端端舝

端端舝Share a Scribd company logo

Betonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesi

Ilhan S繹ylemez
Ilhan S繹ylemez

Ge癟miten g羹n羹m羹ze insanl覺k olumsuz 癟evre artlar覺nda korunabilmek i癟in 癟eitli yap覺lar ina etmilerdir. G羹n羹m羹zde, daha az yer kaplayan yerleim alanlar覺n覺 癟ok daraltmadan dikey y羹kselen yap覺lar kullan覺lmaktad覺r. Bu yap覺lar hem estetik a癟覺dan hem m羹hendislik a癟覺s覺ndan 繹nemli konumdad覺r. Y羹ksek yap覺lar覺n gerek y羹k durumlar覺 alt覺nda gerekse depreme kar覺 salaml覺覺n覺n korunmas覺 konusunda beton ve 癟elik kullan覺mlar覺 癟ok 繹nemlidir. elik, betonarme yap覺larda kayma ve 癟ekme gerilmelerini kar覺lamak amac覺 ile beton i癟ine konulan 繹zel ekillendirilmi malzemeye denilmektedir. Donat覺 haz覺rlanmas覺 ve montaj覺 m羹hendislik gerektiren bir konudur. Betonarme yap覺larda 癟elik yap覺 繹mr羹 i癟in 繹nem arz etmektedir.

1 of 12
Download to read offline
ISSN: 2148-0273 Cilt 4, Say覺 1, 2016 Vol. 4, Issue 1, 2016 1 Bilal st羹n, Lisans rencisi, Tuncel niversitesi, M羹hendislik Fak羹ltesi, 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹, Tunceli, e-mail:ins.muh.bilalustun@gmail.com 2 *Murat Dal, Yrd. Do癟. Dr., Tunceli niversitesi, M羹hendislik Fak羹ltesi, 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹, Tunceli, e-mail: teknikmurathoca@gmail.com, muratdal@tunceli.edu.tr Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi Bilal STN1 , Murat DAL2* zet G羹n羹m羹zde inaat sekt繹r羹 denince akla ilk gelen beton ve 癟elik malzemedir. elik betonarme bir yap覺n覺n g羹venliini en iyi tan覺mlayabilen malzemedir ve yap覺n覺n uzun 繹m羹rl羹 olmas覺nda en 繹nemli etkendir. eliin haz覺rlanmas覺 ve montaj覺 繹nemlidir. 羹nk羹 癟elik yanl覺 uygulamalar sonucu yap覺da 繹nemli hasarlara neden olabilmektedir. Yap覺 iskeletini oluturan 癟elik ayn覺 zamanda deprem g羹venlii a癟覺s覺ndan da 癟ok 繹nemli bir malzemedir. Dolay覺s覺yla 癟eliin ilenii, haz覺rlanmas覺, montaj覺 m羹hendislik gerektiren 繹nemli bir husustur. Bu 癟al覺mada 繹zellikle betonarme donat覺lar antiye ortam覺nda fotoraflanarak deerlendirilmitir. Anahtar kelimeler: betonarme, donat覺, paspay覺, korozyon, etriye Evaluation of Reinforced Concrete Reinforcement Applications Abstract Today, the first thing comes to mind when talking about the construction industry is the concrete and steel materials.Steel is the best material that can identify structural safety of a reinforced concrete and is the most important factor in longevity of the structure.The preparation and assembly of the steel are important. Because steel can cause significant damages in the structure due to improper practices. Steel forming the structural frame at the same time a very important material in terms of seismic safety.Therefore the processing, the preparation, and installation of steel are important issues that require engineering.In this study, especially concrete reinforcements were photographed at the construction site and evaluated. Keywords: reinforced concrete, reinforcement, spacer, corrosion, stirrup
9 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi 1. Giri Ge癟miten g羹n羹m羹ze insanl覺k olumsuz 癟evre artlar覺nda korunabilmek i癟in 癟eitli yap覺lar ina etmilerdir. G羹n羹m羹zde, daha az yer kaplayan yerleim alanlar覺n覺 癟ok daraltmadan dikey y羹kselen yap覺lar kullan覺lmaktad覺r. Bu yap覺lar hem estetik a癟覺dan hem m羹hendislik a癟覺s覺ndan 繹nemli konumdad覺r. Y羹ksek yap覺lar覺n gerek y羹k durumlar覺 alt覺nda gerekse depreme kar覺 salaml覺覺n覺n korunmas覺 konusunda beton ve 癟elik kullan覺mlar覺 癟ok 繹nemlidir. elik, betonarme yap覺larda kayma ve 癟ekme gerilmelerini kar覺lamak amac覺 ile beton i癟ine konulan 繹zel ekillendirilmi malzemeye denilmektedir. Donat覺 haz覺rlanmas覺 ve montaj覺 m羹hendislik gerektiren bir konudur. Betonarme yap覺larda 癟elik yap覺 繹mr羹 i癟in 繹nem arz etmektedir. 