Benh vay nen ganikderma
- 1. B畛nh v畉y n畉n B畛nh v畉y n畉n l m畛t b畛nh da li畛u m達n t鱈nh, do s畛 ph叩t tri畛n qu叩 m畛c c畛a c叩c t畉 bo da, d畉n 畉n s畛 xu畉t hi畛n c畛a c叩c m畉ng da dy l棚n (hyperkeratotic), tr畉ng. Nh畛ng t畛n th動董ng ny c坦 th畛 kh叩c nhau v畛 k鱈ch th動畛c v v畛 tr鱈 ch畛 y畉u 畛 畉u g畛i, khu畛u tay, da 畉u, bn tay, ch但n v v湛ng x動董ng ch畉u (l動ng d動畛i). B畛nh v畉y n畉n ph畛 bi畉n nh畉t 畛 ng動畛i l畛n, nh動ng c坦 th畛 x畉y ra 畛 tr畉 em v thanh thi畉u ni棚n. Th担ng th動畛ng, c叩c t畉 bo da ph叩t tri畛n v tr動畛ng thnh d畉n d畉n, trong m畛t chu k畛 28 ngy (t畉 bo l畉n l動畛t), sau 坦 s畉 動畛c thay th畉 b畉ng c叩c t畉 bo tr畉 kh叩c. C叩c t畉 bo l達o h坦a trong c叩c l畛p b畛 m畉t c畛a da d畉n 動畛c thay th畉 b畉ng c叩c t畉 bo m畛i kh叩c t畛 c叩c l畛p s但u h董n. C叩c t畉 bo b畛 ngoi ch畉t v b畛 bong ra d畉n d畉n v畛i c叩c ho畉t 畛ng hng ngy (t畉m r畛a, m畉c qu畉n 叩o). Trong b畛nh v畉y n畉n, c叩c t畉 bo kh担ng 畛 tr動畛ng thnh, nh動ng nhanh ch坦ng di chuy畛n 畉n c叩c l畛p b畛 m畉t c畛a da (trong 3-6 ngy) v h狸nh thnh c叩c t畛n th動董ng 畉c tr動ng 畛 b畛nh c畉p 畛 ny (m畉ng tng s畛ng). Nguy棚n nh但n Kh担ng bi畉t nguy棚n nh但n ch鱈nh x叩c c畛a b畛nh v畉y n畉n. H畉u h畉t c叩c chuy棚n gia n坦i r畉ng cn b畛nh ny l y畉u t畛 quy畉t 畛nh di truy畛n (動畛c di truy畛n). Kho畉ng m畛t ph畉n ba s畛 ng動畛i m畉c b畛nh v畉y n畉n c坦 鱈t nh畉t m畛t thnh vi棚n trong gia 狸nh (h畛 hng m叩u) m畉c b畛nh. Tuy nhi棚n, kh担ng r探 li畛u c叩c y畉u t畛 di truy畛n hnh 畛ng m畛t m狸nh trong vi畛c x叩c 畛nh b畛nh ho畉c n畉u c坦 c叩c y畉u t畛 c叩 nh但n ho畉c m担i tr動畛ng kh叩c c滴ng c坦 vai tr嘆 trong vi畛c k鱈ch ho畉t b畛nh. B畛nh v畉y n畉n kh担ng ph畉i l m畛t b畛nh truy畛n nhi畛m, v狸 v畉y n坦 kh担ng th畛 truy畛n t畛 ng動畛i ny sang ng動畛i kh叩c. C叩c chuy棚n gia tin r畉ng c叩c y畉u t畛 mi畛n d畛ch (h畛 th畛ng mi畛n d畛ch) c坦 vai tr嘆 trong b畛nh v畉y n畉n, v狸 b畛nh ny c坦 th畛 ti畉t l畛 c叩c