Saroja
yaiku tembung loro utawa luwih sing tegese
padha utawa meh padha dienggo bebarengan
tujuane kanggo mbangetake.
Tuladha :
 Sajake warga desa padha katon ayem
tentrem lan sayuk rukun mbangun desa.
Ayem = tentrem; Sayuk = rukun
 Marsya olehe mlaku gandheng renteng
karo kancane. Gandheng = renteng
a H n N c r kC R K
f F t T s w lS W L
p P d D j y vJ Y V
mM g G b q zB Q Z
_i_
_
wulu -i wingi wizi
_u__ suku -u turu turu
_e__ pepet -棚 legi legi
_[__ taling -辿 lele [l[l
[__o taling tarung -o toko [to[ko
___/ layar -r bubar bub/
___h wignyan -h gajah gbh
___= cecak -ng kacang kc=
___ pangkon (paten) awan aw
___- pengkal -ya kyai k-ai
___] cakra -ra krasa k]s
___} cakra keret -re kreta k}t
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
0
0
A
A
E
E
I
I
U
U
O
O
 Wingi bengi wizibezi
 Peteng Dhedet pet_defet
 Toko obat [to[ko[aobt
 Manuke mabur mnu[kmbu/
 Matur nuwun mtu/nuwun
 Kacang godhog kc=[go[dog
 Jenang kukus jen=kukus
 Wayang purwa wy=pu/w
 Kagungane ibu kguz[naibu
 Teguh noleh teguh[no[lh
 Dicakar kucing fick/kuci=
 Kreta krama [k}tk]m
 Werkudara we/kufr
 Senenge ngenyang
sene[zzev=
Basa jawa