2. Materyal ve Y繹ntem eitli yap覺lardan betonarme donat覺 uygulamalar覺 fotoraflanarak, standartlara uygunluu tart覺覺lm覺t覺r. ekil 1. 135簞 kanca yap覺lm覺 etriye zel deprem etriyelerinin her iki ucunda mutlaka 135簞 k覺vr覺ml覺 kancalar bulunmal覺d覺r. zel deprem 癟irozlar覺nda ise bir u癟ta 90簞 k覺vr覺ml覺 kanca yap覺labilir. Bu durumda kolonun veya perdenin bir y羹z羹nde, kanca k覺vr覺mlar覺 135簞 ve 90簞 olan 癟irozlar hem yatay hem de d羹ey dorultuda a覺rtmal覺 olarak d羹zenlenmelidir. 135簞 k覺vr覺ml覺 kancalar, enine donat覺 癟ap覺n覺 g繹stermek 羹zere, en az 5 癟apl覺 daire etraf覺nda b羹k羹lmelidir. Kancalar覺n boyu k覺vr覺mdaki en son teet noktas覺ndan itibaren, d羹z y羹zeyli 癟ubuklarda 10 ve 100 mm'den, nerv羹rl羹 癟ubuklarda ise 6 ve 80 mm'den az olmamal覺d覺r(Doang羹n,2013). TS500
Bilal STN, Murat DAL | 10 ekil 2.Uygun aparatla yap覺lm覺 etriyeuygulamas覺 (URL 1, 2015). Etriye olarak b羹k羹lecek 癟elik 癟ubuklarda; standard覺n belirledii, silindir 癟ap覺 etraf覺nda b羹k羹lmesi gerekmektedir. Kesinlikle sivri k繹e etraf覺nda b羹k羹lmemelidir. entik etkisi yapar ve geriye a癟覺lmas覺 halinde ayr覺lmalara, y覺rt覺lmalara neden olacakt覺r. Standarda g繹re belirlenmi b羹kme silindir (mandrel) 癟aplar覺n覺n doru uygulanmas覺 ve yeterli ekipmana sahip olunmas覺 gerekmektedir (URL 1, 2015). ekil 3.Youn korozyona uram覺 bir iskele aya覺 elik yap覺 malzemelerinde herhangi bir 繹nlem al覺nmad覺覺 durumlarda, a癟覺k hava koullar覺 veya direkt su etkisi alt覺nda oluan bir reaksiyon sonucu eleman y羹zeylerinde oksit ve hidroksit 繹zellikte bir tabaka oluur, buna korozyon yadaaslanma denir. Bu olay sonucu elemanda kabuklanmalar, 癟atlamalar ve yar覺klar oluabilmektedir (T羹rker,2008). Depremde bir癟ok yap覺n覺n y覺k覺lmas覺n覺n nedeni donat覺 korozyonudur. Donat覺 korozyonunun nedeni ise su yal覺t覺m覺n覺n yap覺lmam覺 olmas覺d覺r(Dal, 2015).
11 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi ekil 4. Zemin iyiletirmede kullan覺lan fore kaz覺k balar覺n覺 zift(mast覺k asfalt) s羹rerek hem paslanmas覺 engellenmi hem de su yal覺t覺m覺 salanm覺t覺r. ekil 6.Fore kaz覺k i癟in yap覺lan donat覺 kafesi fretle sar覺larak patlamaya kar覺 uygulanm覺, en 繹nemli sarma eklidir. ekil 5. Radye-jeneral temelde kullan覺lan donat覺 uygun g繹nye ve ba teli ile alt d繹eme 覺zgara balamas覺 yap覺lm覺t覺r. ekil 7. Perde duvarda yap覺lan pencere boluu 癟apraz demir at覺larak pencereye gelecek bas覺nc覺 da覺tmak amac覺yla yap覺lm覺t覺r.
Bilal STN, Murat DAL | 12 ekil 8. Kirite kesmeye 癟al覺an sarma etriyeleri projeye gereine uygun ve 10 cm aral覺klarla s覺klat覺rma yap覺larak tasarlanm覺t覺r. ekil 10.Kiri ve kolon birleim yerinde kolon etraf覺nda 5 cm aral覺kla s覺klat覺rma etriyesi yap覺lm覺t覺r. Daha sonra kesme etriyeleri 10 cm aral覺klarla uygulanm覺t覺r. ekil 9. elii tazyikli su ile y覺kay覺p betona haz覺rl覺k yap覺l覺r. Donat覺 temizlenince beton ile aderans覺 artmaktad覺r. ekil 11. Grobeton d繹k羹ld羹kten sonra temellerde donat覺y覺 en az 5 cm yukar覺da tutmak i癟in paspay覺 kullan覺lmal覺d覺r. Aksi durumda topraktaki tuzlar, asitler, bazlar, donat覺 korozyonuna neden olmaktad覺r.
13 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi ekil 12. Merdivenlerde 2,5 cm paspay覺 b覺rakarak ve donat覺 betonla birlemesi i癟in betonarmede donat覺 癟ap覺 kadar delik a癟覺l覺r ve epoksi doldurarak donat覺 betona sabitletirilir. ekil 13.Asmolen d繹emelerde birbirine ge癟meli kiriler ve tabla i癟in 繹nce k覺sa sonra uzun kenar boyunca 8 癟apl覺 donat覺 ile has覺r eklinde d繹enmitir. ekil 14. Kaset d繹emede nerv羹r kiriler ile tabla i癟in has覺r 10luk donat覺 d繹enmitir. ekil 15. Kolon iskeletini oluturmak i癟in etriye 135簞 kanca ile d羹ey donat覺lar覺n belli aral覺klarla ve 癟ift etriye uygulanm覺t覺r.