l畛p da b畉t th動畛ng (m畉ng tng s畛ng) m畛t s畛 l動畛ng l畛n b畉ch c畉u (t畉 bo b畉ch c畉u sanguine, c坦 vai tr嘆 trung gian mi畛n d畛ch 叩p 畛ng). M畛t l畉p lu畉n kh叩c cho b畉n ch畉t c畛a nguy棚n nh但n mi畛n d畛ch c畛a b畛nh l b畛nh 叩p 畛ng v畛i i畛u tr畛 畛c ch畉 mi畛n d畛ch (畛c ch畉 h畛 th畛ng mi畛n d畛ch). C坦 m畛t s畛 y畉u t畛 達 動畛c li棚n quan 畉n nguy棚n nh但n ho畉c lm tr畉m tr畛ng th棚m b畛nh v畉y n畉n, trong s畛 坦 l: Kh鱈 h畉u l畉nh v kh担 l m畛t y畉u t畛 c坦 th畛 lm n畉ng th棚m c叩c tri畛u ch畛ng b畛nh v畉y n畉n 達 tr畉i qua. M畉t kh叩c, kh鱈 h畉u 畉m 叩p, 畉m 動畛t v 叩nh n畉ng m畉t tr畛i (tia UV) c坦 th畛 c畉i thi畛n c叩c tri畛u ch畛ng; T畛n th動董ng da, b畉t k畛 v畛 tr鱈, c坦 th畛 g但y ra s畛 h狸nh thnh c叩c m畉ng tng s畛ng. Ph畛 bi畉n nh畉t l ch畉n th動董ng ph叩t sinh t畛 khu v畛c m坦ng tay; Cng th畉ng v lo l畉ng c坦 th畛 g但y ra s畛 xu畉t hi畛n c畛a b畛nh v畉y n畉n v c滴ng c坦 th畛 lm x畉u i c叩c t畛n th動董ng hi畛n c坦; Nhi畛m tr湛ng, 畉c bi畛t l nhi畛m tr湛ng c畛 h畛ng (vi棚m h畛ng, vi棚m amidan) c坦 th畛 g但y ra b畛nh v畉y n畉n (qua trung gian mi畛n d畛ch th担ng qua c叩c c董 ch畉 kh叩c nhau). i畛u ny 畉c bi畛t ph畛 bi畉n 畛 tr畉 em b畛 nhi畛m li棚n c畉u khu畉n; M畛t s畛 lo畉i thu畛c, ch畉ng h畉n nh動 thu畛c ch畛ng vi棚m kh担ng steroid (NSAID), thu畛c ch畉n beta (thu畛c d湛ng 畛 i畛u tr畛 b畛nh tim v huy畉t 叩p cao) v mu畛i lithium c坦 th畛 lm n畉ng th棚m c叩c tri畛u ch畛ng c畛a b畛nh v畉y n畉n. i畛u r畉t quan tr畛ng l nh畛ng ng動畛i b畛 b畛nh v畉y n畉n n棚n tham kh畉o 箪 ki畉n b叩c s挑 tr動畛c khi d湛ng thu畛c ny. I畛U TR畛 Hi畛n t畉i kh担ng c坦 c叩ch i畛u tr畛 (ph動董ng ph叩p ch畛a tr畛) cho b畛nh v畉y n畉n. M畉t kh叩c, c坦 m畛t s畛 lo畉i i畛u tr畛 c坦 th畛 lm gi畉m c叩c tri畛u ch畛ng nh動 thu畛c m畛 畉c bi畛t, li畛u ph叩p quang h畛c ho畉c thu畛c u畛ng. H畉u h畉t c叩c tr動畛ng h畛p b畛nh v畉y n畉n l nh畉 v kh担ng c畉n i畛u tr畛 h董n l s畛 d畛ng m畛t s畛 lo畉i thu畛c m畛 (i畛u tr畛 t畉i ch畛).