More Related Content

Basa jawa

  • 2. Pangripta: Bocah-bocah SDN Rejosari 2 Kelas 4 Bandongan TA 2014/2015
  • 3. Sekar (lagu) Macapat ana 11, yaiku: Mijil Sinom Dhandanggula Kinanthi Asmaradana Durma Pangkur Maskumambang Pucung Gambuh Megatruh
  • 4. Saben sekar macapat duwe baris ukara GATRA (baris kalimat) Saben gatra duwe suku kata GURU WILANGAN (suku kata) Saben pungkasane unen-unen GURU LAGU (rima)
  • 5. Sekar Macapat Sekar Macapat Guru gatra Guru wilangan Guru lagu Mijil 6 10, 6, 10, 10, 6, 6 i, o, e, i, i ,u Sinom 9 8, 8, 8, 8, 7, 8, 7, 8, 12 a, i, a, i, i, u ,a ,i, a Dhandhanggula 10 10, 10, 8, 7, 9, 7, 6, 8, 12, 7 i, a, e, u, i, a, u ,a ,i, a Kinanthi 6 8, 8, 8, 8, 8, 8, 8 u, i, a, i, a, i Asmarandana 7 8, 8, 8, 8, 7, 8, 8 a, i, e, a, a, u, a Durma 7 12, 7, 6, 7, 8, 5, 7, a, i, a, a, i, a, i Pangkur 7 8, 11, 8, 7, 12, 8, 8, a, i, u, a, u, a, i Maskumambang 4 12, 6, 8, 8 i, a, i, a, a Pucung 4 12, 6, 8, 12 u, a, i, a Gambuh 5 7, 10, 12, 8, 8 u, u, i, u, o Megatruh 4 12, 8, 8, 8, u, i, u, i, o
  • 6. Tembung Lingga (Kata Dasar) yaiku tembung kang durung owah saka asale, kang durung oleh imbuhan apa apa, utawa tembung kang isih wungkul, isih wantah utawa isih asli. Tembung lingga isoh digolongake wujud bebas (bentuk bebas). Tembung lingga ana kang dumadi saka sak wanda, rong wanda, utawa telung wanda (suku kata). Tuladha : Turu, Tangis, pari, Pangan, Mustaka, Tulis, Laku, Caping, lsp
  • 7. Tembung Andhahan (Kata jadian) yaiku tembung kang owah saka asale. Tembung andhahan dumadi saka tembung lingga kang oleh imbuhan utawa tembung lingga kang wis dirimbag. Owah owahan iku bisa awujud : Wuwuhan (imbuhan) Ngrangkep tembung (kata ulang) Nyambor tembung (kata majemuk)
  • 8. Salah sawijini cara ndhapuk tembung andhahan iku kanthi menehi wuwuhan, wuwuhan iku ana telu yaiku : ater - ater (awalan), seselan (sisipan),lan panambang (akhiran). 1. Ater Ater (awalan) Tembung andhahan amarga oleh ater ater umpamane : Nyilih : ny- + silih Mlaku : m- + laku Diwaca : di- + waca Kesandhung : ke- + sandhung Dakjupuk : dak- + jupuk
  • 9. Seselan (sisipan) Tembung andhahan amarga seselan umpamane : Gumuyu : um + guyu Tinulis : in + tulis Kerelip : er + kelip
  • 10. Panambang (akhiran) Tembung andhahan amarga oleh panambang umpamane : Telatan : telat + -an Awake : awak + -e Bukuku : buku + -ku Tulisen : tulis + -en
  • 11. Wuwuhan Gabung (awalan+akhiran) Tembung andhahan amarga oleh wuwuhan gabung umpamane : Digawakake : di- + gawa -ake Njupaki : n- + jupuk -i Nilisaka : n- -ake
  • 12. Tembung Entar Tembung entar ing bahasa Indonesia diarani kata bermakna kiasan (konotasi). Tembung entar (tembung silihan) iku tembung sing wis oncat saka tegese sing baku utawa tembung sing ora kena ditegesi mung sawantahe.
  • 13. Tuladha : Yen kowe melu wong aja pisan-pisan dawa tangane. (Dawa tangane = nyolongan). Yen wong tuwamu repot ya aja digegem tangane. (Digegem tangane = ora gelem tandang gawe). Kanthi tuladha iku bisa disimpulake yen tembung entar iku tembung sing tegese ora sabenere.
  • 14. Tembung Garba yaiku tembung loro utawa luwih sing digandheng dadi siji sarana nyuda cacahe wanda. Tembung garba diarani uga tembung sandi. Tuladha : Sarwendah sarwa + endah Narendra nara + indra Prameswari parama + iswari
  • 15. Tembung Saroja yaiku tembung loro utawa luwih sing tegese padha utawa meh padha dienggo bebarengan tujuane kanggo mbangetake. Tuladha : Sajake warga desa padha katon ayem tentrem lan sayuk rukun mbangun desa. Ayem = tentrem; Sayuk = rukun Marsya olehe mlaku gandheng renteng karo kancane. Gandheng = renteng
  • 16. a H n N c r kC R K f F t T s w lS W L p P d D j y vJ Y V mM g G b q zB Q Z
  • 17. _i_ _ wulu -i wingi wizi _u__ suku -u turu turu _e__ pepet -棚 legi legi _[__ taling -辿 lele [l[l [__o taling tarung -o toko [to[ko
  • 18. ___/ layar -r bubar bub/ ___h wignyan -h gajah gbh ___= cecak -ng kacang kc= ___ pangkon (paten) awan aw ___- pengkal -ya kyai k-ai ___] cakra -ra krasa k]s ___} cakra keret -re kreta k}t
  • 20. Wingi bengi wizibezi Peteng Dhedet pet_defet Toko obat [to[ko[aobt Manuke mabur mnu[kmbu/
  • 21. Matur nuwun mtu/nuwun Kacang godhog kc=[go[dog Jenang kukus jen=kukus Wayang purwa wy=pu/w Kagungane ibu kguz[naibu
  • 22. Teguh noleh teguh[no[lh Dicakar kucing fick/kuci= Kreta krama [k}tk]m Werkudara we/kufr Senenge ngenyang sene[zzev=