Bilal STN, Murat DAL | 14 ekil 16.Segregasyona uram覺 kolon zamanla korozyon etkisi yarat覺r. Segregasyondan dolay覺 donat覺da meydana gelen korozyon sonucu 繹nemli kesit kay覺plar覺n覺n yan覺nda donat覺-beton aderans覺 da zamanla yok olmaktad覺r. Bunun sonucu bir b羹t羹n olarak 癟al覺mas覺 gereken donat覺 ve beton birbirinden farkl覺 davranmaya balayarak 繹nemli 繹l癟羹de ta覺ma g羹c羹 kayb覺nauramaktad覺r(Doan,2009). ekil 17. 襤mal edilmi olmas覺na ramen donat覺daki pas覺n silinme ilemi uygulanmam覺 olmas覺 yap覺da belli bir s羹re sonra beton i癟inde donat覺n覺n korozyona uramas覺 ile hasarlar ka癟覺n覺lmaz olur. ekil 18; Filiz boyu beton seviyesinden, demir 癟ap覺 50ile 70 y羹ksekliinde imal edilmelidir. G羹n羹m羹z yap覺lar覺nda filiz boyu genellikle 90- 100 cm olarak al覺n覺r (Ersoy,2007).
15 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi ekil 19. Salam zemin 羹zerine radye temel olarak ina edilen temel demirleri g繹r羹lmektedir. Binan覺n oturduu alan tamamen demirlerle d繹enerek binan覺n y羹kleri zemine da覺t覺larak g羹venle ta覺t覺lmaktad覺r (URL 2,2015). ekil 20.Perde kolonlarda birinci deprem b繹lgelerinde her 1m2 ye 10 adet (S, Z, U) 癟irozat覺lmal覺d覺r. ekil 21. Asmolen d繹emede 20x15 cm ebatl覺 nerv羹rl羹 kiriler yap覺lm覺.25x40x100 cm ebatl覺 straforlarla nerv羹r kirileri aras覺na yerletirerek d繹eme tamamlanm覺t覺r. ekil 22.iroz etriyeler fotoraftaki gibi 135簞 k覺vr覺larak beton i癟ine doru sokulmal覺 ve iki taraf覺 ba telli ile balanmal覺d覺r(Doan, 2009).
Bilal STN, Murat DAL | 16 ekil 23.襤naat demirlerini birbirine eklemek i癟in kullan覺lan manon sistemi. Demirleri 羹st 羹ste bindirmeyi gerektirmez. 襤naat demirinin kendisinden daha y羹ksek bir mukavemete sahiptir. Malzemede, a覺rl覺kta ve i g羹c羹nde b羹y羹k bir tasarruf salamaktad覺r(URL 3, 2016). ekil 24.Kaset d繹emede nerv羹rl羹 kiriler birbirine ge癟meli ve 羹stlerine has覺r 癟elik donat覺s覺 kullan覺lm覺t覺r. ekil 25.D繹emede 50kadar b覺rak覺lan kolon filizleri ile bir 羹st kat覺n kolonu birbirine balanm覺t覺r. ekil 26.Y羹ksek yap覺larda perde, kolon ve kiriin birbirine 癟apraz kiri癟ikler ile balanm覺t覺r.