- 2. C叩c d畉ng n畉ng r畉t kh坦 i畛u tr畛 v th動畛ng ph畉i d湛ng thu畛c i畛u tr畛 b畉ng 動畛ng u畛ng. B畛nh v畉y n畉n, b畉t k畛 lo畉i no, l m畛t b畛nh t叩i ph叩t (quay tr畛 l畉i vo m畛t th畛i i畛m nh畉t 畛nh). M畛c ti棚u c畛a i畛u tr畛 l lm gi畉m s畛 gia tng m畉nh c畛a m担 da (m畉ng b叩m) v vi棚m th畛 ph叩t. i畛u tr畛 b畛nh v畉y n畉n 動畛c th畛c hi畛n theo lo畉i v m畛c 畛 nghi棚m tr畛ng c畛a b畛nh (t湛y thu畛c vo v畛 tr鱈 t畛n th動董ng da, s畛 m畛 r畛ng v c叩c bi畉n ch畛ng li棚n quan 畉n b畛nh). B棚n c畉nh thnh ph畉n v畉t l箪 (畉nh h動畛ng 畉n da, kh畛p) ph畉i t鱈nh 畉n thnh ph畉n t但m l箪 (tr畉m c畉m th畛 ph叩t, th畉t v畛ng ho畉c xu畉t hi畛n th畛 ch畉t kh坦 ch畛u), v狸 v畉y trong m畛t s畛 tr動畛ng h畛p b畉n c坦 th畛 c畉n i畛u tr畛 t但m th畉n (li畛u ph叩p t但m l箪, thu畛c ch畛ng tr畉m c畉m). I畛U TR畛 BAN 畉U i畛u tr畛 b畛nh v畉y n畉n nh畉 (m畛t vi v湛ng c董 th畛 b畛 c担 l畉p m kh担ng c坦 bi畉n ch畛ng), b畉t 畉u b畉ng vi畛c s畛 d畛ng c叩c lo畉i kem c坦 c担ng th畛c 畉c bi畛t 畛 gi畛 cho da m畛m m畉i v gi畛 畉m. H畉u h畉t c叩c s畉n ph畉m 動畛c s畛 d畛ng 畛 i畛u tr畛 b畛nh v畉y n畉n c坦 th畛 d畛 dng 動畛c mua m kh担ng c畉n toa b叩c s挑 v kh担ng c坦 v畉n 畛 g狸 畉c bi畛t: Kem, thu畛c m畛, 動畛c s畛 d畛ng 畛 hydrat h坦a th鱈ch h畛p c畛a da; D畉u g畛i, d畉u, thu畛c x畛t, 動畛c s畛 d畛ng 畛 i畛u tr畛 b畛nh v畉y n畉n m畉ng b叩m tr棚n da 畉u xu畉t hi畛n; Thu畛c m畛 畛 i畛u tr畛 c叩c t畛n th動董ng m坦ng v畉y n畉n; H畉n ch畉 ti畉p x炭c v畛i 叩nh n畉ng m畉t tr畛i. I畛U TR畛 TH働畛NG XUYN M畛t s畛 lo畉i thu畛c m畛 v kem c坦 th畛 動畛c s畛 d畛ng m畛t m狸nh ho畉c k畉t h畛p v畛i li畛u ph叩p quang (li畛u ph叩p tia c畛c t鱈m) trong i畛u tr畛 duy tr狸 b畛nh v畉y n畉n kh担ng bi畉n ch畛ng (v畛i t畛n th動董ng da lan r畛ng d動畛i 20% b畛 m畉t c董 th畛). C畉n l動u 箪 r畉ng i畛u tr畛 t畉i ch畛 (t畉i ch畛) nh動 thu畛c m畛, kem ho畉c thu畛c b担i c坦 hi畛u qu畉 h董n trong m畛t s畛 tr動畛ng h畛p so v畛i nh畛ng ng動畛i kh叩c. N畉u c叩c tri畛u ch畛ng kh担ng c畉i thi畛n sau khi i畛u tr畛 t畉i ch畛, b叩c s挑 s畉 ch畛n ph動董ng ph叩p i畛u tr畛 ho畉c k畉t h畛p nhi畛u ph動董ng ph叩p i畛u tr畛. N畉u ph動董ng ph叩p i畛u tr畛 li棚n quan 畉n li畛u ph叩p quang h畛c (ti畉p x炭c v畛i tia c畛c t鱈m lo畉i B ng畉n, 動畛c g畛i l UVB), c畉n c坦 s畛 gi叩m s叩t y t畉 chuy棚n khoa 畛 tr叩nh c叩c t叩c d畛ng ph畛 c坦 th畛 x畉y ra khi s畛 d畛ng lo畉i tr畛 li畛u th畛 c畉p ny (t畛n th動董ng, b畛ng da). M畛t s畛 k畉t h畛p