17 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi 3. Sonu癟 ve neriler M羹hendisliin en temel unsuru ise insanlara ekonomik, estetik ve konforlu yap覺 ya da bar覺nma yerleri ina etmektir. Bu ina edilecek yap覺lar g羹ven, sal覺k ve yaanabilir bir bar覺nma mekan覺 oluturmal覺d覺r. M羹hendislik gerei yap覺 i癟in kullan覺lacak donat覺n覺n, montaj覺, haz覺rlanmas覺, temizlii 繹nemlidir. G羹n羹m羹zde inaat sahas覺na gelen donat覺n覺n uygunsuz kesmeler, denetimin olmay覺覺, youn oksijen ortam覺nda kalm覺 pasl覺 donat覺 ve bu alanda teknik eleman yetimemesi vb. konularda yap覺da 癟ok say覺da hasarlara neden olabilecek tehlikeli unsurlar覺n en ba覺nda donat覺 hatalar覺 gelmektedir (URL 2, 2015). Bu 癟al覺ma da inaatlarda kullan覺lan donat覺lar fotoraflanarak yanl覺 ve doru alanda kullan覺p kullan覺lmad覺覺 hakk覺nda bilgiler i癟ermektedir. al覺man覺n as覺l amac覺; donat覺 hatalar覺n覺 vurgulamak ve donat覺lardaki hatal覺 uygulamalar覺n覺n tekrarlanmamas覺d覺r. zellikle etriye, filiz boyu, paspay覺, korozyon, 癟iroz vb. uygulamalar ele al覺nm覺t覺r. lkemizde betonarme donat覺 konusunda eitimsiz ustalar覺n 癟al覺mas覺ndan dolay覺 ve ayr覺ca depremlerde donat覺 hatalar覺ndan dolay覺 yap覺lar hasar g繹rmektedir. Bir eksik etriye 癟ok can al覺r, bir fazla etriye 癟ok can kurtar覺r t羹mcesi ile de yap覺lardaki donat覺n覺n 繹nemi vurgulanm覺t覺r. Betonarme demircilii konusunda kalifiye elemanlar覺n yetitirilmesi ve betonarme donat覺 kontrollerinin 癟ok ciddi olarak yap覺lmas覺 teknik elemanlar taraf覺ndan salanmal覺d覺r. Kaynak癟a Atak繹y, H. (2010).lkemizde retilen Donat覺 eliklerindeki Kalite Problemleri ve TS 708, 襤stanbul. Ayd覺nolu, M.N. vd. (2009). Deprem B繹lgelerinde Yap覺lacak Binalar Hakk覺nda Y繹netmelik / A癟覺klamalar ve rnekler Kitab覺, 襤kinci Bask覺, 2009. Boa, A.R, Top癟u, 襤.B. (2006). U癟ucu K羹ll羹 Betonlarda Donat覺 Korozyonunun H覺zland覺r覺lmas覺 Y繹ntem ile Arat覺rmas覺, 3.Ulusal Yap覺 Malzemesi Kongresi ve Sergisi,Kas覺m 2006, 襤stanbul. Dal, M., Ayhan, E.(2015). 襤naat & Mimarl覺k Bilgisi, Mimarl覺k Vakf覺 襤ktisadi 襤letmesi, Haziran 2015, 襤stanbul. Dal, M., Y覺lmaz D. (2015).The Negative Impact of Water-Moisture to Building Elements and Building Comfort, Int. J. Pure Appl. Sci. 1: 89-99 (2015).
Bilal STN, Murat DAL | 18 Dal, M. (2015). antiye Ders Notlar覺 (Yay覺nlanmam覺), Tunceli niversitesi M羹hendislik Fak羹ltesi 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹 Yap覺 Anabilim Dal覺, Tunceli. Dal, M. (2015). Yal覺t覺m Teknolojisi Ders Notlar覺 (Yay覺nlanmam覺), Tunceli niversitesi M羹hendislik Fak羹ltesi 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹 Yap覺 Anabilim Dal覺, Tunceli. Dal, M. (2015). Yap覺 Malzemesi Ders Notlar覺 (Yay覺nlanmam覺), Tunceli niversitesi M羹hendislik Fak羹ltesi 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹 Yap覺 Anabilim Dal覺, Tunceli. Doan M. (2009). Betonarme Yap覺lardaki Deprem Hasarlar覺na Korozyonun Etkisi Eskiehir Osmangazi niversitesi M羹hendislik Mimarl覺k Fak羹ltesi Dergisi Cilt: XXII, Say覺:1, Eskiehir Osmangazi niversitesi, Eskiehir. Doan M. (2009). iroz Etriye Balanma ekli, Eskiehir Osmangazi niversitesi M羹hendislik Mimarl覺k Fak羹ltesi Dergisi, Cilt:XXII, Say覺:1, Eskiehir. Doang羹n A. (2010). Betonarme Yap覺lar覺n Hesap ve Tasar覺m覺, 10. Bask覺, Birsen Yay覺nevi, 襤stanbul. Doang羹n A. (2013).Betonarme Yap覺lar覺n Hesap ve Tasar覺m覺, Birsen Yay覺nevi, 襤stanbul. Ersoy U. zcebe G. (2007).Betonarme Kitabi, Evrim Yay覺nevi, 襤stanbul. Hanmehmet, Z. (2002). Betonarme Yap覺lar覺n Hesap ve Tasar覺m Esaslar覺, Birsen Yay覺nevi, 襤stanbul. Ko癟ak, A. (2007). Betonarme Yap覺 Tasar覺m覺 DersiY覺ld覺z Teknik niversitesi 襤naat Fak羹ltesi 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹 Yap覺 Anabilim Dal覺, 襤stanbul. Orbay, A. (2005). Ayr覺nt覺l覺 rneklerle Betonarme, Birsen Yay覺nevi, Austos 2005, 襤zmir. Top癟u, 襤.B. Boa, A.R. (2008).Effect of Corros覺on on Adherence Between Re覺nforcement and Concrete for Re覺nforced Concrete, Eng&Arch.Fac. Eskiehir Osmangazi University, Vol. XXI, No:1, TS500. (2000). Betonarme Yap覺lar覺n Tasar覺m ve Yap覺m Kurallar覺, TSE, Ankara. TS500. (2007).Betonarme Yap覺lar覺n Tasar覺m ve Yap覺m Kurallar覺, TSE, Ankara. T羹rker, K. (2008). elik Yap覺lar-1, Bal覺kesir niversitesi M羹hendislik - Mimarl覺k Fak羹ltesi, Bal覺kesir.
19 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi URL 1, (2015). Demir Kullan覺m Hatalar覺 襤nternet Adresi: http://www.gulecdemir.com.tr/ Eriim tarihi: 15.12.2015. URL 2, (2015). Demir Kullan覺m Hatalar覺, 襤nternet Adresi: http://symdemircelik.com.tr/, Eriim tarihi: 14.12.2015. URL 3, (2016). Betonarme Donat覺 Maonu, 襤nternet Adresi: http://www.yarbis1.yildiz.edu.tr/, Eriim tarihi: 01.01.2016.

More Related Content

Betonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesi

  • 1. ISSN: 2148-0273 Cilt 4, Say覺 1, 2016 Vol. 4, Issue 1, 2016 1 Bilal st羹n, Lisans rencisi, Tuncel niversitesi, M羹hendislik Fak羹ltesi, 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹, Tunceli, e-mail:ins.muh.bilalustun@gmail.com 2 *Murat Dal, Yrd. Do癟. Dr., Tunceli niversitesi, M羹hendislik Fak羹ltesi, 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹, Tunceli, e-mail: teknikmurathoca@gmail.com, muratdal@tunceli.edu.tr Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi Bilal STN1 , Murat DAL2* zet G羹n羹m羹zde inaat sekt繹r羹 denince akla ilk gelen beton ve 癟elik malzemedir. elik betonarme bir yap覺n覺n g羹venliini en iyi tan覺mlayabilen malzemedir ve yap覺n覺n uzun 繹m羹rl羹 olmas覺nda en 繹nemli etkendir. eliin haz覺rlanmas覺 ve montaj覺 繹nemlidir. 羹nk羹 癟elik yanl覺 uygulamalar sonucu yap覺da 繹nemli hasarlara neden olabilmektedir. Yap覺 iskeletini oluturan 癟elik ayn覺 zamanda deprem g羹venlii a癟覺s覺ndan da 癟ok 繹nemli bir malzemedir. Dolay覺s覺yla 癟eliin ilenii, haz覺rlanmas覺, montaj覺 m羹hendislik gerektiren 繹nemli bir husustur. Bu 癟al覺mada 繹zellikle betonarme donat覺lar antiye ortam覺nda fotoraflanarak deerlendirilmitir. Anahtar kelimeler: betonarme, donat覺, paspay覺, korozyon, etriye Evaluation of Reinforced Concrete Reinforcement Applications Abstract Today, the first thing comes to mind when talking about the construction industry is the concrete and steel materials.Steel is the best material that can identify structural safety of a reinforced concrete and is the most important factor in longevity of the structure.The preparation and assembly of the steel are important. Because steel can cause significant damages in the structure due to improper practices. Steel forming the structural frame at the same time a very important material in terms of seismic safety.Therefore the processing, the preparation, and installation of steel are important issues that require engineering.In this study, especially concrete reinforcements were photographed at the construction site and evaluated. Keywords: reinforced concrete, reinforcement, spacer, corrosion, stirrup
  • 2. 9 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi 1. Giri Ge癟miten g羹n羹m羹ze insanl覺k olumsuz 癟evre artlar覺nda korunabilmek i癟in 癟eitli yap覺lar ina etmilerdir. G羹n羹m羹zde, daha az yer kaplayan yerleim alanlar覺n覺 癟ok daraltmadan dikey y羹kselen yap覺lar kullan覺lmaktad覺r. Bu yap覺lar hem estetik a癟覺dan hem m羹hendislik a癟覺s覺ndan 繹nemli konumdad覺r. Y羹ksek yap覺lar覺n gerek y羹k durumlar覺 alt覺nda gerekse depreme kar覺 salaml覺覺n覺n korunmas覺 konusunda beton ve 癟elik kullan覺mlar覺 癟ok 繹nemlidir. elik, betonarme yap覺larda kayma ve 癟ekme gerilmelerini kar覺lamak amac覺 ile beton i癟ine konulan 繹zel ekillendirilmi malzemeye denilmektedir. Donat覺 haz覺rlanmas覺 ve montaj覺 m羹hendislik gerektiren bir konudur. Betonarme yap覺larda 癟elik yap覺 繹mr羹 i癟in 繹nem arz etmektedir. 2. Materyal ve Y繹ntem eitli yap覺lardan betonarme donat覺 uygulamalar覺 fotoraflanarak, standartlara uygunluu tart覺覺lm覺t覺r. ekil 1. 