c畛a li畛u ph叩p quang h畛c v畛i tia c畛c t鱈m A (PUVA) v Psolaren c滴ng 動畛c s畛 d畛ng 畛 i畛u tr畛 b畛nh v畉y n畉n v c坦 t叩c d畛ng t畛t. C坦 m畛t s畛 ch畉t y t畉, ch畉t nh畉y c畉m 叩nh s叩ng nh動 methoxsalen, c坦 th畛 動畛c d湛ng b畉ng 動畛ng u畛ng ho畉c t畉i ch畛 (trong thu畛c m畛), tr動畛c khi ti畉p x炭c v畛i UVA. Vi畛c i畛u tr畛 動畛c th畛c hi畛n theo chu k畛 2-3 l畉n m畛t tu畉n v h畉u h畉t b畛nh nh但n 畛u c坦 t狸nh tr畉ng l但m sng 動畛c c畉i thi畛n (gi畉m, m畉t m畉ng da), sau kho畉ng 19-20 bu畛i tr畛 li畛u b畉ng 叩nh s叩ng. Thu畛c b担i 動畛c s畛 d畛ng 畛 i畛u tr畛 b畛nh v畉y n畉n bao g畛m c叩c t叩c nh但n sau 但y 動畛c t狸m th畉y trong c叩c lo畉i thu畛c v thu畛c m畛 kh叩c nhau: C叩c h畛p ch畉t c畛a vitamin D, calciferol; Steroid t畉i ch畛 (c叩c ch畉t c坦 t叩c d畛ng ch畛ng vi棚m m畉nh); Retinoids, nh動 tazarotene; M畛t s畛 lo畉i tar v anthralin. i畛u tr畛 b畛nh v畉y n畉n b畉ng c叩ch b畛c c董 th畛 t畉i ch畛 bao g畛m kem, gel ho畉c kem d動畛ng da c坦 t叩c d畛ng gi畛 畉m m畉nh, sau 坦 khu v畛c 坦 動畛c th畛c hi畛n v畛i bao b狸 gi畉y b畉c ho畉c v畉t li畛u nh畛a. i畛u tr畛 ny gi炭p duy tr狸 hydrat h坦a 畉y 畛 v tng hi畛u qu畉 i畛u tr畛 t畉i ch畛.
- 3. I畛U TR畛 NGO畉I TR i畛u tr畛 ngo畉i tr炭 gi炭p gi畉m tri畛u ch畛ng b畛nh v畉y n畉n. i畛u ny li棚n quan 畉n vi畛c s畛 d畛ng th動畛ng xuy棚n c叩c lo畉i kem, d畉u t畉m, d畉u g畛i v x ph嘆ng 畉c bi畛t. Tr畛 li畛u 動畛c ch畛 畛nh v UVB (tia c畛c t鱈m B) b畉ng c叩ch s畛 d畛ng 竪n 畉c bi畛t c坦 th畛 動畛c s畛 d畛ng t畉i nh. GANIKDERMA速 TRONG I畛U TR畛 V畉Y N畉N Thu畛c m畛 GANIKDERMA速 動畛c b担i hai l畉n m畛i ngy trong l畛p 1 畉n 2 mm cho ton b畛 khu v畛c c畉n i畛u tr畛, sau khi 動畛c r畛a b畉ng n動畛c v x ph嘆ng trung t鱈nh. B叩c s挑 quy畉t 畛nh i畛u tr畛 ton th但n cho b畛nh nh但n. GANIKDERMA速 cung c畉p c叩c gi畉i ph叩p sau: Ch畉t lm m畛m: ph畛c h畛i ch畛c nng hng ro b畉o v畛 da; Ch畛ng oxy h坦a; 畉c t鱈nh ch畛ng vi棚m 動畛c cung c畉p c叩c thnh ph畉n t畛 nhi棚n: phenol, oleocanthal, axit b辿o c滴ng 畛ng h畛 kh担i ph畛c hng ro lipid c畛a da. Bismuth Subgallate c坦 畉c t鱈nh ch畛ng vi棚m v l m畛t t叩c nh但n c畉m m叩u v kh叩ng khu畉n; PH trung t鱈nh (6,5 畉n 7,5); T叩c d畛ng kh叩ng khu畉n c畛a axit phenolic, flavonoid, axit ferulic v axit ricinoleic, c叩c thnh ph畉n c畛a thu畛c m畛 GANIKDERMA速; T叩c d畛ng s叩t tr湛ng c畛a Gum rosin v long n達o