135簞 kanca yap覺lm覺 etriye zel deprem etriyelerinin her iki ucunda mutlaka 135簞 k覺vr覺ml覺 kancalar bulunmal覺d覺r. zel deprem 癟irozlar覺nda ise bir u癟ta 90簞 k覺vr覺ml覺 kanca yap覺labilir. Bu durumda kolonun veya perdenin bir y羹z羹nde, kanca k覺vr覺mlar覺 135簞 ve 90簞 olan 癟irozlar hem yatay hem de d羹ey dorultuda a覺rtmal覺 olarak d羹zenlenmelidir. 135簞 k覺vr覺ml覺 kancalar, enine donat覺 癟ap覺n覺 g繹stermek 羹zere, en az 5 癟apl覺 daire etraf覺nda b羹k羹lmelidir. Kancalar覺n boyu k覺vr覺mdaki en son teet noktas覺ndan itibaren, d羹z y羹zeyli 癟ubuklarda 10 ve 100 mm'den, nerv羹rl羹 癟ubuklarda ise 6 ve 80 mm'den az olmamal覺d覺r(Doang羹n,2013). TS500
  • 3. Bilal STN, Murat DAL | 10 ekil 2.Uygun aparatla yap覺lm覺 etriyeuygulamas覺 (URL 1, 2015). Etriye olarak b羹k羹lecek 癟elik 癟ubuklarda; standard覺n belirledii, silindir 癟ap覺 etraf覺nda b羹k羹lmesi gerekmektedir. Kesinlikle sivri k繹e etraf覺nda b羹k羹lmemelidir. entik etkisi yapar ve geriye a癟覺lmas覺 halinde ayr覺lmalara, y覺rt覺lmalara neden olacakt覺r. Standarda g繹re belirlenmi b羹kme silindir (mandrel) 癟aplar覺n覺n doru uygulanmas覺 ve yeterli ekipmana sahip olunmas覺 gerekmektedir (URL 1, 2015). ekil 3.Youn korozyona uram覺 bir iskele aya覺 elik yap覺 malzemelerinde herhangi bir 繹nlem al覺nmad覺覺 durumlarda, a癟覺k hava koullar覺 veya direkt su etkisi alt覺nda oluan bir reaksiyon sonucu eleman y羹zeylerinde oksit ve hidroksit 繹zellikte bir tabaka oluur, buna korozyon yadaaslanma denir. Bu olay sonucu elemanda kabuklanmalar, 癟atlamalar ve yar覺klar oluabilmektedir (T羹rker,2008). Depremde bir癟ok yap覺n覺n y覺k覺lmas覺n覺n nedeni donat覺 korozyonudur. Donat覺 korozyonunun nedeni ise su yal覺t覺m覺n覺n yap覺lmam覺 olmas覺d覺r(Dal, 2015).
  • 4. 11 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi ekil 4. Zemin iyiletirmede kullan覺lan fore kaz覺k balar覺n覺 zift(mast覺k asfalt) s羹rerek hem paslanmas覺 engellenmi hem de su yal覺t覺m覺 salanm覺t覺r. ekil 6.Fore kaz覺k i癟in yap覺lan donat覺 kafesi fretle sar覺larak patlamaya kar覺 uygulanm覺, en 繹nemli sarma eklidir. ekil 5. Radye-jeneral temelde kullan覺lan donat覺 uygun g繹nye ve ba teli ile alt d繹eme 覺zgara balamas覺 yap覺lm覺t覺r. ekil 7. Perde duvarda yap覺lan pencere boluu 癟apraz demir at覺larak pencereye gelecek bas覺nc覺 da覺tmak amac覺yla yap覺lm覺t覺r.
  • 5. Bilal STN, Murat DAL | 12 ekil 8. Kirite kesmeye 癟al覺an sarma etriyeleri projeye gereine uygun ve 10 cm aral覺klarla s覺klat覺rma yap覺larak tasarlanm覺t覺r. ekil 10.Kiri ve kolon birleim yerinde kolon etraf覺nda 5 cm aral覺kla s覺klat覺rma etriyesi yap覺lm覺t覺r. Daha sonra kesme etriyeleri 10 cm aral覺klarla uygulanm覺t覺r. ekil 9. elii tazyikli su ile y覺kay覺p betona haz覺rl覺k yap覺l覺r. Donat覺 temizlenince beton ile aderans覺 artmaktad覺r. ekil 11. Grobeton d繹k羹ld羹kten sonra temellerde donat覺y覺 en az 5 cm yukar覺da tutmak i癟in paspay覺 kullan覺lmal覺d覺r. Aksi durumda topraktaki tuzlar, asitler, bazlar, donat覺 korozyonuna neden olmaktad覺r.
  • 6. 13 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi ekil 12. Merdivenlerde 2,5 cm paspay覺 b覺rakarak ve donat覺 betonla birlemesi i癟in betonarmede donat覺 癟ap覺 kadar delik a癟覺l覺r ve epoksi doldurarak donat覺 betona sabitletirilir. ekil 13.Asmolen d繹emelerde birbirine ge癟meli kiriler ve tabla i癟in 繹nce k覺sa sonra uzun kenar boyunca 8 癟apl覺 donat覺 ile has覺r eklinde d繹enmitir. ekil 14. Kaset d繹emede nerv羹r kiriler ile tabla i癟in has覺r 10luk donat覺 d繹enmitir. ekil 15. Kolon iskeletini oluturmak i癟in etriye 135簞 kanca ile d羹ey donat覺lar覺n belli aral覺klarla ve 癟ift etriye uygulanm覺t覺r.
  • 7. Bilal STN, Murat DAL | 14 ekil 16.Segregasyona uram覺 kolon zamanla korozyon etkisi yarat覺r. Segregasyondan dolay覺 donat覺da meydana gelen korozyon sonucu 繹nemli kesit kay覺plar覺n覺n yan覺nda donat覺-beton aderans覺 da zamanla yok olmaktad覺r. Bunun sonucu bir b羹t羹n olarak 癟al覺mas覺 gereken donat覺 ve beton birbirinden farkl覺 davranmaya balayarak 繹nemli 繹l癟羹de ta覺ma g羹c羹 kayb覺nauramaktad覺r(Doan,2009). ekil 17. 襤mal edilmi olmas覺na ramen donat覺daki pas覺n silinme ilemi uygulanmam覺 olmas覺 yap覺da belli bir s羹re sonra beton i癟inde donat覺n覺n korozyona uramas覺 ile hasarlar ka癟覺n覺lmaz olur. ekil 18; Filiz boyu beton seviyesinden, demir 癟ap覺 50ile 70 y羹ksekliinde imal edilmelidir. G羹n羹m羹z yap覺lar覺nda filiz boyu genellikle 90- 100 cm olarak al覺n覺r (Ersoy,2007).
  • 8. 15 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi ekil 19. Salam zemin 羹zerine radye temel olarak ina edilen temel demirleri g繹r羹lmektedir. Binan覺n oturduu alan tamamen demirlerle d繹enerek binan覺n y羹kleri zemine da覺t覺larak g羹venle ta覺t覺lmaktad覺r (URL 2,2015). ekil 20.Perde kolonlarda birinci deprem b繹lgelerinde her 1m2 ye 10 adet (S, Z, U) 癟irozat覺lmal覺d覺r. ekil 21. Asmolen d繹emede 20x15 cm ebatl覺 nerv羹rl羹 kiriler yap覺lm覺.25x40x100 cm ebatl覺 straforlarla nerv羹r kirileri aras覺na yerletirerek d繹eme tamamlanm覺t覺r. ekil 22.iroz etriyeler fotoraftaki gibi 135簞 k覺vr覺larak beton i癟ine doru sokulmal覺 ve iki taraf覺 ba telli ile balanmal覺d覺r(Doan, 2009).
  • 9. Bilal STN, Murat DAL | 16 ekil 23.襤naat demirlerini birbirine eklemek i癟in kullan覺lan manon sistemi. Demirleri 羹st 羹ste bindirmeyi gerektirmez. 襤naat demirinin kendisinden daha y羹ksek bir mukavemete sahiptir. Malzemede, a覺rl覺kta ve i g羹c羹nde b羹y羹k bir tasarruf salamaktad覺r(URL 3, 2016). ekil 24.Kaset d繹emede nerv羹rl羹 kiriler birbirine ge癟meli ve 羹stlerine has覺r 癟elik donat覺s覺 kullan覺lm覺t覺r. ekil 25.D繹emede 50kadar b覺rak覺lan kolon filizleri ile bir 羹st kat覺n kolonu birbirine balanm覺t覺r. ekil 26.Y羹ksek yap覺larda perde, kolon ve kiriin birbirine 癟apraz kiri癟ikler ile balanm覺t覺r.
  • 10. 17 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi 3. Sonu癟 ve neriler M羹hendisliin en temel unsuru ise insanlara ekonomik, estetik ve konforlu yap覺 ya da bar覺nma yerleri ina etmektir. Bu ina edilecek yap覺lar g羹ven, sal覺k ve yaanabilir bir bar覺nma mekan覺 oluturmal覺d覺r. M羹hendislik gerei yap覺 i癟in kullan覺lacak donat覺n覺n, montaj覺, haz覺rlanmas覺, temizlii 繹nemlidir. G羹n羹m羹zde inaat sahas覺na gelen donat覺n覺n uygunsuz kesmeler, denetimin olmay覺覺, youn oksijen ortam覺nda kalm覺 pasl覺 donat覺 ve bu alanda teknik eleman yetimemesi vb. konularda yap覺da 癟ok say覺da hasarlara neden olabilecek tehlikeli unsurlar覺n en ba覺nda donat覺 hatalar覺 gelmektedir (URL 2, 2015). Bu 癟al覺ma da inaatlarda kullan覺lan donat覺lar fotoraflanarak yanl覺 ve doru alanda kullan覺p kullan覺lmad覺覺 hakk覺nda bilgiler i癟ermektedir. al覺man覺n as覺l amac覺; donat覺 hatalar覺n覺 vurgulamak ve donat覺lardaki hatal覺 uygulamalar覺n覺n tekrarlanmamas覺d覺r. zellikle etriye, filiz boyu, paspay覺, korozyon, 癟iroz vb. uygulamalar ele al覺nm覺t覺r. lkemizde betonarme donat覺 konusunda eitimsiz ustalar覺n 癟al覺mas覺ndan dolay覺 ve ayr覺ca depremlerde donat覺 hatalar覺ndan dolay覺 yap覺lar hasar g繹rmektedir. Bir eksik etriye 癟ok can al覺r, bir fazla etriye 癟ok can kurtar覺r t羹mcesi ile de yap覺lardaki donat覺n覺n 繹nemi vurgulanm覺t覺r. Betonarme demircilii konusunda kalifiye elemanlar覺n yetitirilmesi ve betonarme donat覺 kontrollerinin 癟ok ciddi olarak yap覺lmas覺 teknik elemanlar taraf覺ndan salanmal覺d覺r. Kaynak癟a Atak繹y, H. (2010).lkemizde retilen Donat覺 eliklerindeki Kalite Problemleri ve TS 708, 襤stanbul. Ayd覺nolu, M.N. vd. (2009). Deprem B繹lgelerinde Yap覺lacak Binalar Hakk覺nda Y繹netmelik / A癟覺klamalar ve rnekler Kitab覺, 襤kinci Bask覺, 2009. Boa, A.R, Top癟u, 襤.B. (2006). U癟ucu K羹ll羹 Betonlarda Donat覺 Korozyonunun H覺zland覺r覺lmas覺 Y繹ntem ile Arat覺rmas覺, 3.Ulusal Yap覺 Malzemesi Kongresi ve Sergisi,Kas覺m 2006, 襤stanbul. Dal, M., Ayhan, E.(2015). 襤naat & Mimarl覺k Bilgisi, Mimarl覺k Vakf覺 襤ktisadi 襤letmesi, Haziran 2015, 襤stanbul. Dal, M., Y覺lmaz D. (2015).The Negative Impact of Water-Moisture to Building Elements and Building Comfort, Int. J. Pure Appl. Sci. 1: 89-99 (2015).
  • 11. Bilal STN, Murat DAL | 18 Dal, M. (2015). antiye Ders Notlar覺 (Yay覺nlanmam覺), Tunceli niversitesi M羹hendislik Fak羹ltesi 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹 Yap覺 Anabilim Dal覺, Tunceli. Dal, M. (2015). Yal覺t覺m Teknolojisi Ders Notlar覺 (Yay覺nlanmam覺), Tunceli niversitesi M羹hendislik Fak羹ltesi 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹 Yap覺 Anabilim Dal覺, Tunceli. Dal, M. (2015). Yap覺 Malzemesi Ders Notlar覺 (Yay覺nlanmam覺), Tunceli niversitesi M羹hendislik Fak羹ltesi 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹 Yap覺 Anabilim Dal覺, Tunceli. Doan M. (2009). Betonarme Yap覺lardaki Deprem Hasarlar覺na Korozyonun Etkisi Eskiehir Osmangazi niversitesi M羹hendislik Mimarl覺k Fak羹ltesi Dergisi Cilt: XXII, Say覺:1, Eskiehir Osmangazi niversitesi, Eskiehir. Doan M. (2009). iroz Etriye Balanma ekli, Eskiehir Osmangazi niversitesi M羹hendislik Mimarl覺k Fak羹ltesi Dergisi, Cilt:XXII, Say覺:1, Eskiehir. Doang羹n A. (2010). Betonarme Yap覺lar覺n Hesap ve Tasar覺m覺, 10. Bask覺, Birsen Yay覺nevi, 襤stanbul. Doang羹n A. (2013).Betonarme Yap覺lar覺n Hesap ve Tasar覺m覺, Birsen Yay覺nevi, 襤stanbul. Ersoy U. zcebe G. (2007).Betonarme Kitabi, Evrim Yay覺nevi, 襤stanbul. Hanmehmet, Z. (2002). Betonarme Yap覺lar覺n Hesap ve Tasar覺m Esaslar覺, Birsen Yay覺nevi, 襤stanbul. Ko癟ak, A. (2007). Betonarme Yap覺 Tasar覺m覺 DersiY覺ld覺z Teknik niversitesi 襤naat Fak羹ltesi 襤naat M羹hendislii B繹l羹m羹 Yap覺 Anabilim Dal覺, 襤stanbul. Orbay, A. (2005). Ayr覺nt覺l覺 rneklerle Betonarme, Birsen Yay覺nevi, Austos 2005, 襤zmir. Top癟u, 襤.B. Boa, A.R. (2008).Effect of Corros覺on on Adherence Between Re覺nforcement and Concrete for Re覺nforced Concrete, Eng&Arch.Fac. Eskiehir Osmangazi University, Vol. XXI, No:1, TS500. (2000). Betonarme Yap覺lar覺n Tasar覺m ve Yap覺m Kurallar覺, TSE, Ankara. TS500. (2007).Betonarme Yap覺lar覺n Tasar覺m ve Yap覺m Kurallar覺, TSE, Ankara. T羹rker, K. (2008). elik Yap覺lar-1, Bal覺kesir niversitesi M羹hendislik - Mimarl覺k Fak羹ltesi, Bal覺kesir.
  • 12. 19 | Betonarme Donat覺 Uygulamalar覺n覺n Deerlendirilmesi URL 1, (2015). Demir Kullan覺m Hatalar覺 襤nternet Adresi: http://www.gulecdemir.com.tr/ Eriim tarihi: 15.12.2015. URL 2, (2015). Demir Kullan覺m Hatalar覺, 襤nternet Adresi: http://symdemircelik.com.tr/, Eriim tarihi: 14.12.2015. URL 3, (2016). Betonarme Donat覺 Maonu, 襤nternet Adresi: http://www.yarbis1.yildiz.edu.tr/, Eriim tarihi: 01.01.2016.